Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera gisa jasotzekoa da, ez baita gardena.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: adiskidegoa.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-go/-tasun.

Erabileremu dialektala

Lap. eta Naf.

Forma baten adiera(k)

adiskidetasuna, adiskidantza.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-ki.

Maiztasuna

g.er.

Forma baten adiera(k)

adiskidetasunez.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: ADISKIDETASUNA HARTU Trabar amistad; por ext., entrar en relaciones. Asi zan gazte bat niganako adiskidetasuna artzen. AA III 533. Gizon eta emakume, alkarregaz adiskidetasuna artu ezkero alkar baga ezin egon dirianak. Astar II 150. Adiskidetasuna / arturik zuekin. Echag 222. Nik ezteutsat Josetxori eguno aittatu ezkontza berbarik. Ni, adimenbakoa izan nintzan, aregaz adiskidetasuna artu nebanean. Echta Jos 176. (En contextos negativos, con -(r)ik). Ez dezazula har adiskidetasunik bertutezko gauzetan zurekin parzuner jar daitezkenekin baizen. He Phil 294 (SP 293 adiskidetasunik egin). (Con adj.). Norbaitekin adiskidetasun gaiztoa artuaz. AA I 589. Dala usai txarreko emakumeakin itzegiñaz, dala adiskidetasun gaiztoak artuaz. AA II 100. Emakume eta gizonen batek alkarregaz adiskidetasun andi eta estuba arzeia. Astar II 152. Artu eben biak adiskidetasun zintzoa. Echta Jos 58. Eladi Bilbora biraldu ebela, Josetxogaz adiskidetasun larregi artu ezeien. Echta Jos 162s

Ez dugu aurkitu adiskidetasuna hartu formarik.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Ez dugu aurkitu adiskidetasuna hartu formarik.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta jasotzekoa azpisarrera gisa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

azpisarrera gisa jasotzekoa adiskidetasun sarreran.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: ADISKIDETASUNAK EGIN a) Trabar amistad; por ext., entrar en relaciones. Samsonek egin zituen adiskidetasunak emazteki filistindar, Dalila zaritzon batekin. Lg I 232. Israeltarrak emakume aien edertasuna ikusirik, adiskidetasunak egin zituzten; itsutu eta lilluraturik, lasaikerian nastu ziran. Lard 103. Ez bakarrik Kanaantar idolozaleakin artu-emanetan ibilli, eta adiskidetasunak egin, ezen, seme-alabak ere elkarri eman ziezteen. Ib. 122. Egin ebazan adiskidetasunak ikastetxeko lagunakaz. Echta Jos 37. (En contextos negativos, con -(r)ik). Eztezazula adiskidetasunik egin bertuteari ukhitzen zaizkon gaizez zurekin minza ditezkenekin baizen. SP Phil 293 (He 294 har adiskidetasunik). (Con adj.). Piarresek adiskidetasun onak egin zitun baitegi artan beste euskaldun batzukin. Etxde JJ 183. b) Reconciliarse. Bizitza berria egiteko proposito irmo batekin zugana biurtzea, eta zurekin pakeak, eta adiskidetasunak egitea nai dezu. Gco I 398. (Sing.). Jaun maitagarri orrekin pakeak ta adiskidetasuna egiteko. Jauregui 242.

Ez dugu aurkitu adiskidetasunak egin formarik.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Ez dugu aurkitu adiskidetasunak egin formarik.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta jasotzekoa azpisarrera gisa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

azpisarrera gisa jasotzekoa adiskidetasun sarreran.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Kategoria

izond. ("harreman adiskidetsuak") eta adlag. ("adiskidetsu hitz egin zigun").

Euskaltzaindiaren Arauak

adiskidetu, adiskide(tu), adiskidetzen. da/du ad.

Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

adiskidetu, adiskide(tu?), adiskidetzen

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Forma baztertua

Bazt. Ik. adiskidetasun.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

Atzizkien araberako erabakiak

-tzat + -ko osaerakook ez dira automatikoak.

