1.
(gral.; Volt 120, Mic 9v, SP, Ht VocGr, VP 86r, Lar, Añ, Izt 121r, Arch VocGr , VocBN , Gèze, Dv, H),
saltu (R-uzt)
Ref.:
Bon-Ond 156; A; Lh; Lrq; Iz ArOñ, Als, R 293; Etxba Eib ; Echaide Nav 388-89; Holmer ApuntV ; Elexp Berg . Vender."Revendre, berriz salzea
"HtVocGr 418.
"Alcabala, alkabala, gauza salduetatik pagatzen dana
"Lar.
"Fiar, vender fiad, (c.) epetan saldu, ustean saldu
"Añ.
"
Saldua, galdua (V, G, prov.), lo vendido, perdido"A.
"Au fig. Erosi dutan bezala saltzen dautzut, je vous livre ce détail comme on me l'a dit"Lh(tbn. en A EY III 436 (BN-mix)).
"
Antzumeak saltzen ari al zerate? [...] Se pregunta esto a quien tiene los brazos cruzados"A EY III 268. Tr. De uso general en todas las épocas y dialectos. La forma saltu se documenta en Hualde y Mendigacha (137). En DFrec hay 225 ejs. de saldu, 19 de ellos septentrionales.
Ezen ungentu haur prezio handitan saldu ahal zatekeen. LçMt 26, 9 (
TB, Samper saldu, Hual saltu
).
Bi parra-xori eztirade dirutxo batetan saltzen?Ib. 10, 29 (He, TB, Dv, Leon, Samper, Ip, Or, BiblE, Ker saldu, Hual saltu
).
Limosneraok salzaen dabe / lekuan beste frutarik?Lazarraga A23, 1195v.
Dirurren saldu ninzan esklabea. Ib. B15, 1181v.
Oial ona utxan saldu doa. RS 541.
Gari lindo au saltzeagatik. Elizalde 149.
Merkatariak zituen / gauza saltzen aurkhitu / azote batez zituen / guztiak handik khasatu.EZNoel 89.
Galdegin zioen [...] ea zenbana saltzen zen. Ax 388 (V 254; Laph 240 ehun luisena saldu, Salav 54 pezeta bana saldu, Zab Gabon 68 lau kuartoan saldu, Mdg 136 bira erial libra saltu, Munita 69 zenbatean saldu da?
).
Ea engañurik egin daben erostean, salzaitean, tratuan. Cap 109.
Onarzun truku huts, alab'ezkontzea, / ezta hori ezkontze, bana da saltzea. OPo 19.
Zaude iustu, xuxen eta berdin zure akzionetan [...]; egin zaite saltzaille erostean eta erosle saltzean. SPPhil 385.
Mirra da droga bat drogistek saltzen dutena. Mong 594.
Fiatura saldu. OA 164.
Perfet izan nahi baduzu sal zatzu ditutzun guziak. Ch III 56, 2.
Saldu eta erosi bear dira gauzak dabillen prezioan. AA II 167.
Saldu zituen bere gauza guziak zorrei buru emateko. HbEgia 19.
Bei au saltzeko al dezu?SorBar 104.
Esklabo bezala saldu. ElsbFram 84.
Aita, zuk saldu nuzu / idi bat bezala. Balad 74.
Eta zunrak eramaiten dra ugaltiaz bera, saltako lekiuetraino. Mdg 130.
Ezkontzeagatik mototsa zalduko luteken neskatxak. AgG 178.
Saltzeko eta saltzeko, nahi zuen bezenbat diru galdatzeko eta emanen ziozkala. BarbLeg 133.
Ene ontasun guziak salduak izanen dira ospitale baten egiteko. JEtchep 62.
Horrekiñ ezkondu baño lehen / kontuak ondo atera, / ez noa gero nere alaba / edozoin moduz saltzera. Mattin 151.
Zazpireun peztan saldu genion astoa. JAzpiroz 201.
Bilbora iru txal salduta neukazan. Gerrika 166.
Hamaika bertso-paper atera eta saldu zuen herriz-herri. MEIG III 110.
azpiadiera-1.1
(Como primer miembro de comp.). Anoetako Agerre hipotekatu [dirate] / arrebaren izenian, / saldu-paperan entendituta / ez da bide zuzenian. PE 151.
