(Lcc, Urt II 174, Izt),
jaiote,
jaiatze. Nacimiento.v. jaioera, jaiotza. Gure Jangoigoaren jaiatzea.
Andram
160.
Sinistetea jaio zala Maria Birjineaganik geretan zala birjina jaio baño lenago, da jaiatzean, da jaioazkero. "En el parto"
.Bet 9 (jaiotzean en el mismo contexto OA 7, Iraz 8, Cb Eg III 244, Oe 13, Ub 130).
Aren jaiotze sanduan. BerTrat 42r.
Iaundoni Iauniren iaiotzea. EZNoel 161.
Askoren damugaitza, / askoren bizitzea, / Prospero, izan da / zure iaiotzea.
FProsp
37ss.
(v. tbn. 91 jaiotze <g->)Jesusaen jaiatzeagaz deboziñoe andi bat euki. Oe 59.
Jaiotze hau izandu zan nornai arritu zezakeana. Ub 129.
Bere gizón egite, jaiótze ta bizitzeagátik. LEOng 42v.
Ni naiz deitzen / jaiotze notha gabea!ZbyRIEV 1908, 292.
Uretik ta ats sandutik berriz yaiotze ori bataioan agitzen da. IrYKBiz 62.
Yaiotzetik il-ondoraño bizitza erti-lanez eztitzen seaska-eresia leenen dala ta obi-arria azken. LdiIL 125.
Noizaldian badute asiera ta amaiera, iaiotea, iltea, geitzea ta gutitzea, ta eitea ta gabea.OrAitork 419.
Emari bakarra ta aldaeziña biurtzen du arek jaiotzeak eskeintzen digun aukera. TxillLet 128.
Jenteak ttikitandik daki jaiotzearen eta heriotzearen arrazoia, eta eztira eskandalagarriak. ArtiTobera 278.
Zer garrantsi du [...] anai siamesen jaiotzeak?VillJaink 50.
v. tbn. El 66. Mb OtGai I 216. Erkiag BatB 159. Iaiatze: Zubia 138. En DFrec hay 33 ejs. de jaiotze.
azpiadiera-1.1
Ta, arima zaarrak, arnas jaiotze / edo itxaropen pilpira.Gand Elorri 34.
azpisarrera-1
JAIOTZEKO.
Original. Ikastetxera joaten zanean eginen litukean noski ahaleginak atzera bere jaiotzeko kolorera ethorteko. OskKurl 65.
azpisarrera-2
JAIOTZETIK(G-nav, AN-ulz; Lar, Añ (s.v. nacido)). Ref.: Iz Ulz,Als. De nacimiento. "Yaiotzetík illtartió, desde el nacimiento hasta la muerte" Iz Ulz. "Jaiyotzeti, desde el nacimiento" Iz Als. Jaiotzetik degun argi onek zer erakusten digu Jainkoaren alderakonz?Ub 16.
Frutu bedeinkatua / Birjina Amarena, / jaiotzetik ainbeste / agintze duena. Echag 199.
Mutil au jaiotzetik omen zan itzegiten tatalea. IztC 249.
Jaiotzetik itsua izana sendatu zuan. InzaAzalp 49.
Jaiotzetik izan zen latza, zitala, gogorra, sukorra [...] eta neurriz gaiñeko setatsua. EtxdeJJ 38.
Gu bezelaxen jaiotzetikan / zerade bertsolariya. Arozamena(
inMattin 25
).
Astoa jaiotzetik izan oi da ill-arte. "De la cuna"
.BerronKijote 30.
azpisarrera-3
JAIOTZETIKO.
Innato, congénito. Ideia oiek iaiotzetiko omen ditugu guregan. ZaitPlat 36.
[Mediumtasuna] jaiotzetikoa da zenbait aldiz. MdePr 320.
azpisarrera-4
JAIOTZEZ.
De origen, de nacimiento. "Jaiotzez Sunbillakoa da (AN-5vill), jaiotzez goizuetarra da (G-goi, AN-gip)" Gte Erd 180. Ikhusirik nola bainaiz iaiatzez <iaiatzen> eskalduna. EZMan I 4.
Zeren iaiatzez baitzare / zu ere eskalduna. EZEliç VIII.
Zu zerade jaiotzez / Goizuetakua. Yanzi 114.
Eteokol, yaiotzez argeitarra. ZaitSof 143.
Errexildarra jaiotez, Valladoliden egin ebazan ikasteak. AlzolaAtalak 103.
Ez al dakizu euskalduna / naizela jaiotzez?UztNoiz 106.
Elgoibartarra zan jaiotzez. EtxabuKontu 13.
Jaiotzez nafarra zelako hizkuntzaz. MIH 384.
azpisarrerakoSense-4.1
De nacimiento, de modo innato. Jaiotzez --dio Turkok-- daukat aditua / berekin dakarrela nork bere patua. ItFab 256.
Jaiotzez etorria, / zerezko ernia, / aitari erakusten / ari zera, semia. Yanzi 110.
Maitetasuna dator azi izkutu batez, / guziok baitaukagu barnean yaiotzez. LdiUO 54.
Gizon ura etzala yaiotzez itsua. IrYKBiz 236.
Yaiotzez emakume zera, ez gizon. ZaitSof 37.
Jaiotzez ala bazegokion ere, adurrik gaiztoenak bere jauntasunaren eskubideak galerazi zizkion. EtxdeJJ 269.
Etxe zarreko aitor-seme au iaiotzez ta gogoz andiki genuen. ZaitPlat 29.
Militarra zan, komandantea, eta italianoa jaiotzez. Alkain 40.
Berez, jaiotzez eta naturaz adargabea delako. MIH 387s.
v. tbn. MMant 67. Ayesta 26.