1 emaitza erritual bilaketarentzat - [1 - 1] bistaratzen.
Aztergaia: erritual
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:16 | 1999-02-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
ritual 9: G 8 (Cb Eg: "Ritual, eta Manual sagraduan Sazerdoteari, Sakramentuak ondo emateko, ta eria bere nekean ikusi, ta animatu, ta ondo iltzen laguntzeko ematen diozkan erreglak"; AA 6: "Ala erakusten digu Rituala deritzan Elizako liburuak", "Rituala izendatzen dan Elizako liburuak dio", "eta iritzi au ipiñi zan Rituala deritzan Elizako liburuan"; Or QA: "Elizaren Ritual edo oitura-liburuan"); BN 1 (Elsb Fram: "hartu estola, ideki liburua Rituala eta aurthiki hisopaz, plazako alderat, ur benedikatua").
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
errit- 20, rit- 15; (er)ritual 27: a) iz. 10: errit- 5 (Azurm, EHHistoriaz, J. Gabilondo, J.M. Iturralde 2); rit- 6 (Azurm 2, J. Zulaika 2, F. Mendizabal, Jaunaren Deia 1969);b) izond. 17: errit- 12 (EEM HizkLiter, Azurm 2, J. Zabaleta, X. Mendiguren B., J. Gabilondo 2, S. Ott, J.M. Iturralde 4); rit- 4 (J. Zabaleta, J. Kalzada, F. Mendizabal, SGarm Txina; (er)ritualizatu 5: R. Manjón (errit-), J. Zulaika 4 (rit-); (er)ritualizazio 3: R. Manjón 2 (errit-); F. Mendizabal (rit-) // Testuinguruak: a) Azurm: "errituala: pase jakinak, posturak ere jakinak, toreroaren pausu sazerdotal estudiatua", "Eta konprenitzen da hori ere azken finean berak bait dira haren ritual eta liturgietako sazerdote inbestituak", "Haur besoetakoa-n, gizonaren eta Theresaren heriotza ritual sakratu baten antzera jazoko da"; EHHistoriaz: "... Neolitoan jadanik taldeko errituala erabiltzen zela onartzeko"; J. Gabilondo: "literatura heriotzari ekiditeko errituala zen"; J.M. Iturralde: "Maskaradak denboraren erritualak nahiz denborari buruzko ospakizunak dira", "baserritargoaren erritualen denboratasunak aspalditik laga ditu nekazaritzaren iharduera ekonomikoen erreferentzi puntuak"; J. Zulaika: "sorgin mentalidade hartako ritualak eta sineskerak ulertzeko nahitaez animalietara jo behar, zeren hauek eskeintzen baidute ritual hoien ardatz diren imajina sintetiko nagusiak"; F. Mendizabal: "hedadura handiagoko ritual baten barruan"; Jaunaren Deia 1969: "meza ritualetan eta jaiera edo aukerako mezetan ere aldaketa batzuk izan dira";b) EEM HizkLiter: "bilera erritual baten berri ematen du Caro Barojak"; Azurm: "sakrifizioaren espazio erritual hesitua, ekintzarako bezala prestaturik", "Antzinako Iran-en badakigu, zezenaren hilketa errituala gauezko liturgien erdigune zirrarakorra izaten zela"; J. Zabaleta: "antzinako hileta erritualen ordez ehorzketa kolektiboak erabiltzen hasten dira", "agindu ritualez esplikatzen zailak direnak"; X. Mendiguren B.: "jeneralari prestatua zion sandalozko bere abanikoa logura erritualetik bere burua defendatzen laguntzeko"; J. Gabilondo: "literatura ez dela beti isiltasunaren eta eromenaren heriotzara eraman duen makina errituala", "bizirik eutsiko dion dibertimendu errituala"; S. Ott: "iharduera ekonomiko eta erritualeko hainbat alderdi"; J.M. Iturralde: "bide batez bi mezu eta bi espazio erritual kontrajartzen direla", "denbora sozialen trazak eta antolakuntza erantsi zaizkie antzerki erritual suerte hauei", "giro erritualetik kanpoko bizimodua", "modu erritualez aurkezturiko eta antolaturiko eleak ez dira endelegarri"; J. Kalzada: "Hilobi ritualak oso guti dira"; F. Mendizabal: "Gizon-dantza bezala ezagutzen ditugun modukoak, konplikazio ritualak galdu ondoren bakarkako bezala gelditu direnak"; SGarm Txina: "Shang deitu dinastiaren garaikoak dira brontzezko edalontzi ritualak";c) R. Manjón: "genero erritualizatua da hau"; J. Zulaika: "testuinguru ritualizatu zenbait arakatzeko", "Hauek plan ritualizatu baten arabera osatuak daude", "animali hoien imajinak eta errepresentazio ritualizatuak", "Era berean animalia hauek gabe aldakuntza sakon bat ematen da gure konportaera ritualizatuetan";d) R. Manjón: "Erritualizazio, topikotasun eta estilizazioaren topalekua joera manikeista da", "Iruri ez da gauza erritualizazio eta banaera manikeistan sendiaren haustura konsagratzeko"; F. Mendizabal: "badira dantza-modu honen beste ritualizazioak ere azalera zabalago baten gainean dantzatzen direnak".
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
erritual : AB50 1, HiztEn (izond.), Euskalterm 1 (izond.); erritualismo : HiztEn, Euskalterm 1; erritualdu , erritualista , erritualizazio , erritualkuntza , erritualtasun : Euskalterm (agerraldi bana). Ez dugu aurkitu ap. DFrec, AB38, LurE.
Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak
erritual : HiruMila (iz.), ElhHizt (izond.); erritualismo : HiruMila, ElhHizt. Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF, DRA, PMuj DVC.
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Informazio osagarria
Izenondo erreferentzialak
-al izond. erref.
Informazio lexikografikoa
Kategoria
1 iz.: Elizaren Erritual edo ohitura-liburuan. 2 izond.: antzerki erritual suerte hauek.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
