Contact

    50535 emaitza bilaketarentzat - [351 - 400] bistaratzen.

    adarkada
    iz. Animalia batek adarrez emandako kolpea. Behi batek adarkada jaurti zidan. Adarkada ederra hartu du.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: adarkada

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau44
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-09-29 Lantaldeak besterik gabe onartua
    adarkadura
    iz. Enborra eta kidekoak adarretan bereiztea; horrela bereizten den adar bakoitza. Sagarrondoaren adarkadura. Bidearen adarkadura.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: adarkadura

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau44
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-09-29 Lantaldeak besterik gabe onartua
    adarkari
    adj. Adarka egiten duena. Idia adarkaria zela jakin arren jabeak ez zuen zaindu. Lasturko zezenak, adarkariak.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: adarkari

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-03-12 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio lexikografikoa
    Forma baten adiera(k)

    adarka egiten duena.

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)

    adarkatu, adarka/adarkatu, adarkatzen
    1 du ad. Abere batek adar kolpez jo edo zauritu. Zezenak adarkatu zuenean.
    2 da ad. Adarretan bereizi, banatu. Bidea adarkatzen den gunean. Zuhaitz handi hostotsuak adarkatzen diren bezala. Tutuak ez du beste hertsigunerik biriketarantz adarkatu arte.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: adarkatu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-09-29 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    adarkatu, adarka(tu), adarkatzen. 1 du ad.: zezenak adarkatu zuenean. 2 da ad.: bidea adarkatzen den gunean.

    Informazio osagarria
    Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

    adarkatu, adarka, adarkatzen

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [A105]: "eta adartu: Adiera desberdinetarako jarriko nituzke: adarkatu, adarka(tu), adarkatzen. du ad.: zezenak adarkatu zuenean / adartu, adar(tu), adartzen. du eta da ad.: Ébrancher, se ramifier, banatu" (2001-03)

    adarki
    iz. Animalien adarrak eginik dauden gaia. Adarkizko orrazia.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: adarki

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:27 1997-03-12 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    -ki 'gaia'.

    Informazio lexikografikoa
    Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

    adarkizko orrazia.

    adarmotz, adar-motz
    adj. Abereez mintzatuz, adar bat, gutxienez, falta zaiona edo moztua duena. Ahuntz adarmotza. Badaiteke gizona adardun izatea, zorigaiztoak jo badu, baina inolaz ere ez adarmotz, berez, jaiotzez, adargabea delako.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak
    Azpisarrerak

    Aztergaia: adarmotz

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-03-12 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    Txostenaren laburpena

    adar- + izond. osaerakoak bildu dira.

    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    ik. OEH argitaratuan: a) 'mogón' adierako adarmotx : (Garral EEs 1925) eta adar-motx (Or Eus 63); b) 'cornituerto' adierako adar oker (Mg PAb); c) 'corniabierto' adierako adar zabal (It Dial 93 / eta Ur adar zabala, Dv adarrak zabalduak, Ip adarrak ükhan behar dütü zabal); d) 'rhinoceros tichorbinus' adierako adarbakar (JMB ELG); e) 'de un solo cuerno' adierako adar bakoitz (AA II); 'unicornio' adierako adarbakoitz (AA II eta AA III); f) 'la mínima parte de una onza' adierako adarme (TB Lc 15,8 / eta Lç, Dv drakma, HeH diru, Oteiza moneda, Ol txanpon, Leon diru-pheza; Otag EE 1884, Etxba Eib); g) 'nudoso' adierako adarrondotsu (Etch 304 / eta ChantP 182 phasta zela adar-ondozü); h) 'rama alta' adierako adar goi (Zby RIEV 1909).

    EEBSko datuak [laburduren azalpena]

    a) 'rhinoceros tichorbinus' adierako 2, EB: adar-bakar (J. Millox: "Holako oihan baserik ez zuen pentsatzen ere izaiten ahal zitakela, abere handi eta bazuetan gaixtoz beteak: adar-bakar, lehoin, lehoin-nabar, suge"); adarbakar (J.M. Barandiaran: "Lehengoetan, mamut haundia eta adarbakar iletsuak zebiltzan hemen"); b) adar haundi IE 1 (E. Salaberry: "Bethi goizean goizik abiatu, akhuluaz ernarazten dituela, malin eta ildoari hasteko lotsa diren, idi adar haundi, ezin iratzartuak"); c1) 'adar zabalak dituen animalia' adierako adar-zabal 1 (Larregi La Cruz 1932: "Bestea gorrizta ta adar-zabala, Kokua"); c2) 'oreina' adierako adarzabal EB 1 (Bizia lurrean: "Hauetan, adarzabal, eper, faisai eta beste animaliak hazten ziren").

    Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

    adarbakar 'unicornio': AB38 1, LurE, Euskalterm 1; 'unirrámeo': Euskalterm 2 (apendize adarbakar); adarbakoitz 'rinoceronte': LurE; adar-apal : DFrec 1; adarrapal : Euskalterm 1 (zumar adarrapal); adar-erre : DFrec 1; adarmotz : HiztEn-LurE; adar-zabal : DFrec 1; adarzabal : HiztEn-LurE, Euskalterm 1; adar zorrotz : AB38 1; adarzorrotz : HiztEn; adarzuri 'xiloria': Euskalterm 1; adar zuzen : DFrec 1.

    Adiera bereko beste formen erabilerak

    Ik. adarzabal (Dama dama) fitxako hustuketa Izendegian: adarzabal : Brink-Barruel Mamíferos;Gordailu IkastHiztegia; PMuj DCV; X. Kintana Hizt80; Perez Olloa Navarra; adartzabal : LMuj DGT; bas-auntz : PMuj DCV; dama : UEU Antropologia; X. Kintana Hizt80; orein : PMuj DCV; Azkue DVEF; oren : PMuj DCV; orkatz : PMuj DCV; orkatz nabar : Ker Biblia; PMuj DCV,M. Ariztia Abereen mundua.

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    adarmotz: HLEH, EuskHizt (azalpen berritua), HiztEn, LurE / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio osagarria
    Hitz-andana ihartu edo ihartze bidekoak

    -motz.

    Informazio lexikografikoa
    Forma baten adiera(k)

    adar bat behintzat falta zaiona edo moztua duena.

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [E123]: 'ohar zorrotza egin digu Elhuyar-ko iritzi-emaileak, oroitaraziaz Euskaltzaindiak erabaki zuela sudur-luze moduko elkarteak marrarekin edo loturik idatz zitezkeela. Gero, ordea, askotan bi aukera horietatik bakarrean arautu ditugu horrelako elkarteak (goragoko adarbakar lekuko). "Beraz, Hiztegi Batuan bahuvrîhiak agertzen direnean, bietara idaztea erregutzen dizuegu (gure ustez, lotuta idazteak abantailak ditu, abantaila asko izan ere, baina hori ez da kontua; araua betetzea da eskatzen dugun gauza bakarra". Beraz, adar-motz, adarmotz behar genuke. Eta jokabide hau onartzen bada, sistematikoki zaindu hemendik aurrera)' (2001-03-28).

     - Erabakia: Erabakia (2001-07-20): 'AEk araua aldatzea eskatuko luke. Eztabaida piztu da. Arazoa mahai gainean uztea erabaki da iraila arte'. Erabakia (2001-11-30): 'Hitz honen idazkerari buruzko Erabakia irailean mahai gainean utzi zen. Kontua da, hitz elkartuen idazkerari buruz Euskaltzaindiak emandako arauak hitz hori adarmotz gisa nahiz adar-motz bezala ematea eskatuko luke. Beraz, era horretako hitz elkartu guztiei bina sarrera eman beharko litzaizkieke. Hori hiztegi-ikuspegitik ez da oso itxurazkoa. Beste irtenbidea, berriz, araua aldatzea litzateke. Dilema horren aurrean, euskaltzainek egokiago ikusi dute horrelakoetan bi formak ematea beti. Beraz, sarrera guztiak sistematikoki zuzenduko dira bikoteka emanaz'.

    adaro
    iz. Pala mota, bereziki labeko errautsak jasotzeko edo ogia labean sartzeko erabiltzen dena.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: adaro

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: EArau 2001-04-27
    Hiztegi Batuko Lantaldea: EOh

