tragikomedia - Literatura Terminoen Hiztegia

 
TRAGIKOMEDIA

Tragediaz eta komediaz osatzen den antzerkia. Plautok erabili zuen hitza lehen aldiz. Errenazimentuaren ondoren hedatu zen Italia, Frantzia, Espainia eta Ingalaterran. Ongi amaitzen den tragediari deitu zion tragikomedia P. Corneillek ( Le Cid ), baina Fernando de Rojasek gaizki amaitzen duen Celestina ri ere tragikome dia deitu zion. Zenbait antzerkigile garaikidek (E. Ionesco, F. Dürrenmatt...) guztiz lotuta ikusten dute tragikomikotasunarekin gizakiaren patua.

Inauterietako Tragikomediak izenez ezagutzen dira euskaraz Inauterietako gaiak erabiliz sorturiko zenbait antzerki lan garatu ere, Hérellek sailkatu eta deskri batu zituen lehenik. Kontzeptu edo pertsonaia moralen epaiketa eta kondenazioa errepresentatzen da Inauterietako Tragikomedietan. Beti kristau espirituaren eta paganismoaren arteko tenka eta tirabira adierazten dute, bereziki Inauteri eta Hausterreren artekoa.

XVIII. eta XIX. mendekoak dira G. Hérelleren iritziz. Zuberoan idatzi ziren, baina beste hizkuntza batetik egokituriko obrak direla uste da; izan ere, Europa osoan zehar errepresentatzen ziren Inauteriaren eta Garizumaren arteko borrokarekin eta epaiketarekin bat egiten du gaiak. Bi obra soilik gorde dira, eta haiek XVIII. eta XIX. mendean bost aldiz antzeztu ziren, azken aldiz 1852an. Jokalekuari eta koreogra fiari buruzko daturik batere ez da jaso.

Obren egiturari dagokionez, bi antzezpen mota biltzen dituztela azaltzen du Lekuonak: Moralitateak eta Eztabaidak. Lehenengoak, bertsotan idatziriko alego riak dira eta horietan bizioak hurbiletik deskribatzen eta ilustratzen dira, hizkera laban, nasaia eta lotsagabe samarrean. Eztabaidetan, aldiz, pertsonaien arteko tirabirak eta zalantzak agertzen dira, epai eta borroka baten itxura egiten dute.

Euskaraz ezagutzen diren bi obrak hauexek dira: Bachus, Phantzart eta Inauterien epaiketa eta kondenazioa. Lehenengoa mozkorkeriari buruzko kritika eta epaiketa da; bigarrenak sabelkeriaren kritika egiten du; azkenak, berriz, Garizuma eta Astearte Inauteriaren arteko zalaparta du gaitzak. Iñaki Mozosek argitaratu zituen ( Inauteria Euskal Literaturan , Eusko Ikaskuntza, Donostia, 1986).

[P. U.]

Estekak:

    Beste hizkuntzatan:

    es: tragicomedia
     fr: tragicomédie
     en: tragi-comedy

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus

Azkue Biblioteka eta argitalpenak

Maximiza tus ganancias en criptomonedas confiando en Bitplex 360, una plataforma diseñada para el éxito.
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
z-library z-lib project
Casino siteleri arasında yerinizi alın, kazançlı çıkmanın keyfini sürün! Heyecanı kaçırmayın.
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper