Euskaltzaindiaren Hiztegia
1 emaitza Tirante bilaketarentzat - [1 - 1] bistaratzen.
Aztergaia: tirante
Iturria:
| Kodea [?] | Data | Proposamena | |
|---|---|---|---|
| Hiztegi Batuko Lantaldea: | Z4:EEBS:17 | 2002-01-09 | Lantaldeak onartua, informazio bat gehituz |
Formari buruzko datuak
Erabilerak
Txostenak
OEHko datuak [laburduren azalpena]
tirante (+ beso-tirante) 3, Iraola ("Gu ezin joango gera onla zintzilik larruzko tiranti oietan", "tiranti oiekin jo zazu bizkarrian"; "Mutilla igo da eseri leku gañera eta beso-tirantiari eldu ta asi da ostikoka"); Tirante Zuria pertsona-izena, ap. Berron Kijote ("au ziona ikusi zuan: "Tirante Zuri Zaldunaren Kondaira" [...] emen aatik ori Tirante Zuri ori! emaidazu onuntz, aitakide").
EEBSko datuak [laburduren azalpena]
tirante (+ tiranta) 19: a) izond. 2: J. Agirre ("alanbre bat tirante jarri gaiñean eta sokaz ari lotuz"); X. Olarra ("Begi-niniak behartzearen poderioz zeharo tirante neuzkan"); b) iz. 17: b1) 11: Kaskarintxo ("alkandora baten gainetik tirante gris batzu eramaten zituen"); Ugalde 2 ("tiranteak eta kapela daramatzan gizon bat belarra ebakitzen", "tirante, kapela eta betaurrekodunak jarri du motortxoa martxan"); M.E. Ituarte 5 (adib.: "Belaki galtza urdinak, tiranteak, [etzazu tiranteen kontu hau ahaztu, ene seme], eta itsasoko labaina bat baino ez daramatza soinean"); J.M. Sarasola ("han dago baitere, lehenengo eskola eguna, erlijioa, urtegi borobila, josketa lana, asasinoak, kondenak, nor-nori-nork aditzak, txokolatezko tarta, lehendabiziko tiranteak, laurogei eta hemeretzi esatea"); E. Jimenez ("tiranteak diren zingola beltzak antzeman ditu"); J. Osoro ("Gerritik gorakoa brodatua, tirante finez eutsia"); eta tirantedun 2: Amaiur 1986 ("tirantedunak EMKkoei buruz txingoteren bat eskatzen badautzu, lasai mutil, Rosa Olivaresen argazki bat eroaiozu"); J. Arretxe ("praka labur eta elastiko tirantedunez jantzita"); b2) 3: J. Etxeberria 2 ("Tantai bati, zutik manten dadin, tirante bat jartzen zaio", "Tirante honek tantaiarekin 30°ko angelua osatuz tantaiaren puntan F = 50 kgko trakzio indarra eragiten badu, aurki itzazu F indarraren, Fx eta Fy osagaiak"); Elhuyar 1985 ("materiala Ipar Itsasoan erabili bada ere masten tirante moduan, ez da oraindik erabili esegitutako zubi luze batean"); b3) Zubk ItxasA 3 (eta tiranta-otzara: "mundillak / mundilletako sokak / orduko turrune / potxera / señeruk / sonda burdiña / tirantak", "Au uretan sartzen da, eta orretarako lagungarriak daukaz: tirantak"; "tiranta otzara / treotzara / tretza / tretzak jo").
Hainbat erabileraren informazioa [laburduren azalpena]
tirante : DFrec 1, AB38 4, HiztEn (galtzek beherantz egin ez dezaten, sorbalda gaindituz atzealdetik aurrealderaino doazen uhaletako bakoitza; bixigu-aparailuak esekita daudeneko buiak lotzeko erabiltzen den soka; Eraik. eta Teknol. Trakzioz lan egiten duen egitura-elementua, bere muturrak finkatuta dauden puntuen arteko distantzia mantentzea helburu duena); Euskalterm 3 // Ez dugu aurkitu ap. AB50, LurE.