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [E119]: 'Hortzik gabeko eskuarea. Tresna arrunta eta asko erabilia. Eultzian garia eta hautsa biltzeko arrastelua zurezkoa da, lohia eta elurra biltzekoa burdinezkoa. Labeko su hondarrak biltzeko tresna, egurrezko nahiz burdinezkoa, txikia da eta gider luzea du. (Medialuna) Bibl.: Adaro. Rastrillo de madera con palo muy largo para distribuir el rescoldo por el horno del pan. (Goñibar-mun., FLV 86, 129. or.) Asdaro (BNc, Lc) Rastro que se usa para limpiar el horno, separar la nieve, desbrozar caminos, etc. Adaroka asi dira elurrean bide egiten. (AN-os.) Azkue. Adaro (L. Har.) Pelle à cendre (four). Lhande. Adaro (Lc, BNc), rastro que se usa para limpiar el horno, separar la nieve, desbrozar caminos, etc. v. arado. OEH. Adaro. 2 rastro para desbrozar, BNL. P. Mugica'.

     - [E123]: 'OEHko corpusean ez dut adibiderik aurkitu, baina zenbat hiztegitan ageri den ikusirik, eta bizirik dagoen hitza, jasoko nuke 'hortzik gabeko eskuarea' adiera emanaz. Nahi izanez gero, Ipar. eta Naf. Ezar diezaiokegu'.

     - Erabakia: Erabakia (2001-04-27): 'sartzea onartu da 'hortzik gabeko eskuare modukoa, ikuilu eta abarrak garbitzeko erabiltzen den tresna' adierarekin'.

    adarra jo
    dio ad.-lok. Iseka egin; norbaiti, txantxetan, gezurra den zerbait egia balitz bezala sinetsarazten saiatu. Ik. harpa jo. Niri behintzat ez didazu adarrik joko! Ziria sartzen eta adarra jotzen.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
          EHHE
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: adarra jo

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau44
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-09-29 Azpisarrera gisa onartzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    adarra jo: niri behintzat ez didazu adarrik joko!

    Informazio osagarria
    Ikusiko da eratorriari dagokion formatua
    Informazio lexikografikoa
    Adibide argigarriak, testuinguru egokiak

    "niri behintzat ez didazu adarrik joko!"

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [A104]: "Beste adiera hau ere azaldu beharko litzateke: "Beasaingo fabrikako adarra jotzen ari da"" (1994-05-18)

    adarrak jarri
    ad.-lok. Bikotekidea, beste batekin sexu-harremanak izanez, engainatu. Ez dakit, Mikel, niri ere ez lidake graziarik egingo nire gizonak beste batekin adarrak jartzeak. Badakik Arantxarekin nabilela, ni ez nauk adarrak jartzen dituzten horietakoa.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: adarrak jarri

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z11:EHL 2021-03-23 Azpisarrera gisa onartzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak

    adarrak jarri: bikotekidea, beste batekin sexu-harremanak izanez, engainatu (s.u. adar)

    Lantaldearen irizpideak
    Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

    Esapide idiomatikoa da eta azpisarrera gisa jasotzekoa.

    Informazio lexikografikoa
    Zerrendako formari azpisarrera dagokio

    Azpisarrera gisa jasotzekoa adar eta jarri sarreretan.

    adarrak moztu
    1 du ad.-lok. Animalia baten adarrak itsatsirik dauden burutik bereizi edo animalia baten adarrei zati bat kendu. Abeltzainen artean oso ohikoa da esnetarako behiei adarrak moztea.
    2 du ad.-lok. Zuhaitz baten adarrak itsatsirik dauden enborretik bereizi edo zuhaitz baten adarrei zati bat kendu. Ik. inausi; kimatu. Zuhaitz bat bota eta gero, enborra eta adarrak mozten hasi baino lehen, ondoko aholkuak izan behar ditugu kontuan. Pagoen adarrak moztera joango gara.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak
    Ohiko lexiak

    Aztergaia: adarrak moztu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z11:EHdef [2] 2023-04-18 Azpisarrera gisa onartzekoa

    Formari buruzko datuak

    Lantaldearen irizpideak
    Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

    Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.

    adarreko
    iz. Eduki neurri guztiz txikia. Adarreko bat pattar eman zioten.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: adarreko

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-03-12 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Orain arte erabili gabea da, baina gaia ere bai

    Er. gabea, baina onartzekoa, ez baitu trabarik egiten.

