1. (L, BN ap. Lh; SP (-zt-), Bon VocesG , H), desbisatu, despistatu (Urt V 408), desbixtatu (Dv), despixtatu (Dv), desgistatu (Urt I 543 y V 379).
Desfigurar, deformar, afear. "Ternir le lustre, enlaidir, défigurer" SP. "Deslustrar" Bon VocesG. . "Rendre laid, désagréable à la vue; défigurer; fig.: ternir, gâter la figure" Dv. "Déparer. Ibiki gorri horrek desbistatzen zaitu, cette coiffure vous dépare" H. Tr. Documentado en la tradición septentrional, sobre todo en el s. XVII.
Imajina eder eta garbi hura desbistatu zuen Adamek bere bekatuaz. Mat 276. Bisaia ederra thuka desbistatzera. EZ Man II 43 (con algún cambio, que incluye despistatzera por desbist-, en Noel 100 y Eliç 365). Bertze [falta] guztiek eztutela hala [apheza] desbistatzen eta ez bere ohorean nothatzen, nola emaztekin ibiltzeak. Ax 362 (V 239). Mundiak eta bekhatiak haren bihotza, hotzak eta itzalak bezala desegiten dute, desbistatzen, hotzen eta itzaltzen. Tt Onsa 102. Ah! Nik despi[s]tatu figura / berriz bazindu pintatzen! Gç 59. Zuk eman zenerotan imajina eder hura Adamek despistatu zerotan. Harb (ed. 1690), 54. Desbistatzen <-dezbiz-> dituzte ezen bere bisaiak, gizonei agertzea gatik barurtzen direla. He Mt 6, 16 (Lç desgisatu, TB, EvL, SalabBN desegin, HeH ezdeustatu, Echn desfiguratu, IBe itsustu). Titulu lorios hau desbistatzen eta laidoztatzen dutenak bere bizitze gaixtoaz! Lg I 32. Eliza-arroatzale bat presundegitik eskapi! Bere borthako farraila khendua zuen desbisaturik. Farraila harekin eta borhta gainerat iganik zilatu du zelaburia. Eskual 24-1-1913, 3. "Baeserte" ez ote zen "basurde" hitza bera guti edo aski desbistaturik. Lf CEEN 1973, 126.

2. Mirar a la cara atentamente (cf. fr. dévisager).
Yeneral bat harmada baten aitzinean ibiltzen den bezala, atso madarizione hori [...] heldu duk gure aitzinera, haur guziak, bat bertzearen ondotik, bere begi gorri ikaragarriekin desbistatzen <-zt-> dituelarik!... Elzb PAd 49s.