Tr. Documentado en textos meridionales y septentrionales, aunque no se encuentra en los suletinos, y en el resto de los septentrionales prácticamente no se encuentra en el s. XIX. En la tradición vizcaína la forma más empleada es premina (tbn. en Iztueta (C 63) y Mirande). Se documenta premia en en cantar de Rodrigo de Zárate, en Capanaga, en el catecismo de Cardaberaz y, junto a premina, en Añibarro, CatBus y Enbeita. En DFrec hay 126 ejs. de premia y 1 de premi; hay tbn. 28 de premiazko y 2 de premiñazko; todos ellos son meridionales.
sense-1
1.
(G, AN-5vill, L-côte-ain, B; SP, VP 75r, Lar, Añ, Lecl, VocBN , Dv, H),
premina (V; Añ(V), Dv(V), Izt 78r, H(V), ZamVoc)
Ref.:
A(premia, premiña);
IzArOñ(prémiña);
EtxbaEib(premiñia);
ElexpBerg(
prémiña
)
. (Sust.).Necesidad; obligación; estado de necesidad, carencia."Importance, beharra, premia
"HtVocGr 373.
"Menester", "necesidad", "pobreza", "urgencia, necesidad" Lar y Añ."Necesitar, haber menester, bearrizan, premia izan
"Lar.
"Indigencia"Añ.
"Obligación"Ib."
Elkhar maithatzeko [...] premia dugu
"H.
Lau milla [gizon] bere baleduke premia letorrenean. EZarate 7.
Baldin premiarik bada neuror-ere ioan nadin. Lç1 Cor 16, 4.
Eztiazadazula <-duzula> arren falta sokorritzera neure premietan. Harb 92.
Hamar ezkuturen behar zarenean edo bertze premia bat eta eskastasun bat duzunean. Ax 148 (V 97).
Premia egiazkoagaz dagoana inpedidurik. Cap 57.
Eztute adiskidetasun partikularen premiarik. SPPhil 296.
Diozesa huntako ordenanzen eta populuen beharraren eta premiaren arabera. CatLav A 3v (V 4).
Premia duanari konseju ona ematea. Iraz 33.
Zenbeit zerbitzu premia edo inportanzia handiagokoak. HeGudu 38.
Onen ta zure txit premia andia daukat. CbEg II 76.
Predikatzen darokute humiltasunaren premia baitezpadakoa. Lg II 172.
Premiaren edo gauzen gabearen aldetik zetozkion nekeak. Ub 80.
Hire ondotik duk etorri / herioaren premia. Monho 108.
Konfesio jenerala egiteko premia jakiña duenak. MgCC 160 (157 premina
).
Beti gelditzen da biurtuteko zorra ta premiña. AñEL1 137 (
GGero 187 premia
).
Arrazoiak eta premiak ala eskatzen duenean. Gco II 23.
Premina bardinian leenago da geure burubak sokorridutia. fBIc I 93.
Nola bethetzen dugu obligazione hori hoin premia handitakoa bai guretzat bat bertzeentzat?Jaur 128.
Gaixoak sendatzeko, / premiak osatzeko. MSIgn 354.
Jaunari erregutzeko eta eskatzeko dan premiaren gañean itzegin zien. Lard 419.
Ez dute goateko premiarik. DvMt 14, 16.
Ez dabe eukiko zuzijaren argijaren ez eguzkijaren argijaren premiñarik. UrApoc(V) 22, 5 (Lç, He, TB, Ur (G), Ip, Echn, Ol, Ker, IBk beharrik
).
Mintzai nahastekatu guziek ez bezalako premia du Eskuarak. ArbIgand 13.
Premiña gorputzekoen ardurea. ItzAzald 97.
(s. XX)Eztaukazue ezetariko premiñarik. EchtaJos 174.
Ikusiko det etxean zeren premia daukagun. AgG 39 (272 premi; AL 93 premiña).