Forma baten adiera(k)

adiskidetzat hartzen dena.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-tze.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB 25; ETC 71.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: adiskidetze-ekitaldi: acto de conciliación / Adorez: adiskidetzeko ekitaldia: acto de reconciliación / Labayru: adiskidetze-ekitaldi 1 iz. Zuz. acto de conciliación. Guzur hutsa izan da adiskidetze-ekitaldia: El acto de reconciliación ha sido falso / NolaErran: 0. // Euskalterm: adiskidetze-ekitaldi (Zuz. es acto de conciliación; Termino onartua).

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Azpisarrera gisa jasotzea proposatu da, dagokion markarekin.

Jakite-arloak

Zuz.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Forma baten adiera(k)

adi egotea, arreta.

Txostenaren laburpena

Begiratu da aditibo eta adiera horretan baliokide izan daitezkeen batuketa, batukor, emendailu, emendatzeko, eransgarri, eranskor, gehigarri, gehikor eta gehitzaile.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu aditibo formarik (ezta adiera horretako baliokiderik ere).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

aditibo ez dugu aurkitu. Ordezko posible hauek jaso dira: gehigarri 5 (J.M. Angulo: "Uger kentzaile hoiek aipatu ditugun egokitasunak dituzten arren, elektronikako Kits-ak egiten dituzten zenbait enpresa nagusik, ohar hau egiten dute muntaia aurrez erosleak zirkuituak soldatzean ezelako pasta nahiz gehigarrik erabilten badu, galdua duela edozein garantia"; K. Bizkarra: "Oso noizbehinka erabil daitezkeen kontserba bakarrak etxean gehigarri kimiko, gatz eta azukre gabe eginikoak dira"; "sustantzi kimiko edo gehigarriz ematen zaie zaporea"; Kontsumoari buruzko hezkuntzarako proiektuak: "Merkatuan salgai dauden mermeladez baliatuz, etiketen azterketa egin genuen (betetzen diren ala ez arauak, osagaiak, gehigarriak...)"; Txill Jendeak eta Bizilekuak: "esnea ontzi haunditara isurtzen du, gehigarri bat erasten gatzatzen laguntzeko"); 'gehitzen duena' adierako gehitzaile izond. EB 1 (P. Esnal: "aurtzaroko elebitatea, aztarokoa eta helduarokoa; elebitate gehitzailea eta kentzailea").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

aditibo : AB38 1; HiztEn ("iz. eta izond. KIM. Substantzia bati, haren ezaugarriak hobetzeko edo ez dituenak hartzeko eransten zaion substantzia"); Euskalterm 3; batugarritasun-propietate : Euskalterm 1; batuketa-lege : Euskalterm 1; batukor 'aditivo': AB38 1; Euskalterm 2 (eta "propietate batukor"); batukortasun : Euskalterm 1; emendailu 'zerbaiti emendatzen edo gehitzen zaiona': HiztEn-LurE; eransgarri 'erants daitekeena': LurE; gehigarri 'aditivo': AB38 11; AB50 1; HiztEn ("ik. aditibo"); LurE ("iz. Gehitzen duen zera. // Eraskina"); Euskalterm 7; gehitze-erregelak : Euskalterm 1; gehitzaile : Euskalterm 1. Euskaltermekoak, erabileremuka sailkatuak: a) Estatistikan 'aditibo' (adj.): batugarritasun-propietate; propietate batukor; batuketa-lege; b) Hizkl. 'aditibo' (adj.): gehitze-erregela; morfema batukor; c) Mat.: batukor; d) Biol.-Kim.-TeknolMek: gehigarri; e) Eraikuntzan 'aditibo' (adj.): hormigoiaren gehigarri; f) Merkat. 'aditibo' (iz.): gehigarri eta aditibo bina; g) Med. 'aditibo' (adj.): gehitzaile.

