Tr. La forma lanbo sólo se documenta en textos septentrionales antiguos. En DFrec hay 5 ejs. de lanbro .
sense-1
I .(Sust.).
azpiadiera-1.1
1.
(V, G, L-sar-ain, B, BN-arb-baig; SP, Lar, Añ (V), Dv, H (G, L)),
lanbo (BN; O-SP 230→Dv, SP, LarSup→H(G, L))
Ref.:
A(lanbro, lanbo);
SatrVocP;
EtxbaEib;
IzetaBHizt;
GteErd 107
. Niebla, bruma. "Obscurité, nuage" SP. "Bruma, brumilla, la nieblecilla de agua antes de llover" Lar. "Bruma, lluvia, euri lanparra, lanbroa" Añ. "Lanbro gizi (V-gip), brumilla, lanbro ziztar (G-to), llovizna" A. "Lanbo, oscuridad, nube" Ib. (que cita a O). "Zein lanbro dagon" Izeta BHizt. v. laino. Irakin hartatik ilkitzen da khe bat, lanbo bat. Ax 289 (V 193).
Ilhundua eta lanbo handiz inguratua. SPImit III 55, 2 (Mst ülhüntarzün handi batez, Ol laño lodiz lausotuta).
Lanbro lodi batek inguruko leku guziyak estaltzen zituen. EE 1882a, 34.
Itsasotik sortuko lanbro dokaitzak. SBaroj(
inFrantzesB II 122
).
Itxasoari lanbro gozoa eutsan erantzi. ABAmaE 158.
Eguzkiyak etzuen orduarteko bidetan lanbrorik idoro. InzagRIEV 1923.
Jaio zanian, zurbilla zan, itxaso ganera edatuten dan lanbruaren antzekua. Altuna 37.
Lanbroa mendi egalari tinka-tinka atxitzen zitzaion. EtxdeJJ 12.
Egunsentiaren etorrerea lanbroak urratu eta mendigaillurrak eta muiño-bizkarrak urrez jantzirik. ErkiagArran 94.
Lehenik lanbro arin bat jin zaiku gainerat, gero, Santander-erat heltzearekin, jauts-ahala euria dugu. Herr 24-12-1959, 4.
Negarrez joan zintxatazan ondotik, lanbroaren samin zuriak mantupetua...Azurm(
inGandElorri 189
).
Ernion laiñoa agertu orduko an izaten zan. Jeneralean, laister lanbroa. JAzpiroz 205.
Beste iru-Iau egunean laiño edo euri txikia edo lanbroa egiten zuan. Insausti 89.
Eguzkiak artean uxatu ez zuen lanbroak, bere ganduz estaltzen zituen bazterrak. MEIG IX 94.
azpiadiera-1.1.1
(Fig.)."(Au fig.), il se dit de toute chose morale qui obscurcit l'intelligence. Haserrea lanbo bat da, zoinak ilhuntzen baitaku adimendua
"H.
Ene izpirituak hurbil ditu zedarriak, eta denetan ere baditu lanbroak. HbEgia 148.
Zertako hartzen ditutzue lanbroak egiatzat?Ib. 56s.
Gu bethi jakingabeak gare, guk behinere gauzak axaletik baizen ez ditugu ikhusten, erdizka eta lanbroan. ArbIgand 93.
Gizaldi luzarokoen lanbro, itzal, laño, illuntasun ta estalki beltz lausotiak desegiñik. AgSerm 408.
Ikustekoa zan "Garratxa"-ren ondo ta txukun itzegiteko leia [...]: "ikuste lañotsua", "zentzuko lanbroa". AnabUsauri 101.
Bihotzmin lanbroz betheak. Iratz 132.
Egia erran, ez dakit azken oreneko lanbroek ilhuntzen dautaten gogoa. LfMurtuts 51.
Damasoren adimentuaren gainean atsedenezko lanbro bat hedatzen zen. ArtiIpuin 84.