Obeto kendutzen du / ardo beltz gorriak; / aienatzen ditula / barbero-premiak. JanEd II 12.
Arrek premirik ez izatea Jaungoikoaren esku-zabalari zor zaio. InzaAzalp 143.
Langilleak euren premiñai arpegi emon eta nasaitxu bizitzeko. EguzkGizAuz 143.
Ain lan zallean jardun bear danean, nor jardunaren premia nabaritzen du Agintaritzak.EAEg 2-3-1937, 1186.
Hortatik ageri da [...] irlandar folklorearen premia. MdePr 214 (HaurB 73 premina).
Ez eban eukitzen purga premiñarik. SMZirik 15.
Jainkoaren premiarik eztagoela. VillJaink 35 (72 premi).
Gosea ta egarria, txikitako premiña nagusi ta buruak. ErkiagBatB 34.
Lo premi aundia baigenduan. Salav 92.
Ea gazteluren bat bixtatzen ote zuan [...] araxe bildu-ta antxe bere premi larria asetzeko. BerronKijote 45.
Bidezabal bat besterik ez dago [...], guztiz estua bera gaurko premiñetarako.EtxabuKontu 215.
--Andregai billa joan ez baden... [...]. --Bordaberrin ere premi ederra bazegon.TxGarmBordaB 183.
Egungo eguneko premietarako prest sortu bagendu [euskara]. MIH 215.
v. tbn. Mat 357. EZ Man I 70. ES 397. Mb IArg I 304. Mih 55. Brtc 6. CrIc 23 (181 premina). VMg 10. AA II 28. Dh 100. JJMg BasEsc 56. Echag 105. Hb Esk 189. Bil 154. Aran SIgn 36 (81 premi). Xe 68. Zab Gabon 29. Legaz 9. Bv AsL 39 (135 premi). Tx B II 46. Enb 163 (84 premina). Or Eus 165 (Tormes 83 premina). Txill Let 128. Basarri 111. Arti Tobera 273. Uzt Sas 196 (69 premi). Premi: PE 20 (105 premina). Ud 135. Arr May 124. Goñi 83. ABar Goi 48. SMitx Aranz 177. NEtx LBB 180. Ataño TxanKan 124. Premina: Astar II 81. BBatzarN 169. AzpPr 114. Akes Ipiñ 14. Onaind STeresa 78. FEtxeb 70.
azpiadiera-1.1
(Lar),
premina (H). "Apremio"Lar.
"Pression. Artzekodunak dauzkaz estura eta premina andijan, le créancier les tient (les débiteurs) en une étreinte, et sous une pression grande (Astar)"H(aunque el significado parece más bien 'en gran necesidad, apuro').
sense-2
2.(Adj.)."Nécessaire"HtVocGr 389.
"Nécessaire, urgent"Dv.
Cf. PREMIA IZAN. Horren sinhestea hain premia da salbamendukotzat. Dh 232.
Dieta eri den aziendarentzat hain premia da nola gu gerorrentzat. DvDial 76 (It bearra, Ur biarra, Ip behar).
Gauza premia da. DvLab 125.
Bihia da janharirik premiena gizonentzat. Ib. 14.
Zer premia den Igande egunaren ongi begiratzea. ArbIgand 80.
azpisarrera-1
PREMIA ESTU (Lar, Añ). "Necesidad grave y extrema"Lar,
Añ.
Zure Semeak nere premia estua ikusi. CbEg II 77 (Dv LEd 143 premia hestu
).
Gure lagun proximoa premia estuan badago. Gco I 436.
Zerren beren premi estuetan gauzak saltzen dituen nolanai. AA II 183.
Baña etziran Gregoriok eta Migel Antonek esan premi estuan iñor zeguala zeizkionik. CartAnd 397.
Premiña estu edo errazoeko baga. CatBus 24.
