(...)
Iturri izena eta zaharra izenondoa ditugu hemen.
XVIII. mendearen bukaera arte eutsi zion izenak jatorrizko gardentasunari.1793an Iturrizarras dugu, 1808an Yturrizarres, eta horrez geroztik ia beti hasierako bokalaren aferesia jasandako aldakia azaltzen da. Turrizares (1811 eta 1826), Turrizales (1813), Turruzales (1829).
Egungo egunean Fuente de Turruzales [tùrruzáles] esan ohi zaio Barranco de Sulue-n bukatzen den Basandia-ko erreketako batean (bi dira) dagoen iturri honi. Plural erromantzea oso arrunta da euskara galdu den tokietako euskal toponimoetan.
(...)
(...)
Baso izena eta handia izenondoa ditugu hemen. 1534eko despoblatuen zerrendan Vasendia ageri da, baina hau, 1603 eta 1605eko Basandia aldakiek erakusten duten bezala, notariaren errakuntza besterik ez da. Egun ere Basandia [bàsandía] esaten da.
Basandia herria orain "Corral de Ausalón" dagoen tokian zegoen, oraindik ere garbi ikus daitezkeen zaharkinek erakusten dutenez. Aipatu gortea (eta ingurukoak) eraikitzeko despoblatuko etxeen harriez baliatuko ziren segurasko. 1605ean dokumentatzen den Fuente de Basandia herrixkatik gertu dagoen Iturrizarra izan zitekeen.
Alto de Basandia, Aldabea eta Basandia-ren arteko gaina dateke, hots, Cruz de Basandia-ren aldeko gaina.
Alderdiko errekak bi dira. bata zuzenean Aitzandieta-tik datorren errekara doa, eta bestea (Iturrizarra dagoena) beherago Barranco de Sulue deritzanean amaitzen da. Portillo de Basandia, Camino de la Sierra-n dago, Cruz de Basandia-ren alboan; Cruz de Basandia Aldabea de Aitzandieta eta Basandia-ren arteko muga-mugan zegoen, Camino de la Sierra-n, Portillo de Basandia-n bertan. Gurutzearen oinarria (harmailak) oraindik ere bertan dago, botata. Hirurogeita hamar urte inguruko gure informatzaileek ez dute zutik ezagutu, eta beraz aspalditxoan erori zela (edo bota zutela) esan daiteke. Torre de Basandia herrixkako eliz-dorreari esan zekiokeen, edo etxeen hondakinei (ikus Torraza sarreran dioguna). Nolanahi ere, garbi dago dorrea Ermita de San Sebastián-en ondoan zegoela, 1631ko lekukoa froga.
(...)
(...)
OBS.- Iturrizarra significa 'La fuente vieja'. Es común que el genérico castellano sea redundante para con el específico vasco. Según Patxi Salaberri (EAEATB), se denomina a una fuente existente en el barranco (hay dos) de Basandia, donde acaba el Barranco de Sulue.
(...)
OV.11 - Eslaba aldeko euskararen azterketa toponimiaren bidez
Abbreviation: OV.11
Author: SALABERRI ZARATIEGI, Patxi
Title: Eslaba aldeko euskararen azterketa toponimiaren bidez
Work note:
Elaborator:
Colection: Onomasticon Vasconiae 11
Magazine:
Publisher: Euskaltzaindia
Place: Bilbo
Date: 1994
Reference:
Notes: NTM bilduma egin zenean, artean argitaratu gabeko doktore tesia.
Type: bibliografia
Extraction: guztizkoa
Field: hizkuntza azterketa
NA.TM - Nafarroako Toponimia eta Mapagintza
Abbreviation: NA.TM
Author: JIMENO JURÍO, José María (zuz.)
Title: Nafarroako Toponimia eta Mapagintza
Work note: 59 liburuki
Elaborator:
Colection:
Magazine:
Publisher: Nafarroako Gobernua & Trabajos Catastrales S.A.
Place: Iruñea
Date: 1992-1999
Reference:
Notes: Nafarroa. Toponimia eta Mapagintza: gazt. Toponimia y Cartografía de Navarra.
Erreferentzia gisa liburuki zenbakia ematen da aditzera eta apurka-apurka, orrialdea ere gaineratuz joango da.
Lan honen iruzkin kritikoa argitaratu zen in FLV, 64 (1993).
Type: bibliografia
Extraction: guztizkoa
Field: ofizialtzea
NAN.PR.OIB - Oibarko protokoloak
Abbreviation: NAN.PR.OIB
Author:
Title: Oibarko protokoloak
Work note:
Elaborator:
Colection: Nafarroako Artxibategi Nagusia, Protokolo saila
Magazine:
Publisher:
Place: Iruñea
Date:
Reference:
Notes:
Type: artxibategia
Extraction: partziala
Field: dokumentazioa
NAN.PR.UNX - San Martin Unxeko protokoloak
Abbreviation: NAN.PR.UNX
Author:
Title: San Martin Unxeko protokoloak
Work note:
Elaborator:
Colection: Nafarroako Artxibategi Nagusia, Protokolo saila
Magazine:
Publisher:
Place: Iruñea
Date:
Reference:
Notes:
Type: artxibategia
Extraction: partziala
Field: dokumentazioa
NAN.PR.UXUE - Uxueko protokoloak
Abbreviation: NAN.PR.UXUE
Author:
Title: Uxueko protokoloak
Work note:
Elaborator:
Colection: Nafarroako Artxibategi Nagusia, Protokolo saila
Magazine:
Publisher:
Place: Iruñea
Date:
Reference:
Notes: Protocolos de Ujué.
Type: artxibategia
Extraction: aztergai
Field: dokumentazioa
NA.TOF - Nafarroako Toponimia Ofiziala / Toponimia Oficial de Navarra
Abbreviation: NA.TOF
Author: ZZ. AA.
Title: Nafarroako Toponimia Ofiziala / Toponimia Oficial de Navarra
Work note:
Elaborator:
Colection:
Magazine:
Publisher: Nafarroako Gobernua
Place: Iruñea
Date: 2019tik
Reference:
Notes: 2019. urtetik datutegi osoa deskargarako eskaintzen da: https://gobiernoabierto.navarra.es/eu/open-data/datos/toponimia-oficial-navarra
Type: datu baseak
Extraction: guztizkoa
Field: dokumentazioa
Legal notice
This onomastic corpus takes into account the contents of works by third parties, taking into account their prestige and competence in the field. To this end, Euskaltzaindia has applied for the corresponding permissions and licences, so that the necessary intellectual property rights have been obtained, except in the case of error or omission. Should you observe the existence of any content that you believe may infringe the rights of third parties, please inform Euskaltzaindia immediately by sending an e-mail to the following address (info@euskaltzaindia.eus) so that the appropriate measures can be taken immediately.
Headquarters
B
BISCAY
Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
+34 944 15 81 55
info@euskaltzaindia.eus
Research Center
V
LUIS VILLASANTE
Tolare baserria. Almortza bidea, 6. 20018 SAN SEBASTIAN
+34 943 42 80 50
donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Local offices
A
ÁLAVA
Gaztelako atea, 54 01007 VITORIA/GASTEIZ
+34 945 23 36 48
gasteizordez@euskaltzaindia.eus
G
GIPUZKOA
Tolare baserria. Almortza bidea, 6 20018 SAN SEBASTIAN