Ibilpidean, euren saldu-arloari ekin ala [...]. ErkiagBatB 49 (ref. a un vendedor de periódicos).
Tutulu drogeruak erabagiriko saldu-modua. Ib. 32.
azpiadiera-1.2
"Au fig. et s'agissant de choses morales. Ohorea saltzea, vendre son honneur. Arima deabruari saltzea, [...]. Bere lekhukotasuna saldua du aitzinetik, [...]. 6. se vendre, se livrer pour de l'argent, en parlant de filles, de femmes"H.
Neska hartzen ari dena saldu doa, galdatzen ari dena da galdua. "Fille qui prend elle se vend"
.OPr 332.
Kunplidu egiozu Jaun oni naia, / beroni sal erozuz biotz guztia.'Vendedle el corazón entero'
.Acto 507.
Ni haragikoia naiz bekhatuari saldua.HeRom 7, 14 (Lç bekhatuaren azpira saldua, TB, BiblE bek(h)atuari saldua, Dv bekhatuaren meneko saldua).
Saldü zialakoz justicia infernian zagoela següro [akadoia]. Egiat 180.
Franzia güzia oro / Aigaloni eron saldü / ene anaia Renaud Montoban / behian traditü. Xarlem 1357.
Guenian atera biar dogu arerijuen eskubetati, saldurik daukagun bizitzia. MgPAb 205s.
Saldu deutsazu arimia diabrubari. MgCO 188.
Ez da ez farra egiteko, / arpegi bi idukitzea, / batez pakea saltzea, / besteaz auzi emateko. VMg 88.
Bere bihotzak eta arimak debru lohiari salduak. Dh 271.
Ene umeak behautzue sal nihoiz ontasuna. Gy 44.
Esauk Jakobi lenen-izatea saltzen dio. Lard 30.
Zergatik [karlistak] dirua / nai duten orain artu saldurik botua. ABAmaE 331.
Zere burua demonioari saldu. ArrMay 88.
Diruagatikan salduko luke bere odola ere. Apaol 90.
Mundutar utsak / ta munduari salduak. AzcPB 362.
Bainan guardia emazu saltzetik zure arima, zure kontzientzia. ElsbFram 184.
( s. XX)[Andre hoiek] beren buruak lehen jin jabe tzarrei sal litzazkete, ogi truk. HUZez 105.
Edozeñek esateutsan, kalean, saldutako gizona zala, erriaren arerioak potiñ baten diruagaz erosi ebiela. AgKr 176s.
Hura jokoko errabiak dauka azpitik; karta ukaldi batean sal lezake bere burua. JEBur 108.
Mundu guztiko urreagatik etzukean salduko bere burujabetasuna. TAgUzt 255.
--Othoi emadazkik dilista horiek jaterat? --Hire premugoa saltzen badautak, ba! ZerbIxtS 22.
Euren burua sariz saldu ta egiñen ori egin dutenak [...]. ZaitSof 169.
Aski esker haundia egiten zion Isabelari bere burua salduz; amaiturik zeuden harekiko zaldunkeriak oro. MdeHaurB 36.
[Jenteak pentsatzen du] pagatzale hoberenari saltzen gatzaizkiola. ArtiTobera 273.
Ogerleko zabalak eskuri eskura, botua saltzearen truke. ErkiagBatB 67.
Gogoa merke saltzen.Ib. 103.
Basarri ta ni zenbat erritan / bertsotarako bilduak, / azkenerako ibilli giñan / urtetan pranko elduak; / jan da eran ere geiegi eta / gaiñerako gau galduak, / nai gendunikan ezin egin zan / nola baigiñan salduak. UztSas 174.
Fedia salduko duzu / zuk ere dirutan. Mattin(
inXaEzinB 110
).
Etzagun euskerik saldu. AtañoTxanKan 107.
v. tbn. Tt Onsa 109. Gco II 63. Astar II 175. Arb Igand 151. Otx 65. Gand Elorri 167.
azpiadiera-1.2.1
Gezurtiak zenbat gezur, zenbat hitz eder saldu behar du bere gezurraren edertztatzeko. Ax 513 (V 331; Harriet incluye este ej. en la acepción: "Au fig., faire accepter, faire croire").