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    -ko izengilea.

    Informazio lexikografikoa
    Forma baten adiera(k)

    eduki-neurria.

    adarrondo
    iz. Ipar. Adabegia.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: adarrondo

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-03-12 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio osagarria
    Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

    -ondo.

    Informazio lexikografikoa
    Erabileremu dialektala

    Ipar.

    Forma baten adiera(k)

    adabegia.

    adarrondotsu
    adj. Ipar. Adabegitsua.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: adarrondotsu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-03-12 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    -tsu.

    Informazio lexikografikoa
    Erabileremu dialektala

    Ipar.

    Forma baten adiera(k)

    adabegitsua.

    adartsu
    1 adj. Landareez mintzatuz, adar asko dituena. Zuhaitz lodi eta adartsu baten azpitik igarotzen zela. Adartsua eta orritsua.
    2 adj. g. er. Adarduna.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: adartsu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau44
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-09-29 Lantaldeak besterik gabe onartua
    adartu, adar/adartu, adartzen
    da ad. Adarrak atera; adarretan banatu. Ik. adarkatu 2.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: adartu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z5:EEBS:41 1997-03-12 Bigarren mailan onartzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio osagarria
    Euskara Batuko batzordeak argituko du aditzoinaren forma

    adar(tu), adartzen.

    Zerrendakoa markatua edo erabilera urriagokoa da

    Ik. adarkatu.

    Atzizkien (eta aurrizkien) erregulartasuna

    -tu/-katu.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    du eta da ad.

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [E208]: 'ez dut uste h. adarkatu ipintzea zilegi denik, forma biak zuzenak izanda. Gainera, adartu, soil-soilik 'adarrak irten edo atera' den bitartean, adarkatu, ordea, aurrekoaz gainera,' adarrekin jo' ere bada. Beraz ez dira sinonimoak. Biak uztea hobe'.

     - [E123]: 'gainerako batzordekideok ere hala uste baduzue, ondo. Hiztegi Batuko lantaldearen proposamena bere horretan utzi nuen. Baina egia da hiztegi guztiek jaso dutela adartu 'adarretan banatu' adieran'.

     - Erabakia: Erabakia (2001-05-25): 'da ad. dela esango da eta 'adarrak atera' adierarekin utziko da'.

    adarzabal
    iz. Oreinaren familiako ugaztun handia, oreinaren oso antzekoa, ilea, udaberrian eta udan, zuriz tantotua izaten duena (Dama dama).
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: adarzabal

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-03-12 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Lantaldearen irizpideak
    Gaurko erabilera zainduan nagusitua da hobestekoa

    ez da tradizioko forma (nekez izan liteke, aberea inguru hauetan ezagutzen ez denez), baina gure aldetik ezer asmatzen hasi beharrik ez dugu, asmatua eta proposatua dagoenez, eta neurriren batean onartua.

    Informazio osagarria
    Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

    -r+z-.

    Hitz-andana ihartu edo ihartze bidekoak

    -zabal.

    Informazio lexikografikoa
    Landare eta animalien taxonomi izena

    Damma damma.

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [E123]: 'lehen esandakoaren arabera, adarzabal, adar-zabal' (2001-03-28).

    adasdun
    adj. Adatsa duena. Samson adasdunak bere indarra ilean zeukan.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: adasdun

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau44
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-09-29 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Forma berria da, eta hobestekoa lehiakideen kaltetan
    adats
    iz. Buruko ileen multzoa, bereziki luzea dena. Adatsa beltza zuen oso, kizkurtua eta luzea. Urrezko adats ugaria orrazten. Adatsa bildu. Adatsetik dilindan. Haren oinak bere adatseko biloez xukatu zituen. Adatsa laztu. Printzesaren ile-adatsa usaindu zuen eta krabelin urrina etorri zitzaion sudur mintzetara.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
          EHHE
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: adats

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau44
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z1:BatHizt 1992-04-23 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Lantaldearen irizpideak
    Forma arautuaren azalpenaz oharra

    adibide gisa gehitzeko eskatuz: "adats-izpiak zituen urrearen pareak".

    adausi
    iz. Zaunka. Txakur handiak adausi handia. Adausi bizian ari ziren Kriskitin eta Kraskitin.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia
    Azpisarrerak

    Esaera zaharrak

    Adausia eta ausikia behingoaz ukan ditut.

