Leku-izenak

(...)
61. Sagarra, Mas de, en Caserras del Castillo, p. j. de Benabarre, Sagarras Altas, en Lascuarre y en Tolva, ambos del p. j. de Benabarre, y en la segunda localidad hay también Sagarras Bajas, llevando todos ellos plural románico; Sagarreta, Barranco de, en Peralta de la Sal, p. j. de Tamarite de Litera, con -eta procedente, en contraste con los anteriores, del inesivo plural vasco, igual que en el caso del conocido topónimo Elorrieta de distintas partes, que con base en elorri, 'espino', se traduce por 'los espinos, espinal', con absoluta transparencia. En Ceánuri, Vizcaya, cofradía de Ipiñaburu, se registran dos caseríos Sagarraga en la Fog. de 1704, con sufijo toponímico -aga aplicado a sagar, 'manzano o manzana', como en el caso de los de Huesca. En la cuenca de Pamplona hay Sagarqueta, 1683, con -keta en lugar de -eta, J. Jurio, p. 133. En Alava, además de formas como Sagardui, término de Echábarri Urtupiña, con sufijo colectivo -dui, que al añadir el artículo hace Sagarduya, topónimo que se repite en multitud de aldeas, y de otras que contienen sagar, etc., se registran también Sagarra, 1696, heredad de Orenín, 1759, término de Guillarte, Sagarraga, arroyo de Guereña, término montuoso en Artaza de Foronda, labrantíos de Legarda y Guillerna, Sagarbe, labrantío de Franco, con -be, etc., cfr. AEF, XXII (1977-1978), pp. 122-123
(...)

(...)
Berdintsu gertatzen da etxe-izenetan toponymo berak hurrengo argigarriren bat daramanean -gorago etxe-izen ez direnetan ere ikusi dugu-: Goitia / Beitia, Goikoa (Goikoetxea) / Bekoa, Goieaskoa (Goieaskoetxea) / Beaskoa (Beaskoetxea), Go(i)ena (Go(i)enetxea) / Barrena (Barrenetxea), Go(i)enengoa / Barrenengoa (Barrenengoetxea), Onaindia / Araindia, Aruzkoa / Onuzkoa, Garaia / Beherea, Ga(i)nekoa eta Goitikoa / Azpikoa (Azpitikoa) (Azpikoetxea), Garaikoa (Garaikoetxea) / Beherekoa, Aurrekoa (Aurrekoetxea) /Ostekoa (Osteikoa, Ostaikoa, Ostenkoa, Ostaikoetxea) [142. oin oharra: Eta baita Osteingoechea ere, Fog. 1704, Gatikan] eta Atzekoa (Atzekoetxea), Emetikoa (Emendikoa) / Andikoa (Andikoetxea), Zaharr(a) / Berri(a) (Barria), Erdikoa, Aurtena (Aurtenetxea), Aurtenekoa, Aurtenengoa, Auzokoa (Auzokoetxea), Urrutia (Urrutikoetxea, Urritikoetxea), Bengoa (Bengoetxea / Beingoetxea) (Beingoa), Goia, Ga(i)na, Bein, Beina (Beiña) [143. oin oharra: Bada Beinacoa baserria Ipazterren, Fog. 1796, aurretik finkaturiko Beina formari artikulurik kendu gabe sorturikoa, agian pertsona bati hala deitzen zitzaiolako, gaztelaniaz '(la) casa de Beina' litzateke formazio derivatuaren itzulpen jatorrizkoa], Azpia, Bitarte, Aurre, Aldea, Aldekoa, Basterra (Basterretxea), Zearra, Etxenagusia, Urrengoa, Errota, Etxaun, Soloa, Zelaia, Buru, Arte, Ondo, Uriarte, Arteetxe, Saletxe, Abeletxe, Jauregi, Torre(a) (Torretxea), Etxabarria, Etxatxua, Ormaetxea, Nagusia (Etxenagusia), Andia (Etxeandia) / Txiki(a), Txikerra, eta baita -txu edo -txo berrekailu diminutivoa ere bestea baino tipiagoa dela adierazteko, eta horren ondorik Txikerrena, eta abar. Badira Urazurrutia eta Urazandi ere, bigarrenak kasuren baten Urazemendi ere izan dezakeela, uren nongo aldetik begiratzen den [144. oin oharra: Hori gertatzen da Deban, uraz bestaldean dagoen etxeari Urazandi deitu izan baitzaio, baina Mutrikuarrek Urazemendi. Hala erran zidan Gerardo Elortza irakasle eta ene adiskide on denak]. Batzutan dokumentazioan ikusten da Goitia bat Goikoa bihurtu dela, eta Beitia berriz Bekoa. Dokumentazioa mapetan jarririk agian zerbait argituko litzateke khronologiari dagokion arazoa. Horretarako gai asko bildu beharko litzateke aurretik
(...)