Omaetxebarria ez dela ibili euskal aditza bere buruko amets lanbrotik sortzen. MEIG II 130.
azpiadiera-1.1.2
Vaho. Ganbara-azpi au, ukulluko lanbroa gora pasatzen uzten ez duanetakoa ba da, ondo dago. OñatibiaBaserria 21.
azpiadiera-1.1.3
"
Lanbro dago, gaizki ikusten da (AN-gip)"GteErd 162.
azpiadiera-1.2
2.
(V-m-gip, G-nav; H(G, L)),
lanbru (GarateCont, RIEV 1935, 351),
lanbur (G-azp-nav)
Ref.:
A; Garate Cont BAP 1949, 360; Iz Als, ArOñ;CEEN 1969, 73; Elexp Berg
.
Llovizna. "Lanbro-ziiña, zirimiri menudo, lanbro-ziiña txirri-txirri" Iz ArOñ. v. EURI-LANBRO. Lanbroa, bisutsa, ifarlausoa, erauntzia, jasa. IztC 235.
Bedeinkatu beie irestu, oñaztarri ta lañoak / lanbro, trumoi indriska ta truju eta ekatxak. ABOlerk 340.
Lanbro xea izurtzen zuen nunai atergabe. TAgUzt 258.
Zorigaitzaren asgabe latza / leguntzen dute malkoak / lore zimel bat udan bezela / egun-sentiko lanbroak. EAOlBe 7.
Euririk eta lanbrorik ezpazegoen ere, gaua hotza zen. ArtiIpuin 78.
Lanbro xehearen tristurak / ninduen ferekatu bidean. AzurmHitzB 59.
Lanbroa, eroa busti zoona. (G-goi). EZBB II 42.
azpiadiera-1.2.1
[Egunak] etzekarren aurpegian ez lausorik, ez ganduaren kutsurik. Urre lanbro ugaria zerion eguerdira zabaldu-ala. TAg Uzt 145.
azpiadiera-1.3
3."
Begietako lanbroa
"SP.
"Par extension, il se dit de tout ce qui offusque la vue, en empêche l'effet, taie qui se forme sur la cornée, etc."H.
"(Gc), catarata de ojos"A.
Eta betbetan erori zitzaion begietarat lanbo ilhun bat, eta alde guzietarat bilha zebillan nork esku emanen zioen. HeAct 13, 11 (Lç lanho, Dv lanbro
).
Lanbro batek hartu zaizkon begiak. JEBur 126.
azpiadiera-1.4
4."
Lanbro, mancha pulmonar, bronquial. Birikietan lanbrorik etzaukala esan zion medikuak
"AspGehi.
sense-2
II .(Adj.).
azpiadiera-2.1
1."Il s'emploie comme adj. au propre et au fig."H(que cita a Ax).
Zeren [ifernuko] argi lanbo harekin batean, ikhusiko dute hanbat likitskeria. 'Luz tenebrosa'
.Ax 587 (V 377).
azpiadiera-2.2
2."(V-m, G-nav, B, L-ain), miope"A.
v. labo.
azpisarrera-1
EURI-LANBRO(V-gip ap. Etxba Eib; G-azp; Lar, H). Llovizna. "Lluvia menudita" Lar. "Euri bisutsa, euri lanbroa, pluie fine" H.v. lanbro. Arratsean etortzen / dan euri lanbroa / lur ereiñentzat oi da / onenetakoa. ItFab 195.
Eurilanbro bat erori orduko iztilla zeriokeon alderdi guzietatik tanga tanga. AgG 128.
Euri-lanbroa gero susna-ta / jeisten asi naizenean. EAOlBe 39.
Euri-lanbroa edo egoaldia ezea aldaketarako onena. Munita 60.
Nire lenengo biarra artajorran izan zan eguzki bero-berotan, euri lanbrue baño obea biar ontarako. Gerrika 116.