Leku-izenak

(...)
Bide izena eta zaharra izenondoa ditugu Bidezarra nahiz Bidazarra itxurez agertzen den honetan. Dirudien bezala Bidezarreta bera bada (cf. 1709ko Videzarras), -eta / Ø aldizkatze eta baliokidetasunaren beste froga bat genuke hemen.
(...)

(...)
Bide izena (edo honen aldaera apofaniaduna den bida-), zahar izenondoa eta -eta atzizkia ditugu egun Bizarretas [bìzarrétas] bilakatu den honetan. Oraingo izenak, beste toponimo asko eta askoren kasuan bezala, pluralgile erromantzea hartu du hizkuntz ordezkapenaren ondorioz (cf., adibidez, Errakinetas Orbaran, Muskildetas Aezkoa-Hiriberrin, Zubietas Orbaitzetan...). Pluralgilea lehendabiziko aldiz 1779ean aurkitzen dugu, euskara galdua zegoenean, eta gaurko Bizarretas 1831an azaltzen da aurrenekoz dokumentazioan. Reta Janárizek etimologia zuzena proposatzen du [EHZE, 481. or.], baina Masu Nittak [Notas lingüísticas..., 17-18. orr.] oraingo aldaeraren bizarr-en azpian bizkar ikusi uste du, honetarako Eslabako bereko Bizkarda, Morionesko Bizkarra eta benetan bizkar izena duten beste toponimo batzutan oinarritzen delarik. Garbi dago ordea, lekuko zaharrak ikusita, hizkuntzalari japondarraren usteak ez duela funtsik. Bidezarreta hasiera batean erdaraz Camino bajo para Lerga bazen ere, egun bide horren zati bat eta inguruko lurrak izendatzen ditu. Bidezarreta-k Santa Ana, La Revuelta, El Alto, Atalaiondoa, La Venta (Artadua, Artadualdea, Artaduondoa), El Llano, La Fuente, El Pocico eta herriarekin berarekin mugatzen du.
(...)

(...)
Itxuraz Camino bajo de Lerga edo Bidezarra bera zen Larruzkibel-en zehar zihoan hau.
(...)

(...)
Camino bajo de Lerga edo Bidezarra zen, itxuraz.
(...)

(...)
[-Eta gure eskualdean] Toponimo guzti hauen azterketatik honako ondorio hauek atera ditzakegu: [...] 9.-Aniztasuna / batekotasuna [...] Beste anitzetan, ordea, -eta (-keta, -kieta) atzizkiak, -aga-k usu bezala, toki huts-hutsa adierazten du, toponimoak izendatzen duen entitatea bat bakarra delarik. Hau segurua da -eta-dun eta gabeko toki-izenak agertzen zaizkigun kasuetan (kasu gehienetan, ez denetan. Cf. Uxueko Mantxiriturria / Mantxiriturrieta). Honelakoetan -eta atzizkiaren eginkizuna oinarria izen arrunta ez dela ezagutzera ematea litzateke: Aitzandia / Aitzandieta (Uxue); Ardantzebarrena / Ardantzebarreneta (Ageza); Astalorraldea / Astalorraldeta (Moriones); Bidezarra / Bidezarreta (Eslaba); Butzuandia / Butzuandieta (Leatxe); Errotaxarra / Errotaxarreta (Leatxe); Gesaliturri / Gesaliturrieta (Zare); La árrega (Murillo), Larrage (Uxue) / Larrageta (Murillo, Santakara, Uxue) [Ikus, halaz ere, Uxueko toponimia aztertzean Larrage sarreran dioguna]; Meazuko erreka / Meazukoerreketa (Galipentzu); Monda / Mondakieta (Lerga); Mugazuria / Mugazurieta (Uxue); Puio / Puieta (Zare); Saratsa / Saratseta (Zare); Sariozarra / Sariozarreta (Moriones); Sortengortea / Sortengorteta (Eslaba); Zazutxikia, Zazutxipia / Zazutxipieta, Zazutxikieta (Eslaba); Zerradogibela / Zerradogibeleta (Eslaba)... Beraz zera ondoriozta dezakegu, -eta-k usu askotan tokitasuna markatzen duela, eta hortaz, aniztasuna edo batzutasuna gabe, batekotasuna adierazten duela. Hau da, adibidez, Agezako Cruz de Gurutzeta-n daukaguna, gurutze bakarra zela garbi dakigunez gero.
(...)

(...)
Eslabatik Lergara joateko bi bide ziren: Bidezarra edo Camino bajo de Lerga izena zuen hau (Camino de Atalaiondoa bera), eta oraingo errepidearen ibilbide bertsua zuen Lergabidea goragotik. Goitik, Zubialdea-tik, bazen hirugarren bat, baina hau Agezakoek erabiltzen zuten, ez Eslabakoek. Camino bajo de Lerga-k Barranco de Sortengortea gurutzatzen zuela dirudi, hau da, Aldeko mugan hasi eta Barranco de Lergabidea-ra doan errekastoa.
(...)