Ipui onek dio, gizon gaiztoak saldu nai dutenean on egiña itz ederrakin, orduan ari dirala geien gaitz egiten. VMg 78.
Asko bizi dala gaur / guzurrak salduta. AzcPB 312.
azpiadiera-1.3
(Aux. intrans.)."Se vendre, s'engager. Soldado, sehi salduko nuzu, je m'engagerai comme soldat, comme domestique (pour un prix convenu)"H.
Ez uste pilotari hoik saltzen direla, / zezenen pikadore batzuek bezala: / lehen premuak dire zenbeit herrietan; / ethorki gustuz dire hedatzen pilotan. HbEsk 212.
azpiadiera-1.4
(Aux. intrans.).Venderse, hacer traición.Cf. infra (2). Biziko baziran, zerbait egin bear. Biotzez lengoak baziran ere, itxuraz bederenik saldu ziranak. AtañoTxanKan 251.
azpiadiera-1.5
(Part. en función de adj.).Vendido. Bere anaia salduaren beharrera [...] ethorri ziren. Ax 328 (V 218; v. tbn. en contexto similar Mb IArg I 335 y Lard 51).
Niri ekarri zatan dirua da lur salduaren balio guzia?MgCC 120.
Ez zait euskaldunen konpania puta salduena baino gustatzenago. MdePr 47.
Paper saldu bakotxeko, onenbestekoa izan bearko da niretzat bere. ErkiagBatB 33.
azpiadiera-1.6
Alenok beren esku bikoitzez nere aita il zuten ta nere bizi saldua zoatsiz ondatu naute. '
Se han apoderado de mi vida convirtiéndola en cautiva'
.ZaitSof 17.
sense-2
2.
(V-gip ap. Etxba Eib; SP, Urt I 12, Dv, H, A). Vender, traicionar."
Bere burua saldu du, il s'est trahi lui-même"Dv.
"
Salduak gare, nous sommes trahis, vendus"H.
"Se le da también como en español y francés, el sentido de 'hacer traición'"A.
"
Lagunak saldu zittuan bere burua arindu gurarik, traicionó a los amigos"Etxba Eib..
v. GAIZKI SALDU. Tr. Usado por autores de todas las épocas y dialectos desde Leiçarraga (cf. gaizki saldu ya en Dechepare).
Iudasek hura saltzen. LçMt 26, tí. Saldu dabela / oi eta Judas traidoreak. Lazarraga A29, 1203v.
Diruz korrunpitu zuten / haren espenseria, / zeñak musu batez saldu / baitzuen Nausia.EZNoel 95.
Berehala salhatu nau, saldu nau. SPImit III 45, 4 (Ch bere buruari eta niri hitza faltatzen daroku).
Har ezazue eta ianezazue: hau da ene gorputza, zuengatik eta zuentzat salduren eta emanen dena. (1 Cor 11, 24). SPImit IV tít. (Ub 87, Ip Imit IV tít., Or Poem 536 saldu; Ch tradituko
).
Ah! haragi traidorea, dio, ah! gorputz falsoa, saldu nauzu. SPPhil 323 (He 325 enganatu nauk eta saldu).
Maradikatu dela gizona, zoiñek gizonaren semia tradituko baitu, eta salduko. TtOnsa 87.
Batak [Kristo] saldu, ta besteak ukatu deu. LarSermAzc 54.
Instante bateko gusto utsagatik [...] [Jesus] saldu zenduen. CbEg II 150.
Bada zer, gizon prestu batek emazte baldan, alper [...] bat badu [...]? Ai gizon ditxagabea! Galdua zera. Etxe guztia irauli, ta zu saldu, galdu ta ondatuko zaitu.CbEg III 376.
Utzi ziren abarizioaz itsutzerat saltzerainokoan zuzen kontra ekhartzen zituzten yuiamenduak. Lg I 262.
Kodizijaz saldu eta arerion eskubetan entregau ebalako.Zuzaeta 76.
