Euskaltzaindiaren Hiztegia
1 emaitza artatxiki bilaketarentzat - [1 - 1] bistaratzen.
Aztergaia: artatxiki
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Araua: | Z3:EArau48 | ||
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z3:HBB | 1993-10-28 | Lantaldeak besterik gabe onartua |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
Txostenaren laburpena
Ez dugu artamairu aurkitu OEH-EEBS corpusetan.
OEHko datuak [laburduren azalpena]
artatxiki G 3 (Izt C 2 hitz-zerrenda batean; Etxde JJ: "Arto, gari, arbi, olo, artatxiki ta garagarra ere egiten zuten bere soro narotan") eta OEH argitaratuan beste 4: Ezale 1897, EgutTo 1923, Ol Is 28,25, Etxde Itxas; hor, gainera, artotxiki 1 (Etxeg RIEV 1908); arta-xe G 1 (Ibiñ Virgil: "Udaberriz, baba ereiketa: garai artan zu ere (...) ondoren arta-xearen urteroko ardura datorkizu") eta OEH argitaratuan artatxe 1 (Ezale 1897: "artatxea edo artatxikia (erderazko mijo)"); artho xehe IE 2 (INav: "harea xehea mesklatua artho xehea bezalakoa eta larrigoa ere", "khristaillehak artho xehea bezalakoak gehienak") eta OEH argitaratuan beste 2 (Dv Is 28,25: artho-xehe eta Lander ap. DRA: arthoxehe).
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
EB dira artatxiki 5 (X. Kaltzakorta: "Hotsean, horma ganetik zintzilik egoan artatxiki aihen bati uhala lotu, idunaren inguruan ipini eta samea luzatu eban urkatutako itxurak eginaz"; UZEI: "Urtero urgaineztatzen zen lurralde honek elikagai-produkzio ugaria ematen zuen, arroza eta artatxikia bereziki"; Oñatiko Historia eta Arte Bilduma: "Aintzinako laboreak ditugu garia, artatxikia eta zekalea"; Kuxkux 6. Giza Zientziak: "Artatxikia berriz zein kontinentetan da ugariagoa?"; Gabai: gure herriaren historia 8: "Zerorrek prestatu ba berenjena, artatxiki xigortu eta arroz integraleko menestra hori!") eta artaxehe 1 (J.A. Agirre: "Garrantzizko dira ere giza jatenari begira beste labore batzu: garagarra (...); artaxehea, Afrikan eta Asian landua").
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
artamairu : HiztEn-LurE ("Artoari behinola eman zitzaion izena"). artatxiki : AB38 1 (artattiki: "mijo"), HiztEn (Panicum miliaceum; "Delako landarearen hazia"), LurE ("Panicum miliaceum. Ik. arto). artaxehe : AB38 1 ("mijo ?").
Sektore jakin bateko informazioa
Izendegiko arto (Zea mays) fitxaren hustuketan ez dugu artamairu, artatxiki, artoxehe formarik aurkitu.
Ahozko erabilerak
EHHA: "Gaztelerazko `sorgo' ez dugu zuzenean galdetu. Zeharka azaldu dela badakigu baina datua egon daitekeen galdera informatizatu gabe dugu. Dena den, ez dugu errezelorik artamairu hitza jaso denik, errezeloak asko balio ez badu ere" (Izaskun Etxebeste, Koro Segurola: 2000-11-10).
Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak
Beste hiztegiak: a) 'Zea mays' adierakoak: artamairu : ElhHizt, EskolaHE; arto : EskolaHE ("ik. artamairu"); b) 'Panicum miliaceum' adierakoak: artatxiki : EuskHizt (ik. arto, artoxehe), HiruMila, ElhHizt (1 Mijo; 2 Mijo, grano), EskolaHE (ik. arto), Lur EG/CE eta EF/FE, DRA (1 mijo; 2 garbanzo, eta arthatxiki), PMuj DVC (artatipi, arta-txiki); arto-txiki : PMuj DVC; artaxe : DRA (ik. artotxe, eta artatxe), PMuj DVC (eta arta(t)xe-antzeko: miliar, parecido al mijo; artatxe-bae: alpistero; artaxeaire: miliar, parecido al mijo); artaxehe : HiruMila, ElhHizt (ik. artatxiki); artatxedi : PMuj DVC (eta aratxei); arto : EuskHizt (Zah.), ElhHizt ("4 Bot. Mijo. Ik. artatxiki), Lh DBF (artho: "3 Mil, millet), DRA (artho: borona; mijo); artoxehe : EuskHizt (Ipar.), Casve EF, HaizeG BF (eta artoxe), Lh DBF (-th-, eta arthotxe), DRA (eta art(h)oxehe), PMuj DVC (arto-txe, arto-txee, arto-xee, arto xee: s.u. arto); c) 'Setalia italica': artatxikiiletsua : HiruMila ("panizo común"), ElhHizt. Ez dugu aurkitu ap. XarHizt.
Erdara/euskara hiztegietako datuak
Erdal mijo / mil, millet formen ordainak: HiruMila: artatxiki, artaxehe // ElhHizt: artatxiki (Panicum miliaceum eta 'hazia'), arto (Panicum miliaceum) // Lur EG/CE: artatxiki, milu // Lur EF/FE: artatxiki, milu // XarHizt: artoxehe, txorigari // Casve FE: ürri, hagana // HaizeG FB: arto-xehe, artotxe, hagan; (petit) xuhartx // T-L LBF: artho xehe, hagan // PMuj DCV: "1 Bot. artatxe, arta-txiki, arto xee, izkiri beltz, millu; mijo de sol: oilo-belar. 2 maíz: arto. 3 mijo ceburro, trigo candeal: alaga, gaingari, galbera, txorigari, galzuri, okai, txuri, eskanda" // Azkue Aurkibidea: artatxe, artatxiki, artotxe, artotxehe, artotxiki, artoxehe, izkiribeltz, uske.
Lantaldearen irizpideak
Forma arautuaren azalpenaz oharra
adiera emanez: Panicum miliaceum.
Azkue Biblioteka eta Artxiboa
9:00 - 14:00
Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
