50535 emaitza bilaketarentzat - [201 - 250] bistaratzen.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHdef [2] | 2023-04-18 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHdef | 2023-11-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHdef [2] | 2023-04-18 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHdef [2] | 2023-04-18 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z8:LBeh | 2016-11-29 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
LBeh (2016-10-26): abiadura(-)muga 107: Laneki 2 (adib.: egun eta ordu desberdinetan abiadura-muga desberdinak jarrita), Elhuyar 2 (adib.: Dena den, gehienezko abiadura-muga bat ere badute meteoroideek Lurraren grabitateak haietan eragina izateko), Eroski 9 (adib.: Ezarritako abiadura muga orduko 40 kilometrotik gora gainditzeagatik), Berria 49 (adib.: Abiadura mugak zorroztu egin ditu sistema berriak), EiTB 35 (adib.: Abiadura muga udaberrian murriztuko dute), Jakin 3 (adib.: abiadura mugak erabat gaindituta), Argia 6 (adib.: Abiadura mugak izugarri murriztu zituzten, fisikaren oinarriak goitik behera aldatuko liratekeelako, urrutiko izarren distantziak birkalkulatu beharko liratekeelako, argiaren teknologia menperatzeak ez lukeelako abiadura-mugak menperatzea ekarriko), DiarioVasco (legeak ezartzen duen abiadura muga gainditu gabe).
BerriaEL2016: Ez dugu aurkitu.
EPG: abiadura muga 8: Berria 7 (adib.: Hego Euskal Herriko gidarien % 36,7k ez dituzte abiadura mugak aintzat hartzen), Patxi Zubizarreta (Abiadura muga nomás gainditzen duzunean, ezkutuan dauden poliziak sirena hots betean agertuko zaizkizu).
Euskalterm: límite de velocidad: abiadura-muga; límite máximo de velocidad: gehieneko abiadura-muga; límite mínimo de velocidad: gutxieneko abiadura-muga; respete el límite de velocidad: errespetatu abiadura-muga; velocidad limitada: abiadura mugatua; velocidad controlada por radar: abiadura radarrez kontrolatua.
es límite de velocidad / fr limitation de vitesse: Elhuyar: - / NolaErran: abiadura-muga / Zehazki: lastertasun muga / Labayru: - / Adorez5000: abiadura-muga; límite mínimo de velocidad: gutxieneko abiadura-muga; límite máximo de velocidad: gehieneko abiadura-muga; velocidad límite: muga-abiadura.
Adierazle egokia, erabilia eta onartzekoa.
abiadura sarrerari dagokion azpisarrera.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z11:EHadib | 2023-11-14 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Ohiko lexien atalean jasotzekoa da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-09-29 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-03-11 | Lantaldearen ustez aipatu gabe uztekoa |
ez dugu OEH-EEBS corpusetan aurkitu.
abiagailu : HiruMila, PMuj DVC.
Tekn.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-09-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:37 | 1997-03-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -
forma berria (Dv) edo g.er. da, baina egokia, eta horren premia egon liteke.
-aldi.
- Erabakia: Erabakia (2001-04-27): 'EEBSko datuak eman dira. Esanahiari buruzko eztabaida txiki baten ondoren, hitza zerrendan uztea erabaki da'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-03-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
1 Zah. hasiera. 2 prestaera.
- [E109]: 'Adibide egokia honako hau izan liteke: "Abiamen ezin hobea hartu du [ikuskizun handiak]". Herria, 12.IX.1996' (2001-03).
- [E123]: 'Ez dakit proposatzen den adibidea ez dagokion abiamen izenaren lehen adierari; Euskara Batuko batzordeak proposatzen duena, ostera, bigarren adierari dagokio'.
- Erabakia: Erabakia (2001-03-30): 'ohargileak proposatzen duen adibidea ez da onartu. Bestalde, Zah. marka kentzea erabaki da'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-09-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
lan hau abian jarri zen eguna; joateko abian da
- [E109]: 'Adibideak garbi erakutsi beharko luke abian + izan (da, e.a.), demagun: "Frantziako untziak abian dira Siam-eko kostarat". Calif. Eskual Herria, 29.VII.1893' (2001-03).
- [E123]: 'Hiztegi Batuan arautua dago sarrera hau, eta bi adibide ditu: lan hau abian jarri zen eguna; joateko abian da. Uste dut azken honek argi adierazten duela laguntzailea da dela'.
