Euskaltzaindiaren Hiztegia
1 emaitza txorrota bilaketarentzat - [1 - 1] bistaratzen.
Aztergaia: txorrota
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArau105 | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-10-30 | Lantaldeak erabaki gabe utzia |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
a) '... tresna giltzaduna' adierakoak dira: txorrota G 5 (Izt C), zorrot(a) IE 2 (EZ), zurruta IE 1 (JE Ber); b) '... likido- edo fluido-jario indartsua' adierakoak: txorro G 3 (Izt C eta "lisibatxorro", Lek SClar); zurrusta G 2 (Or Aitork eta "negar-zurrusta"); zurruta IE 2 ("odol zurruta": Gç, Hb Egia); eta adlag. gisa: zurrutaka IE 1 (Dv LEd); zurrutan IE 8 (Lg, Hb, Zby; HU Zez: "izerdi zurrutan"); zurrutetan IE 1 (Hb Esk); c) '... behingoan ahoratzen edo irensten den edari-kantitatea' adieraren ingurukoak: zurrut 25: B 7 (Azc PB, Enb, Laux AB 4; A BeinB: "zurrut-zale"), G 16 (AzpPr, Urruz Urz, Zab Gabon, Tx B, JanEd, A Ardi, Basarri, NEtx LBB, Txill Let; Apaol: "txakolin zurrut"), IE 1 (Iratz), EB 1 (Mde HaurB); zurrut(a) 23: B 1 (Kk Ab), G 21 (AzpPr, Tx B 7, JanEd, Or Eus, TAg Uzt, Lab EEguna, Basarri, Etxde JJ, Munita, NEtx eta "ozpin-z."), IE 1 (Larz Iru); zurruta 12: B 1 (Azc PB), G 11 (JanEd, Tx B, TAg Uzt, And AUzta, NEtx LBB); zurrutaldi G 1 (Etxde JJ), zurrut egin 11: B 2 (Etxba Ibilt, SM Zirik), G 9 (Apaol, Tx B 5, A Ardi, Muj PAm, And AUzta); zurrutan G 2 (JanEd, TAg Uzt); zurrutean G 8 (Urruz Urz, JanEd, Ag G, Urruz Zer, NEtx LBB, Lab SuEm), IE 1 (Larz Iru); zurrutada B 4 (Azc PB, Akes Ipiña), G 1 (Mok); zurrutlari G 1 (JanEd); zurrutera G 1 (Tx B); zurrutero G 4 (Tx B, A Ardi, Lab EEguna, Basarri); zurrust egin B-EB 3 (Otx, A BGuzur; Arti MaldanB); zurrustaka 3, B-G-EB (Ag Kr, Or Poem, MEIG); zurrustan IE 2 (JE); zurrustadatxu B 1 (Ag Kr); zurrustadaka G 1 (Ag G); zurruztaka G 1 (Zait Plat); zurruztatu B 1 (Otx).
