Leku-izenak

(...)
Mendi honek Eslabako udalerriaren iparralde guztia hartzen du, Ageza eta Morionesko mugatik, Julio eta Lergakoraino. Dokumentazioan batzutan El Monte hutsa aurkitzen dugu eremu ezberdinak adierazteko. 1602an, kasu, Elkea eta Zalduako haran handia aldeko mendia ematen du aditzera. 1723an Arangaitz aldeko herri mendia dugu, aurreko bera, alegia. Egun La Balsa del Monte-k Amikarren-eko idoia ematen du ezagutzera. Beste batzutan el monte generikoa da, eta espezifiko bati lagun egiten dio, Monte de Azterain (ikus Azterain sarrera) edo Monte de Zaldinaga deizioetan, esaterako. Beste mendi bat Xaugizabal da (ikus Camino del Monte sarrera).
(...)

(...)
Leku-izen honen sorburua, 1637ko lekukoa aintzakotzat hartzen bada, hamaikagarren ordinalean bilatu behar dela irudi du. Ei > i laburketa ai > i baino gertaerrazagoa dela kontuan harturik [FHV, 104. or. Cf. adibidez Argeinzokoa edo Arginzokoa Aezkoa-Hiriberrin, aurreko *Argainzokoa batetik], Amikarren hameikagarren batetik atera dela pentsatu behar genuke. Etimologia honek, halaz guztiz, baditu bi arazo: lehena dokumentatzen den lehen aldaera amicagarren gabe amicarren edo amicarrena dela, eta bigarrena hamaikagarren bezalako ordinal bat zeri dagokiokeen ez dakigula. Uxuen Los Cuatro Cuartos dugu (ikus sarrera hau), baina kasu honetan ordinal baten ordez frakzio bat daukagula garbi dago. Eslabako izenaren kasuan ere Amicarena dugu 1647an [Id., 25. k. Ikus Zareko Ameka sarreran dioguna], baina hau, geroko eta lehenagoko lekuko guztiak ikusita, Amikarrena besterik ezin daitekeela izan segurua da. Dokumentazioan, gainera, r / rr nahasketa ohizkoa da. Amikarren [àmikárren] Loiako muga aldean dago, baina ez da auzo herriko lurretara iristen, tartean Larrasoil eta Azterain sartzen direlako. Amikarren-ek Zabalea, Sagarraga, Arangaitz eta La Virgen-ekin mugatzen du, Larrasoil eta Azterain-ekin ezeze. Lehen bi idoi zeuden bertan, baina orain Fuente de Amikarren-en ura biltzen duen idoi bakarra dago. Iturri hau 1593rako agertzen den bera dela dirudi.
(...)