O Jesus gaitzétsi ta persegituzuténa [...], traiziátu, sáldu, préso inzuténa. LEOng 132r.
Artu ditube informazinoe batzuk. Bentako otseiñak saldu nau. MgPAb 190.
Ao biko gizonak, atzetik saldu ta aurretik aurpegi ona daukatenak. VMg 88.
Judasek saldu zuan Jesus ogei ta amar dirutan; baña zuk saldu dezu atsegin-apur lotsagarri bategatik. AA I 419.
Iru gauzak ikaraz betetzen due nere biotza [...]: oek dira batek bere erria saltzea, erritarrak altxatzea eta [...].AA II 95.
Lastanarekin saldutzen dezu gizonaren semea?OteizaLc 22, 48.
Amorraturik jartzen dirade [artzai] gaisoak, / saldu dituelako zakur pikaroak. ItFab 261.
Zenbat Yudas ez dut ikusi! Saldu, arnegatu, ostrikatu naute bitoriarat hanbat aldiz eraman ditudan yeneralek. HbEgia 92.
Nere arrebak ere saldu nau azkenik! Ai nere Jaungoikoa! Apaol 113.
[Zenbat andrak] daben alkar laztanduten / ta alkarrengandik alde eitean salduten !ABAmaE 312.
Arnoldo salduta egoan da bere sorterria saltzeko prest.AgAL 124.
( s. XX)[Judasek] Nausia trahitu, saldu zuenean. HUZez 200.
Txakur umea! Ik saldu nauk!LhYol 43.
Josep, haren senhar-geia, gizon zuzena baitzen eta ez baitzuen saldu nahi [Maria]. LeonMt 1, 19.
Nik mundu guzian dan urrearengatik ere etzaitut salduko. OrSCruz 48.
Iru gizon pikaro / gu saltzen zebiltzan / aiekgatikan gaude / oraiñ gauden gixan.TxB III 63.
[Diruagaitik] bere aita ta ama be salduko leukezala ta. KkAb II 24.
Segeretu handi hoik / urrezkoak dira, / bakotxa berma bedi / heien beiratzera. / Norbaiten saltzea da / heien salatzea. Etcham 144.
Ikurrin bat [...] zabal dago. / Bera salduko daun semerik / mendi onetan ezta jaio. LauxAB 98.
Saldu gura gaituzu eta uria ondatu?'Piensas traicionarnos'
.ZaitSof 66.
Eletere, berriz, bakar, salduta, astindurik ezinekuri dabil. 'Traicionada'
.Ib. 39.
Erria pusketaka egunero saltzea, gure izate guzia ondatzea, zer ote da? UgaldeIltz 42.
Badakitt nik, zuk, lau-ankako lagun benetakuorrek, ez nozuna saldu. EtxbaIbilt 487.
Asturiarrak beste norbaitengatik saldu ote zuan irudikortua. "Le hubiese faltado a la palabra por otro"
.BerronKijote 180.
Ez badogu egiten / geure erria saldu.FEtxeb 118.
Saldu gabe mamitzen du. "Lo encarna sin traicionarlo"
.MEIG IX 131.
(en colab. con NEtx)Herritarrak sala eta sal ditzan. MEIG I 195.
v. tbn. Oe 155. Azc PB 219. Inza Azalp 123. Etxde JJ 266.
azpiadiera-2.1
(Con dat.). Judas Iskariot Jesus yuduei saldu ziotena. Lg II 143.
Urthe bat osoa espiungoan harizana zen aihertar kontrabandistak Lekhorneko guarden liotinantari saltzen zituela. Ox 191.
Israelitak aski ahulak izan ziren Samsonen etsaieri emateko, edo hobeki, saltzeko. ZerbIxtS 48.
Aiek gure erria etsaiari saldu ezpaliote.NEtxAntz 27.
azpiadiera-2.2
"Dolosamente, (c.) azpitik, atzetik saldu
"Añ.
"Traición, (c.) azpitik saldu
"Ib. Ez bera gaiti murmuratu ta dongero esan, ez azpitik saldu. AñMisE 183.
azpiadiera-2.3
"
Bere mandatua saldu du, il a laissé percer son secret"Dv.
sense-3
3.(En formas no personales del vb.).Estar, encontrarse, etc. indefenso, desamparado, sin recursos."