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
a) '... tresna giltzaduna' adierakoak: txorrot(a) 2, B-EB (L. Baraiazarra, N. Agirre); txorrota EB 1 (UZEI); b) '... likido- edo fluido-jario indartsua' adierakoak: xorrot G 1 (J.M. Latxaga); txorrotada EB 3 (M. Mendizabal, X. Mendiguren B.: "jerez-txorrotada" 2); zorrotada EB 4 (Elhuyar eta "haize zorrotada" zorrotadako motore"); zurrust(a) G 1 (M. Manzisidor: "ur-z."); zurruta EB 1 (S. Ariztondo); c) '... behingoan ahoratzen edo irensten den edari-kantitatea' adieraren ingurukoak: txurrut 11: G 2 (N. Agirre: "ttantta txurrut"; I. Oñatibia: "adiskidetasun-txurrut"), EB 5 (I. Haranburu, T. Peillen, A. Ugidos), EgAs 4 (Euzkadi, Agur 1974); txurrut egin EB 1 (I. Elias); txurruta G 1 (M. Ugarte); txurrutadatxo EB 1 (D. Urbistondo); txurrutalari G 1 (I. Atxukarro); txurrupa G 2 ("ardo txurrupa": A. Anabitarte, A.M. Labayen); txurrupatu EB 1 (P. Sastre); xurrut(a) G 1 (M. Lekuona); zurrut 7: G 1 (J.J. Bergaretxe: "zurrut bear"); EB 5 (A. Lertxundi, P. Aristi, J. Etxaide, X. Amuriza, E. Alkat), IE 1 (P. Larzabal); zurrut(a) EB 1 (J.M. Irigoien), EgAs 4 (El Día 1934, X. Lete, A. Cazabon); zurrut egin B 1 (J. San Martin), G 1 (N. Etxaniz), EgAs 2 (El Día 1936); zurrutean EB 1 (S. Garmendia), EgAs 2 (J.J. Arrizabalaga, Zeruko Argia 1974); zurrutaka EB 1 (A. Pontesta); zurrutero EB 1 (X. Amuriza); zurrutatu B 1 (S. Onaindia), G 1 (I. Atxukarro), EB 1 (Egin 1986); zurrutada B 1 (J. Gorostiza), EB 3 (J.L. Egireun, K. Navarro, J.M. Irigoien); zurrupada B 1 (J. Gorostiza), G 1 (B. Latiegi), EB 4 (M.A. Elkoroberezibar, I. Azkune); zurrupatu B 1 (J. Artaraz), EB 6 (J. Tobar-Arbulu, Saioka 4, X. Mendiguren B., K. Santisteban, R. Etxezarreta; Hemen).
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
AB38: txorro 5 (4 'grifo'; 1 adiera erabakigaitza); txorrot 1: grifo; txorrota 4: grifo; txorrote 1: grifo; zorrostada 1: chorro; zorrotada 2: chorro; zurrupatu 8: sorber, absorber; zurrupailu 1: pajita para sorber; zurrupatzaile 1: absorbente; zurrustada 2: trago; zurrut egin 1: echar un trago; zurrutak eragin 1: provocar la bebida; zurrutaldi 1: sorbo, trago. AB50: zorrotada 1: chorro; zurrupatu 2: sorber; zurrut egin 1: beber; zurruta 1: bebida; zurrutada 1: trago. // Euskalterm: txorro (txorro-propultsio: propulsión a chorro; tinta-txorro: chorro de tinta); txorrota : grifo (eta txorrotako ur: agua del grifo); zorrotada : chorro (eta fotoi-zorrotada: chorro de fotones; hondar-zorrotada: chorro de arena; zorrotada: chorreando; ur-zorrotada: chorro de agua; aire-zorrotada: chorro de aire; galda-zorrotada: chorro de colada; elektroi-zorrotada: chorro de electrones; oxigeno-zorrotada: chorro de oxigeno; drai zorrotada: chorro de perdigones; plasma-zorrotada: chorro de plasma; lurrin-zorrotada: chorro de vapor; ur bero zorrotada: chorro de agua caliente; hondar-zorrotadaz garbitu: limpiar con chorro de arena; hondar-zorrotadazko garbiketa: limpieza con chorro de arena; aire-zorrotadazko garbiketa: limpieza con chorro de aire; hondar-zorrotadazko tratmendu: tratamiento con chorro de arena). // HiztEn: txorro ("ik. zorrotada"); txorrota : 1. Tutueria batetik pasatzen den fluidoari irteera ixteko, irekitzeko edo erregulatzeko erabiltzen den gailua. Kanpoaldetik eragiten zaion obturadore batez funtzionatzen du. 2. ik. zorrotada"; eta txorrotada ("ik. zorrotada"); zorrotada : hodiaren ahotik nahiz zulo abtetik irteten den likido- edo fluido-jario indartsua. Zorrotadan: jario handiz, zorrotadaka; eta zorrotadaka: jario handiz; zurrupada : zurrupatzearen ekintza eta ondorioa; behingoan zurrupatzen den likido-kantitatea; zurrupatu : gauza baten zukua edo likido abt ezpainez zurgatuz ahoan sartu; eta zurrupakari: Asko edaten duena; zurrupaketa: Zurrupatzearen ekintza eta ondorioa; zurrupatzaile: 1. zurrupatzen duena. 