- [E113]: 'Bada aditzondo erabilera bat, Iparraldean bederen aski zabaldua dena, hartan abian hitzak berehala edo horrelako zerbait erran nahi baitu. OEHan jasoa da, eta ene ustez sartzeko da (egina ez bada). Adibidez: Otoi errozu abian! (OEHaren arabera, Oxobi)'.
- Erabakia: Erabakia (2001-03-30): 'bi adiera bereiztea onartu da: lehenbizikoa, jadanik ematen dena, adibide eta guzti. Eta bigarrenean 'berehala' esan nahi duela adieraziko da, Oxobiren adibide bat emanaz'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:06 | 1993-09-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-09-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
abiarazi, abiaraz, abiarazten
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-03-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
lantaldeak proposatua, abiatzaile saihestekoaren ordainetan.
- Erabakia: Erabakia (2001-04-27): 'Abiarazle sartzea onartu da. Adibide gisa, Windows abiarazlea jasoko da. Abiatzaile hitza, berriz, kendu egingo da zerrendatik'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:IrEm | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
- [E301]: "hitz hau sartu egingo nuke, behar izaten dugulako" (2000-10-09)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1993-09-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:01 |
abiatu, abia, abiatzen
- [E109]: 'Aditz iragankor gisa, adibide polita beste hau izan liteke: "jandarmek ikerketak abiatuak dituzte". Herria, 10.X.1996' (2001-03).
- [E123]: 'Beharrezko ikusten bada, sar daiteke adibidea. Nolanahi ere abiatu sarrera lehendik arautua zegoen eta ez da proposatu ezer gehitzerik'.
- Erabakia: Erabakia (2001-03-30): 'onartu da ohargileak proposaturiko adibidea sartzea: "ikerketak abiatu dituzte"'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-09-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-09-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
- [E210]: 'Ez du ematen mailegu hori ezinbestekoa denik. Ondorenez, hitzaren ondoan, "h. hegazkineria, hegazkintza" jar daiteke' (2001-03-26).
- [E123]: 'Dagoeneko arautua dugu Hiztegi Batuan abiazio, beste ezer hobetsi gabe'.
- Erabakia: Erabakia (2001-03-30): 'ohar hau ere erretiratu egin du E210 jaunak'.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau38 |
EArauak 38: Boli Kostako Errepublika / Boli Kosta; bolikostar; Abidjan (legis.) / Jamussukro (adm.); abidjandar / jamussukroar.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2007-09-19 |
Abidos; abidostar. Cf. hasierako oharra: "Hiriaren izenetik abiatuta ateratzen den hiriko herritarren izena ageri da Eratorria izeneko zutabean. Zenbait testuingurutan, "-ar" atzizkiaren bidezko izen eratorriaren ordez "-(e)ko" atzizkidun forma (izenlaguna) erabiltzea egokiagoa izango da (adibidez, "numantziar biztanleak" esan beharrean, "Numantziako biztanleak"). Nolanahi ere, zutabe hori informazio osagarri gisa eskaintzen da; eratorria noiz erabili eta noiz ez "ez" da erabaki honen aztergaia".
kategoriak aipatzea komeni da, lantaldearen ustez: «iz. eta izond. edo izlag.» (2007-09-19).
-tar osaerakoak.
- Erabakia: Osoko Bilkura (2015-06-26): abidostar iz. eta izond. edo izlag. (herritarra). [kategoriak gehitu dira]
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:Hletra | 1992-08-27 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
abil "trebea"
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:23 | 1997-03-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ik. OEH.
HLEH: + / EuskHizt: azalpen berritua / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
abil(du), abiltzen.
da/du ad.
trebatu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-09-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:14 | 1997-03-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
abildade bezalako -i- gabeak 17 eta 5 dira OEH / EEBS segidan; abilidade bezalako -i-dunak33 eta 17.
abildade G 9 (EusJok, Tx B III, Basarri, Uzt, Salav, Berron Kijote); habildade EB 1 (Arti Ipuin); abildare G 2 (EusJok II); abiltade IE 1 (Harb); albidade B 4 (Mg PAb, AB AmaE, SM Zirik, Etxba Ibilt); abilidade 18: B 4 (JJMg BasEsc, AB AmaE, Bilbao IpuiB); G 14 (Gco II, EusJok, JanEd, PE, Apaol, Or Eus, Tx B I, Noe, Basarri); abillidade 15: B 1 (Erkiag BatB); G 13 (It Fab, Bil, Noe, Sor Bar, EusJok, Muj PAm, Tx B I, JAIraz Bizia, Berron Kijote); habilitate IE 1 (ES).
abildade EB 4 (B. Urkizu, J.M. Mendizabal); habildade EB 1 (Kondairan zehar); abilidade 10: G 2 (A. Arrinda, Basarri); EB 6 (J.M. Lekuona, F. Juaristi, P. Aristi, Egin); EgAs 2 (Euzkadi 1922, J. Ibabe); abillidade G 3 (J. Gamboa, Jautarkol, A. Zavala); habilitate EB 3 (F. Rodriguez); abillitate IE 1 (E.T. Inchauspe).
abildade : DFrec 2, AB50 7, HiztEn-LurE; abilidade : DFrec 1, AB50 12; abilitate : DFrec 1, AB50 2.
HLEH-EuskHizt: + / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
gaitasuna.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-09-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-09-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
- [E306]: "Teknologian 'arranque, puesta en marcha'/'démarrage' adiera duela gehitzea proposatzen dugu. // abio-motor azpisarrera eranstea proposatzen dugu ('motor de arranque' / 'démarreur')" (2001-01-23)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1993-05-26 | Bigarren mailan onartzekoa |
abioi h. hegazkin, aireko
ik. abioi, hegazkin, aireko
hegazkin formari eman zaio lehentasuna, aski hedatua delako (hau da erabiliena EEBSko datuetan: 95 ager.).
abioi ere onartzekoa da: mailegua izanik, baldintza minimoa betetzen du (3 ager. OEHan; 24 ager. EEBSn).
aireplano ere sar daiteke, Zah. dela esanez.
- [I102]: "ez nuke nik ontzat joko hizkuntza jasoan, berba bi badaukagula kontutan hartuta gainera (aireko eta hegazkin)" (1995-01-10)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:29 | 1997-03-11 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z10: LBeh17 | 2020-04-21 | Lantaldeak baztertua, eta beste batez ordezkatzekoa |
abioi txiki, abioitxo, abioixka, abioneta, (h)egaxkin, (h)egazkintxo, (h)egazkin txiki begiratu dira, eta aurkitu: OEHn ezer ez; EEBSn abioneta 5 aldiz, EB (M. Zuazabeitia 4, J. Agirre).
abioneta : DFrec 2, HiztEn (eta ElhHizt).
abioixka : PMuj DVC; (h)egaxkin : HiruMila, PMuj DVC.
es avioneta-ren ordainak: fr (DLLF): avion de tourisme, avionnette; it (L. Ambruzzi): aeroplano píccolo; ca (DCC): avioneta; en (DEIL): airplane [gaztelaniazko 'aeroplano'ren parekoa; ez dugu 'avioneta'ren parekoa aurkitu]; de (Slaby-Grossmann): Kleinflugzeug.
abioneta iz. [Oharra: Euskaltzaindiak, abioneta-k euskara idatzian izan duen erabilera kontuan harturik, hitz hori ez erabiltzea gomendatzen du; ik. hegazkin txiki].
abioneta 16: Argia (Egileek 14 kutxetan zehar kotxe gidaria izan nahi duela erakutsiko digute, baita hiru zulo belarri bakoitzean, ameslari izan, abioneta pilotu, marinel...), Berria 2 (Klasiko honetako eszena batzuk historiara pasatu dira, tartean Grant ihesi agertzen dena atzetik abioneta bat duela), Deia 7 (Bere arrantxo urrunean irratia izorratu zitzaion abeltzain batek enborrekin apendizitis hitza marraztu zuen lurrean, eta horri esker abioneta batek mezua ikusi eta arazoaren berri eman zuen), DiarioVasco 2 (Foru Aldunditik diotenez, hau nekazaritza ekologikoan onartutako produktua da eta irailaren hirugarren astean hasi ziren tratamenduarekin. Aplikazioa abioneta bidez egiten ari dira, Mendietako eta Natura Inguruneko Zuzendaritza Nagusiko teknikari eta basozainen zuzendaritza eta laguntzarekin), EiTB (Eta abioneta bat kontratatzea kartel handi batekin ere bai: Leo, te adoro!!!), Elkar 3 (Abioia txikia zen, helizeduna, abioi izena ere ez zuen merezi, gehiago zen abioneta bat, eta agian horregatik mugitzen zen hainbeste, gora eta behera, eta baita alde batetik bestera ere); hegazkin txiki 74.
abioneta 9: Unai Elorriaga 5 (Eta abioneten gainean aireko ekilibristak, sasoi batekoak), Patxi Zubizarreta 2 (Billeteak erosi aurretik, ordea, denok denon aurrean pisatu behar izan dugu abionetetarako talde orekatuak lortze aldera, eta begien bistan geratu da azken asteotan argaldu egin naizela), Joseba Sarrionandia (Aldiro eztulka eta itoka hasten den abioneta horietakoa izango da, zeharo izututa egingo dut bidaia osoa eta, hala ere, lurraldea estimatzeko gauza izango naiz, airetik, ikaragarri ederra baita, eta hemen behean geratuko da Gorria gaixorik, joritasunaren basamortu eta ahazturaren jungla sakon honetan), Ramon Saizarbitoria (beren burua entregatu zuten gudarien aurrean jartzeko Ajuriagerra Miarritzetik Santoñara abionetaz itzuli izanak - eta hori eginez bere heriotza kondena sinatu zuen -, hots, burukide bakar baten portaerak, duintasuna eman zien gainerako guztiei), Koldo Izagirre (Hamabi gizonen besoak Canadian Rescue Service-ko abionetari agurka); hegazkin txiki 4.
HLEH: - / EuskHizt: Ik. kirol hegazkina / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
EEgunk: "† abioneta . Hitz hau gaztelaniatik hartua da. Europako beste hizkuntzetan hegazkin txikia edo kirol hegazkina bezalako esamoldeak erabiltzen dituzte, eta nahiko argigarriak direnez, horiek erabili, ez gaztelaniaren mailegua".
Debekua uztea proposatu da, baina gomendatutako forma ez da batere zehatza. Horregatik, bidalketa hegazkin arin formara egitea proposatu da. Eta honek hegazkin arin azpisarrera egitea eskatzen du: hegazkin txiki kendu eta hau jasoko da, eta orain definitzaile gisa dagon hegazkin arinaren lekuan hegazkin txikia jarriko da.
Saih. Ik. hegazkin txiki.
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)
- [E306]: "Ez dugu zalantzan jartzen hitz hau gaztelaniatik hartua denik, baina horrek ez du esan nahi baldintza minimoa betetzen ez duenik. Petit Robert-en, Gran Diccionario Larousse Español-Francés/Francés-Español eta Petit Larousse en Couleurs-en behintzat, 'avionette' sarrera da. Petit Robert-en, bi etimologia eskaintzen dira: dimin. de 'avion', ou esp. 'avioneta' (Hego eta Erdialdeko Amerikako hegazkin txikietarako erabiltzen dela dio eta, hain zuzen ere, Interneten 'avionette' eskatu eta hango web guneak agertzen dira). Petit Larousse en Couleurs-en, berriz, 'rare' marka du. // Horrekin guztiarekin hauxe esan nahi dugu: ordezko egokirik aurkitu ezean, 'abioneta' hartzea ez litzatekeela 'satanizatu' behar. Baina horretara baino lehen, proposatutako ordainak aztertu egin behar dira. Gran Diccionario Larousse Español-Francés/Francés-Español hiztegian, gaztelaniazko 'avioneta'-rako 'avion de tourisme, avionette' ematen dute (Interneten 'avion de tourisme 'eskatu eta 593 web gune agertzen dira Altavista-n, 390 Yahoo-n eta 1.030 Google-n). Hori dela eta, gure hiztegian 'turismo-hegazkin' proposatu dugu ('abioneta' ez dugu hiztegian sartu). 'Hegazkin txiki' nahikoa izan daiteke testuinguru askotan, baina, gure iritziz, 'turismo-hegazkin' lexikalizatuagoa da eta, horregatik, alor batzuetan egokiagoa. Batzuek esan lezakete eragozpen bat ere baduela: 'turismo' hitza hor egoteak ez du esan nahi hegazkin hori beti 'turismo'-rako erabiltzen denik; baina, tira, bada 'turismo' automobil-mota bat, arruntena, eta normalean inork ez du pentsatzen turismorako soilik erabil daitekeenik. // Guk turismo-hegazkin proposatzen dugu" (2001-01-23)
- Erabakia: AS (2012-06-07): hegazkin txiki forma soilik utziko da bidalketako besteek ez dutelako sarrerarik.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:39 | 1997-03-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
ez da ageri corpusean eta OEH argitaratuan.
abisal EB 3 (NZ, J.A. Agirre, Gipuzkoako geografia); abisalde EB 2 (NZ).
abisal : AB38 2, HiztEn-LurE, Euskalterm 5 (arrain abisal, fauna abisal, lautada abisal, zona abisal); eta ElhHizt. Ez dugu aurkitu hiztegiotan: HiruMila, Casve EF, DRA, Lh DBF, PMuj DVC, PMuj DCV.
Erdaretakoak: fr (DLLF): abyssal; it (L. Ambruzzi): abissale; ca (DCC): abissal; en (Webster): abyssal; de (Slaby-Grossmann): abyssich, Tiefsee- / fauna (Zool) Tiefseefauna.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: +
onartzekoa da, aski nazioartekoa baita (es, fr, it, en; baina de abyssisch), eta bestela adierazten zaila.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z1:BatHizt | 1993-09-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:10 |
abisatu, abisa, abisatzen. du (Ipar.) edo dio (Heg.) ad.
abisatu, abisa, abisatzen
du ad. da Ipar.; dio ad. Heg.
- [K203]: "... besteak baino harrigarrixeago..." (1993-02-26)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:09 | 1993-09-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
AS gisa gehitzeko eskatuz: abisu eman .
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z5:EEBS:35 | 1997-03-11 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z9:OEH-AS | 2017-07-04 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
OEH: ABISU EMAN (Urt). Aconsejar, advertir; avisar. "Adhortari" Urt I 166. [Lehenbiziko parte hunek] zer begitarte izaiten duen eta nor nola mintzo den abisu eman diazadan. Ax 16 (V 6). Elkharri hel gakizkon, elkharri irakhats diozogun eta batak bertzeari abisu eta konseillu demogun. SP Imit I 16, 4. Jesu-Kristok abisu ematen dio penitentari. Gç 109. Hargatik San Frantses Salesek abisu ematen deraie yende prestuei. Dh 47. Konfrarioa establitu den phondutik hartaz abisu emanen da Errumako kongregazioneko sekretarioari. JesBih 465. Jaun-andere orier buruz / abisa eman nahi nuke. Bordel 93. Zelan [burdiñezko garrikoa] apurtu bere abisu / emonik francotarrari. FEtxeb 32. De Rijk-ek abisu ematen digu galdegaiaren aurreratzea ez dezagun 'ezker aldera destokitze' [...] moduko zerbait bezala har. MEIG VI 160. v. tbn. Ch III 32, 2
adib.: abisu 1 iz. Oharra, kontseilua. Itsasturi irakurleari abisua. Ez luke ez, berriz haserretzeko, beste abisuren beharrik. Gogoan erabili konfesorearen abisuak. 2 iz. Gaztigua, ohartaraztea. Afaltzera etortzeko abisua. Abisua hartu. Hamabiak ziren poliziari abisu eman zionean
abisu eman 114: Consumer, Berria 89, EiTB 15, Argia 4, Laneki 3, Erlea 2.
EPG: abisu eman 39: Berria 11, Herria, Josu Zabaleta 3, Joxean Agirre 3, Jon Alonso 2, Koro Navarro 2, Anjel Lertxundia, Koldo Izagirre 2, Elena Touyarou, Pablo Sastre, Juan Martin Elexpuru etab.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -
Adierazle egokia eta jasotzekoa, adibidea azpisarrera eginez.
eman.
abisu sarrerari dagokion azpisarrera.
- Erabakia: Erabakia (2001-03-30): 'eztabaida luzearen ondoren honako hau onartu da: abertitu Herr. h. ohartarazi, jakinarazi, abisu eman; abertimendu Ipar. eta Herr. h. abisu'. Erabakia (2001-04-27): 'abisu eman azpisarrera ez ematea erabaki da. abertitu sarreran berriz, abisatu ere emango da adieren artean'.
- Bidalketa: ik. oh. s.u. abertimendu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-09-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
AS gisa gehitzeko eskatuz: abitua hartu , abitu-hartze .
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-03-11 | Azpisarrera gisa onartzekoa |
ik. OEH: AS.
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: AS / EskolaHE: -
hartu: -a.
abitu sarrerari dagokion azpisarrera.
