Harremana

    Euskaltzaindiaren Hiztegia

    2. Hizkuntza-baliabideak
    3. Hiztegi orokorrak
    4. Euskaltzaindiaren Hiztegia

    1 emaitza erlamando bilaketarentzat - [1 - 1] bistaratzen.

    erlamando
    1 iz. Erle arra, egiteko bakarra erregina ernaltzea duena. Erle zintzoen lan eta irabazia jaten duen erlamando alfer eta antzua.
    2 adj. Nagia, lanik egiten ez duena. Erlamandoek jaten digute nekazarien partea.
    OEH
          Lexikoaren
    Behatokia     XX. mendeko
    corpusa     EHHA
     
    Gaztelaniazko ordainak Azkue Hiztegia

    Aztergaia: erlamando

    Iturria:

    Kodea [?] Data Proposamena
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z3:IrEm
    Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:EEBS:21 2004-09-07 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

    Formari buruzko datuak

    Erabilerak
    Txostenak
    OEHko datuak [laburduren azalpena]

    erlastar 2: Azc PB ("Lengo erlastar guztiak iges egin dabe, eta bake bakean orain itxi nabe; oraindino ezpadira sustraiti zuzendu, betoz, ze bakit zelan erlastarrak kendu") eta OEH argitaratuan gainera A Ezale 1897 ("Erlastar bete eztenak"); erle nagi 8: Añ GGero ("Nola bear egiten dabenak lanik egiten eztaben erle alperrak eta nagiak esten kolpez, zikadaz ta izpi zorrotzakaz botatzen dituezan euren laguntzatik"), Eguzk GizAuz 7 (adib.: "Erle nagiak arrak dira ta eztirik egiten eztakie"); erlenagi 4: Anab Poli 3 ("Urrena erlea erlenagi ta erlenagia erle, alegia lengo egalaria exerita ta exeritakoa egalari", "erleak besteari eztia eskatzeko esan naiez aboa ustu zuanean, erlenagiak arpegira bota zion ura len bustitako berari"), Ibiñ Virgil ("erlenagiek, besteren bizkarretik bizi nairik, edota listor latzek, iskilluz sendoagoak, sartzen dira"); erlanagi 1, Ibiñ Virgil ("Erlategitik erlanagien taldea irizteko") eta OEH argitaratuan beste bat (Larrak EG 1959: "Odei baltz-eskarga ak bere zirina ixuri gurarik dagoan erlanagi motza dirudi"); erle-mando eta erlemando bana: Dv Lab ("Bortz edo sei egunez erle-mandoek hazten dute [arra]"), Eguzk GizAuz: ("An erlemandoak dira aspaldian be nagusi ta iñok ezin ditu kendu") eta OEH argitaratuan gainera: Auspoa 95-96 ("Erla-manduak jaten digute / nekazarien partia").

    EEBSko datuak [laburduren azalpena]

    erlemando 1 (Eguzk GizAuz, OEHko testuinguru berean); erlamando 11 (M. Aizpurua 10, adib.: "Udazkenean erlamandoen desagerpena sumatuko du mendizaleak", "Ingurua ondo ezagutzen duen batek, uda partean, agian, egin du erlamando-saldo zaratatsu, burrunbatsu batekin topo"; M. Agirre: "Erlamandoa, hau da, erle arra, umeak berotu eta nektarra almazenatzeaz arduratzen da"); erlamandotu 1 (M. Aizpurua: "Erlazainak badaki erlauntza erlamandotu zaionean, arrautza berriak sartzen badizkio ere, ez zaiola inoiz normalduko, langile erruleek eragozten bait dute"); erle nagi 4 (Eguzk GizAuz, OEHko testuinguru beretan); erle-nagi 1 (I. Zubiri: "Ondoren, erle-nagienak, eta azkenik, erregiñenak").

    Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

    erlamando : AB38 2 (zángano), HiztEn, LurE, Euskalterm 1 (`zángano'); erlastar : HiztEn, LurE, Euskalterm 2 (`abejorro'; hauetan 1 e. arrunt: `abejorro común'); erlemando : AB38 1 ('zángano') // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50.