Salduta geratu. Babesik gabe geratu. Porterua salduta laga juen defensak
"Elexp Berg. "Karteria galdu ezkero salduta geratzen za" Ib. Desditxaduau ditxaetan / beti narabil galdurik; / akordadu dot erietan, / desiertuko errietan / ez ebilterren saldurik. Lazarraga B16, 1200v.
Mutillak, salduak arkitzen gaituk; bearrik egiten ez badegu, etziok emen ezer guretzat; neri jarraitu nai badirazute, uste diat lana arkituko dedala. ZabGabon 54.
Juanaren burua [...] etzegoen bear aiña jantzia ta beste aldetik auzokoaren laguntza utsarekin ain zebillen saldua... norbait bear zuan. NEtxLBB 30.
Iñoren ezaupiderik gabe joanak, Ameriketako zabaldi aietan etorkizunaren berri gabe, beren buruak salduta ikusten zituzten. Ib. 34.
sense-4
4.
(H, Lh) . (Precedido de sintagma con suf. -tzat
).Hacer(se) pasar por."Se donner pour, se faire passer pour, ce qu'on n'est pas réellement"H, que cita a Oteiza."
Abokatzat saldu da, il s'est fait passer comme avocat"Lh.
Cf. Mg CO 71: Zeinbat [...] tratulari gitxika lapurreta zitalak egin daruezanak [...] gauza txatar ta erdi galdubak ontzat saldubaz. Baldin gezurtiak bere gezurra egiatzat iragan eta salduko badu, penatu behar du. Ax 514 (V 331).
Farragarria dala askoren arrotasuna, ezer egin ezin, ta gauza askotakotzat beren buruak saldu nai dituztela.VMg 75.
Bakizube zer dirian [...] igarzailletzat salzen dirian orreek? Gizon lapur, galdu eta asmularijak. Astar II 38.
Zuek zerate gizonen aurrean justutzat salzen zeratenak, baño Jaungoikoak ezagutzen ditu zuen biotzak. OteizaLc 16, 15 (Brunet justutzat saldu; He saindutzat iragan nahi duzuenak).
Adiskidetzat bere burua / gezurkiro saldurikan.Otag(
inFrantzesB II 127
).
Egiatzat salduz gezurra / holaxe dik mundua bildu eskura. ZbyRIEV 1909, 228.
Egia estaldu ta guzurra egitzat saldu nai leukela darakus. EguzkGizAuz 52.
azpiadiera-4.1
Ni engañatu nai garbirik zatozelako estalkiaz? Saldu adiskide baziña bezela?MgCC 246.
Ez da iñor [...] [protestanteen eleizan] bere buruko irudittu ta era-aldiak gertakizunak bezala saldu nai ez digunik. InzaAzalp 95.
sense-5
5.(Part. en función de adj.).Traidor. Judas Iskariote Apostolu esker gabeko saldu ark esan zuen: [...].Lard 428.
Laban salduak alaba zarrena utzi, eta gazteenarekin ezkontzeari ondo etzeritzalako, Rakelen ordez eztai-gauean oiean Lia sartu zion [Jakobi]. Ib. 37.
[Kondeak] emazte saldu infame [...] bezelakotzat bide zauzka. ArrGB 28.
Ah, ni lagun saldu madarikatua! Zergaitik ez nere gaiñ kulpa-gabian zoritxarra? EtxbaIbilt 488.
sense-6
6.(Sust.).Venta. Sartuko da saldu zikiñetan eta ezta arentzat musika aiñ gozorik nola dan irabaziaren izena. AA III 608.
azpisarrera-1
HAIZEAK SALDU(AN-larr ap. Asp Leiz). "Pasar apuros. Azkenengo gerratean aizeak saldu nittun.Aizeak salduazi, hacerle pasar apuros. Azkenengo gerratean aizeak salduazi zizkidaten" Asp Leiz. Aizik saldu zittioin. '
Ikareria sartu edo sarrarazi'
.(AN-larr)InzaNaEsZarr 35.
