Leku-izenak

(...)
labrantío de Luco
(...)

(...)
labrantío de Betolaza
(...)

(...)
labrantío de Luco
(...)

(...)
arrazua-ubarrundia
(...)

(...)
112-30 040
(...)

(...)
112-30 040
(...)

(...)
Agiriak alde batera utzita, batzuetan toponimo baten normalizazioa ahozko hizkuntzak berak emango digu. Aiaran, zoritxarrez, euskara galtzen ari zen heinean galdu ziren ahozko erreferentzia gehienak ere, baina batzuetan inguruko eskualdeetako euskaldunek edo garrantzi apalagoko toki-izenek gorde dituzte forma horiek. Horren adierazgarri dira Gasteizko Miñao / Miñano herriak edo gertuago daukagun Kexaa / Quejana. Euskarazko antzinako arau fonetiko baten arabera, hiztunek bokal arteko -n galdu egin zuten izen berezi askotan, adibidez: Aramaio (Araba), Dorrao (Nafarroa), Galdakao (Bizkaia), Zestoa (Gipuzkoa) [7 Gaztelaniaz, hurrenez hurren Aramayona, Torrano, Galdácano eta Cestona erak eman zituztenak]. Herri hauen kasuan badakigu euskarazko forma zein den, bertako euskaldunek erabili egiten dutelako. Miñaoren kasuan toponimia txikia da euskarazko izena -n gabe mantendu duena, adibidez, honako izen hauetan: Miñaogutxirabidea [8 Guti-ren aldagarria da gutxi eta Lautadako toponimian ‘txiki, txikiago’ esanahia izaten du. Aiaran, ordea, maiz ageri ohi da lehenagoko goiti baten aldagai, ‘goikoa’ esanahia duela, eta ohikoak dira horren antzekoak gure lurralde honetan: go(i)ti > gotxi, barruti > barrutxi edo urruti > urrutxi], Miñaoko arana, Miñaorabidea... Kexaaren kasuan badakigu euskarazko forma zein den, Orozko, Zaratamo, Arrigorriaga eta inguruko lurretako euskaldunak aspalditik etorri izan direlako bertako feriara [9 Abeltzaintzako eta nekazaritzako feria ospetsu hori San Joan Bataiatzailearen egunaren inguruan izaten zen eta aldirietako baserritarrak hurbildu ohi ziren, baita oraindik euskaraz hitz egiten duten herrietako asko ere] eta beren ahozko hizkeran Kexaa aldaera erabiltzen dutelako gaur egun ere
(...)