Hiztegietako informazioa

Erd. aditivo / additif-en hiztegietako ordainak: HiruMila: "1. adj. (Mat.) batukor, aditibo. 2. adj. y s. (Mat.) gehigarri, eransgarri. 3. aditibo"; // ElhHizt: "adj. 1. Gehigarri, eransgarri. 2. (Mat.) Batukor. adj/s.m. 3.(Quím.) Gehigarri, aditibo. Este producto alimenticio tiene muchos aditivos: elikagai honek gehigarri asko ditu"; // Casve FE: "emendailü, emendatzeko"; // PMuj DCV: "geigarri, eransgarri"; // Besteotan ez dugu aurkitu: Azkue Aurkibidea; T-L LFB; Haize Garbia; Lur EG/CE; Lur EF/FE.

Erdaretako formak

es: aditivo; fr: additif; it: additivo; ca: additiu; en: additive; de: (Gr) zugesetzt // (Math) additiv // (Chem) Wirkstoff, additiv.

Zerrenda osagarriak

NekHizt: Sin.: gehigarri.

Mailegu isiltzekoa edo gaitzestekoa da, ordain egokia duenez

aski nazioartekoa da arlo jakin batzuetan (Mat. eta Kim.), baina euskal ordain egokia baduenez, saihestekoa da lantaldearen ustez.

Forma saihestekoa

Saih. Ik. gehigarri.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehitzeko eskatuz: aditz-izen, aditz-joko; aditz laguntzaile, aditz nagusi, aditz trinko .

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: AS / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-izen.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

aditz sarrerari dagokion azpisarrera.

Jakite-arloak

Tekn. (Hizkl.)

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: AS / EuskHizt: - / HiztEn: AS / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-joko.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

aditz sarrerari dagokion azpisarrera.

Jakite-arloak

Tekn. (Hizkl.)

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: AS / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

Teknizismo onartzekoa

Teknizismoa da, baina onartzekoa: eremu jakin bateko lexia da; baina euskal aditzari dagokion izendapena da, eta, alde horretatik, ez da, adib., abiadura lineal lexiaren parekoa; honen parekoak, izatekotan, aditz deponente bezalakoak lirateke [eta hauek bazterrera utzi dira oraingoz].

Hitz-andana ihartu edo ihartze bidekoak

laguntzaile.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

aditz sarrerari dagokion azpisarrera.

Jakite-arloak

Tekn. (Hizkl.)

Hitz-andana ihartu edo ihartze bidekoak

nagusi.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

aditz sarrerari dagokion azpisarrera.

Jakite-arloak

Tekn. (Hizkl.)

OEHko datuak [laburduren azalpena]

sintagma Sintagma. * Izen eta aditz sintagmak. MEIG VI 143. aditz -- (Como primer miembro de comp.) * Aditz sintagma. MEIG VI 165.

LB: 77 “Atal birformulatzailea, bestalde, enuntziatu zati bat zein enuntziatu oso bat izan daiteke, eta askotariko kategoria sintaktiko edo lexikokoa (perpausa, izen sintagma, aditz sintagma, izena, aditza, adberbioa...)” (Euskaltzaindia); EPG: 8 “Ingelesez, izen sintagmak aditz sintagmen barnean egon daitezke, eta aditz sintagmak izen sintagmen barnean.” (Itziar Laka); ETC: 214 “Aspektu lexikoa aditzaren edo aditz-sintagmaren esanahiarekin dago loturik, eta denbora-izaerarekin erlazionatzen da, denboraren ikuspegia kontuan izanik” (UEU).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Elhuyar: aditz-sintagma (Hizkl.) sintagma verbal; Adorez: 0; Labayru: aditz-sintagma sintagma verbal;

sintagma iz. Hizkl. Unitate sintaktikoa osatzen duen hitz saila, perpausaren barnean ardatz edo gune baten inguruan egituratzen dena. Izen sintagma: gunetzat izen bat duen sintagma. Aditz sintagma: gunetzat aditza duen sintagma. Sintagma mugatu baten barnean. aditz 2 iz. (Hitz elkartuetan, lehen osagai gisa). Aditz morfologia. Izen sintagmak aditz sintagmen barnean egon daitezke, eta aditz sintagmak izen sintagmen barnean.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Terminoa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

Azpisarrera gisa jasotzekoa da aditz eta sintagma sarreretan.