Bear edo premi estu gabe orduaz kanpora ez jatea. ArrMay 12.
Ikusirik arako premiña estu eta larria. ItzAzald 168.
Premi estuak bixita egiñ / leikigulako danori. Olea 149.
azpisarrerakoSense-1.1
"Extrema necesidad, [...] premiarik estuena
"Lar, Añ.
Batera eta bestera, premiarik estuenak deitzen zion lekura. Lard 505.
azpisarrera-2
PREMIA GABE.
azpisarrerakoSense-2.1
a)
(G, AN, L, ap. A) . (Uso adv.).Sin necesidad.
Iuramenturik banoki eta premia gabe eztagigula. Mat 7.
Gizon bat maiz bakharrik eta premia gabe emazte batekin egoiteak. Ax 403 (V 262).
Premia bage aetan bearrik egiten eztuanak. Iraz 30.
Egia izan arren, premia baga [juramentu egin badozu]. AñEL1 128 (
CatAN 37 premia gabe
).
Janari delikaduak eta garestiegiak premia bage billatzen diranean. Gco II 58.
Egon ote zeran premia gabe begira. AA II 143 (50 premia bage
).
Alako lekura premiña baga ez juateko. JJMgBasEsc 120.
Arteztasun baga eta premiña baga juramentu egitea. ItzAzald 89.
v. tbn. EZ Eliç 160. Hm 193. CatBurg 28s. Premia baga: Cb CatV 41. Premina baga: Mg CO 120. CatBus 24.
azpiadiera-1.1
(Con partitivo). Premiarik gabe nihori baiak eta iuiamendu arinak erauztea. Harb 160.
Gauzak eztira multzutu, eta berretu behar mengoarik, eta premiarik gabe. ES 185.
Justiziarik gabe ta premiarik gabe [juramentu] egiten duenak. CatBurg 28.
Erriz-erri premiarik gabe dabillela. AA I 575.
Premirik gabe jostatzen naizen bakoitzean. MAtxGazt 56.
Premirik gabe zertan ibilli / atzerrietan itz-eske?Olea 80.
Ez zituen gero premiarik gabe hainbeste hitz berri asmatuko. MEIG I 96.
v. tbn.
CatLav 118 (V 65). Brtc 57. Legaz 27. Uzt LEG I 21.
azpisarrerakoSense-2.2
b)(Adj.)."Qui n'est pas nécessaire"Dv.
v. PREMIA GABEKO. Behar deraie ihes egin gizonekilako solastatze premia gabei. Birjin 333.
azpisarrera-3
PREMIA GABEKO.
azpisarrerakoSense-3.1
a)
(G, AN, L ap. A
; Dv). Innecesario.
Bigarren konfesio jeneral borondateko ta premiagabekoan. MgCC 165.
Premia gabeko jan edanetan. AgG 107.
azpiadiera-1.1
(Con partitivo). Lar eta gehiegizko, premiarik gabeko, zirudien guztia soildu egin behar genuen. MEIG V 133.
azpisarrerakoSense-3.2
b)Completo, que no necesita nada más.
Uste dezu orrenbeste kirolaritatik bakarren bat perfektorik, ezeren premi gabekorik, arrapatu detala?Albeniz 236.
azpisarrera-4
PREMIA GABERIK. Sin necesidad.
Alako okasinoe jakinera premina bagarik [...] juatia. fBOlg 102.
Ez jan ta ez edan japitartetan premiña bagarik. UrMarIl 6.
Jai domeketan, premiña barik, etzan lanik egingo. EguzkGizAuz 28.
Ez egoala tiro egin biarrik premiña barik. Gerrika 69.
azpisarrera-5
PREMIA GORRI.
Gran necesidad. "
Premi gorriyan eon, gabezia izugarria ukan"ZestErret.
Premi gorrian arkitzen danak / berekin du naigabea. Basarri 173.