2. zurrupakaria; zurrust ("ik. zurrut"); zurrust(a) : zorrotada; zurrut : "1. zurrupada. 2. Behingoan ahoratzen edo irensten den edari-kantitatea. 3. Edari alkoholikoak edatea. Zurrutean: edari alkoholikoak hartzen"; eta zurrut egin: 1. likido bat ezpainez zurrupatuz edan. 2. Likido-kantitate handia behingoan edan. 3. Edari alkoholiko gehiegi edan; zurrutalari: zurrutaria; zurrutari: edari alkoholikoak maiz eta kantitate handian edaten dituena; zurrutero: zurrutaria; zurrutada : "1. likido bat edatean behingoan ahoratzen edo irensten den edari-kantitatea. 2. ik. zorrotada"; eta zurrutadaka: zurrut eginez, behingoan likido-kantitate handia edanez. // LurE: txorro : zurrusta; txorrota : Isurkari baten irtenunean, hari ateratzen utzi edo galarazteko ezartzen den tresna giltzaduna; zurrupatu : hurrupatu; zurrupakari ("ik. hurrupakari"); zurrupatze: zurrupatu aditzaren aditz izena; zurrust : zurruta. Zerbaiten isuri etengabea; zurrut : hurrupada batean edaten den edari kopurua; zurrut egin: edan (edari biziren bat). zurrutean: ardoa edo bestelako edari alkoholdunak edaten (ibili...). zurrut eta murrut: zurrutean; zurrutero: zurrut egitea atsegin zaiona, edalea. // Elhuyar Hiztegia: txorrota : 1. Grifo, llave (del agua). 2. Ik. zorrotada; zorrotada : chorro; zorrotadaka: a chorros; zurrupada : sorbo, trago; zurrupatu : 1. Sorber (líquidos). 2. chupar, absorber, quitar; zurrupakari: que bebe mucho, gran bebedor, -a; zurrupaketa: sorbo, acción de sorber; zurrust(a) : (Ipar) chorro; zurrut : 1. Sorbo. 2. Trago. 3. Bebida (beber bebidas alcohólicas). zurrut egin 1. Sorber. 2. Beber de un trago. 3. Beber (bebidas alcohólicas), trincar, empinar el codo; zurrutean Bebiendo, trincando; zurrutari: Bebedor, -a; zurrutero: Gran bebedor, -a; zurruta : 1. Torrente, cascada, río. 2. A ríos, a mares; zurrutalari: Bebedor, -a; zurrutada : 1. Trago, sorbo. 2. Ik. zorrotada. // 3000 Hiztegia: txorro : chorro; txorrota : llave o grifo de una fuente; txorrotada: chorretada, chorrada; zurrupada : trago con ruido, chupada, sorbo; zurrupatu : sorber, absorber; zurrupakari: persona que bebe mucho; zurrupaketa: succión; zurrupaki: sorbete; zurrupatzaile: chupador, ra; zurrust : trago, sorbito; zurrust egin: sorber, beber a tragitos; zurrustada : trago, sorbo; zurrut : 1. trago, sorbo. 2. cascada; zurrut egin: 1. sorber. 2. beber bebidas alcohólicas en exceso; zurrutari: gran bebedor/a, empinador/a, borracho/a; zurrutero: ik. zurrutari; zurrutzale: gran bebedor/a, empinador/a, borracho/a; zurrutada : trago, sorbo; zurrutadaka: a tragos, a sorbos; zurrutatu : chorrear.
Lantaldearen irizpideak
Txostenak eskainiko duen informazioa behar da
ik. -a org. duen, eta beste formekiko erlazioa: txorro, zorroz-, zurrusta; txorrostada, zorrotada, etab.
Azkue Biblioteka eta Artxiboa
9:00 - 14:00
Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
