(...)
ouiessen auido pleito el abbat del monesterio de Fitero por si et por el conuiento de Fitero et don Hienego Lopiz de Mendoça por si et por su muller dona Andrequina sobre la uilla de Muruçaual […] lis auia dado en su destin la sierna de suso dita, franqua et quita, et que la posediessen luego enpues sus dias, e la villa de Muruçaual et todo lo al que apertanece a eyil en la dita uilla, en esta condicion […] que touiessen la dita uilla de Muruçaual et que diessen la meatat de los fruitos a dona Andrequina, su hermana, muller del dito don Hienego Lopiz, cada aynno en toda so uida […] sen embargo d’eyll abbat et el monesterio de Fitero, la meatat de la uilla de Muruçaual e de las rentas, et la meatat otrosi de la sierna antedita […] E las ruedas con el mont et con todos los hiermos que pertanecen a la dita uilla de Muruçaual fincaron de partir et es todo de comun por la auinencia et conposicion que ouieron […] Et es ferme desta antedita particion por ambas las partidas, dona Frontina, infançona et uezina de la uilla de Muruçaual […] et otros muytos de la uilla de Muruçaual et de la tierra, et Garcia d’Artaissona, capellano en Muruçaual qui escriuio la carta desta particion […] los puso al abbat et al couiento de Fitero en tenencia de la dita uilla de Muruçaual, segunt que paresce en la carta […] que leissemos a la eglesia de Santa Maria de Fitero las ditas cosas que nos tenemos en la dita uilla de Muruçaual […] otorgamos et prometemos por nos et por nuestros fillos et por toda nuestra generacion que la eglesia de Santa Maria de Fitero que herede enpues nuestros dias la dita uilla de Muruçaual et la serna de suso dita […] damos ferme a uos dito abbat et conuent anteditos Johan Periz, infançonte uezino de Muruçaual como fuero es de tierra
(...)
Que: Herria [Muruzabal Andion] Où: Mendigorria Origine:
FDMPV.007
(...)
Muruzábal de Andión. Existían la iglesia o parroquia con su vicario y tres casas con los colonos del señorío, propiedad del Duque de Granada. Se apreciaban vestigios de más casas
(...)
Que: Jendegabetutako lekua Où: Mendigorria Origine:
ID.PDNA
(...)
l. señ. de la mer. de Olite, arcip. de la Ribera, ob. de Pamplona, r. de Navarra. Está situado en las proximidades y á la derecha del rio Arga: confina por n. con la villa de Mendigorria, por e, con la de Artajona, y por s. con la de Larraga. El rey D. Cárlos de Navarra hizo donacion de este lugar en el año 1407 á su hermano D. Leonel, y hoy pertenece al duque de Granada de Ega. Toda su poblacion se reduce á 2 casas y un palacion en que habitan 38 personas, de los quales el uno exerce como alcalde nombrado por el señor la jurisdiccion civil y criminal. En sus términos se cogen granos y vino de buena calidad, y en el monte llamado de la Señora se crian mas de 1& cabezas de ganado. La iglesia parroquial, dedicada á S. Emeterio y Celedonio, está servida por un vicario. A.
(...)
(...)
Las oclusivas sonoras, empleando este término en el sentido limitado que más abajo se indica, se conservan por lo general, tanto en posición inicial como en interior de palabra: // Γέβαλα (Ptol.), actual Guevara, Guebara (Ál.). // Heredia (Ál.), doc. Deredia, Heredia < herediu, pl. heredia. Cf. también Δηούα (Ptol.), actual Deva, río y población en Guip. // Como es sabido, lo que llamamos oclusivas sonoras se realizan como oclusivas o espirantes, según la posición, con una distribución muy parecida a la del español de hoy. La pronunciación fricativa de la b está claramente descrita por Oihenart a mediados del siglo XVII. // No hay indicios que apoyen la presunción de que el vasco medieval distinguiera entre -b- oclusiva y -u- (-v-) fricativa como el cast. de aquella época. En los documentos se emplean casi indistintamente las dos letras (Zabal- y Zaval-, Ibar- e Ivar-, -barri y -varri, etc.), lo que parece probar que no había más que un fonema y que la realización corriente de este en posición intervocálica era una fricativa
(...)