Hitz-andana ihartu edo ihartze bidekoak

trinko.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

aditz sarrerari dagokion azpisarrera.

Jakite-arloak

Tekn. (Hizkl.)

Euskaltzaindiaren Arauak

aditzaile: aditzaile onari, hitz gutxi.A104: "Zerrendan ematen zaion adiera eta antzinako predikariek ematen ziotena ("Aditzaile maiteok") bat bera ote?" (1994-05-18).

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

"aditzaile onari, hitz gutxi"

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: (zerbaiten) aditzea izan: badut horren aditzea.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

AS gisa gehitzeko eskatuz: aditzez .

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

(zerbaiten) aditzea izan: "badut horren aditzea"

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: (zerbaiten) aditzea izan: badut horren aditzea.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

OEH: ADITZEKO a) (En la expr. aditzeko izan 'haber que entender'). "Etzaitu etxera hartu nahi; aditzeko da etzaituela maite, il ne veut pas vous recevoir dans sa maison, c'est à dire qu'il ne vous aime pas" Dv. Nola aditzeko da ezen aitén inikitatea haurrén gainean punitzen duela? Lç Ins D 3v. Skripturá [...] erraiten denean zer aditzeko den. Lç ABC I 4r. Iainkoaren hitza erraiten denean aditzeko da Testamentu zaharreko eta berriko liburu kanonikoetan den guzia. Ib. I 4r. b) Destinado a ser oído. "Acroamatici libri, liburu aditzekoak, adigarriak" Urt II 112. c) Digno de oírse. "Aditzekoa da zutaz mintzo denean, il est à entendre quand il parle de vous" Dv. "Aditzekoa da xori haren kantua" Ib. Aditzekoak ziren heien arteko solasak. Prop 1887, 121. Belar eta lore, on eta gaixto diren guziez mintzo, aditzekoa zen! HU Aurp 97. Aditzekoak ziren haren ateraldi batzu. Ib. 177. Oroz gainetik, aditzekoak ziren haren phedeikuak! Barb Sup 133. Ikustekoak dire orduan haren jauziak, aditzekoa haren marruma. Zerb Azk 47. Nere billoba, zure bertsua / ez al zan aditzekoa? / ori usaia! ematen zuan / arrosa Maiatzekoa. Uzt Auspoa 43, 114

aditzeko 1: “Haien diskoak aditzekoak dira.” (Jakin).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

aditzeko 2: Michel Oronoz, Patziku Perurena.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adierazle egokia eta jasotzekoa azpisarrera gisa.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

azpisarrera gisa jasotzekoa aditu sarreran.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: AS / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Erabileremu dialektala

Bizk.

Forma baten adiera(k)

aditzera eman.

Euskaltzaindiaren Arauak

aditzera eman (jakitera eman baino egokiagoa da)

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

Eraikuntza okerra da, osagaiak zuzenak izanik

korritzen duen "jakitera eman" baino egokiagoa da

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH: AS.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Adierazle egokia da, eta horren premia dago

erabilera urrikoa, baina egokia.

Atzizkien araberako erabakiak

-z.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

aditze sarrerari dagokion azpisarrera.

Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

ez dut aditzez baizik ezagutzen.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: aditz-oin / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

-oin.

Formen arteko bereizketa semantikoak

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)

adiuntzaz.

Forma baten adiera(k)

sasoia, garaia.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: AS / HiztEn: AS / LurE: + / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

Atzizkien araberako erabakiak

-z.

Zerrendako formari azpisarrera dagokio

adiuntza sarrerari dagokion azpisarrera.

Forma baten adiera(k)

garaiz.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: †  Ik. aiurri / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Informazio osagarria behar da, erabakia oinarritzeko

ik. adiurre / aiurri / etc.

Zerrendakoa markatua edo erabilera urriagokoa da

Zah. Ik. aiurri.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

ik. OEH.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: + / EuskHizt: †  Ik. aiutu / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Zerrendakoa markatua edo erabilera urriagokoa da

Ik. aiutu.

