Euskaltzaindiaren Hiztegia
1 emaitza kalabazin bilaketarentzat - [1 - 1] bistaratzen.
Aztergaia: kalabazin
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArau80 | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1995-05-24 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
ez dugu kalabazin formarik aurkitu; kui 1 (Kk Ab II), kuia 36 (Arch, Gy, Dv, ECocin, Barb, Ox, Zub), kui(a) 12 (Hb, Elzb, Zby; Or); kuiatto 6 (Elzb, Or); ikus OEH argitaratuan edan-kuia azpisarrera, s.u. edan: "calabaza para vino" // testuinguru batzuk: Kk Ab II: "salgei eukozan baserritar batek kui edo kalabaza ori andi bi"; / Arch Fab: "Zer lizate beraz zi hau, benturaz, izan baliz khuia zuhain hortarik eroria?"; Gy: "Ni zoiñ gaitzki mintzo niñtzen Nere arpegia zertan zen Ezkur hau kuia izan bazen"; Dv Lab: "Khuia sortzen da; ematen du ayhen, hosto eta fruitu", "khuia hazi"; ECocin: "khuia salda", "khuia zopa", "Pikha zazu khuia puxkaka, eta ezarrazu eltze batean edo marmita batean urarekin"; Barb Leg: "Ago ixilik, Piarres, eta arnegurik ez hola egin: ur baizik ez duk kuia"; Ox: "khuia buru", "Urrian harat, hegoarekin, Sasoinekoa sasoinean jin: Ezkurrak onthu haitz abarretan, Khuiak ederrik artho landetan"; Zub: "Ohartu zen gero aratxago yende multxo bat kuia haundi meta baten inguruan, batzuek erosten eta bertziak zerraka goxoki yaten ari zirela"; / Hb Egia: "Orroitu behar liteke batbedera baratze zain hartaz, zeinak ikustean khuia herrestan landare flox batetik, eta hezkurra haitzetik dilindan, nahi izan baitzuen zerbait erran"; Elzb Po: "Handik ximiko, hemendik irri, Haurrak bezala yostetan ari; Tartean amodiozko begi-kolpe bat hegalpean denari... Hitz bat erran gogo diote sarri Beharrirat beharrirat kuiari" — ap. Or Eus jasoa; Zby: "Ni izan banintz Jainko zion bere baithan, Khuiak beharko zuen haitz adar hoietan; Hezkur pikorrak aldiz lurrean herrestan"; Or Tormes: "Nik au esaterako, itsu gizagajoak akerra lez abiada artuta, yo eban buruz arri-mutilla, kuia balitz lez, eta yausi zan atzerantza erdi-ilik, burua lertuta"); kuiatto : Elzb Po 3: "Egoitza goxo hortarik, burua alto, xahattoaz trufatzen, Bihotzez azkarragoa zeren den, Kuiattoa, kuiattoa ari zen" — ap. Or Eus jasoa).
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
kalabazin G 1 (J. Agirre: "Leen aipatu genuen kalabazina bezela lantzen da, baiña tartean beste landare batzuk ere jarri ditezke, oso bakan erein bear baita"); EB 2 (Egin 1988: "Aguakate, 380 baratxuria 15—20; kalabazina 240; tipula 50—70; azalorea 70—100; kiwia 40—60, letxuga 50—70", Hemen 1987: "Sartaia hartu eta tipula, txanpinoiak eta kalabazinak frijitu"); khuia IE 1 (Eskual 1909: "Egun hoitan irakurtu dut: ez lukela nahi laborariak bere arthoan sobera nahas-mahas: ilhar, khuia, beterraba, eta holako soberakinik"); kuia [izond.] IE 1 (Etxamendi: "Tirrit salda uxu zilo huntan, urtats xarmantak dabiametzexuu seur! norat juanak dira mutiko kuia hek?"); kui(a) EB 1 (HizkLiter/BBB/3: "Nola aurkezten edo deskribatzen ditu zahatoa eta kuia bertsoan zehar?"); kuiatto IE 2 (Hiriart-U: adib. "Bizar luze bat, papoan beheiti; xapel handi bat, hegal zabal batzuekin; gerrian, arrosario eta sainduen erlikiak dilindan; kapa bat, arrain-beharriz estalia; kuiatto bat, makila bat"); kuiatxo EB 1 (P. Olariaga: "Eta horrela, zaku-oihala erosi zuen, gutxi eundua eta erbatz asko dituena, eta hartaz oinetarainoko jantzi luzea egiteko agindu zuen; gero bordoi eta kuiatxo bat erosi zuen, eta dena mandoaren artzoi gainean jarri").
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
edan kui : LurE 1; edankui : HiztEn, LurE; edankuia : Euskalterm 1; kalabazin : AB38 1, HiztEn, Euskalterm 6 (hauetan k. berde, k. hori, k. zuri); kubi : AB38 1, HiztEn, Euskalterm 1; kui 'kalabaza': HiztEn; kuia 'kalabaza': LurE, Euskalterm 12 (hauetan k.-dultze, bazka-k., k. luze, kui pipita); kuiatxo 'edan-kuia': LurE; kuiatxo 'kalabazina': HiztEn // Ez ditugu aurkitu ap. DFrec, AB50.
Sektore jakin bateko informazioa
Nekazaritza Hiztegia: (calabacín) kalabazin; (calabaza) kuia, kalabaza // Banaketa eta Kontsumoko Hiztegia-1: (calabacín) kalabazin, kalabazin hori, kalabazin zuri, kalabazin berde; (calabaza (larga)) kuia (luze), kalabaza (luze) // Izendegia: edankui (Cucurbita lagenaria, es calabaza vinatera, fr gourde), kui (Cucurbita pepo, es calabaza, fr courge), zuhain-kui (Cucurbita pepo var., es calabaza forragera, fr courge fourragère), gozokitarako kui (Cucurbita pepo var. melopepo, es calabaza confitera, fr potiron), kalabazin (Cucurbita pepo var. oblonga, es calabacín, fr courgette).
Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak
kalabazin : ElhHizt, HiruMila; khui : DRA (conejo de indias; calabaza; cuna; boyas que se usan en la pesca del bonito; tonto, majadero; persona ignorante); kui : ElhHizt (1 kui: 1 Bot. calabacera, calabaza. 2 Bot. calabaza, fruto. 3 Zool. cobaya. Ik. akuri / 2 kui: Cuna), HiruMila (conejo de indias), EskolaHE (untxia; akuria), Casve EF (cobaye), PMuj DVC (cobaya; calabaza; cuna; v. kubi; boya empleada en la pesca...; tonto, necio); khuia : Lh DBF (citruille; sot, nigaud, eta khuiatto: courge; gourde); kuia : EuskHizt (AS: edan-kuia, kuia-luze), HiruMila (Bot. calabaza; kuia pipita, kuia luzea, gozoki(tarako) kuia), EskolaHE (Bot. edan kuia), Lur EG/CE eta EF/FB (calabacín/citrouille), Casve EF (küia: citrouille; nigaud, sot), HaizeG BF (citrouille; sot, nigaud, eta kuiatto: courge), Lh DBF (v. khuia); kuia txiki : HiruMila (calabacín); kuia-luze : PMuj DVC (eta kuiluze: pepino); kuiatxo : EuskHizt, ElhHizt (calabacín), EskolaHE, Lur EF/FB (kuiato: courge; gourde), HaizeG BF (gourde à vin), Lh DBF (gourde à vin; gourde), DRA (calabaza vinatera), PMuj DVC (calabacín; calabaza para vino. Eta kuiatto: calabaza).
Erdara/euskara hiztegietako datuak
Erdarazko calabacín/courgette, courge beste hiztegietan: ElhHizt: kalabazin, kuiatxo // HiruMila: kalabazin, kuia txiki // Lur EG/CE: (calabaza) kuia; (c. pequeña) kurkubita // Lur EF/FB: kuiato, kurkubita // Casve FE: küiatto // HaizeG FB: kuiatto, kuiatxo // T-L LFB: kuiatxo // PMuj DCV: (calabaza) kui-ondo, kui-belar; kui, jan-kui, kubi, kuiatxo, kuiatto, kubitxo, kakutxa, jankui, edan-kui // Azkue Aurkibidea: (calabaza) jaunki, jaunkhui, khui, kubi, kui; (c. comestible) urdinxa; (c. de vino) edankhui; (c. para vino) arnokui, kuiatxo.
Bestelakoak
Euskaltzaindiaren Arauak
Heg. h. kuiatxo.
Informazio osagarria
Zerrendako mailegu onartuaren pareko euskal osaerazkoa
kuia txiki.
Informazio lexikografikoa
Landare eta animalien taxonomi izena
Curcurbita pepo var. Oblonga.
Formari buruzko oharrak
Euskaltzainen oharrak
- Erabakia: EBB (1997-09): hurrengorako // BAgiria (1998-5-29): kalabazin Heg. h. kuiatxo ezarriko da.
Azkue Biblioteka eta Artxiboa
9:00 - 14:00
Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