Que: Toponimoen osagaia Où: Euskal Herria Origine:
M.IFOV
(...)
En val de Mañeru; junto con Andión, pertenecientes ambos al Mariscal, como se ve en el Libro de Fuegos del 1427, por ejemplo. Se dice literalmente que «estos logares parescen desolados». En 1350, contaba según el Libro del Monedaje, con 19 fuegos. Véase ANDION.
(...)
(...)
Ver anterior [Muruzábal: 'Muru ancho'. Del vasco Muru (ver Muru-Astráin) y zabal 'llano', 'ancho'].
Comentario lingüístico: Andión se suele identificar con Andelos, ciudad que las fuentes romanas sitúan en territorio vascón.
Aunque para Julio Caro Baroja (664) esta identificación no es nada segura junto al despoblado se encuentran las ruinas de un importante núcleo de población de origen romano.
María Luisa Albertos (665) cita una inscripción romana de Angostina (Álava) en la que se suele leer el nombre de persona (A)ndioni y (A)ndionis, pero que la citada autora encuentra poco probable prefiriendo las lecturas (Ve)ndioni, (Ve)ndionis.
(...)
(...)
OBS.- Lugar y antiguo señorío. Tenía 36 habitantes en 1858, 40 en 1900, 35 en 1940, 6 en 1970 y 5 en 1981. Constituida en 1534 con tres casas, pertenecía a comienzos del siglo XIX al duque de Granada de Ega, que ejercía la jurisdicción civil y criminal por medio de un alcalde (GEN).
(...)
Notes: LIBANOren liburutik jaso dira zenbait aipu.
Type: bibliografia
Origine: partziala
Domaine: dokumentazioa
EUS.NHI - Nafarroako herri izendegia
Abréviation: EUS.NHI
Auteur: Euskaltzaindia & JIMENO JURÍO, José María (koord.)
Titre: Nafarroako herri izendegia
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition: Nafarroako Gobernua & Euskaltzaindia
Lieu: Iruñea
Date: 1990
Référence:
Notes: Nafarroako herri izendegia: gazt. Nomenclátor euskérico de Navarra.
Type: bibliografia
Origine: partziala
Domaine: arautzea
MD.DMLEIRE - Documentación medieval de Leire (Siglos IX a XII)
Abréviation: MD.DMLEIRE
Auteur: MARTÍN DUQUE, Ángel Juan
Titre: Documentación medieval de Leire (Siglos IX a XII)
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition: Nafarroako Foru Diputazioa, Vianako Printzea
Lieu: Iruñea
Date: 1983
Référence:
Notes: LIBANOren liburutik ere jaso dira aipu batzuk.
