Euskaltzaindiaren Hiztegia

1 emaitza eskabetxe bilaketarentzat - [1 - 1] bistaratzen.

eskabetxe
iz. Heg. Marinada mota. Ik. ozpin-olio. Funtsezko lau elementu ditu eskabetxeak: ozpina (kontserbagarria eta zapore-bizigarria), olioa (zapore-leungarria), ereinotza eta piperbeltza (fungizida eta bakterizidak).

Aztergaia: eskabetxe

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4B:EEBS:006 2003-02-11 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

eskabetxero 1, Gy ("Noiz edo noiz naiz zure amutarako; / Eta eskabetxero batek nau kario erosiko"); OEH argitaratuan, gainera: eskabetxe ; eskabetxegintza : Elizdo EEs 1925 ("Eskabetxegintza [arrai-oliyoz-prejitza] zerabilten [portu] aetan").

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

eskabetxe (eta eskabetxe fabrika, lantegi) 11: Etxabu ("Baiña nire lagunak ez euken olako kezkarik; len be arrai txikiak eskabetxe eran jarten ni baiño oituago egoan"), Jauntxoak ("Lantegi berri franko altxatu zen Donostiako udal barrutian; kare hidraulikoa [porlana], txokolatea, poxpoloak, argizaiak, garagardoa, haltzariak, sokak, eskabetxea, litografiak..."), Arrain kontserbak 9 (adib.: "Eskabetxe fabrikek ere gehitzeko joera erakusten zuten [...] Saturnino Busto Irisarrik, Burlatakoa bera [Nafarroa], Mutrikun kokatzea erabaki zuen 1880 inguruan, eta eskabetxe lantegi bat jarri zuen urte hartan [...] Sortuko den arrain kontserben industria berria, hein batean, upeletan gatza emanda jarritako arrain eta eskabetxearen betiko industriaren jarraitzailea da); eskabetxetegi 1, Goenkale ("Bideo industrial bat, Gemelli-tarren eskabetxetegian").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

eskabetxe : AB38 1, HiztEn (okela edo arraina beratzeko likidoa. Olio, ozpin eta ardo beltz edo zuriz egiten da, beste ongailu batzuk ere erants daitezkeelarik), Euskalterm 9 // Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB50, LurE.

Beste (edozein) iturritako erabilerak

eskabetxe : DenSuk 18: "Atuna etxeko eskabetxean [...] Eskabetxea egiteko era asko daude"; 32: "atuna oliotan edo eskabetxean: lata bat (250 gr)" // Cf. olio-ozpin : AArrue JanEd, 48: "Gabon-gauean, egosi ta olio-ozpiñarekin maneatzen da [aza-loratua]" [1956]; 49: "Bixigua ere mota askotara gertu liteke, baña Gipuzkoa'n ezezik Euskalerri osoan ere arranparrillan erre ta olio-ozpiñarekin edo limoi-zumuarekin jaten da ia beti" [1956]; 57: "Otarraiña olio-ozpiñarekin"; 58: "Urraza olio-ozpiñarekin" [1956]; Egunk 2001-04-17: "ontzi batean olio-ozpina prestatu; horretarako, olioa, ozpina, tipula txikiak eta baratzuria erabiliko ditugu, eta norbere gustura nahastu behar dira. Behin olio-ozpina egindakoan, babarrunen gainetik botako da"; 2001-07-19: "Olio-ozpina egingo dugu olioarekin, piperhautsarekin eta ozpinarekin, eta gero gainetik botako dugu"; oliozpin : Argiñano: "Oliozpina egiteko, ontzi batean olioa, ozpina, koilarakadatxo bat ziape, kapar ale batzuk eta gatza ondo nahasi eta entsaladara isuri"; "Txitxarroa labean dagoen bitartean oliozpina egin [...] Egindako oliozpinarekin txitxarroa saltseatu".

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

eskabetxe : ElhHizt, HiruMila, Lur EG/CE // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.

Erdara/euskara hiztegietako datuak

escabeche formaren ordainak: eskabetxe : ElhHizt, HiruMila, Lur EG/CE; gesaltze : PMuj DCV; laster-salda : PMuj DCV (media salsa); mariatze : PMuj DCV; olio-ozpina :HiztHand (atún en escabeche, hegaluzea olio-ozpinetan).

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

EIH: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Heg.

Forma baten adiera(k)

olio-ozpina.

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - [E116]: berandu ohartu da lantaldea ozpin-olio erabaki genuela lehen itzulian (eta ez hemen ageri den olio-ozpin), baina garaiz jakinarazi digu; beraz, aldatu egin behar da definitzailea: 'ozpin-olioa'.

 - Erabakia: (2008-09-26) ok.

 

Azkue Biblioteka eta Artxiboa

ORDUTEGIA
9:00 - 14:00

Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus