Euskaltzaindiaren Hiztegia
1 emaitza krak bilaketarentzat - [1 - 1] bistaratzen.
Aztergaia: krak
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:29 | 2000-09-13 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
krak 14: HU Aurp ("bainan krak berehala zuk ere zure eskua hara berera"), Barb 2 ("Krak, hartzen du Joan-Ederren potreta", "Krak, ahoan emaiten ditu, baruaren hausteko, eta..."), Etcham ("Astoa da krak xutitzen, Etxerat buruz partitzen"), Lf Murtuts ("eta horra nun bet-betan, beztitzean, krak!"), Bilbao IpuiB 9 ("Krak, krak... klin, krak, krak...!", "Ta, barreari eutsi eziñik, zarata andiagoak ataraten asi yakozan: krak, krik, krak, krak..."). Ik. OEH argitaratuan, gainera: EGAlm 1897 ("Krak... jauzi batez sarthuko niz barnerat"), Eskualdun Egunaria 1960 ("Eskua hedatzen du usoaren hatzamaiteko, bainan krak sartzen zaio ziloan"), Herr 25-12-1958 ("Oheak krak eta berriz ere krak"); krik krak 3: Ox ("Krik, krak biltzarrea fini"), Lf Murtuts ("Krik, krak!"), StPierre ("Artetan beribil bat agertzearekin, hartan ezartzen zituzten, krik krak, zalu zalua, eta bazoan firrindan"); krik-krak 1, Bilbao IpuiB ("ez dodaz ba entzuten ogei bat metro ingurura, arako orbel zapalduak atara oi daroezan lako krik-krak batzuk?").
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
crack 1, Y. Lekuona ("Geiena artzen dan droga, haschis da; heroina ondoren; astean bein, euneko 90'ek Speed, marihuana eta kokaina, baiña noizean bein bakarrik, trilitrate, extasis eta crack bezela"); krak 4: Larz ("Hemen, krak, amatxi ixiltzen da"), M. Ariztia ("Goan zen lasterka Biagoren etxerat eta harren haur bati, krak, erri bat moztu zion"), I. Begiriztain ("Alako emakumerik iñoiz bere besoetan erabili etzuela pentsatzen zegoelarik... krak!!, lurrera erori zan Mike, buruan eman zioten danbatakoaren eragiñez"), A. Lertxundi ("Brraamm! ireki zen fortaleza baterako ere haundiegitzat jo daitekeen ate akorazatua, flaaash! biztu ziren sabaitik zintzilik zeuden hamar bat kristalezko lanpara haundiak, krraakk! makurtu ziren bost neskameren eta bi morroiren gerriak miss Rosa haien aurrera iritsi zenean"); krak egin 1, P. Sastre ("Ahotsak krak egin zion agur esateko momentuan"); krik eta krak 2: Lf ("batzutan gauzak krik eta krak zeramatzala, bertzeri hatsaren hartzeko eperik utzi gabe"), M. Dupac ("Margaita bi aldiz karkailatu eta, nardaturik bezala, krik eta krak ixildu zen"); krik-krak 1, X. Amuriza ("Oye! A vacilar con tu puta madre! — atera zitzaion poliziari erretasunaren barrenetik, armari krik-krak eraginez").
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
krak : AB38 1 (onom.), HiztEn (1 kraska; 2 Ekon. porrota edo lur-jotzea; hondamendi finantziarioa; 3 Hist. Gurutzatuek Sirian Erdi Aroan eraikitako gotorleku edo eraikin gotortua; 4 ik. kraka; 5 ik. crack), Euskalterm 1 (Ekon. crack); crack : HiztEn (kokaina kristaldua), Euskalterm 1 (izar sinonimoarekin) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE.
Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak
krak : ElhHizt (1 crujido, chasquido; 2 crac, quiebra, bancarrota, desastre financiero), HiruMila (1 ruido que hace una cosa que se quiebra de golpe; 2 mugre, mancha; 3 de repente, de golpe), Casve EF (1 soudainement; 2 bruit d'une chose qui se rompt, qui grince), HaizeG BF (tout à coup), Lh DBF (1 tout à coup, soudainement; 2 exprime le bruit d'une chose qui se rompt, qui craque, qui grince), DRA (onomat. del ruido que hace una cosa que se rompe, cruge, masca etc, crujido; 2 mugre, mancha; 3 de repente, de golpe, prontamente), PMuj DVC (1 crujido, estallido, chasquido; 2 mugre, mancha, suciedad; 3 detenerse inesperadamente; 4 irse, marcharse, largarse de repente, escapar; 5 krak egin: quebrar, hacer quiebra, arruinarse; 6 onom. de rotura; 7 krak — al aceptar beber); crack : ElhHizt (droga), HiruMila (crack); krak egin : HiruMila (1 arruinarse; 2 quebrarse), DRA (quebrarse, produciendo un ruido característico) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE.
Erdaretako formak
fr (DLLF): (quiebra) krach, faillite; (favorito) crak; it (S. Carbonell): crac (fallimento); en (Collins): (Com. Fin.) failure, crash, bank-ruptcy; (interj.) snap!, crack!; (persona) star player, star performer; (droga) crack; de (Langenscheidts): 1 (interj.) knacks, krach; 2 Bankrott, Bankkrach.
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Informazio lexikografikoa
Adiera mugatzeko zailtasunak
a) onartzekoa da onomat. gisa; b) onar liteke "iz. Finantz. 'burtsako kotizazioen eroriko bortitza'" azalpenekoa, forma horretan egokiturik; c) ez dirudi hemen jasotzekoak direnik droga motaren adierazlea eta 'pertsona dohatua' adierakoa.
Formari buruzko oharrak
Euskaltzainen oharrak
- Erabakia: (A. Sagarna, M. Urkia, J.A. Aduriz / 2010-06-02): "krak 1 onomat. 2 iz. Finantz. 'burtsako kotizazioen eroriko bortitza'".
- Erabakia: (H2.2 / 2011-05-03) Aski da oraingoz arauak jaso duena, bere bi adierekin.
Azkue Biblioteka eta Artxiboa
9:00 - 14:00
Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