Euskara/euskara eta euskara/erdara hiztegietako datuak
tirante : ElhHizt (iz. tirantes; cuerdas para atar las boyas de que penden los aparejos del besugo; Eraik./Teknol. tirante), HiruMila (iz. tirante), DRA (cuerdas para atar las boyas de que penden los aparejos de besugo), PMuj DVC (BG - cuerdas para atar las boyas de que penden los aparejos de besugo) // Ez dugu aurkitu ap. EuskHizt, EskolaHE, Lur EG/CE eta EF/FE, Casve EF, HaizeG BF, Lh DBF.
Erdara/euskara hiztegietako datuak
a) tirante/tendu: gogor (PMuj DCV); hedatu (Lur EF/FE, T-L LFB, Casve FE-ü); teinko (HiruMila); tenk (ElhHizt, HiruMila, Lur EF/FE, PMuj DCV); tenka (Lur EG/CE); tenkatu (ElhHizt); tirant (T-L LFB, Casve FE); tiratu (Lur EF/FE); zurrun (PMuj DCV); b) tirante/bretelle: bretel (Lur EF/FE, HaizeG FB -ak); galtza lokarri (HaizeG FB, T-L LFB -kh-); galtza-uhal (ElhHizt, Lur EF/FE, HaizeG FB -galtzuhal); tirante (HiruMila); uhal (T-L LFB); zaragoilahede , zaragoilalokarri (Casve FE); c) tirante/trait: azagai (T-L LFB); azkon (Casve FE); gezi (Casve FE, T-L LFB); d) tirante/épaulette: tenk-ukal (PMuj DCV); soin arkamiña (Casve FE, PMuj DCV); sorbaldako (T-L LFB, HaizeG FB); e) tirante/tirant: beharri (Casve FE, PMuj DCV - beari); hede (T-L LFB, PMuj DCV-ede); herskailü (Casve FE, PMuj DCV - eskailu); hurpe (Casve FE); sarküra (Casve FE); tirakai (T-L LFB, PMuj DCV) ; tirante (ElhHizt); zain (PMuj DCV). f) tirante/entretoise"> azkargailü (Casve FE); gezur-goiaga (PMuj DCV); lokailü (Casve FE); lotailü (Casve FE); orratz (PMuj DCV); tirante (ElhHizt); trabatexa (PMuj DCV).
Erdaretako formak
fr (DLLF): adj. tendu; m. trait (de caballería); bretelle (del pantalón); épaulette (de combinación); tirant (de botas); (Arq.) tirant; (Tecn.) entretoise; en (Collins): adj. tigh, taut, tensed, drawn; nm (Arquit.) tie, brace, crosspiece; (Mec.) brace, stay, strut; (de arreos) trace; (de vestidos) shoulder strap, braces, suspenders; it (S. Carbonell): tirante; adj. teso; tavolone largo 7 dita per 5 di grossezza; bretella; Mecc. tirante; f. gergo. nastro legato al piede di polli, uccelli, ecc. (per distinguerli); -s: bretelle, straccali; de (Langenscheidts): adj. gespannt; Zugriemen; Tragriemen; Schulterriemen; Stiefelstrippe; Zim. Binder; Bindebalken; Zuganker; Zugstrebe; Hemmkette; Hemmvorrichtung; Träger; Hosenträger.
Bestelakoak
Sistematikoki aurreratzen direnen datuak
HLEH-EuskHizt: - / HiztEn: + / LurE: - / ElhHizt: + / EskolaHE: -
Zerrenda osagarriak
Prestas: 2. gaia; 13 lek. (B 10 / G 3).
Informazio lexikografikoa
Kategoria
iz.
Forma baten adiera(k)
1 Arkit. 2 Heg. (jantzietakoa).
Formari buruzko oharrak
Iritzi-emaileak
- [E301]: "[sartzea proposatzen dut]" (1997-03-04)
Azkue Biblioteka eta Artxiboa
9:00 - 14:00
Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