Iñoiz be ez zituen euren buruak bearrizan eta premiña gorrian ikusi. OnaindSTeresa 86.
Erriko ardurea daukenei geure premiña gorria agertu deioegun.EtxabuKontu 224.
Premi gorrian erioz. Insausti 293.
Paraboletara narama premia gorriak. MIH 375.
Irakasleak horren premia gorrian daude. MEIG IX 31.
azpisarrera-6
PREMIA IZAN.
azpisarrerakoSense-6.1
a)(Trans., con objeto).Necesitar.
Dala, diño, Artzaiña / Ama Erregiña, / eta txabolatxo bat / dabela premiña. ABAmaE 356.
azpiadiera-1.1
(En frase relativa). Bethi premia dudan guzia [...] emanen derautazula. Harb 252.
Premia ditugun birtuteakaz. Cap 61.
Han edirenen du franko on eta premia duen guzia. SPImit I 25, 6.
Deusere ez dio premia duenik baizen. Mih 24.
Aize ta egurasteak aurki premia zuen osasuna eskuratu zioten. AranSIgn 82s.
Gizonek premia duten beste artu bear dute eta ez geiago. VillJaink 19.
Ea noiz eskainiko digun premia duguna. MEIG VII 44.
azpisarrerakoSense-6.2
b)(Intrans., aux. de 3.ª pers.).Ser necesario.
Ikhusten duzunean etzaituztela sinhetsi nahi eta premia dela sinhets zaitzaten. Ax 250s (V 168).
Premia da batzutan utz dezagun gure sentimendua bake izaitea gatik. SPImit I 9, 2 (Ch behar diotegu, Mst bortxatü gira, Ol bear degu
).
Okasione hunelakoetan premia edo inportant den bezala. HeGudu 60.
Nola ongi premia dan bezala [...] dotrina erakatsi ta konfesatuko dute?CbEBO 17.
Meditazionean ezta premia errelijioneko gauzen ezagutzan hainitz barna sartzea. Dh 51.
Gehienik jakitea premia zaikun gauzak. Ib. 253.
Premia dira obra onak. DvLEd 212.
Premia da jakin dezagun. DvLab 201.
Erran duzun bezalako xoxak premia laitezke. Ib. 173.
Urteberrirako, premia etzela jakin arren [...] meza bat eman zen. ArtiIpuin 29.
azpisarrerakoSense-6.3
c)"
Manuak premia zuen, l'ordre pressait"Dv.
azpisarrera-7
PREMIAKO.
azpisarrerakoSense-7.1
a)Necesario, urgente.
Ez egijola imiñi aiztiari atzerapenik premiñako gauzeetan. UrMarIl 101.
Persona serbitzeko / premiko kasuan. PE 118.
azpisarrerakoSense-7.2
b)Necesitado, persona necesitada.
Sermoi eder oieri / egiyegun kaso; / premiakuak izan / gintezke akaso. Ud 126.
azpisarrera-8
PREMIAN (SP, VP 75r, Lar, Añ, Dv, H). En situación de necesidad.
"
Premian gaude, nous sommes en nécessité"SP.
"Necesitado, [...] premian dagoana
"Lar,
Añ.
Orain aldiz har ezazu premian den presuna. EZMan II 26.
Etxathera eske ethorri zeikan probe gose premian zegoenari. Ax 233
(V 156)Premian dagoenari konseju ona ematea. OA 100.
Baña estutasunean edo premian edozeñek [...] egin dezakean gauza da [bataioa]. Ub 194.
Bearrean edo premian arkitzen bada norbait. AA III 342.
Preminan ikusi ezkero adiskidia. fBIc II 207 (I 100 preminaan
).
Ez esperatu ezer, / bazaude premian. ItFab 156.
Biarrik egin ezin dabelako premiñan dagozanentzat. (1860). BBatzarN 193.
Apaltzak gizajo orrek, onezkero premian egongo aiz ta. ZabGabon 52.
