ZARZUELA

Espainiako antzerti mota berezia, abesturiko zati handiak dituena. Antzerti mota horren deitura Madrileko antzokiarenetik hartua da: Real Sitio de la Zarzuela . Generoko lehen obra badirudi P. Calderónen El jardin de Falerina izan zela, Riscoren musikaz emana. XIX. mendean “género chico” deritzan modalitatearen hedaduraz berritu egin zen, eta M. Ramos de Carrión, R. Chapí, J. Picón, F. Barbieri eta beste zenbaiten obren bitartez, ikusle ugari erakarri zituen Errestaurazioaren garaian (XIX. mende bukaeran) eta XX. mendeko lehen herenean. Madrileko herria oso zarzuela zalea da, eta F. Nietzschek ere oso gogokoa izan zuen; hala, bere anti

wagnerismoa argi adierazten zuen. Zarzuelen testugileen artean P. Baroja, J. Benavente eta C. Arniches aipatzen dira, eta, musikagileen artean, F. Chueca, J. M. Usandizaga, J. Guridi, J. Turina... Euskaraz, XX. mende hasieran erezi-irautsiya neologismoaz bataiatu zen, eta obrarik aipagarrienen artean Latxa eta Agirreren Todos erribatekos eta R.M . Azkueren Vizcayatik Bizkaira daude.

[P. U.]