Euskaltzaindiaren Hiztegia
1 emaitza prebentzio bilaketarentzat - [1 - 1] bistaratzen.
Aztergaia: prebentzio
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1996-05-29 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:HBL | 2001-09-12 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
prebenzio Gco I 2 ("nai du aurrerako konturik egin gabe, ardura bagetzea, eta prebenziorik egin gabe bizitzea?", "egin ditzakegu aurrerako, edo geroko prebenzioak, gure obligazioai dagokien moduan"); prebenitu (cf. supra).
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
prebentzio (eta prebentzioko — neurri / prebentziozko — medikuntza, neurri, zentzu, ekintza, enbargo; p.-alor, p.-baliabide, p.- delegatu, p. gaitasun, p.-interbentzio, p. jarduera, p. kasu, p.-kontu, p.-laguntza, p.-lan, p. lege, p.(-)neurri, p. programa) 64: J. Arzubiaga 4 (adib., "Osasun publikoak ez du prebentziozko ekintzekin bakarrik betetzen bere egitekoa"), J. Agirre ("Osasunaren oharteraztea edo prebentzioa"), NaturOrienta 1984 ("Helburua: - Zirkulazio-aparatuaren gaisotasun arruntenei, berauen zergatiei, prebentzioko eta sendatzeko neurriei, eta abarri buruzko informazioa bildu"), Azterketa Historikoak/1 ("prebentzio eta errepresiozko neurri guztiak"), J.M. Irigoien ("Haurren Aurkako Krudelkeriaren Prebentziorako Elkartea"), I. Arrigain ("arazoa prebentzio-kontu bihurtzen zaigu"), GAO 1990-1998 22 (adib., "Prebentzio delegatuek Laneko Arriskuen Prebentzio Legeak ezarritako berme, eskumen eta ahalmenak izango dituzte", "Prebentzio lanaren orientabidea elkarte saretik", "drogamenpekotasun, prebentzio-laguntza, bergizarteratze, legeria eta eskumen maila administratiboak"), Egin 1991 eta 1993 (adib., "... Madrilen utzikeriaren aurrean ez duelako inolako prebentzio neurririk aurrikusten"), F.J. San Martin ("Ikuspuntu estetikotik ikusita, gerra —Marinettiren iritziz— zentzuentzako festa bat da, energia erabilera oparoa eta prozedura higieniko bat, ez prebentziozko zentzuan, aktibo [...] bezala"), I. Tapia ("talde batzuk prebentziorako laguntza lanetan ziharduten gainpopulatutako auzoetan"), EHAA 1992 2 (adib., "Prebentzio eta Eskuhartzailetzako Teknikari Laguantzaileen 4 plaza"), J.L. Arexola-Leiba ("datuak bildu, prebentzio eta jarraipen-lana egin"), Elgoibarren 1993 ("Prebentzio bakarra, fisikoki ondo egotea da"), UZEI 3 (adib., "botere publikoen ekintza bat eskatzen du, bai prebentziozko medikuntza eta bai asistentziazkoa besarkatzen dituena", "prebentziozko enbargoa"), OsasunIhard 1995 ("gaitz hauen prebentzioa eta diagnostiko lasterra"), J. Errekondo ("hostaila maiz ihinztatzea da prebentziorik onena"), HIESA 1995 ("... egoera hauetan prebentziorako arauak askotan betetzen ez direlako"), Bakearen DK 2 (adib., "Bakeari buruzko ikerketaren helburua, berriz, nazioarteko bakea da eta ikuspegi supranazional batetik biolentziaren prebentzio eta soluzioari zuzendurik dago"), NAO 1996 ("hondakin horien prebentzioa, ikerketa, garapen teknologikoa"), Habe 1996 2 (adib., "Orduan zertarako prebentzio-neurriak hartu?"), Ararteko 3 (adib., "zerbitzu desberdinek —hezkuntza, osasuna, gizarte zerbitzuak, poliziak...— prebentzio-lan handia egin dezaketela", "tratu txar fisikoen sentiberatze eta prebentziorako kanpaina"), Haur eta Gazte 8 (adib., "Oinarrizko gizarte zerbitzuak funtsezkoak dira prebentzio programak ezartzeko unean"), A. Leunda ("gaztetxoei zuzendutako prebentzio programa bat"); prebentzioz 'mesfidantzaz' 1, X. Gereño ("Kikilik eta Kokolok prebentzioz begiratu zioten, lehengo itxaropena eta entusiasmoa nahiko motelduta geratu zelako alemanena entzun ondoren"); prebenitu 6 eta prebentibo 11 (cf. supra).
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
prebentzio : DFrec 2, AB38 1, AB50 3, HiztEn, Euskalterm 39 // Ez dugu aurkitu ap. LurE; prebenitu eta prebentibo : cf. supra.
Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak
prebentzio : HiruMila (1 prevención, medida...; 2 prevención, admonición...), ElhHizt (1 [gaixotasuna, delitua, egoera...] prevención; 2 Mil. prevención); prebentziozko : HiruMila (preventivo, va), ElhHizt (AS: prebentziozko espetxeratze Zuz., prisión preventiva); prebentiboki : HiruMila (preventivamente, por prevención); prebenitu eta prebentibo : cf. supra. // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
Erdara/euskara hiztegietako datuak
a) Erdal prevención / prévention formen ordainak: HiruMila: 1 prebentzio, aurrezaintze; 2 precauciones: aitzin-neurri, aitzin-arreta, prebentzio, errezelu; 3 recelo: mesfidantza; 4 aviso: gaztigu // ElhHizt: 1 prebentzio, aurre hartze; 2 aurreiritzi, errezelo; 3 Mil. prebentzio // Lur EG/CE: erne, gertu, zuhur, ohartu // Casve FE: (opinion) aitzinabürüpen, aitzinsoegi; (prison) epailehen, epailehenaldi; (mesures) bideak, izarriak, neurriak // T-L LBF: (faire de la) jujatu gabe preso egon; être en état de prévention: jaukitua izan; avoir des préventions: opinioneak ukan // PMuj DCV: 1 preparativos, preparación: prestaera, gertuera, prestamen, abiamen...; 2 precaución: arreta, arrangura,...; 3 (pl.) providencias, disposiciones, medidas: neurriak, bideak, burubideak; 4 provisión: orni, orni-aldi, ornizoin...; 5 prejuicio, concepto desfavorable: irizkeria, siñiskeria...; 6 prisión, preventiva: badaezpadako baitura; 7 a prevención, de prevención: bada-ezpada, zer gerta ere... // Ez dugu aurkitu ap. Lur EF/FE, HaizeG FB; b) prevenido / prévenu formenak: HiruMila: 1 apercibido, da: gertu, begiratu; 2 alerta: erne, zuhur // ElhHizt: zuhur, ernai // Lur EF/FE: 1 argitu, abisatu; 2 akusatu // Casve FE: (devancé) aitzintü; (qui a des préventions) (en faveur) gogalkin; (contre) gogoanbehartü; (informé) argitü; (accusé) ogendant, (ogendün) ekarri // HaizeG FB: (accusé) akusatu; (informé) argitu; (influencé) berotu // T-L LBF: (accusé) akusatu; (informé) abisatu, argitu; (influencé) berotu, artegatu; disposé en faveur: golgakin; disposé contre: goganbehartu // PMuj DCV: 1 apercibido, dispuesto: prest, gertu, gerturik, jarri; 2 alerta: erne, goait, zurt...; 3 provisto, abundante: ugari, bete...; 4 próvido, abundante: ernai, oartua... // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE; c) prevenir / prévenir formenak: cf. supra; d) preventivamente / préventivement formenak: HiruMila: 1 por prevención: prebentiboki; 2 con prevención: prebentzioz // Casve FE: aitzinetik, lehen, lehendanik; e) eta preventivo, -a / préventif, ive formenak: cf. supra. // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE eta EF/FE.
Erdaretako formak
a) es prevención: fr (DLLF): (precaución) disposition, précaution; (protección) prémunition; (contra accidentes) prévention; (desconfianza) prévention, méfiance; (prejuicio) préjugé, parti pris; etab.; it (S. Carbonell): prevenzione; provvista, scorta; commissariato di polizia, guardina; etab.; en (Collins): 1 (preparatorio) preparation...; 2 (acto de impedir) prevention; 3 (cualidad) foresight...; 4 (medida) precaution; precautionary measure, safety measure; 5 (prejuicio) prejudice; 6 (comisaria) police-station...; de (Langenscheidts): 1 Vorkehrung, Vorbeugung...; 2 Warnung; 3 Voreingenommenheit, Befangenheit...; 4 Polizeigewahrsam, etab.; b) es prevenido: fr (DLLF): (dispuesto) préparé, disposé; averti, prudent...; estar prevenido contra alguien: avoir du parti pris o être prévenu contre quelqu'un; it (S. Carbonell): prevenuto; preparato, pronto, predisposto...; etab.; en (Collins): 1 ser p.: to be cautious, to be far-sighted; 2 estar p.: to be prepared, be ready...; de (Langenscheidts): 1 gewarnt, vorsichtig, bedachtsam; 2 vorbereit...; 3 voreingenommen; c) cf. supra; d) es preventivamente: fr (DLLF): Ø; it (S. Carbonell): preventivamente; en (Collins): Ø; de (Langenscheidts): Ø; e) es preventivo: cf. supra.
Bestelakoak
Zerrenda osagarriak
BarnErrot: "Toxikomanien Prebentziorako Saila: Departamento de Prevención de Toxicomanías" / EEgunk: "prebentzio, prebentziozko atxiloketa... Batzuetan aurre hartu, aurrehartze eta aitzinarreta hitzak ere erabil litezke (adibidez, osasunari dagokionez)" / HezkAdmin: prevención.
Lantaldearen irizpideak
Antzekoa da gaztelaniaz eta frantsesez, eta baliokidearekin batera onartzekoa
baldintza minimoa betetzen du (es, fr eta en bada, baina ez de); ordezko posibleak eskainiko dira: aurretiko babes (eta aurrez babeste), babesteko (medikuntza adib.).
Informazio osagarria
Sarrera bati dago(z)kion azpisarrera(k)
prebentziozko.
Informazio lexikografikoa
Kategoria
iz.
Forma baten adiera(k)
(gaixotasunari, istripuari, etab.) aurrea hartzea.
Formari buruzko oharrak
Iritzi-emaileak
- [K201]: "ahal dela ordezkoak erabili behar nik uste: ardura, e.a. Plazido Mujikarenean bada aukera" (1996-08-20)
Euskaltzainen oharrak
- [E210]: 'hitz hori baztertzea zentzuzkoa da eta hala onartu beharra dago; alabaina, zeintzuk izan daitezke horren ordezko egokiak (aurretiko babes, aurreneurri...)?'
- Erabakia: BAgiria (1999-06-24): 'hurrengo itzulirako utzi da'.
Azkue Biblioteka eta Artxiboa
9:00 - 14:00
Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