Bere iru semeak premiñan eta ezeukiyan itxite ezarren. ItzAzald 108.
Etzirean eguno premiñan edo ezeren bearrizanean aurkittu. EchtaJos 240.
Aingeru-erariak / premian on egin. JanEd II 13.
Bildurrik gabe deitu ziñezke / premian zeradenian. UztSas 296.
Jarri apaltzen, premian egongo aiz ta. TxGarmBordaB 106.
v. tbn. VMg 48. Gco II 37. Bil 154. Arr GB 46. Bv AsL 125. Moc Damu 34. Goñi 51. Tx B I 145. Basarri 104.
azpisarrerakoSense-8.1
(Con determinantes: -(r)en, -t(z)eko o tema nominal nudo)."
Zure premiñan izan gara amen, ez dakigula nola oratu gaixuari
"Etxba Eib. "Jertse baten premiñan nago" Elexp Berg..
Lur-lantzea, aphaintzea, laboratzea eta begiratzeko beharrean eta premian ere iartzea. Ax 22 (V 12).
Hitzkuntza arrotzen premian jartzen garela. ES 398.
Hitzegiteko premian arkitzen bazerate. Gco II 54.
Nos egon da ezeren preminaan?fBIc I 55.
Aurkitu ezteitezan jaijegunian josten egiteko preminan. Astar II 75.
Bañan ez nauk ifini / iñon [por iñoren] premian. IztD 172.
Laster bere argitasun guziaren premian arkitu zan, erregetzari eusteko. Lard 208.
Aurkituten danian Erreiñua bere seme guztijen premiñan. "Necesita la cooperación"
.(1859)BBatzarN 185.
Ez [betroi] aren premiyan / nere fameliyan. Xe 295.
Eurien premiñan / zelan gaizki gagozan / emen aspaldian. ABAmaE 359.
Laguntasun premian arkituagatikan. Apaol 76.
Ikusi zan bere barruko gauza isilekoa agertuteko premiñan. ItzAzald 173.
Diru-premiñan. AgKr 38.
Laguntasunen premiñan. EchtaJos 268.
Premian arkituko ez ote dan berriz esateko. UrruzZer 125.
Nagusia langille premian izango danetan. EAEg 5-11-1936, 222.
Ez ete gagoz orren premiñean gaurko gizonak?Vill(
inBilbaoIpuiB 8
).
Neroni ere geienetan diru-premian arkitzen nintzan. Salav 39.
Gure premian baldin badaude. Olea 176.
Laguntz-premian. Ib. 244.
Bero aunditan uren / premian gerade. UztSas 307.
Hizkuntza bizia hitz berrien premian da beti. MIH 109.
azpisarrerakoSense-8.2
Gorputzeko preminaan daguana. fBIc I 93.
azpisarrerakoSense-8.3
"Apremiar, forzar, precisar, [...] premian ezarri
"Lar.
"
Elkhar maithatzeko premian gare
"H.
Arkitzen dirala Maisuaren agintez aragia jatearen premian. AA III 560.
azpisarrerakoSense-8.4
Nun sokorritzen ezpada, bizia galtzeko premian edo arrisku gertuan ipinten duen. Gco II 36.
azpisarrera-9
PREMIA-ORDU.
Momento, situación de necesidad. "En caso de necesidad, premina orduan" Izt 43r. Egin aurrez adiskideak / premia orduetarako. VMg 19.
Premi orduan [...] laguntasuna eskatzen. Gco I 410.
Ez dira bardinak ez projimuak, ez areen premina ordubak. fBIc I 92.
Zeñegana joaten zan Erri guztia jaiera andiarekin premiña ordu guztietan. IztC 210.
Premia orduan nork bataiatu dezake?Legaz 38.
Estutasun gaizto zeiñ premia orduan. ABAmaE 408.