Adiera mugatzeko zailtasunak

erabilera-adierak argitzeko daude

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Jakite-arloak

Tekn. (Gram.)

Adiera(k) edo arlo semantikoa

cf. adizlagun / adberbio banaketa: 1. biak jasoko dira, zein bere lekuan, eta aditzondo gehituz; 2. EGLUren bereizketa ikustea komeniko da, definizio zehatzagoetara jotzean

Euskaltzaindiaren Arauak

adjudikatu, adjudika, adjudikatzen. du ad.

Nazioarteko forma da, euskal baliokidearekin batera onartzekoa

Zerrendako forma onartuaren parekoak

esleitu ordain egokia den ikus (eta izendatu)

Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

adjudikatu, adjudika, adjudikatzen

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Atzizkien araberako erabakiak

-dun: hiztegitik baztertzekoa litzateke, -dun osaerako hainbat bezala; baina adjudikatario-rekin lehian egon liteke, eta hau baino erabiliagoa izan.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

LB: 76: a) laguntzaile, ondoko 27: Elhuyar (“Karlos Ibarguren Donostia Ospitaleko Larrialdiak saileko mediku adjuntua da gaur egun”), Elkar (“nire adjuntuak miretsi egiten nau”), Euskaltzaindia 25 (“idazkari adjuntua”), b) Hizkl. 49: Euskaltzaindia 2 (“Jarraian, egitura predikatibo hori Gutiérrezek aipatzen dituen FV2k, "Aditamentoak" edo zirkunstantzialak diren adjuntuek, osatu eta ezaugarrituko dute: postposizio sintagmek”), UEU 47 (“Ekialdeko hiztun batzuek aldaera «zorrotzagoa»dutela ikusi dugu: TZE adjuntuetan eta TZEKO osagarrietan subjektu isilek ez duteirakurketa askerik, eta kontrol irakurketa baimentzen dute bakarrik”); ETC: 134: a) laguntzaile, ondoko: 14 (“Goizeko ordu guztiak adjuntu batekin pasatzen ditut, berak gainbegiratzen du nire lana”, “Indiako Armadako Buru Adjuntu ohia NBEren Babes Indarren Misioko buru ohia Jugoslavian”), b) Hizkl. 113 (“Sintagma lokatiboak adjuntu gisa sailkatu ohi dira, eta ez halabeharrez argumentu gisa”), c) Mat. 7: (“Adjuntu hitzak badu beste esanahi bat ere Aljebra Linealean”); eta adjunto 2, a) laguntzaile, ondoko: (“Oraingo irakasle kontratatu doktoreak, gehienak urte mordoaren esperientziarekin,« adjunto» bihurtzen ditu, behin-behineko kategoria eta hasi berrientzat pentsatua”).

Beste (edozein) iturritako erabilerak

Elhuyar: adjuntu 1 izond. (Mat.) adjunto, -a matrize adjuntua: matriz adjunta; 2 iz. (Hizkl.) adjunto; Adorez adjuntu iz. eta izond. 1) (Mat.) adjunto/ta; 2) (Hizkl.) adjunto/ta; Labayru 0; NolaErran: 0.

