Euskaltzaindiaren Hiztegia

1 emaitza ganderailu bilaketarentzat - [1 - 1] bistaratzen.

ganderailu
1 iz. Ipar. Argimutila. Tximinia gainean, urrezko ganderailuak.
2 iz. Ipar. Kandelario eguna. (G larriz). Ganderailutik Pazkoraino.

Aztergaia: ganderailu

Iturria:

Kodea [?] Data Proposamena
Hiztegi Batuko Lantaldea: Z4:HBL 1999-06-16 Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz

Formari buruzko datuak

Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]

gandeilu IE 1, Jaur ("Birjina sainduaren purifikazioneko bestan. Edo gandeiluz [sic ¿por gandera-?]"); ganderailu (eta g. egun) IE 11: JesBih 4 (adib.: "Zelebratuko du bere besta berezia ganderailu egunean"); Barb Leg 6 (adib.: "Orain Salbatoreko elizan den ganderailua garbiturik"); JEtchep ("Ganderailuak, ximinia gainean, urhezkoak ziren"); ganderalu IE 2, O Pr ("Ganderalu hotz, negua botz, Ganderalu bero, negua Pazkoz gero"); kandelairu IE 4: EZ Eliç ("Andre Dena Maria kandelairu"), Hm 3 (adib.: "Kandelairu biharamunetik Bazkodino"); kandeler 10: Lç 9 (adib.: "Ezen Tabernaklea edifikatu izan da, diot, lehena zeinetan baitziraden kandelera, eta mahaina, eta proposizioneko ogiak"); EZ Man II ("Kandeler urrezkoa"); kanderailu (eta kh-, -ill-, -ll-, -ü) L 1, Zu 5: Arb Igand ("Kanderailutik Bazkoraino"); Bp (adib.: "Zergatik khanderaillüz benedikatzen dira khanderak?"); UskLiB 2 (adib.: "Abentüko lehen igantetik Khanderallü-artino"); Etch ("Khanderallü egünin, / ekhiaren jelkh'phüntin, / jarri ginandin bidin") // Ik. OEH argitaratuan, gainera HeH Lk 2, 22n: "Purifikazionea eta Presentazionea Kanderailuz egiten ditugu"; HerVal: "Errekaldein kondia, otxailian ganderailuz einik"; Ducq ap. DRA: "Lekhu hartan izan ere zen presentatua Jesus Haurra bere aita Jainkoari Gandeilu deitzen dugun egunean"; Dv Mt 5,15: "Kriselu bat ere ez da bizten eta gaitzeruaren azpian ematen, bainan bai ganderailuaren gainean", eta aipatuak: CatLav, Herr 24-2-1955 ap. DRA (ganderailu), SalabBN (ganderailu).

EEBSko datuak [laburduren azalpena]

kandelabro EB 1: I.M. de Lezea ("Deabruak beste txalo bat egiten du eta mahai bat agertzen da bi kandelabrorekin eta gauza goxoz beteta"); kandeleio G 1: J.A. Ugarte ("Garizuma ta Abenduko egun guzietan, Urteberriz, Erregenez, Kandeleioz, Andra Maria Martxokoz, Pazkoa Garizumako, ta Mayatzekotan..."); kandelero G 1: Juan Azurmendi ("elizetan argizaria emanez, kandeleroak auts txuriakin garbituz"); ganderailu EB 1: M. Legasse ("zilarrezko zazpi ganderailuak ikusten ditut"); kandelario egun EB 1: Mintzo eta kantu 1989 ("Kandelario egunez, Gabon-jaien azken-oihartzun bezala, argiak leku berezia izaten du").

Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]

ganderailu : HiztEn (ik. kanderailu); kandelabria : AB38 1 ('candelabro'); kandelari eguna : AB50 1; kandelaria : HiztEn (ik. kandelerio); kandelario : AB38 3 (hauetan k. egun), AB50 1, LurE; kandelerio : HiztEn, Euskalterm 1 ('candelaria'); kanderailu : HiztEn, LurE (ik. kandelario) // Ez dugu aurkitu ap. DFrec.

Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak

gandeilu : DRA (candelaria); gandelairo : PMuj DVC; gandelairu : Lh DBF (chandeleur); ganderailu : EuskHizt (ik. kanderailu), HiruMila (ik. kanderailu), Lur EF/FE (ik. kanderailu), HaizeG BF (chandeleur), Lh DBF (chandeleur), DRA, PMuj DVC; kandelairu : HaizeG BF (chandeleur), Lh DBF, DRA; kandelaria : DRA, PMuj DVC; kandelario : HiruMila; kandelera : PMuj DVC; kanderailu : EuskHizt (1696; kandelairu 1636; ganderailu 1831. Ipar. Garbikunde eguna), HiruMila (1 ik. kandelario; 2 ik. argimutil), ElhHizt (Erl. Ipar. Fiesta de la Candelaria), Lur EF/FE (1 chandeleur; 2 candélabre), Casve EF (kanderailü), Lh DBF (Var de kandelairu), DRA (kanderaillu), PMuj DVC // Ez dugu aurkitu ap. EskolaHE, Lur EG/CE.

Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak

HLEH-EuskHizt: Ik. kanderailu / HiztEn: Ik. kanderailu / LurE: - / ElhHizt: - / EskolaHE: -

Informazio osagarria
Lexemen erregulartasuna

g-/k-.

Informazio lexikografikoa
Kategoria

iz.

Erabileremu dialektala

Ipar.

Forma baten adiera(k)

1 argimutila. 2 kandelario(-eguna).

Formari buruzko oharrak

Euskaltzainen oharrak

 - Erabakia: BAgiria (1997-04-25): 'Knörr jaunaren oharrak direla eta [...] ganderailu hitza ere onartu da, honako ohar hauek alboan dituela: "Ipar. h. argimutil. 2. h. kandelario". Dena den, argimutil hitza bera ere sartu ez zenez, biak geroko uztea erabaki da, hurrengo pasaldirako'.

 

Azkue Biblioteka eta Artxiboa

ORDUTEGIA
9:00 - 14:00

Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.