    Aztergaia: adausi

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau44
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-09-29 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Forma berria da, eta hobestekoa lehiakideen kaltetan
    Lantaldearen irizpideak
    Forma arautuaren azalpenaz oharra

    AS gisa gehitzeko eskatuz: adausi egin .

    adausi egin
    ad.-lok. Zaunka egin. Guk, txakur mutuak bezala, ez daukagu ahorik adausi egiteko.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Esaera zaharrak

    Adausi degidala, baina ausiki ez nazala.

    Aztergaia: adausi egin

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-03-12 Azpisarrera gisa onartzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    ik. OEH: AS.

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: AS / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Esapideei dagokien sistematika

    egin.

    Informazio lexikografikoa
    Zerrendako formari azpisarrera dagokio

    adausi sarrerari dagokion azpisarrera.

    adausika
    adb. Adausi eginez, adausi egiten. Txakurrek beren pozak eta atsekabeak, maitasuna eta gorrotoa adausika adierazten dituzte.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: adausika

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-03-12 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: AS / EuskHizt: AS: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: AS / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    -ka osaerakoak, normalean, sarrera gisa eskainiko dira [Hala egiten da lehen pasaldiko zerrenda Euskaltzaindiak berrikusian].

    adaxka
    iz. Adar txikia. Erramu adaxka bat eskuan. Zumarraren adaxka eta hostoen artetik.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: adaxka

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau44

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [E208]:  -ska onartu beharko litzateke.

     - Erabakia: BAgiria (1995-09-29): -xka idatziko da.

    adberbial
    adj. hizkl. Adberbioaren ezaugarriak dituena; adberbio betekizuna duena. -(e)la atzizkiaz osatzen diren perpaus adberbialak bi motatakoak izan daitezke: denborazkoak eta moduzkoak.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: adberbial

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4B:EEBS:004 2002-09-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Izenondo erreferentzialak

    -al izond. erref.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    izond.

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): adberbial izond.

    adberbio
    iz. hizkl. Aditza, adjektiboa edo beste adberbio bat mugatzen duen hitza. Ik. adizlagun; aditzondo. Leku, modu, denbora adberbioak.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: adberbio

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau44
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z2:Maileg 1992-11-26 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:09

    Formari buruzko datuak

    Informazio lexikografikoa
    Adiera(k) edo arlo semantikoa
    addar
    iz. zub. Deabrua. Addarrak eraman baleza!
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
          EHHE
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: addar

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-03-12 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    ik. OEH.

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio lexikografikoa
    Erabileremu dialektala

    Zub.

    Forma baten adiera(k)

    deabruaren izena.

    addisabebar
    1 adj. Addis Abebakoa, Addis Abebari dagokiona. Addisabebar agintariak.
    2 iz. Addis Abebako herritarra.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: addisabebar

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    EArauak 38: Etiopiako Herri-Errepublika / Etiopia; etiopiar; Addis Abeba; addisabebar.

    adei
    1 iz. Norbaitenganako begirune edo onginahia. Ik. adeitasun. Oroit zaitez, Jauna, zure errukiaz eta zure adeiaz.
    2 iz. g. er. Zeruko grazia.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: adei

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau44
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-09-29 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko datuak

    Lantaldearen irizpideak
    Forma arautuaren azalpenaz oharra

    AS gisa erantsiz: adei-lege .

    adei lege, adei-lege
    iz. Gizalegea. Nagusiari adei legez dagokio mendekoekin eskuzabala izatea.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak
    adeitasun
    iz. Norbaiti adierazten zaion begikotasuna. Guregana erakusten duten begirune eta adeitasuna. Gizonak atea ireki eta pasatzeko esan zidan adeitasun handiz. Adeitasunik gabeko agurra egin zion.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: adeitasun

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau44
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-09-29 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [E109]: 'Gutunetan ezartzen ohi dena erants liteke: adeitasunez' (2001-04).

     - [E123]: 'ados'.

