Leku-izenak

(...)
Hay sin embargo nombres acabados en -otz que pueden recibir explicación no antroponímica; por ejemplo el nombre Alkotz de la localidad de Ultzama lo hemos hecho derivar de alke, alka, fitónimo (Salaberri, 1997: 36), más el sufijo -o (que sería locativo) presente en Elorrio, Gorrio, Orio... y el también sufijo locativo -tz. Este último, de todos modos, podría ser el mismo que encontramos en Ilurdotz (sobre Ilurdo), es decir, podría proceder de la desinencia de genitivo latina -onis –o también -ici– con evolución euskérica. // Esta misma explicación no antroponímica puede ser aplicada a los topónimos en -ain que proceden, algunas veces, aunque su evolución es en general bastante moderna, de -arain, variante de haran ‘valle, vaguada, barranco’ (Salaberri, 1994. Cf., por ejemplo, el apellido Gabarain que Mitxelena menciona en AV, 18, que se corresponde con el topónimo Gabaran de Leatxe en Navarra, basado probablemente en el conocido hidrónimo gave de una zona pirenaica. Ver Salaberri, 1994: 519-520). Mitxelena (AV, 69) se había dado cuenta de que -aran ‘valle’ presentaba a veces una variante -arain, como en Astiasaran / Astiasarain, de Asteasu + haran, -arain pero no vio que esporádicamente este -arain se podía reducir a -ain, en ciertos contextos, a pesar de que en la misma obra (AV, 18) dice claramente que «un número muy elevado de formaciones de primer elemento desconocido» terminan en -rain
(...)

(...)
Berdintsu gertatzen da etxe-izenetan toponymo berak hurrengo argigarriren bat daramanean -gorago etxe-izen ez direnetan ere ikusi dugu-: Goitia / Beitia, Goikoa (Goikoetxea) / Bekoa, Goieaskoa (Goieaskoetxea) / Beaskoa (Beaskoetxea), Go(i)ena (Go(i)enetxea) / Barrena (Barrenetxea), Go(i)enengoa / Barrenengoa (Barrenengoetxea), Onaindia / Araindia, Aruzkoa / Onuzkoa, Garaia / Beherea, Ga(i)nekoa eta Goitikoa / Azpikoa (Azpitikoa) (Azpikoetxea), Garaikoa (Garaikoetxea) / Beherekoa, Aurrekoa (Aurrekoetxea) /Ostekoa (Osteikoa, Ostaikoa, Ostenkoa, Ostaikoetxea) [142. oin oharra: Eta baita Osteingoechea ere, Fog. 1704, Gatikan] eta Atzekoa (Atzekoetxea), Emetikoa (Emendikoa) / Andikoa (Andikoetxea), Zaharr(a) / Berri(a) (Barria), Erdikoa, Aurtena (Aurtenetxea), Aurtenekoa, Aurtenengoa, Auzokoa (Auzokoetxea), Urrutia (Urrutikoetxea, Urritikoetxea), Bengoa (Bengoetxea / Beingoetxea) (Beingoa), Goia, Ga(i)na, Bein, Beina (Beiña) [143. oin oharra: Bada Beinacoa baserria Ipazterren, Fog. 1796, aurretik finkaturiko Beina formari artikulurik kendu gabe sorturikoa, agian pertsona bati hala deitzen zitzaiolako, gaztelaniaz '(la) casa de Beina' litzateke formazio derivatuaren itzulpen jatorrizkoa], Azpia, Bitarte, Aurre, Aldea, Aldekoa, Basterra (Basterretxea), Zearra, Etxenagusia, Urrengoa, Errota, Etxaun, Soloa, Zelaia, Buru, Arte, Ondo, Uriarte, Arteetxe, Saletxe, Abeletxe, Jauregi, Torre(a) (Torretxea), Etxabarria, Etxatxua, Ormaetxea, Nagusia (Etxenagusia), Andia (Etxeandia) / Txiki(a), Txikerra, eta baita -txu edo -txo berrekailu diminutivoa ere bestea baino tipiagoa dela adierazteko, eta horren ondorik Txikerrena, eta abar. Badira Urazurrutia eta Urazandi ere, bigarrenak kasuren baten Urazemendi ere izan dezakeela, uren nongo aldetik begiratzen den [144. oin oharra: Hori gertatzen da Deban, uraz bestaldean dagoen etxeari Urazandi deitu izan baitzaio, baina Mutrikuarrek Urazemendi. Hala erran zidan Gerardo Elortza irakasle eta ene adiskide on denak]. Batzutan dokumentazioan ikusten da Goitia bat Goikoa bihurtu dela, eta Beitia berriz Bekoa. Dokumentazioa mapetan jarririk agian zerbait argituko litzateke khronologiari dagokion arazoa. Horretarako gai asko bildu beharko litzateke aurretik
(...)