Type: bibliografia
Origine: partziala
Domaine: dokumentazioa
FEL.CEINA - Contribución al Estudio de la Iglesia Navarra del Siglo XIII. El libro del rediezmo de 1268. II, Transcripción e Índices
Abréviation: FEL.CEINA
Auteur: FELONES MORRÁS, Román
Titre: Contribución al Estudio de la Iglesia Navarra del Siglo XIII. El libro del rediezmo de 1268. II, Transcripción e Índices
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue: 461
Maison d'édition:
Lieu:
Date: 1982
Référence: 166-167 (1982), 623-713
Notes: Liber Redecimae (1274-1279)
Type: artikuluak
Origine: partziala
Domaine: dokumentazioa
FDMPV.007 - Colección diplomática de los reyes de Navarra de la dinastía de Champaña. Tomo II. Teobaldo II (1253-1270)
Abréviation: FDMPV.007
Auteur: GARCÍA ARANCÓN, María Raquel
Titre: Colección diplomática de los reyes de Navarra de la dinastía de Champaña. Tomo II. Teobaldo II (1253-1270)
Note: Fuentes Documentales Medievales del País Vasco 007
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition: Eusko Ikaskuntza
Lieu: Donostia
Date: 1985
Référence:
Notes: Dokumentu bilduma osoa FDMPV.011 (I. liburukia), 007 (II. liburukia) eta 062 (III. liburukia)
Type: bibliografia
Origine: partziala
Domaine: dokumentazioa
JIM.IRZ.LR - El Libro Rubro de Iranzu
Abréviation: JIM.IRZ.LR
Auteur: JIMENO JURÍO, José María
Titre: El Libro Rubro de Iranzu
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue: 461
Maison d'édition:
Lieu:
Date: 1970
Référence: 120-121 (1970), 221-269
Notes:
Type: artikuluak
Origine: partziala
Domaine: dokumentazioa
FDMPV.004 - "Libro Becerro" del Monasterio de Santa María de la Oliva (Navarra). Colección Documental (1132-1500)
Abréviation: FDMPV.004
Auteur: MUNITA LOINAZ, José Antonio
Titre: "Libro Becerro" del Monasterio de Santa María de la Oliva (Navarra). Colección Documental (1132-1500)
Note: Fuentes Documentales Medievales del País Vasco 004
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition: Eusko Ikaskuntza
Lieu: Donostia
Date: 1984
Référence:
Notes:
Type: bibliografia
Origine: guztizkoa
Domaine: dokumentazioa
CAR.PNAXIV - La Población de Navarra en el siglo XIV
Abréviation: CAR.PNAXIV
Auteur: CARRASCO PÉREZ, Juan
Titre: La Población de Navarra en el siglo XIV
Note: Colección Histórica de la Universidad de Navarra XXIX
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition: Nafarroako Unibertsitatea
Lieu: Iruñea
Date: 1973
Référence:
Notes:
Type: bibliografia
Origine: guztizkoa
Domaine: dokumentazioa
NA.TM - Nafarroako Toponimia eta Mapagintza
Abréviation: NA.TM
Auteur: JIMENO JURÍO, José María (zuz.)
Titre: Nafarroako Toponimia eta Mapagintza
Note: 59 liburuki
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition: Nafarroako Gobernua & Trabajos Catastrales S.A.
Lieu: Iruñea
Date: 1992-1999
Référence:
Notes: Nafarroa. Toponimia eta Mapagintza: gazt. Toponimia y Cartografía de Navarra.
Erreferentzia gisa liburuki zenbakia ematen da aditzera eta apurka-apurka, orrialdea ere gaineratuz joango da.
Lan honen iruzkin kritikoa argitaratu zen in FLV, 64 (1993).
Type: bibliografia
Origine: guztizkoa
Domaine: ofizialtzea
RIS.RDH - Rationes decimarum Hispaniae (1279-1280)
Abréviation: RIS.RDH
Auteur: RIUS SERRA, José
Titre: Rationes decimarum Hispaniae (1279-1280)
Note: I Cataluña, Mallorca y Valencia, II Aragón y Navarra
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition: Consejo Superior de Investigaciones Científicas
Lieu: Bartzelona
Date: 1946-1947
Référence:
Notes: JIMENO JURÍOk jasotako datuetarako, jatorrizko liburuaren argazki bat erabili zen ("... una fotografía del original del libro "Rationes decimarum" (1274-1279) conservado en los Archivos del Vaticano y publicado por RIUS SERRA con notables deficiencias en la transcripción de topónimos navarros. De esta fuente proceden las variantes más extrañas de los topónimos mayores, quizás por intervención de un "scriptor" extraño al país" [OV, 1, 23. or.])
