PARAFRASI

(grek. paraphrasis, azalpena, hedapena)

Testu bat azaltzea edo interpretatzea, anplifikatuz, ilustratzeko edo ulergarriago egiteko asmoz. Erretorika figuretan, hitzezko figuren artean sailkatzen da, egitura errepikatze eta amplificatio bidez sortutako prozedura, maiz egitura paralelistikoa izaten duena. Adibidez:

“Gizon bat hil da; jaun bat, gure departamenduan bizpahiru urte huntan lan onik egin duena, eta zalaparta ederrik erabili, ba eta erabil-arazi. / Francière, aspaldiskoan, ja, eta guziz azken denbora hautan, hainbertze elepide katixima eskuararen eta Eskual-herriko zuzen zahar egundainoko guzien kontra eman duena, eta iduriz are gehiago emaiteko xedetan zena, hil da supituki, joan den astearte arratsaldean.”

( Jean Hiriart-Urruti, Mintzaira, aurpegia: Gizon! )

Eta Tx. Agirrek ere Garoa ko pertsonaietako bat aurkezterakoan:

“Manueltxo zan Zabaletako giza-landare berria, ta txit maite zuten etxe har tako denak. Landare berriari begiratzen zaio zarrari baño pozago ta arreta geia gorekin. Zarrak zer eman duan jakiten da, baño ez gazteak zer eman dezakean. Zarra gogorra izan oi da, sustraitua, edertasun gabea, bere oiturari eutsia, txer tatzen gaiztoa. Gaztea berriz ezea, polita, biguna, guria, txerterraza. Zarra, iñau sitzen danean, zapuztu egiten da, gazteak indar berria artzen du. Zarrak beti dauka zer erantzun, gazteak beti zer ikasi. Gaztean egin bear da lan, zartzan gauza onik izatea nai badegu.”

[X. A.]