     - Erabakia: Erabakia (2001-06-29): 'adibide gisa, adeitasunez eranstea onartu da'.

    adeitasunez
    adb. Ik. adeitsuki. Adeitasunez ez nion kontra egin. Adeitasunez mahaiburua eskaini zioten. Adeitasunez agurtu.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak
    Loturak
    adeitasunezko
    adj. Adeitasunezko trataera. Adeitasunezko agurra.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak
    Loturak
    adeitsu
    1 adj. Adeitasunez jokatzen duena. Adeitsu zen bere maneretan. Gizon dotorea eta adeitsua. || Gu tratatzeko modu adeitsu eta eztia. Harrera adeitsua egin zioten, baina hotza.
    2 adb. Adeitasun handiz. Adeitsu hitz egin zidan. Besoak zabaldu zituen adeitsu.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: adeitsu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau44
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-09-29 Lantaldeak besterik gabe onartua
    adeitsuki
    adb. Adeitasunez. Emakumeak eskua luzatu eta mutikoa agurtu du, adeitsuki.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: adeitsuki

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-03-12 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: - / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: +

    Orain arte erabili gabea da, baina gaia ere bai

    Er. gabea, eta berria; baina erregularra.

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    -ki: -tsu-ki.

    Informazio lexikografikoa
    Forma baten adiera(k)

    adeitasunez.

    adelatu, adela, adelatzen
    1 da/du ad. g. er. Konpondu. Herriko guztiek bideak adelatu behar dituzte, urtean bi aldiz.
    2 da/du ad. Batez ere zub. Prestatu, apailatu. Axurikia ederki adelaturik. Beti adelaturik egoteko. Penitentziaz bihotzak adelatu.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: adelatu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-09-29 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    adelatu, adela, adelatzen. Batez ere Zub. da/du ad. 'prestatu, apailatu'.

    Informazio osagarria
    Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

    adelatu, adela, adelatzen

    Informazio lexikografikoa
    Erabileremu dialektala

    Batez ere zub.

    Forma baten adiera(k)

    'prestatu, apailatu'

    adelazale
    iz. zub. Prestatzailea, antolatzailea.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: adelazale

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-03-12 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Orain arte erabili gabea da, baina gaia ere bai

    . Er. gabea, baina onartzekoa, ez baitu trabarik egiten.

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    -zale/-tzaile.

    Informazio lexikografikoa
    Erabileremu dialektala

    Zub.

    adelu
    1 iz. g. er. Apaingarria. Horrenbeste bitxi eta adeluren artean geure buruak handi ikusirik.
    2 iz. Batez ere zub. Prestaketa, antolaketa.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: adelu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-03-12 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    ik. OEH.

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio lexikografikoa
    Forma baten adiera(k)

    1 prestaketa. 2 apaingarria.

    adendar
    1 adj. Adengoa, Adeni dagokiona. Adendar idazlea.
    2 iz. Adengo herritarra.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: adendar

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    EArauak 38: Yemengo Errepublika / Yemen; yemendar; Aden; adendar.

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    -tar.

    adenina
    iz. biokim. Azido nukleikoen osagai diren base nitrogenatuetako bat. DNAren osagai nagusiak lau dira: adenina, guanina, zitosina eta timina.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: adenina

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4B:EEBS:004 2002-09-10 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    EIH: - / ElhHizt: - / EskolaHE: +

    Lantaldearen irizpideak
    Nazioarteko forma da, beste gabe onartzekoa

    nazioartekoa da, eta onartzekoa, beste lau base nitrogenodunen izenak bezala (guanina, timina, zitosina, urazilo).

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Jakite-arloak

    Biokim.

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - Erabakia: Osoko bilkura (2014-12-19): adenina iz. Biokim.

    adesara
    adb. zub. Arestian.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: adesara

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-03-12 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    ik. OEH.

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Forma nagusia da gaur

    .1: forma zahar osoa hobetsi da, nahiz gaur adesí laburtua ezagunagoa den.

    Informazio lexikografikoa
    Erabileremu dialektala

    Zub.

    Forma baten adiera(k)

    arestian.

    adi egon
    da ad.-lok. Erne egon. Jaungoikoa beti dago adi eta begira. Niri adi dago. Umeari adi egon dira. Elkarren adi egon. Doinu horren adi nago.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: adi egon

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau44
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:EEBS:05 1993-09-29 Azpisarrera gisa onartzekoa

    Formari buruzko datuak

    Informazio osagarria
    Ikusiko da eratorriari dagokion formatua

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [E208]: hobe litzateke adi egon / ibili jartzea.