Type: bibliografia
Origine: partziala
Domaine: dokumentazioa
NAN.C - Comptos saila
Abréviation: NAN.C
Auteur:
Titre: Comptos saila
Note:
Élaborateur:
Collection: Nafarroako Artxibategi Nagusia
Revue:
Maison d'édition:
Lieu: Iruñea
Date:
Référence:
Notes:
Type: artxibategia
Origine: partziala
Domaine: dokumentazioa
ID.PDNA - Poblados y despoblados o desolados en Navarra (en 1534 y 1800)
Abréviation: ID.PDNA
Auteur: IDOATE IRAGUI, Florencio
Titre: Poblados y despoblados o desolados en Navarra (en 1534 y 1800)
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue: 461
Maison d'édition:
Lieu:
Date: 1967
Référence: 108-109 (1967) 309-334
Notes:
Type: artikuluak
Origine: guztizkoa
Domaine: dokumentazioa
ROJ.CSOBP - Constituciones sinodales del obispado de Pamplona
Abréviation: ROJ.CSOBP
Auteur: ROJAS Y SANDOVAL, Bernardo
Titre: Constituciones sinodales del obispado de Pamplona
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition: Iruñeko gotzaindegia
Lieu: Iruñea
Date: 1591
Référence:
Notes:
Type: bibliografia
Origine: partziala
Domaine: dokumentazioa
O.NUV - Notitia utrisque vasconiae, tum Ibericae, tum Aquitanicae
Abréviation: O.NUV
Auteur: OIHENART, Arnaut
Titre: Notitia utrisque vasconiae, tum Ibericae, tum Aquitanicae
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition: Eusko Legebiltzarra
Lieu: Gasteiz
Date: 1992 [1638]
Référence:
Notes:
Type: bibliografia
Origine: guztizkoa
Domaine: dokumentazioa
NAN.PAPS - Paper solteak
Abréviation: NAN.PAPS
Auteur:
Titre: Paper solteak
Note:
Élaborateur:
Collection: Nafarroako Artxibategi Nagusia
Revue:
Maison d'édition:
Lieu: Iruñea
Date:
Référence:
Notes: Paper solteak: gazt. Papeles sueltos.
Type: artxibategia
Origine: partziala
Domaine: dokumentazioa
DRAH - Diccionario geográfico histórico de España por la Real Academia de la Historia. Sección I. Comprehende el reyno de Navarra, señorío de Vizcaya y provincias de Álava y Guipúzcoa
Abréviation: DRAH
Auteur: ABELLA, Manuel & GONZÁLEZ ARNAU, Vicente & MARTÍNEZ MARINA, Francisco & TRAGGIA, Joaquín
Titre: Diccionario geográfico histórico de España por la Real Academia de la Historia. Sección I. Comprehende el reyno de Navarra, señorío de Vizcaya y provincias de Álava y Guipúzcoa
Note: 2 liburuki
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition: Real Academia de la Historia, Viuda de AtD. Joaquín Ibarra
Lieu: Madril
Date: 1802
Référence:
Notes:
Type: bibliografia
Origine: partziala
Domaine: dokumentazioa
M.IFOV - Introducción fonética a la onomástica vasca
Abréviation: M.IFOV
Auteur: MITXELENA ELIZALT, Koldo
Titre: Introducción fonética a la onomástica vasca
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue: 1905
Maison d'édition:
Lieu:
Date: 1956
Référence: XXIV (1956), 167-186 eta 331-362
Notes:
Type: artikuluak
Origine: guztizkoa
Domaine: hizkuntza azterketa
ID.DNXV - Desolados navarros en la primera mitad del siglo XV
Abréviation: ID.DNXV
Auteur: IDOATE IRAGUI, Florencio
Titre: Desolados navarros en la primera mitad del siglo XV
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue: 461
Maison d'édition:
Lieu:
Date: 1975
Référence: 138-139 (1975) 165-228
Notes:
Type: artikuluak
Origine: guztizkoa
Domaine: dokumentazioa
BEL.DEN - Diccionario etimológico de los nombres de los pueblos, villas y ciudades de Navarra. Apellidos navarros
Abréviation: BEL.DEN
Auteur: BELASKO ORTEGA, Mikel
Titre: Diccionario etimológico de los nombres de los pueblos, villas y ciudades de Navarra. Apellidos navarros
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition: Pamiela
Lieu: Iruñea
Date: 1996
Référence:
Notes: Erreferentzietan orrialde zenbakia ematen da aditzera.