Nik lagunduko dizut zere premi orduetan. ArrMay 123.
azpisarrera-10
PREMIAZ.
azpisarrerakoSense-10.1
a)(SP, Lar, Añ, H). "Forzosamente" Lar y Añ. "Necesariamente" Lar. "Par nécessité, obligation, besoin" H. Hala egin behar da bada iuramentua ere, ezin bertzez, premiaz, zeure ohoreaz dihoatzunean. Ax 255 (V 171).
Nihorekin ez minza premiaz baizik. CatLav 247 (V 125).
Ez da hura baratzen premiyaz egin behar diren gauza xoilletan. Mih 113.
Bertze sentsuko presunak ez ditutzu hantatu behar premiaz baizen. Brtc 13.
Ez oi naz sartu ardantegijetan nora ezian, premiñaz ta ezin bestez baño. MgPAb 43
(
CC 167 premiaz
)Zaldiz dabilenak [...], nai dala bere guraz, nai dala preminaz, eztaukala baru egiteko biar edo obligazinoerik. Astar II 242.
Baiña nik premiñaz iagi bear neban. AgAL 155.
v. tbn.
Premiñaz: JJMg BasEsc 117.
azpiadiera-1.1
Ezin besteko premiaz, ordea, ez gogoz. MEIG VII 95.
azpisarrerakoSense-10.2
b)En situación de necesidad.
v. PREMIAN. Premiz arkitu izan danari / mesede asko egiña. Basarri 30.
Premiñaz bizi diranik asko. ErkiagBatB 189s.
Ala ere premiz danak / nai du zeozer. Insausti 138.
azpiadiera-2.1
Ez bedi geldi etxekorik an / lurreko otoitzaren premiz. OrEus 408.
Preskatu premiz izan ezkero / salta gindezke urtara. Basarri 99.
Diruaren premiñaz dago mutilla. ErkiagBatB 160.
Sendagaillu premiñaz berbera egon-ta!Ib. 98.
Ni derrior berriz, / negun txapel premiz. Insausti 140.
azpisarrera-11
PREMIAZ KANPOKO.
Innecesario. Aste hartan adiskideak ikhustetik, lagunekin solastatzetik, ta bertze denbora-iragaitz premiaz kanpokoetarik ahalaz beiratzea. Dh 63.
azpisarrera-12
PREMIAZ KANPORA.
Sin necesidad. Aginte onek agintzen diguna da gutxi itzegitea, premiaz kanpora. AA II 217.
azpisarrerakoSense-12.1
Fuera de una situación de necesidad. Eta premiaz kanpora, arzaiari dagoka edo berez, edo bestez ematea. Premiaz kanpora, diot, zeren premia danean eta arzaia ezpadago errian, edozeñ Apaizek eman dezake Sakramentu au. AA I 538.
azpisarrera-13
PREMIAZKO.
azpisarrerakoSense-13.1
a)(G-azp; SP, Lar, Añ, Dv, H; preminazko V-gip; Izt 30v, Dv (V)). Ref.: Elexp Berg (premiñazko); Gte Erd 222. Necesario. "Necesario", "forzoso" Lar. "Preciso", "urgente" Lar y Añ. "Necesario, muy conveniente. Pero no significa 'obligatorio'" Elexp Berg. Eztagizula batere othoitztera dudarik / premiazko gauza aithor diezadan bertarik. EZMan II 57.
Benedikatu zarela hunelako fabore premiazkoak gatik. Harb 247.
Eztute premiazko gauzetan baizen elkhargana behar. Ax 374 (V 246).
Premiazko lanetan. SPPhil 388 (He 392 premiazko
).
Mintzoa zein gauza premiazkoa eta ona den. ES 388.
Iru dialektoetan eskribitzea guztiz premiazko ta gauza txit bearra da. CbEBO 63.
Gure egitekorik premiazkoena. Lg II 104.
Ez dire premiazkoak berthutearentzat. Mih 47.