     - Erabakia: BAgiria (2000-02-25): adi ibili jartzea ez da onartu.

    adi1
    adb. Zentzumenak erne. Adi gelditu zen ate ondoan. Herri osoa eduki zenuen adi zeure inguruan. || Belarria adi eta erne ipini. || Adi-adi eta arretatsu entzun genion. Erne zebilen, adi-adi, begia zorrotz, dena ikusi eta dena ikasi beharrez.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
          EHHE
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia
    Azpisarrerak
    adi2
    iz. g. er. Arreta.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia
    Azpisarrerak
    adia
    iz. Deiadarra, auhena edo deitorea, bereziki norbaiten heriotzak eragina. Han daude oinazez lehertzen, adiaz eta orroz. Hemen aitortu nahi ez duzuna han aitortuko duzu adiaz eta negarrez. Negarrak eta adiak. Egizue negar eta adia.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: adia

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArau44
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-09-29 Lantaldeak besterik gabe onartua

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [E109]: 'Zerbait jantzi eta hornitu beharko genuke hitza. OEHn aipatzen diren adibidez gain, gogora beste bi hauek, biak Agirre Asteasukoarenak: "eta emen aitortu nai ez dezuna, an aitortuco dezu adiaz, eta negarrez". III, 164, eta "gau erdico demboran aditu cituan cateen otsac, eta adia izugarriac". III, 170' (2001-04).

     - [E123]: 'bat nator oharrarekin. Adiera emango nioke 'auhena, deitorea', eta Agirre Asteasukoaren lehen adibidea, esaterako'.

     - Erabakia: Erabakia (2001-05-29): ''ahuena, deitorea' gehituko zaio adiera gisa eta J.B. Agirreren adibide hau erantsiko da: emen aitortu nai ez dezuna, an aitortuko dezu adiaz, eta negarrez'.

    adia galdu
    ad.-lok. Arreta galdu. Aho zabalka eta adia galdurik egon da goiz osoan.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: adia galdu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: EArau
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-03-12 Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: AS / EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: AS

    Lantaldearen irizpideak
    Lexia konplexua (erabileremu mugatukoa)

    osaeraz iluna da (adi iz. kategoriakorik ez baitugu), eta es distraer(se) adierazteko balio izan zezakeen arren, oraingoz baztertzea erabaki da (eta ordaintzat aipatu dira: barreiatu eta, onartzen bada, adigabetu).

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [E306]: "I. Sarasolaren Euskal Hiztegian zegoelako sartu genuen guk gure hiztegian" (2001-01-23)

    Euskaltzainen oharrak

     - [E123]: 'adi 2 iz. onartuko balitz, gardena izango litzateke eta , nire iritziz, onargarria' (2001-03-28).

    adiabatiko
    adj. fis. Prozesu termikoez mintzatuz, inguruarekin berorik trukatu gabe gertatzen dena; gauzez mintzatuz, beroa sartzen edo ateratzen uzten ez duena. Teoriatik dakigunez, prozesu adiabatikoetan entropiaren aldaketa nulua da.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: adiabatiko

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: EArau 2001-07-20
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:28 1997-03-12 Lantaldeak erabaki gabe utzia

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Lantaldearen irizpideak
    Zalantzazkoa da mailegua, teknizismo mugakoa baita

    Tekn. mugakoa: entziklopediek eta jasotzen dute, Fis. eta Termodinamikan aski arrunta da, baina hortik kanpo erabat arrotza.

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [E306]: "Badakigu oso subjektiboa dela, baina hizkuntzalaritzako 'adstratu' termino tekniko samarra sartuz gero, fisika eta kimikan nahikoa arrunta den hau sartzeko eskatuko genizueke. Ez dakigu, adibidez, Batxilergoko ikasleek 'adstratu' zer den ikasiko duten, baina ziur izan fisika ikasten dutenak seguru topatuko direla 'adiabatiko'-rekin; 'adiabatiko' sartzea onartuz gero, beste hauek ere sartzekoa lirateke: 'isotermiko', 'isometriko' eta 'isobariko' (sail horretako gehiago daude, baino teknikoegitzat jotzen ditugu)" (2001-01-23)

    Euskaltzainen oharrak

     - [E123]: 'Entziklopedia laburretan jasotzen da, beraz, sartu egingo nuke' (2001-03-28).