Erdaretako formak

es adjunto; fr adjoint:Elhuyar: 1 adj. [unido con otra cosa] erantsi, gehitu, gaineratu según consta en la documentación adjunta: erantsitako agirietan jasotakoaren arabera; 2 adj. (Mat.) adjuntu matriz adjunta: matrize adjuntua; 3 adv. erantsi, atxiki, honekin batera doan(a) adjunto le remito una muestra de nuestras novedades: honekin batera doakizu gure nobedadeen lagin bat; adjunto se envían los informes recibidos hasta la fecha: honekin batera bidaltzen dizkizugu gaur arte jasotako txostenak; 4 adj./s. laguntzaile, ondoko le nombró director adjunto de su gabinete: kabineteko zuzendari laguntzaile izendatu zuen; 5 adj./s. (Enseñ.) alboko adjunto interino: alboko bitartekoa; 6 s.m. (Ling.) adjuntu . // Adorez: 1 adj. erantsi, gehitu, gaineratu ; en paquete adjunto: pakete erantsian; 2 ondoko, aldameneko, laguntzaile ; adjunto al gerente: kudeatzailearen ondokoa; adjunto de dirección: zuzendariaren ondokoa; director adjunto: zuzendari-laguntzailea. 3 m. accesorio: eranskailu, eranskin, gehigarri, emendakin . 4 adv. -ekin batera ; le remito adjunto: honekin batera igorri dizut. 5 m. (Mat.) adjuntu . // Labayru: 1 adj. Unido a otra cosa erantsi(ta), gehitu(ta), ga(i)neratu(ta)/gaineratu(ta), -(r)i eutsi (contiguo). El verbo eutsi se usa en su forma sintética. Los documentos adjuntos los entregaremos mañana: Bihar aurkeztuko ditugu agiri erantsiak. Adjunto les envío el certificado de nacimiento: Idazki honi dautsala, jaiotza-ziurtagiria joatzue. 2 adj., s. (Persona) que ayuda a otra lagun(tzaile), ondoko, alboko, albesteko, kide (socio).Adjunto a la dirección: Zuzendariaren ondokoa. Es gerente adjunto de una empresa importante: Enpresa garrantzitsu bateko gerente-laguntzailea da. // NolaErran: 1 adjectif laguntzaile – lagüntzale (ZU) 2 nom masculin | nom féminin mairie auzapezorde (BL) – aüzapezorde (ZU) axuant (BL) – alkateorde (MD) ici comme ailleurs le choix du Maire et des adjoints a eu lieu à la suite des élections denetan bezala egin da hemen ere auzapez eta axuanten hautaketa hauteskundeen ondotik. // Euskalterm: adjuntu (Hizkl., Mat.); ondoko (kargua); alboko (Hezk. ‘adjunto contratado’). // ZTHB-Mat: adjuntu .

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Erabilia eta sarrera gisa jasotzekoa. Hizkuntzalaritza eta Matematika arloetakoa dela adieraziko da.

Jakite-arloak

Hizkl. eta Mat.

OEHko datuak [laburduren azalpena]

Ez dugu aurkitu.

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

adlatibo 12: J.M. Irazola (“Berriz ere gogoratuz hona hemen Izen berezien deklinabidekera: Kont. amaituak / Bok. amaituak / Nominatiboa / Ergatiboa / Datiboa / Genitiboa / Komitatiboa / Instrumentala / Genitibo TD / Inesiboa / Adlatiboa / Ablatiboa / Partitiboa”, “Instrumentala, inesiboa, adlatiboa”, “Nominatiboa / Ergatiboa / Datiboa / Genitiboa / oraintsuago / Instrumentala / Inesiboa / adlatiboa / Partitibo-ablatiboa”), Eutsi/1 (“Adlatibo soila: Iruñera(t); Donostiara(t); Hurbiltze adlatiboa: Iruñerantz; Donostiarantz; Muga adlatiboa: Iruñeraino; Donostiaraino”, “Adlatiboaren gainean eraikia: Iruñerako; Donostiarako”), R. Gomez (“Adlatibo singularrak, jakina denez, -ara forma du”), GomenErab (“euskara batuan, hainbat idazlek, hobe beharrez, arauera forma hautatu dute, arau-ren adlatiboa delakoan, hitzak lortua zuen idazkera-batasuna hautsiz”), E. Lopetegi (“Adlatiboa [-tzera] eta inesibo mugagabea [-tzen] oso hurbil daude”, “Bizkaieraz inesiboa erabiltzen da, adlatiboa baztertuz”, “Adlatibo bukatuzkoa”).

Sektore jakin bateko informazioa

EGLU-I, 252: adlatibo; eta 265: "norabide zuzenezkoa (-rantz)" — tauletan hurbiltze adlat.; 265: "adlatibo bukatuzkoa (-raino)" — tauletan hurbiltze adlatiboa, muga adlatiboa.

