Leku-izenak

(...)
Toponimo hau anitzetan eta anitzetara agertzen da (Ollatio, Oliatio, Oliatu, Oliattu...). Aldaera batutzat agirietan goizdanik azaltzen den eta gaurregungo Ullatu [ullátu]-ren jatorrian dagoen Ollatu aukeratu dugu. Hasierako olia-, olla- horien azpian hortz-hobietako alboko apikaria eta bokal sabaikaria nahiz honen oso antzekoa den sabaiko albokoa egon daiteke (cf. lieco / lleco egungo egunean). Bukaerako -tio horren azpian [tto] bustia egon zitekeen; hemendik bustidura galdutakoan -to [to] aterako zen. Bukaerako erdiko bokala jatorrizkoa izan daiteke, bera baita nagusi toponimo honen lehen agerraldietan, baina Txutxu > Txutxo edo Laku > Lako-n edireten dugun gertakariaren emaitza ere izan liteke, hots, zenbaitek "vocalismo romanizante" deitu izan dutenarena. Hasierako olla- honek toponimo batzuetan agertzen den ollo-, olla- osagaia dakarkigu burutara (cf. Itza zendeako Lete herriko Olladi, Olladialdea edo Ollariko artadia [J. Jurío, TCPCI, 231-232. orr.]). Bukaerako -tio (edo honen azpian egon daitekeen -tto) edo -tu hori zer den ez dakigu (ba al du txikigarriarekin zerikusirik?), baina Uxueko Pipiratu (< Biperatu), Zabartu eta besteren bukaeraz oroitarazten gaitu [Ikus AV, 53. or.]. Ollatu Aliaga ondoan dago, Dorrondiaga eta Carasolbajo-ren artean. 1768ko lekukoak erakusten duenez, Ollatu lehen Aldabea-tzat hartua zen.
(...)