1.
(Sal, -lh- L, BN ap. A). Oscuridad, tinieblas; oscurecimiento. Ilhunduratako kadenéz. Lç 2 Petr 2, 4 (He, Dv ifernuko gathe, TB ilhunbeko gathe). Suntsi beitez ilhundura guziak eta ni baithan nere Jauna erregina bedi bethiko. Dv LEd 17. Begistatzeko nondik noraino izanen zen [iguzkiaren] ilundura osoa [éclipsean]. HU Zez 96. Bainan baratze hartako ilundura beltz horrek / zertako dautzu etendu [...] bihotza? Iratz 64. Bellokeko ilundura eta umiduretan. Zerb Azk 83. v. tbn.
Ezale 1899, 8a.
sense-2
2.
(Dv, A),
ulundura (R, S(ülhün-) ap. A). "
Ilhundura, obscurcissement; ne s'emploie guère qu'au fig., tristesse"Dv.
"Tristeza"A.
Biotzeko ilundura bat sentiturik bere baitan. (316). LE-Ir.
Izpirituko ilhundura eta bihotzeko korrupzionea. CatAst(ed. 1842) II.
Hargatik ilhundura batek hartzen du ihes egiten diotenean. DvImit 12 (ap. A
).
Horra zerk Jesu-Kristoren arima aurtikitzen duen trixtezia eta ilhundura handi hortan. Lap 244 (V 110).
Hiltzeaz orroitzearekin, bihotz ilundura batek hartzen zuen. HUAurp 134s (v. tbn. JEtchep 75 bihotz ilundura
).
[Jesusek] barneko ilhundura dezakea gorde?Ox 77 (v. tbn. Lf ELit 274 barneko ilhundura).
Eta bihotzean ilhundura pixka-pixka batekin [...] kantuz hasi ginen. ZerbMetsiko 54.
Histura bihotzean eta ilundura adimenean. Zub 122.
Kantuz goazi [...] / lur huntako ilundurak ahantzirik osoki. Iratz 123.
Ilundura horrekin gelditu baginen ere biak. LarreArtzainE 184.
v. tbn.
Herr 22-9-1960, 2. Ilhundura: Prop 1906, 106. JE Ber 10. Barb Leg 141.
sense-3
3.Obnubilación, ofuscamiento."Desfallecimiento, síncope"A.
Pasaturik pasioain ilundura. (140)'Pasado el ofuscamiento de la pasión'
.LE-Ir.
Eri handi batek ezagutza edo burua nola daukan jakitea, garmendu andiko gauza da. Ilundura ezagutzeko bideak [...]. FIr 183s.
sense-4
4.Significado oculto, desconocido (de una frase, expresión...). Buru-austeak izan ditut zonbait aldiz idazki batean hitzaldi bat ezin arras ulertuz, bere itzuliaren ilundura ezin argitaratuz. Zub 93s.