Euskaltzaindiaren Hiztegia

OEHko datuak [laburduren azalpena]

lehen + jaio 10 (cf. supra); lehen + seme 15 (lehen/len/lenen s. 7, len-/lenen-s. 3, lenseme 5): Lç ("etzezan hura ezagut, bere lehen semeaz erdi zedino"), Mb IArg I ("Len seme Joseph berekin zuen denboran"), Hb Egia ("Lehen semea bethiko burdinetarat yoan"), Balad ("hi othe hiz nihauren lehen semea?"), Jnn SBi ("beretzat nahi zuela familia guzietako lehen semea"), Or Mi ("Len-seme yaioberriari pozikaraz ugatza ematen ari delari?"), Zait Sof ("lenseme izaki"), SMitx Aranz 4 (adib.: "Ama irribarrez Lensemeari begira", "Iñigo santu Loiolakoa, euskal-semetan Lenseme", "Loiola'ko lensemearekin bat eginda"), Etxde AlosT ("Segurako Santxo Lardizabalen lenen semea"), Etxde JJ 2 ("bere lenen semearen bitartez senar-emazte arteko laguntasuna berritzea", "Lenen-semearen jaiotza zala-ta, senar-emazteak aldi bateko onezkoak egin zituzten"), Gazt MusIx ("Lope Leonen eta Ines Varelaren len-semea"); OEH argitaratuan, gainera: Ker Gen 27,19 ("Zure leensemea nozu ni"); PPer Harrip ("Berari lehenseme izateagatik zegokion oinordekotza ukatu egin zuen"); BiblE Rom 8,29 ("Semea senide askoren artean lehenseme izan zedin"); lehen-semezko 1, Or Aitork ("Ark galarazi baitzion Esauri len-semezkoa"); lehen + sortu 11 (lehen s. 9, len-s. 1): Lç 4 ("Krist lehen sorthua", "lehen sorthuak desegiten zituenak, hek hunki ezlitzanzat", "zeruetan skribatuak diraden lehen sorthuen kongregazionera", "deitzen da anhitz anaieren arteko lehen sorthua"), Bp II 3 ("lehen sorthü haurrak han ohereska litian", "haur lehen sorthiak oro hil erazi zütiala eta israeliter bere lehen sorthiak bizirik begiratü"), CatLan ("zoinek manatzen baizien lehen sorthien Jinkuari oferitzia"), Añ GGero ("eskeñi legiola primizia len-jaioa edo sortua"), CatJauf ("hil-arazi zituen Ejiptoarretarik lehen sorthu guziak"), Ir YKBiz ("arek bere seme len-sortua yaio zuen arte"); OEH argitaratuan gainera: Urt Has 25,13 ("Ismaelen lehen sorthua, Nebajoth"); Ip Ap 1,5 ("Zuñ beita jakile leiala, hiletarik lehen sorthia eta lürreko erregen gehiena") // OEH argitaratuan gainera: lehensemetasun eta lehensemetza .

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

lehenalaba (+ lenen-alaba) 2: J.M. Azkue ("Irasle dontsuak bere lenen-ababa [...] leku on batean jartzeko asmoak artu zituan"), M. Ezkurdia ("lehenalabei, orain arte lehensemeei erreserbatuak ziren noble-tituluen heredentzia eskatzeko bidea ireki die"); lehenseme (+ lehen-s. 1, lenseme 2) 8: SMitx Ama-semeak 2 ("guzion Amaren euskal semeetan Lenseme", "Lenseme, danen atzetik sortu izan ba'litz ere"), J. Intxausti ("Han hil zuen bere burua, maitalearekin gaua pasa ondoren, Austria-ko Erregeen lehen-semeak"), Oihenart Taldea ("bakarrik lehensemeak zuen eskubidea tronura", "ugazabak lehensemearengan fidelitate lokarri batekin lotuak zeuden"), I. Zaldua ("primua edo lehensemea"), M. Ezkurdia ("lehensemeei erreserbatuak ziren noble-tituluen heredentzia eskatzeko bidea ireki die"), F. Olariaga ("Bere lehensemea izan zuen").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

lehenseme : AB38 1, Euskalterm 1; lehentsemego : AB38 1 // Ez ditugu aurkitu ap. DFrec, AB50, HiztEn, LurE.

Sektore jakin bateko informazioa

BiblE 2. ediziorako zuzenkizunetan: lehen-kume (*lehenkume), lehen-seme (*lehenseme), lehen-semetza (*lehensemetza), lehensortu (*lehen-sortu).

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

lehenseme : HiruMila, PMuj DVC len-seme; lehensortu : EuskHizt (lehen sortu), Casve EF (-thü), HaizeG BF, Lh DBF (-th-), DRA (-th-), PMuj DVC (len-sortu); lenseme-eskubide : PMuj DVC; len-semetasun : PMuj DVC; len-semezkoa : PMuj DVC; len-senide : PMuj DVC // Ez dugu aurkitu ap. ElhHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE.

Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: - / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Lantaldeak aipatua du forma, bigarren itzulikoen artean, zalantzak azalduz eta Euskaltzaindiak erabakitzekoa dela adieraziz (cf. supra lehen-jaio eta lehenalaba korrelatua).

Informazio osagarria behar da, erabakia oinarritzeko

cf. lehen-jaio.

Arlo semantiko sistematikoki osatzekoak

Familia-loturak.