Leku-izenak

(...)
50. Landeta, en Marcén, p. j. de Sariñena, y Fuendelandeta, en Ansó, p. j. de Jaca, es decir, Fuente de Landeta, de landa, 'campo', más -eta procedente del inesivo plural, sin reducción del grupo -nd- a -n-, como ocurre en el gascón Lana, navarro Val de Lana, aragonés Lanave, diversos Lana, (La) y Lanas, (Las), etc., como hemos visto antes, §§9 y 10, cuya conservación debe atribuirse, probablemente, a su perduración en boca de hablantes vascos hasta después de producirse dicho fenómeno fonético en romance, fijándose después en el mismo sin haber sido afectado. Hay también Landas, Las, en Grañén, p. j. de Sariñena, y Landas a Boráu, Camino de las, en Esposa, p. j. de Jaca, con artículo plural y concordancia románica. En Gascuña hay también casos de conservación del grupo -nd-, seguramente por la misma razón. Landas se encuentra al norte de Bidache, pasando el río Bidouze, y algo más al norte tenemos Vic de la Lande, pero a la misma altura hacia el este les Lannes y Laneplaa, es decir, como vasco Landeta y Landazabal, cfr. mapa 1344 est, Peyrehorade, la Lande, al sureste de St-Vincent-de-Tyrosse, cfr. 1343 ouest, pero Port-de-Lanne, cfr. 1343 est, St-Geours-de-Maremne, la Lande, al este de Ogenne-Camptort, pero Lanne-Longue, al este de Poey, y Lalanne, al norte, cfr. 1545 ouest, Mourenx, Lhande, al oeste de Issor, cfr. 1546 ouest, Oloron-Ste-Marie, Landes Hiallères, Lande de Peyrehitte, al norte y nordeste de Ogeu-Ies-Bains, pero Lane Grand y la Lane, al este, y Grge. de Lanne, al noroeste, cfr. 1546 est, Arudy, etc., etc. En Vizcaya tenemos Landaguren, 'campo hermosa', un caserío de Múgica, otro de Derio, y dos, gojeazcoa y veazcoa, de Arrieta, cfr. Fog. de 1704, Landa, en Alava, etc. etc., y en el Peru Abarca de Moguel, el protagonista se llama Peru Landeta-co, 'Peru de Landeta', p. 91, (43 [oharra, 257. or.: Juan Antonio de Moguel, El doctor Peru Abarca, Durango 1881. Hay edición facsímil, Bilbao 1981]). En el País Vasco continental es también corriente, Landabourouya, es decir, Landaburuia, 'cabo del campo', un poco al norte de Ustaritz, cfr. 1244 est, Bayonne-Biarritz, Landa Handi, junto a les Salines, al oeste de Briscous, Landaboure, adaptación de vasc. Landaburu, uno en Lahonce y otro junto a Mastouloucia, al sudoeste de Mouguerre, cfr. 1344 ouest, Hasparren. Para Navarra baste señalar en la cuenca de Pamplona Landabe, 1606, J. Jurio, Top. cuenca Pamp., p. 337, con -be, 'parte baja, suelo', forma paralela de la aragonesa Lanave
(...)

(...)
Berdintsu gertatzen da etxe-izenetan toponymo berak hurrengo argigarriren bat daramanean -gorago etxe-izen ez direnetan ere ikusi dugu-: Goitia / Beitia, Goikoa (Goikoetxea) / Bekoa, Goieaskoa (Goieaskoetxea) / Beaskoa (Beaskoetxea), Go(i)ena (Go(i)enetxea) / Barrena (Barrenetxea), Go(i)enengoa / Barrenengoa (Barrenengoetxea), Onaindia / Araindia, Aruzkoa / Onuzkoa, Garaia / Beherea, Ga(i)nekoa eta Goitikoa / Azpikoa (Azpitikoa) (Azpikoetxea), Garaikoa (Garaikoetxea) / Beherekoa, Aurrekoa (Aurrekoetxea) /Ostekoa (Osteikoa, Ostaikoa, Ostenkoa, Ostaikoetxea) [142. oin oharra: Eta baita Osteingoechea ere, Fog. 1704, Gatikan] eta Atzekoa (Atzekoetxea), Emetikoa (Emendikoa) / Andikoa (Andikoetxea), Zaharr(a) / Berri(a) (Barria), Erdikoa, Aurtena (Aurtenetxea), Aurtenekoa, Aurtenengoa, Auzokoa (Auzokoetxea), Urrutia (Urrutikoetxea, Urritikoetxea), Bengoa (Bengoetxea / Beingoetxea) (Beingoa), Goia, Ga(i)na, Bein, Beina (Beiña) [143. oin oharra: Bada Beinacoa baserria Ipazterren, Fog. 1796, aurretik finkaturiko Beina formari artikulurik kendu gabe sorturikoa, agian pertsona bati hala deitzen zitzaiolako, gaztelaniaz '(la) casa de Beina' litzateke formazio derivatuaren itzulpen jatorrizkoa], Azpia, Bitarte, Aurre, Aldea, Aldekoa, Basterra (Basterretxea), Zearra, Etxenagusia, Urrengoa, Errota, Etxaun, Soloa, Zelaia, Buru, Arte, Ondo, Uriarte, Arteetxe, Saletxe, Abeletxe, Jauregi, Torre(a) (Torretxea), Etxabarria, Etxatxua, Ormaetxea, Nagusia (Etxenagusia), Andia (Etxeandia) / Txiki(a), Txikerra, eta baita -txu edo -txo berrekailu diminutivoa ere bestea baino tipiagoa dela adierazteko, eta horren ondorik Txikerrena, eta abar. Badira Urazurrutia eta Urazandi ere, bigarrenak kasuren baten Urazemendi ere izan dezakeela, uren nongo aldetik begiratzen den [144. oin oharra: Hori gertatzen da Deban, uraz bestaldean dagoen etxeari Urazandi deitu izan baitzaio, baina Mutrikuarrek Urazemendi. Hala erran zidan Gerardo Elortza irakasle eta ene adiskide on denak]. Batzutan dokumentazioan ikusten da Goitia bat Goikoa bihurtu dela, eta Beitia berriz Bekoa. Dokumentazioa mapetan jarririk agian zerbait argituko litzateke khronologiari dagokion arazoa. Horretarako gai asko bildu beharko litzateke aurretik
(...)