Euskaltzaindiaren Hiztegia

OEHko datuak [laburduren azalpena]

orain 2 -- (Seguido de dela, duela..., con expresiones de tiempo).Hace. "Oiñ dala iru urte, gaur bezelako egun baten, olako lekutan izan nintzan" Etxba Eib. "Oin ddala ogei urte asi nitzan lanian" Elexp Berg. -- (Sin dela...).v. infra ORAIN ASPALDI, ORAIN GUTXI. * Orañ eun urte apaiz bat Ernaniñ omen zan. Cb EBO 46. Non ziñan oraiñ milla, oraiñ berreun edo oraiñ eun urte? AA III 341. Oraiñ amaika urte. Echag 79. Oraiñ ogei bat urte / nintzan indarrian. AzpPr 31. Orai bi urte orreki nengolarik Ligin. Mdg 139. Naiago nuen oain berrogei egun / Paris-a juan balia. EusJok 111. Oraiñ bi urte aldegiñ ziran / geroztik ez det ikusi. Tx B II 129. Orai berrogoi eta hamar bat urthe. Barb Leg 147. Urtea orai azken aldiko nere haurreko herrira / iluntzeraino egon naizela begira eta begira. Iratz 125. Orain aste batzuk. Txill Let 80. Orain berrogei / urte bertsotan asiak. Uzt Sas 175. Len, orain mende batzuk arte, olezkoa ei zan oraingo Zubi-Zarraren tokian egoana. Etxabu Kontu 186. Sendagarri bezela, orain bederatzireun bat urte erabiltzen omen zuten. Ostolaiz 158. Orai ehun urtetaraino baitute hurbil [kisu-labe] zenbaitek hetsiak direla. Larre ArtzainE 55. Orain 25 bat urte. MIH 358. Orain 50 edo 60 urteko eliz-predikuetara jo dugu azkenean. Ib. 129.

LB: “Igeltseroa izan naiz 16 urte nituenetik orain bi urtera arte” (Aizu); EPG: “Orain bi urte irakurle batek Stampa egunkarira bidali zuen gutun baten arabera, "espero dezagun Alpeek ere ez alde egitea hemendik".” (Anjel Lertxundi); ETC: “Orain hiru urte hasi zen, bere kabuz, digitalarekin” (Berria).

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

Elhuyar: orain (dela) x egun/aste/… hace x días, semanas... orain hamabost urte gertatu zen: sucedió hace quince años; Adorez: 0; Labayru: 0;

Jatorrizko forma

orai(n).

Jatorrizko forma

orai(n), orainaldi, presente.

Euskaltzaindiaren Arauak

AS: orainago 1 'geroztik'. 2 'duela gutxi, oraintsu'; oraingo.

orain 1 adb. Une honetan, garai honetan. Orain da garaia. Orain banoa, beste bat arte, adio tabernaria. Hona orain berritu zaigun auzia. Ez gara orain ohi den bidetik abiatuko. Bestetan esan dudana berresango dut orain. Ez da denbora asko, orain esatera noana gertatu zela. Lehen eta orain. Lehen, orain eta gero. Orain eta beti. Batasunerako, nik ez nuen indarkeriarik nahi, hasi berri hartan, ez dut nahi orain eta ez nuke nahi gerorako. Orain bertan. Nik ez dut, behintzat orain arte, entzun. Orain artean idatzi ditudan bertso gehienak. Horretan igaro ditut orain arteko egunak. Ezagunagoak ziren orduan orain baino. Orain bezala lehenago ere. || Orain hamabost bat urte: duela hamabost bat urte.

Eratorri-konposatu berria da, egokia eta beharrezkoa

Adibide soil gisa mantentzekoa. orain dela eta orain duela azpisarreretan ohar bat gehitzea proposatu da, dela/duela gabe ere erabil daitekeela adieraziz. Adibidea hara eraman, beraz.

Leku-denborazko izenen eratorriak

orainago, oraingo.