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

adlatibo: HiztEn, HiruMila, ElhHizt (adlatibo soil, muga-adlatibo, hurbiltze-adlatibo, adlatiboaren gainean erakia) // Ez dugu aurkitu ap. LurE.

Erdaretako formak

fr (DLLF): Ez dugu aurkitu, baina Lafitteren Grammaire Basquen: adlatif ; en (wikipedia): allative, it (Wikipedia): allativo, de (Wikipedia): Allativ.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: +

Euskaltzaindiaren Arauak

izond. Gram.

Forma arautuaren azalpenaz oharra

a) Kategoriak eta arloa honela aipatzeko eskatuz: «izond. eta iz. Hizkl.» eta b) azpisarrera gisa erantsiz: hurbiltze-adlatibo, muga-adlatibo.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Kasuen izenak.

Maileguen egokitzapen sistematikoa

-dl-/-ll.

Jakite-arloak

Tekn.: berez, adiabatiko bezain teknizismoa da; baina hizkuntzari dagozkionak "hurbilago" sentitzen ditugulako edo, sarbide oparoagoa ematen diegu; nolanahi ere, erabiltzekotan, forma hori dagokio, eta ez besterik.

administradore iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, administradorek euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. administratzaile].

administradore 10: Berria (“Zeren eta egia esango dizuet, nire ordenadoreez arduratzen den enpresak, etxepeko administradoreak edo ez dakit zein elkartek (Gure Esku Dago, adibidez) nire datuekin egingo duenak ez dit beldurrik ematen”), Deia 3 (“haietako bat, Josepha Ignazia, 1745ean jaio zen, eta Juan Bernardo Amitesarobe donostiarra izan zuen atautxi, hain juxtu, Elamako burdinolan administradore zena”), DiarioVasco 2 (“San Agustin eliza, administradorearen etxea, Enobietako urtegia eraikiarazi zuen ingeniariaren etxea?”), EiTB (“Badiolak adierazi duenez, administradore judizialek asteartean jasoko dute Realeko kontseiluak osatu duen txostena haiek eurena egin dezaten”), Jakin 2 (“Eta, gero, Don Jose Maria Zirarda administradore izendatu zutelako. Zirarda gotzaina zen Santanderren, eta hemengo administradore izendatu zuten, hango ardura utzi gabe”), Karmel (“Administradore izatea lortu eban laster Sabin gazteak”); administratzaile 1652.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

administradore 7: Herria (“Alabainan, 10 administradore horietan”), Berria (“The Washington Post egunkariaren arabera, Paul Bremer Washingtonek Iraken ezarritako administradoreak estrategia hori proposatu zion Etxe Zuriari suniten babesa jaso ahal izateko”), Matias Mugica (“Printzearen administradoreak ere bai, printzearen lekaioek ere bai”), Juan Garzia 2 (“Administradore kargua eskaini nionan, hi ostera ikusi beharrez”), Iñigo Aranbarri (“Irakurlea ezustean harrapatu, eta asko izan ziren hiztegietan esanahiaren bila hasi zirenak: adizlagun, adjektibo, adjudikatu... administradore”); administratzaile 178.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH: - / EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Debekua bere horretan uztea proposatu da. Datuak ikusita, badirudi administratzaile formak bere bidea egin duela, baina oraindik ere badira administradore erabiltzen jarraitzen dutenak.

Forma saihestekoa

Saih. Ik. administratzaile.

Euskaltzaindiaren Arauak

administrari 'administrazioko langilea': administrariak, administrari laguntzaileak.A104: "Administrazio-hizkeran aski zehaztuak daude "administrari" eta "administrari laguntzaile" langile­-kategoriak. Zerrenda honetan ematen denaren arabera ("administrari = administrazioko langile"), ordea, administrazioan diharduten guztiak lirateke "administrari". Zerrendan datorren definizioa anbiguoa da, gutxienez" (1994-05-18).

Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

-ari/-tzaile.

Forma baten adiera(k)

'administrazioko langilea'