Aizik salduik joanda. '
Izu-ikarak arturik'
.(AN-larr)Ib. 35.
azpisarrera-2
EROSIAN ETA SALDUAN.
Dedicándose a la compraventa. Batzuk dendatxo batekin zeuden / erosian da salduan, / jateko aña egiten zuten / udaran eta neguan. Basarri 103.
azpisarrera-3
EZIN SALDUZKO.
"Invendable" Dv.
azpisarrera-4
GAIZKI SALDU(S; Gèze, Dv (S), H, Foix; gaiski s. S; gaxki s. S). Ref.: A (gaiskisaldu); Lrq (gaxki-sal). Calumniar; acusar, denunciar (falsamente); traicionar. "Médire, trahir" Gèze. "Calommnier" Dv (que cita a Ip) y Foix. "Dénoncer, accuser quelqu'un" H. "Hacer traición" A, que cita a Gèze. "Trahir" Lh. "Diffamer" Lrq. Erregeri gaizki saldu, gertuz ogen gaberik. E 231.
Zerren eukan / Judasek gaxki saldurik. Lazarraga A29, 1203v.
Gaiski saldürik izan nüzü, / hori kuntrariua düzü; / Etzüntiedan traditü / ez eta ere pensatü. 'J'ai été faussement accusé'
.Xarlem 1353.
Behar dugu senharrari gaizki saldu adulterioko bekhatiaz. StaGen.
(ap. H s.v. saldu)Gero beste aurrhider gust egiteagati, / gaiski salzen nündian ene aitareki. 'Elle disait du mal de moi à mon père'
.Etch 174.
Bena gaiski saldürik emastik harzara, / kondüsitü nündien brigadaz brigada. 'Faussement accusé par ma femme'
.Ib. 184.
Gaizkisaldürik zira Jüdio direla dioienez. IpApoc 2, 9 (Ur (V) deungaro esan).
azpisarrera-5
GOGOA SALDU.
"Ez dauka oraino gogoa saldua, il n'a pas encore renoncé à son projet, il tient ferme à sa résolution" Dv. "Gogoa saldu, se tenir pour battu" Lh. [Erretorak] ez du segur gogoa saldua, eta huna non, jukutria bat gaitza bururatzen zaion. LfMurtuts 13.
azpisarrera-6
MERKE SALDU.
Vender barato, ceder, abandonar, entregar fácilmente, sin resistencia. Zenbat etsai gure mintzaiak, argi eta itsu! Orok ahantzia daukatela eta utzia bazterrerat, saldua merke, ezpaitezaket bertzela erran eskuaraz.HUAurp 204.
Fede hilaz edo eriaz, merke salduaz, trahituaz [mintzatu]. HUZez 195.
Etzien ain merke salduko gurenda, etzuten ain erraz irabaziko auzia!EtxdeJJ 62.
Ene parean dagon usoak / bizia saltzen du merke. XaEzinB 118.
azpisarrera-7
SALDU-EROSI.
v. salerosi.
azpisarrera-8
SALDU ETA EROSI.
Compraventa. v. salerosi. Usuretan eta beste saldu eta erosi ez garbietan bizi danari ez eman dirurik. AA II 192.
azpisarrera-9
SALDUKERAN.
Al vender. cf. salera. Mozkina [...] ezta bein be ixaten lurrak saldukeran egiten daben saneurrijari jagokona. (1918). ForuAB 149.
Arraiña naikoa samar erabillen arren, diru ederra egiten eban saldukeran. ErkiagArran 113.
Emen txala saldukeran edo baiño, ez eudien dirurik artzean-da. AkesIpiñ 23.
azpisarrera-10
SALDUTAKO.
"Traidor. Amabiren artian, bat zan saldutakua" Etxba Eib.
a)(SP, Lar, H). (Sust.). "Chose à vendre. Eztugu saltzekorik, nous n'avons que vendre" SP. "Estancar los géneros, saltzekoak itsazpitu" Lar. "Saltzekoak marchandises. Ikhus detzagun zure saltzekoak, voyons, montrez vos marchandises" H. v. salgai (2), SALTZEKO GAUZA. Eta gero ezin har dezaketenean eta ez ebats, eta bahitzekorik eta saltzekorik ere eztutenean, abiatzen dira eskean. Ax 43 (V 27).