     - Erabakia: Erabakia (2001-07-20): 'sartzea onartu da'.

    adiagile
    iz. Erostaria. 1581ean, adiagileen ikuskizunek indarrean jarraitzen zuten Azkoitian.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: adiagile

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-03-12 Bigarren mailan onartzekoa

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio osagarria
    Zerrendakoa markatua edo erabilera urriagokoa da

    Ik. erostari.

    Hitz elkartu sistematikoki (berr)ikustekoak

    -gile.

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - [E109]: 'Bat nator proposamenerakin. Nik ez nuke "h. erostari" ipiniko' (2001-04).

     - [E123]: 'OEHko datuak ikusirik, eta, batez ere, adiakari 'erostaria' egiten dela, (eta ez h. erostaria) hemen ere berdin egitea proposatzen dut, hots, adiera eman, eta ez hobetsi' (2001-03-28).

     - Erabakia: Erabakia (2001-06-29): 'ez da hobespen markarik emango. Adiera emango da soil soilik: 'erostaria''. Erabakia (2001-07-20): 'adiagile-ri dagokion oharra ontzat eman da: adiera emango da, hobespen zeinurik gabe'.

    adiaka
    adb. Adia eginez. Adiaka egon.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: adiaka

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    ik. OEH.

    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    adiaka adlag.

    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: AS / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -

    Informazio osagarria
    Atzizkien araberako erabakiak

    -ka.

    adiakari
    1 iz. Erostaria.
    2 iz. Apo-hontza.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: adiakari

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1997-03-12 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: Ik. hontza (apo-) / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +

    Informazio lexikografikoa
    Forma baten adiera(k)

    1 erostaria. 2 hegazti harraparia.

    Landare eta animalien taxonomi izena

    Syrnium aluco.

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [E302]: "Oker ez banabil, Strix aluco da adiakariedo urubiizenekin ezagutzen den gautxori harraparia. Sarasolaren Hauta-lanerako Euskal Hiztegitik kutsua ekarritako errata dirudi Syrnium aluco hori. Ez dut uste adiakari apo-hontzaren sinonimoa izan daitekeenik ElhHizt datorren bezala, apo-hontzak kli-klo (edo pi-po) kantatzen baitu apoek bezala eta ez adiaka ibili" (2000-11-08)

    adiakatu, adiaka/adiakatu, adiakatzen
    da ad. Adia egin. Negar egin dugu eta ez zarete adiakatu.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: adiakatu

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Araua: Z3:EArauB
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:HBB 1993-09-29 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Euskaltzaindiaren Arauak

    adiakatu, adiaka, adiakatzen. da ad.

    Informazio osagarria
    Aditz-izenak eta aditzoina (era burutuaz gain)

    adiakatu, adiaka, adiakatzen

    Formari buruzko oharrak

    Euskaltzainen oharrak

     - Erabakia: BAgiria (2000-02-24): sarreran aditz direnei ezartzen zaizkien oharrak gehituko zaizkio.

    adib.
    adibidez-en laburdura.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak

    Aztergaia: adib.

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:24 1997-03-12 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

    Informazio lexikografikoa
    Formatu erabaki gabeak

    laburdurei zein formatu dagokien erabaki gabe dugu (eta ikusteko, horietako zein jaso behar den).

    Forma baten adiera(k)

    'adibidez'en laburdura.

    Orrialde guztiak:
     

    Siège social

    • B
    • BISCAYE
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBAO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Centre de recherche

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 SAINT SÉBASTIEN
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Represéntations

    • A
    • ALABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 VITORIA-GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GUIPUSKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 SAINT SÉBASTIEN
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAVARRE
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 PAMPELUNE
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    L'association

    • P
    • PAYS BASQUE NORD
    • Château Neuf
      15, place Paul Bert
      64 100 Bayonne
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Liens

    • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
    • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
    • +34 944 158 155
    • info@euskaltzaindia.eus
    z-library z-lib project
    © 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper