(...)
Dokumentazioan ez dugu aurkitu, eta izen berria dela uste dugu (ikus Larruzkain sarrera). Herri ondoan dago, Santa Ana, La Revuelta, eta Lergabidea-ren artean. Izena lehen bertan zegoen gorte biribilari zor zaio.
(...)

(...)
Larruz osagai ezezagunaz, eta gain posposizioaz osaturik dago. Mugatzailez horniturik ere ediren dugu. Larruzgibel-en ondoan zegoen, Lergako errepidearen alboan. Hau ikusita Larruzkain egungo Corral redondo izeneko eremua izan zitekeela uste dugu, aipatu dermio hau berria izateaz landara gaina baita, eta Lergabidea-raino (Lergako errepideraino) iristen baita.
(...)

(...)
[-As/-az, -es/-ez, -iz, -os/-oz, -us/-uz gure alderdian. Eslaba] Toponimo hau beti posposizio [Lan honetan posposiziotzat hartzen ditugunak, edo hobeki esan, posposizio deitzen ditugunak hauek dira: aitzin, arte, aurre, barren, bitarte, bea edo pea, gaina, gibela, goiena, ondoa alde batetik; agerria, bazterra, burua, hegia, saihetsa, zelaia eta zokoa bestetik. Miren Azkarate (HEE, 392-401. orr.)-k berriz, eta Villasantek eta Azkuek idaroki baizik egiten ez duten ideia batean oinarriturik, tradizionalki posposiziotzat (aitzina, aldea, azpia, barna, gaina, gibela eta ondoa, besteak beste) jo izan direnak hitz elkartuak direla dio: "... Era berean, mahai gainean aditzlagunaren ardatza, mahai gain izen elkartua dela esan dezakegu, bai bait dira zenbait arrazoi halako baieztapena egiteko" Labur-beharrez ematen dituen arrazoietako lehena baizik ez dugu aldatuko hona: "1-Gain-ek (eta sail berean sartzen ditugun atze, aurre, azpi etabarrek) ez ditu lehen ikusitako kasu-markak (-tik, -ra, -n) bakarrik hartzen: (15) mahai gainak gustatzen zaizkit, (16) mahai gain horri garbitu on bat ez litzaioke bat ere gaizki etorriko... Adibide hauetan, mahai gain-ek izen elkartu bezala jokatzen duela ikus dezakegu, izen sintagmaren ardatza osatzen du eta. Areago, izen horren ondoren izenondoa ere azal daiteke, euskal izen sintagmaren egiturak erakusten digun legez: (18) mahai gain garbiak gustatzen zaizkit"] batez hornitua azaldu zaigu: Larruzkain, Larruzgibel, Larruzkaingibel. Izan dezakeen azalpen etimologikoa iluna da guretzat.
(...)

(...)
[Dermio baten zatiketa. Gaina] Izen hau bi modutara agertzen da: mugatzailerik ez badu ia beti -gain itxuraz aurkitzen dugu, eta artikuluak lagunduta dagoenean -gaña formapean. Hau da arau orokorra, baina badira (arau gehienetan bezala) salbuespenak. Lehena mugatzailedun aldaerari dagokio: hau bi aldiz -gayña itxurapean ediren dugu, eta behin -gaiña bezala, baina gure irudiko hau grafia kontu hutsa da, eta -iña edo -yña-k [ùna] ordezkatzen dute [Ikus Gure alderdiko euskara atalean dioguna]. Beste aldetik, eta mugatzailerik gabeko formari buruz, gehienetan -gain agertzen bada ere behin -gañ aurkitu dugu, eta beste behin -gan. Azken hau oso berandu dokumentatzen da (1834ean), euskara galdu eta toponimoak itxuratxartzen aspaldian abiatuak zirenean, eta ez dugu uste euskarazko ebakeraren isladatzaile denik. Beraz, eta laburtuz, eskualde honetako aldaerak -gain eta -gaña (< -gain + a) ohi dira. Hau berau da beste toki askotako egoera [Adibidez Arakil-Urritzolako Bautista Etxarrenen hizkeran. Honek Belaskuain [bèlaskwáin], Belaskuaindik [bèlaskwáindik] baina Belaskuañe [bèlaskwáñe] esaten zuen. Beste horrenbeste gertatzen da Ubain, Berasoain, Garisoain eta beste hainbesterekin]. Behin edo beste, txistukari ondoren, herskari ahoskabea duen aldakia ere aurkitzen dugu. Honelako bi kasu besterik ez dugu: Larruzkain eta honen eratorria den Larruzkaingibel (hondar hau aldi bakar batez dokumentatzen da), biak Eslaban. Gainera, Larruzkain-en ondoan herskari ahostuna duen Laruzgayn (1648 [PRA-Oibar, 25. k.]) aldaera ere ageri da, eta beraz txistukari ahoskabe ondoan ere herskari ahoskabea ezinbestekoa ez dela esan daiteke. -Bea, -pea aztertzean esan denez, gaina batzutan zerbaiten gaineko aldean dagoena da, eta aipatu -bea, -pea horren kontrakotzat jo behar da horrelakoetan. Beste zenbaitetan aldiz, erdarazko 'alto', 'pic'-en kidea da; Araban, adibidez, Alto de Ganalto tautologikoa dugu, eta Zuberoan Beligaña eta Otsogorrigaña, eta berdin beste herrialdeetan [Ezin konta ahal adibide aipa litezke puntu honetan]. Lergako Urkabegaña ere modu horretara ulertu behar da, alegia, "urkabea, urka, dagoen gaina, mendia" gisa (cf. Uxueko eta bestetako Urkamendia). Eslaban Ozteriz dermioko 504 metroko mendikoari Ozterizgaña esatan zitzaion antzina eta Alto de Ozteriz orain. Batzutan gaina-k ohi dituen bi adierak nahasten bezala dira. Esaterako, Eslaban mendiko baten izena den Boiugain (hots, boiu 'pueyo' eta gain) genuen lehen, Alto de Boiugain orain. Hemen ikusten denez muino bat dugu, baina beste aldetik dokumentatu ez dugun *Boiupea bati ere kontrajar zekiokeen, Boiuondoa eta Boiuartea baditugunez gero.
(...)