    Sektore jakin bateko informazioa

    Ik. Izendegian a) erlamando (Apis mellifera; arra) fitxaren hustuketa: abadota : PMuj DCV; alferra : Gordailu IkastHiztegia, Argia 929. zka.; anbo : Iz ArOñ; ar-erle : Euzko Gogoa 1956-IX-X; erlaero : PMuj DCV; erlamamu (eta erla-mamu): Azkue DVEF, PMuj DCV; erlamando (eta erla-mando): M. Ariztia Abereen mundua, Saioka 6/NaturA, SGarm Izadiaren GH, Zendoia-Sakana Animali mundua, Azkue DVEF, X. Kintana Hizt80, EHArauemailea, Gordailu IkastHiztegia, LMuj DGT, PMuj DVC; erlanagi (eta erla-nagi): Azkue DVEF, PMuj DCV; erlar : Lh DBF, PMuj DCV, PMuj DVC; erlasta : DRA; erle-alper . Azkue DVEF, PMuj DCV, DRA; erle-ar : Euzko Gogoa 1956-IX-X; erle-mando (eta erle mando): M. Ariztia Abereen mundua, Euzko Gogoa 1956-IX-X, Azkue DVEF, Gordailu IkastHiztegia 2, PMuj DCV, DRA; erle-masto : DRA, Azkue DVEF; erle-nagi : PMuj DCV; erlero : Azkue DVEF, PMuj DCV; leizor : PMuj DCV; ulibeltz : PMuj DCV; ur-erle : PMuj DCV; b) erlastar (Bombinae) fitxarena: arkamelu : PMuj DCV; burrun-burrun : PMuj DCV, burrunba : PMuj DCV; burrunbari : LMuj DGT; erlabio : PMuj DCV, PMuj DVC; erlamando : Lh DBF, LMuj HOT eta DGT, PMuj DCV; erlamin : PMuj DCV eta DVC; erlamiño : PMuj DCV eta DVC; erlar : Lh DBF, PMuj DCV; elastar : K. Altonaga Arthropoda, Azkue DVEF, X. Kintana Hizt80; erle-mando (eta erlemando): PMuj DCV, Lh DBF; erle-masto (eta erlemasto): PMuj DCV, Lh DBF; inpernuko burruntzi : PMuj DCV; kakamerlo : PMuj DCV; karamarlu : PMuj DCV; kotxorro : PMuj DCV; kotxu : Azkue DVEF, X. Kintana Hizt80, PMuj DCV; liztor : PMuj DVC eta DCV, Gordailu IkastHiztegia, M. Ariztia Abereen mundua; matxi-salto : PMuj DCV; marmota : PMuj DCV; abadota : PMuj DCV; c) fruta-euli (trypetidae + drosophylidae) fitxarena: erlabio : PMuj DCV; erlamando : PMuj DCV; erla-nagi : PMuj DCV; erlar : PMuj DCV; erlastar : PMuj DCV; erla-turubio : PMuj DCV; erle-alper : PMuj DCV; erle-mando : PMuj DCV; erle-masto : PMuj DCV; kulomiño : PMuj DCV; kurubio : X. Kintana Hizt80; leizor : PMuj DCV; lezor : PMuj DCV; listafin : PMuj DCV; listor : PMuj DCV, Lh DBF; T-L LFB (lixtor); listortzar : PMuj DCV, Azkue DVEF, J. Aldazabal Animalia pozointsuak; losabi(n) : PMuj DCV; lozer : PMuj DCV; d) ezpara (tabanidae) fitxarena: elbi-ezpata : M. Iturbe Xomorroen mundua; elsunts : PMuj DCV, Azkue DVEF; erlastar : PMuj DCV, Azkue DVEF, DRA; erle andi : Azkue DVEF; espara-urdin . PMuj DCV, Azkue DVEF; ezpada : PMuj DCV, Azkue DVEF; ezpata : PMuj DCV, M. Ariztia Abereen mundua; ezpata-euli : Gordailu IkastHiztegia; habia : Azkue DVEF; lespada : Lh DBF.

    Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

    erlamando : EuskHizt (ik. erlemando), ElhHizt (1 zángano; 2 zángano, holgazán), EskolaHE (ik. erlemando), Lur EF/FE (faux bourdon), Casve EF (bourdon), Lh DBF (bourdon), DRA (zángano, avispón), PMuj DVC (zángano, avispón, etab.); erlamanu . DRA (zángano); erlanagi : DRA (zángano, avispón), PMuj DVC (erla-nagi: zángano, avispón, etab.); erlastar : EuskHizt, HiruMila (abejorro), ElhHizt (abejorro, Bombus sp.), EskolaHE, DRA (1 avispón; 2 tábano), PMuj DVC (1 avispón; 2 tábano, 3 abejorro); erlaster : DRA (avispón); erle alper : PMuj DVC (abejón, zángano de la abeja); erle nagi : EuskHizt (adib.: ik. erlemando), ElhHizt (erlenagi: zángano, avispón), PMuj DVC (zángano, macho de la abeja reina); erlemando : EuskHizt, HiruMila (zángano, macho de la abeja), EskolaHE, Casve EF (bourdon), HaizeG BF (bourdon), Lh DBF (bourdon), DRA (zángano, avispón), PMuj DVC (avispón, abejorro, etab. // Ez dugu aurkitu ap. Lur EG/CE.

    Erdara/euskara hiztegietako datuak

    Erdal zángano / (faux-)bourdon formen ordainak: HiztHand: 1 alfer, nagi; 2 erlemando // ElhHizt: 1 erlamando; 2 alferrontzi, alfer, nagi // HiruMila: 1 erlemando, erlamamu; 2 alfertzar, nagitzar, fardel, alferrontzi // Lur EG/CE eta EF/FE: erlamando // HaizeG FB: erlar, erlamando // Casve FE: erlafo, erlemando // PMuj DCV: 1 erla-mando, erla-mamu, abadota, erle-alper, erla-nagi, erlemando, ulibeltz; 2 alper, fardel, iliki, larru-lazo, lazo, nagi, zabar, alpertzar, alper-aundi, alper-gorotz, alper-ontzi, bes-alper, esku-zuri; 3 kankail, kankaillu, baldar, moldakaitz, molde-gabe, artekaitz, molda-gaitz, ganora-bako.

    Bestelakoak
    Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

    HLEH: + / EuskHizt: †  Ik. erlemando / HiztEn: + / LurE: + / ElhHizt: + / EskolaHE: Ik. erlemando

    Zerrenda osagarriak

    HitzIrud: "erlamandoa = zángano (macho de la abeja)".

    Lantaldearen irizpideak
    Beste bat hobesteko arrazoi pisuzkorik ez dago

    gutxitan jaso da lantaldearen informazioetan, baina jaso dentxoa forma -a-duna da (eta ez -e-duna).

    Informazio osagarria
    Oinarri-eratorrien arteko erregulartasuna

    -e/-a-.

    Informazio lexikografikoa
    Kategoria

    iz.

    Landare eta animalien taxonomi izena

    Apis mellifera (arra).

    Formari buruzko oharrak

    Iritzi-emaileak

     - [E301]: "[nik zerrendan sartu egingo nuke, horrelakoak erabiltzeko premia noiznahi dugulako]" (1994-11-02)

    Euskaltzainen oharrak

     - [E208]: sartzea proposatu du.

     - Erabakia: BAgiria (1996-11-29): ez da onartu.

     

    Azkue Biblioteka eta Artxiboa

    ORDUTEGIA
    9:00 - 14:00

    Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.

    Bibliotekaren katalogoa Artxiboaren katalogoa
    ERAKUSKETA BIRTUALAK
    Es bueno saber que cada vez que gastas una moneda para tu placer culpable, ayudas a alguien que lo necesita. Ice Casino es conocido por sus generosas campañas benéficas en toda Europa. ¡Pero no olvides jugar responsablemente!

    Egoitza

    • B
    • BIZKAIA
    • Plaza Barria, 15.
      48005 BILBO
    • +34 944 15 81 55
    • info@euskaltzaindia.eus

    Ikerketa Zentroa

    • V
    • LUIS VILLASANTE
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

    Ordezkaritzak

    • A
    • ARABA
    • Gaztelako atea, 54
      01007 GASTEIZ
    • +34 945 23 36 48
    • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
    • G
    • GIPUZKOA
    • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
      20018 DONOSTIA
    • +34 943 42 80 50
    • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
    • N
    • NAFARROA
    • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
      31002 IRUÑEA
    • +34 948 22 34 71
    • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

    Elkartea

    • I
    • IPAR EUSKAL HERRIA
    • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
      64100 BAIONA
    • +33 (0)559 25 64 26
    • +33 (0)559 59 45 59
    • baionaordez@euskaltzaindia.eus

    Euskaltzaindia

    Hizkuntza baliabideak

    Azkue Biblioteka eta argitalpenak

    Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.

    Orokorrak