(...)
Tastaran (Trastan [trastán] gaur) Eslaba eta Agezan erabiltzen da, mugaz bi aldeetan, lehen herrian bigarrenean baino hedadura handiagoa duelarik. Etimologia ez da argia, baina bukaerako -aran hori haran 'ibar' besterik ez dela uste dugu, 1587ko den lehen lekukotasunean Tasteran aurkitu arren. Gure irudiz, azken hau forma disimilatua da, eta 1644eko Trastarain-ek guk proposatzen dugun etimologiaren alde hitz egiten du, Baluriaran aztertzean esan denez [Ikus -ain bukaerari eskainitako atala.]. Izenaren bilakaerari dagokionez, esan beharra dago jatorrizko forma Tastaran bazen ere (erreperkusioz?) Trastaran aski goiz sortu zela. Zernahi gisaz, jatorrizko forma aipu honetan ageri den Trastaran dela pentsa ere daiteke, eta hemendik Tastaran dardarkari disimilazioz sortua dela. Egungo izena 1593ko horretatik aterako zen, haplologia moduko batez, 1636rako [Id., 23. k.-bis.]. Tastaran dermio menditsua da eta izenaren zergatia bertako Barranco de Tastaran-en bilatu beharko dugu, beste ezertan baino areago, jakina denez haranak erreka ondoak izaten direlako (cf. Eslabako bereko Arangaitz eta Aranandia). Eslabako Tastaran-ek Agezako izen bereko dermioarekin eta Morionesko lurrekin ezezik, Gezari, La Tejería, El Saso, Juandelusaiets, eta Azterain-ekin mugatzen du. Paso de Tastaran Agezako bideak eta Barranco de Tastaran-ek elkar gurutzatzen duten puntuan dago. Badakigu euskaraz Tastaranpasua esaten zitzaiola. Dermioko erreka Fuente de Tastaran-en sortzen da; Piedra de Tastaran, azkenik, dermio aldapatsu honetako haitz garai bat da. Bertan, kontatzen dutenez, Done Jakueren zaldiak utzitako aztarnak daude.
(...)