Helena Pérezek eskaneatu eta ECO zerbitzuko Patxi Galék datu-taula itxurara isuritako datuak.
Type: bibliografia
Origine: guztizkoa
Domaine: dokumentazioa
NA.IZ - Nafarroako izendegia XXXX-1-1ean
Abréviation: NA.IZ
Auteur: Nafarroako Estatistika Erakundea
Titre: Nafarroako izendegia XXXX-1-1ean
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition: Nafarroako Gobernua
Lieu: Iruñea
Date: 1999
Référence:
Notes: Urtero argitaratzen den izendegia da, izenburuan zein urteri dagokion ageri delarik. 2011tik euskarri digitalean plazaratzen da, ez paperean. Jasotako era dokumentalen datazioan ageri da zein urtetako ediziotik heldu den. Erreferentzietan izendegiak udalari eta herriari ezartzen dizkien kodeak ematen dira gidoiaz bereizturik.
Type: bibliografia
Origine: guztizkoa
Domaine: ofizialtzea
MTNA100 - Mapa topográfico de Navarra
Abréviation: MTNA100
Auteur: Nafarroako Gobernua
Titre: Mapa topográfico de Navarra
Note: 1:100000
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition: Nafarroako Gobernua
Lieu: Iruñea
Date: 2009
Référence:
Notes: Euskal Herriko ibaien araugaia prestatzean, zerrendetako ibaiei zegokien informazioa jaso zen bakarrik. Errepikapenak saiheste aldera, datu haiek ezabatu eta oraingoekin ordezkatu dira. Erreferentzia gisara, maparen koadrikulan ageri diren UTM koordenatuetako lehen digitoen pautak erabili dira, betiere txikitik handira joanez, hau da, latitudean hegoaldetik iparraldera eta longitudean mendebaldetik ekialdera
Type: kartografia
Origine: guztizkoa
Domaine: dokumentazioa
NA.TOF - Nafarroako Toponimia Ofiziala / Toponimia Oficial de Navarra
Abréviation: NA.TOF
Auteur: ZZ. AA.
Titre: Nafarroako Toponimia Ofiziala / Toponimia Oficial de Navarra
Note:
Élaborateur:
Collection:
Revue:
Maison d'édition: Nafarroako Gobernua
Lieu: Iruñea
Date: 2019tik
Référence:
Notes: 2019. urtetik datutegi osoa deskargarako eskaintzen da: https://gobiernoabierto.navarra.es/eu/open-data/datos/toponimia-oficial-navarra
Type: datu baseak
Origine: guztizkoa
Domaine: dokumentazioa
Mentions légales
Le présent corpus onomastique comprend des contenus d’œuvres de tiers, choisis pour leur prestige et leur compétence en la matière. Euskaltzaindia a requis les autorisations et permis correspondants et les droits de propriété intellectuelle nécessaires ont été obtenus, sauf erreur ou omission. Quiconque noterait tout contenu pouvant transgresser les droits d’un tiers est prié d’en informer immédiatement Euskaltzaindia, en écrivant à l’adresse suivante (info@euskaltzaindia.eus), afin que l’Académie puisse aussitôt prendre les mesures nécessaires.
Siège social
B
BISCAYE
Plaza Barria, 15. 48005 BILBAO
+34 944 15 81 55
info@euskaltzaindia.eus
Centre de recherche
V
LUIS VILLASANTE
Tolare baserria. Almortza bidea, 6. 20018 SAINT SÉBASTIEN
+34 943 42 80 50
donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Represéntations
A
ALABA
Gaztelako atea, 54 01007 VITORIA-GASTEIZ
+34 945 23 36 48
gasteizordez@euskaltzaindia.eus
G
GUIPUSKOA
Tolare baserria. Almortza bidea, 6 20018 SAINT SÉBASTIEN