- [E306]: "'abitua jantzi' azpisarrera sartzea proposatzen dugu, 'abitua hartu'-ren sinonimotzat (Ik. OEH)" (2001-01-23)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-09-29 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 1997-03-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
abixoi G 1 (Izt C: "Arrain oen izenak ezarriko ditut, Egaztienak bezalaixen, dakitzadan erdarazkoak alboan dituztela. Abixoia [Itzulpenik gabe]"); lantzoi B 1 (Ag Kr: "Antxoba, sardiñ edo lantzoi zatia amoan ipiñi").
adiera ilunekoak dira kabuxa 2 (A. Zugasti: "biotzean zeramana irteten zitzaiola lumaren muturretik: itxasoa, arrantzaleak, kaya, kabuxak, lupiyak"; M.A. Unanua: "Itsasbazterreko harkaitzartean bizi diren animalien artean aipagarria da kabuxa izenez ezagutzen den arrain txiki talde bat, euskal kostaldeko marearteko iktiofauna gehiena osatzen duena") eta lantzoi 1 (I. Linazasoro: "Markako koñak botilla baten sartu ta eman oni, lantzoi onek naiku izango dau ta"); zilarrarrain 'Lepisma saccharina' adierako EB 1 (I.A. Berriotxoa: "Intsektuek habitat mota asko kolonizatu dituzte, gizonarena barne, zilarrarraina (Lepisma saccharina)-rekin gertatu den bezala").
abixoi : HiztEn (eta abixoi handi, abixoi txiki); LurE, EskolaHE; Euskalterm 2 (eta abixoi handi, abixoi txiki). Ez dugu aurkitu ap. AB50, AB38 eta DFrec.
Ik. Izendegiaren hustuketako lekukotasunak: a) Argentina sphyraena (es pez plata / fr argentina): abixoi : Arzdi Peces; Las setas; abuse : Anasagasti Bermeo; zillar-arrai : Muus-Dahlstrom; b) Ammodytidae (fam.) (es barrinaire + aguacioso + pión / fr équille + lançon): abixoi : Azkue DVEF; PMuj DVC; abus : Azkue DVEF; abux : PMuj DVC; kaisoi : Azkue DVEF; kantuko angila : Lh DBF; kaxoi : Azkue DVEF; lansoi : PMuj DVC; PMuj DCV; mutxarreri : Azkue DVEF; PMuj DVC; c) Atherina (hepsetia) boyeri (es pejerrey / fr cabassoun): abuse : Anasagasti Bermeo; d) Atherina (hepsetia) presbyter (es abichón / fr prêtre): abixoi : Azkue DVEF; Lotina Peces; FauMar; PMuj DCV; Muus-Dahlstrom; abixon : Lotina Peces; kabixoi : PMuj DCV; kabuxa : Azkue DVEF; PMuj DCV; kaixoi : PMuj DCV; kautxua : FauMar; kauxoi : PMuj DCV; kauxua : Lotina Peces; odol-gabe arrain : Lotina Peces; sardieta : Lotina Peces; sardietia : Arzdi Peces; e) Atherina (hepsetia) presbyter' / es abichón / fr prêtre: keixoi : PMuj DCV; abux : PMuj DCV; abotx : PMuj DCV; mutxarrei : PMuj DCV; "Nomenclatura Ictiológica".
ElhHizt: abichón: abixoi handi (Atherina presbiter); aguacioso: lantzoi txiki (Ammodytes tobianus); barrinaire: lantzoi leun (Gymnammodytes semisquamatus); pejerrey: abixoi txiki (Atherina boyeri); pez plata: zilar-arrain (Argentina sphyraena); pion: lantzoi handi (Hyperoplus lanceolatus). // T-L LFB: equille: lantxoin; lançon: lantxoin, kantuko angula, lantiantoñ. // BeraLzM: aguacio: kabixoi (kaixoi, kausoi, kabuxa, abixoi). // Azkue Aurkibidea: aguacío: abus, kabixoi, kabuxa, kaixoi, kauxoi. // Ez dugu aurkitu besteotan: HiruMila, Lur EG/CE, Lur EF/FE, Casve FE, HaizeG, LMuj HOT.
ik. abixoi / abisari / xabiroi
Atherina sp.