Manamendu guziz premiazkoa / artzain ona zein den jakiteko. Iraultza 22.
Erlijiñoko estadua bada bere guztiz miragarria [...] baña ezta guztientzat premiñazkoa. AñLoraS 177 (
CatAN 51 premiazko
).
On lizake baña premiazkoa ezta. AA III 448.
Premiazko lanei. Dh 63.
Ain da preminazkua edo biarra fedia. Astar II 5.
President ordearen kargu premiazkoa da laguntzea presidenta bere eginbidetan. JesBih 420.
Zergaitik au duten beren bazkarik aurrenengoa eta premiazkoena. IztC 28.
Lan santu ta premiñazko oni. UrMarIl 104.
Premiñakua da kunplietia obligazinoe onegaz. "Es forzoso"
.(1859)BBatzarN 183.
Badire bi gauza beregainki premiazkoak. GyVisites 178 (ap. Dv).
Kristoren legea zerua irabazteko zein premiazkoa eta bearra dan. Lard 508.
Beste premiñazko tresna batzuk. AgAL 60.
Olloak premiazkoak dira okasio onetan. UrruzZer 70.
Premizko orduan Bataioa edozeiñek eman dezaken Sakramentua dala. InzaAzalp 109.
Bere manamenduak eta bertze gainerako manu premiazkoenak. ZerbIxtS 38.
Theresa zen premiazko gizarte bakarra. MdeHaurB 67.
Premiñazko gauzarik ez dakart ekarri. BilbaoIpuiB 197.
Zeri esaten zaio bearrezko, premiazko edo baitezpadako?VillJaink 52.
Dirua premiñazko yat. ErkiagBatB 130.
Nik saxofoiagaz jarraitzea premiñazkoago zan. EtxabuKontu 24.
Erri onetan premizkoa zan / olakoxe barrutia. Insausti 206.
Premiazko ez diren huskerietan denbora ematea. MIH 284.
v. tbn.
CatLav 18 (V 16). Ub 205. CrIc 179. Gco I 389. MarIl 18. Jaur 369. CatBus 30 (48 preminazko). Aran SIgn 200. Legaz 43. AB AmaE 402. Arti Tobera 275. Ayesta 139. Preminazko: Mg CO 53. JJMg BasEsc 80. Izt C 39. Itz Azald 151. Zarate ELit 118. Onaind STeresa 118. Premizko: Basarri 6. Uzt Sas 184. MMant 68.
azpiadiera-1.1
(Dv, H). Apurado."
Premia premiazkoan, dans une nécessité extrême"Dv.
Zeren zenbait behar ordu premiazkoz bertzetan, debozinozkoak eta borondatezkoak baitira. Mat 22s.
Arren adizazu ene galde premiazkoa. EZMan II 28.
Presuna bati zeure behar orduan, premia premiazkoan, gauza baten eskatzen zatzaitzanean. Ax 576 (V 370).
Zenbait behar ordu herstutan eta premiazkotan. Ib. 242 (V 162).
Denborarik estu, larri eta premiazkoenetan. ArrGB 110s.
Premiazko egunetan gizon andien jauregietako ateak zabalik billatzen ditu. AgSerm 385.
azpiadiera-1.2
Importante, principal, digno de mención. Besta premiazkoenak laur dire Frantzian: Eguberri, Jaundone Salbatore, Andredena Maria Aboztukoa eta Omia-Saindu. ArbIgand 63.
azpiadiera-1.3
Necesario, inevitable. Eta au ezta esan degunaren ondorengo premiazkoa <pri-> baño. AgSerm 210.
azpisarrerakoSense-13.2
b)Necesitado.
Misio on bat izandu degu / beratziurren batian. / Premiazkuak egongo giñan / pekatarien artian. (1926). (In BAyerbe 36
).
Esan baiño len entzuten zendun / premizkoen deadarra. (In Insausti 196
).