Eta lurreko tratulariek [...] nigar [...] eginen dute, zeren gehiago nihork ez baititu erosiko hekien saltzekoak. DvApoc 18, 11 (IBe salgai
).
Mai txiki batean zeuzkean bere saltzeko guztiak. TxGarmBordaB 62.
azpisarrerakoSense-12.2
b)(Uso adj.). "Saltzekoa, qui est à vendre. Etxe saltzekoa, maison à vendre, en vente. Qui doit être vendu. Ezin begira ditezken arnoak lehen bai lehen saltzekoak dira, [...]. Au moral, vénal. Gizon txar horrek, bere hitza eta bai bere burua ere saltzeko ditu" H. Bihia peitu den etxeko gauza guziak dira saltzeko. "
Tout est à vendre"
.OPr 100.
azpiadiera-2.1
(En oraciones negativas, con eduki, izan). (No ser, etc.) poco apreciado. "Eztauka onek ama saltzeko" (V-gip). Jakin eikezu [...] geure euskerea eztaukagula saltzeko. AgKr 97.
Leaburuarrak etzuten orduan bere poza saltzeko. AArdi 67.
Michel Ortzaizeko bikario eta errient maitatua da, segurki Ortzaiztarrek saltzekoa ez duten bikario eta errienta. ZerbAzk 84.
Beorra saldu-edo egingo ete eban ba? Aitatu be olakorik [...]! Naiago eban arek bere begi biak emon, beor a baiño. Kia! Ez eukan salduteko. BilbaoIpuiB 116.
Nik, jendeen konfientzia eta errespetua, bilduak ditiat eta ez ditiat nolanahizka saltzekoak. LarzSenper 32.
Galiziko alabak euskal-gizasemea etzeukan saltzeko. NEtxLBB 43.
Orain, jai-arratsaldetan ere alkar ikusten zuten. Ordu aiek etziran saltzekoak. Ib. 44.
Hemengo haurride, koinat eta ilobek ez dute orai ere saltzekoa Ruandako otto misionesta. LarreArtzainE 276.
azpiadiera-2.2
Patrixirentzat ere, etzan bere Xegundo aiñakorik. [...] Patrixik, beraz, etzuan bere Xegundo saltzeko asmorik. NEtxLBB 123s.
azpisarrera-13
SALTZEKO ERE,
SALTZEKO DINA.
En cantidad (litm. 'como para vender'). Aren esanera jarrita osasunik badezu saltzeko diña.LabEEguna 63.
Simonek indarra bazuan saltzeko ere. Salav 65.
Gu bertsotan erriz erri ibiltzen giñanean, osasuna bagenduan saltzeko ere. UztSas 21.
SALTZER.
"--Saldu duzia behor hura? --Saldu ez, saltzer (L, BN), --¿ha vendido usted aquella yegua? --No la he vendido, la tengo a punto de vender" A.
azpisarrera-16
SALTZERA ATERA.
Poner(se) a la venta. Belardi aundi bat saltzera atera zala.TxGarmBordaB 11.
Nagusiak etxea saltzera atera. BAyerbe 33.
Gero, berriz ere dirurik ez erriak bueltatzeko, ta mendiak saltzera atera. JAzpiroz 70.
azpisarrera-17
SALTZERA EZARRI.
Poner a la venta. Orduan zen oihana / Saltzera ezarri. LuzKant 89.
azpisarrera-18
SALTZEZ.
Por venta. Esan zien, Efronekin bitartetza egin zezatela, bere lurrean zeukan bi ziskuko koba saltzez emateko. Lard 26.
Efronek Abrahamen eskaera aditu zuenean bereala, jarri zan ematera, ez ordea saltzez. Ib. 26.
Bada, Ejiptora saltzez ekarria naiz, eta emen bide gabe naukate. Ib. 53.
Zurki yota zenbat emate'aal-luken [egunkariak], saltzez bai iragarki-bidez. LdiIL 73.