- [E302]: "abixoihitza dela eta egindako oharretan [txostenean] bi iturritatik etorritako urak nahasten dira, nire ustez: itsasertzean bertan, harraldetik oso hurbil, bizi diren arrainei dagokiena bat eta zilarrezko arrainarena bestea. Zilarrarrain delakoarekin hasiz, kontu izan badirela arrainekin zer ikusirik izan gabe izen hori daramaten intsektuak (Lepisma generokoak bereziki eta, orokorrean, Thysanura ordenekoak). Zilar-arrain bezala izendatzen da Argentina sphyraena arraina ere. Ez dago biak zer nahasturik, bat arraina eta bestea intsektua baitira. Ingelesek, inolako konplexurik gabe eta tarteko marratxoa jartzeko ardura bera ere hartu gabe, biei silverfish deitzen diete lasai asko. Ez dago, ezta ere, zer nahasturik zilar itxurako izaki hauek itsasertzeko abixoi delakoekin. Gaizki ez banago, Atherina generokoak dira abixoidelako horiek eta Zarautzen (lehen behintzat) xinxangre deitzen zitzaien ia gardenak diren antxoa txikien antzeko arrain horiei. (Xinxangre adjektibo bezala ere erabiltzen genuen, adorerik gabe, pulamentu edo kemenik ez duen norbaiti esateko). Abixoi edo xinxangre, ez nahastu, ezta ere, kabuxa edo musto arrainekin (blennidae). Blennidae familiako arrainak oso ezagunak dira arrain txikitan aritu den edonorentzat. Ez dute ezertarako balio (ezta jateko ere) eta edozein garnatari egiten diote hozka. Kabuxa izena eman zaie blennidae familiako arrain horiei. Zarautzen musto deitzen diegu eta, gure hizkera partikularrari askotan gertatzen ez zaion bezala, OEHn ere agertzen da hitz hori. Mutil koskorretan, gu baino begi zorrotzagoak zituzten zenbaitek mustoak eta musto-legatzak bereizten zituzten" (2000-11-08)
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:IkHizt | 1992-11-26 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
nahiz OEH-an abirazai ematen den, ez dago forma honen aldeko pisuzko arrazoirik
- [E208]: abisari hobetsi beharko genuke.
- Erabakia: EArau (1995-07-28): ez da onartu.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArauB | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:EEBS:07 | 1993-09-29 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
- [E208]: abizen* e. deitura proposatu du.
- Erabakia: EArau (1995-07-28): abizen = deitura onartu da.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Araua: | Z3:EArau44 | ||
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z2:Maileg | 1992-11-26 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Hiztegi Batuko Lantaldea: | ZS:HBL | 2010-2-16 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Ez dugu aurkitu.
ablatibo 9: J.M. Irazola (Nominatiboa / Ergatiboa / Datiboa / Genitiboa / Komitatiboa / Instrumentala / Genitibo TD / Inesiboa / Adlatiboa / Ablatiboa / Partitiboa, alatiboa eta ablatiboa, Lehenago partitiboak ablatibo kutsua zeukan -tarik, -tatik = nondik adierazteko, Hortaz, deklinabide zaharrak, R. Lafonen ustez, eskema hau izango zuen gutxi gora bera: Nominatiboa / Ergatiboa / Datiboa / Genitiboa / oraintsuago / Instrumentala / Inesiboa / adlatiboa / Partitibo-ablatiboa, Kasuok hauek dira: Toki-denborazko genitiboa (-ko); komitatiboa (-e-kin); Ablatiboa (-tik) eta inesiboa (-n), Bestalde, -etarik ablatibo pluralekoa, eratorri honen partitiboa besterik ez dugu), B. Latiegi (Ablatibu eran), Eutsi/1 (Ablatiboa: Iruñetik; Donostiatik), R. Gomez (Ablatibo pluralak bi forma hartzen ditu).
EGLU-I, 272 (eta tauletan): ablatibo.
ablatibo: HiztEn, HiruMila, ElhHizt, LurE.
fr (DLLF): ablatif; en (Collins): ablative; it (S. Carbonell): ablativo assoluto, ablativo; de (Langenscheidts): Ablativ.
Kategoriak eta arloa aipatzeko eskatuz: «izond. eta iz. Hizkl.»
Kasuen izenak.
- Erabakia: Osoko Bilkura (2015-09-25): izond. eta iz. Hizkl.
Kodea [?] | Data | Proposamena | |
---|---|---|---|
Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:IrEm | 1997-03-11 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
mailegu onartzekoen minimoa betetzen du.
- [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)