(...)
Gaurregungo Aranportilla [aràmportílla] edo Lanportilla [làmportílla] Arana toki-izenaz eta portilua 'atea'-z osatutako toponimoaren desitxuraketaren fruitu dira. Ataka gaurko errepide berrian (karreteran, alegia) dago, Cabodevillaren gortearen ondoan, Ageza eta Galipentzuko bidegurutzeen artean. Bertan batzen dira gainerakoan Nobeleta-k bereizten dituen Arana eta Aranportilua.
Artikulurik gabe ere frankotan agertzen da leku-izen hau, 1781ean [Id., 72. k.] eta 1894eko katastroan, adibidez.
Reta Janárizek Amportilla aldaera biltzen du, eta latineko ante portella proposatzen du etimotzat. Hau, alabaina, oinarririk gabeko etimologia dela garbi erakusten du dokumentazioak.
Aranportillua-k Txipueta, Lakuaga, Aquilar, Euntzeberri eta Nobeleta-rekin mugatzen du, Arana-rekin ezezik.
(...)
(...)
[Dermio baten zatiketa. Portilua] Erdarazko portillo 'ateka', 'ataka', 'harrate', 'harrarte'-ren kide euskalduna da hau gure alderdian. Portilu erdarazko aipatu izen horretatik atera da, bukaerako -o itxi delarik, maileguetan sarri agitu ohi denez (cf. puntallo > puntallu).
Izen hau gehienetan oinarriari bitartekorik gabe eransten zaio: Aranportillua (Ageza), Arroiaportillua (Lerga), Bartastekaportillua (Galipentzu)... Eslaban -ko-dun toponimoa ere azaltzen da, morfema hori ez duen aldaeraren aldamenean: Dorretako portilua / Dorretaportillua.
(...)
(...)
OBS.- 'El portillo de Arana'. Portilu es un préstamo castellano muy difundido en vascuence desde antiguo (aparece en documentación amescoana de 1748: Basarecoportilu). La forma propiamente vasca, según se ve en el topónimo recién citado, parece ser portilu, que continúa en uso en euskera de Burunda. Portillo, con -o, parece una forma castellanizada. Entra en la formación de muchos topónimos, como el conocido Otsaportillo de Urbasa. Significa, como en castellano, 'paso den la montaña entre dos cotas'. Ataka es su equivalente vasco más exacto, incluso etimológicamente (diminutivo de ate, como portillo de puerta). Otro sinónimo es harrate.
(...)
OV.11 - Eslaba aldeko euskararen azterketa toponimiaren bidez
Abbreviation: OV.11
Author: SALABERRI ZARATIEGI, Patxi
Title: Eslaba aldeko euskararen azterketa toponimiaren bidez
Work note:
Elaborator:
Colection: Onomasticon Vasconiae 11
Magazine:
Publisher: Euskaltzaindia
Place: Bilbo
Date: 1994
Reference:
Notes: NTM bilduma egin zenean, artean argitaratu gabeko doktore tesia.
Type: bibliografia
Extraction: guztizkoa
Field: hizkuntza azterketa
NA.TM - Nafarroako Toponimia eta Mapagintza
Abbreviation: NA.TM
Author: JIMENO JURÍO, José María (zuz.)
Title: Nafarroako Toponimia eta Mapagintza
Work note: 59 liburuki
Elaborator:
Colection:
Magazine:
Publisher: Nafarroako Gobernua & Trabajos Catastrales S.A.
Place: Iruñea
Date: 1992-1999
Reference:
Notes: Nafarroa. Toponimia eta Mapagintza: gazt. Toponimia y Cartografía de Navarra.
Erreferentzia gisa liburuki zenbakia ematen da aditzera eta apurka-apurka, orrialdea ere gaineratuz joango da.
Lan honen iruzkin kritikoa argitaratu zen in FLV, 64 (1993).
Type: bibliografia
Extraction: guztizkoa
Field: ofizialtzea
NAN.PR.OIB - Oibarko protokoloak
Abbreviation: NAN.PR.OIB
Author:
Title: Oibarko protokoloak
Work note:
Elaborator:
Colection: Nafarroako Artxibategi Nagusia, Protokolo saila
Magazine:
Publisher:
Place: Iruñea
Date:
Reference:
Notes:
Type: artxibategia
Extraction: partziala
Field: dokumentazioa
NA.TOF - Nafarroako Toponimia Ofiziala / Toponimia Oficial de Navarra
Abbreviation: NA.TOF
Author: ZZ. AA.
Title: Nafarroako Toponimia Ofiziala / Toponimia Oficial de Navarra
Work note:
Elaborator:
Colection:
Magazine:
Publisher: Nafarroako Gobernua
Place: Iruñea
Date: 2019tik
Reference:
Notes: 2019. urtetik datutegi osoa deskargarako eskaintzen da: https://gobiernoabierto.navarra.es/eu/open-data/datos/toponimia-oficial-navarra
Type: datu baseak
Extraction: guztizkoa
Field: dokumentazioa
Legal notice
This onomastic corpus takes into account the contents of works by third parties, taking into account their prestige and competence in the field. To this end, Euskaltzaindia has applied for the corresponding permissions and licences, so that the necessary intellectual property rights have been obtained, except in the case of error or omission. Should you observe the existence of any content that you believe may infringe the rights of third parties, please inform Euskaltzaindia immediately by sending an e-mail to the following address (info@euskaltzaindia.eus) so that the appropriate measures can be taken immediately.
Headquarters
B
BISCAY
Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
+34 944 15 81 55
info@euskaltzaindia.eus
Research Center
V
LUIS VILLASANTE
Tolare baserria. Almortza bidea, 6. 20018 SAN SEBASTIAN
+34 943 42 80 50
donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Local offices
A
ÁLAVA
Gaztelako atea, 54 01007 VITORIA/GASTEIZ
+34 945 23 36 48
gasteizordez@euskaltzaindia.eus
G
GIPUZKOA
Tolare baserria. Almortza bidea, 6 20018 SAN SEBASTIAN