OPERA

Musika obra dramatikoa da, non testua antzezle kantariek jokatzen duten, orkestraz lagundurik. Gaur ezagutzen den moduan, XVII. mende hasieran sortu zen Italian, besteak beste C. Monteverdi musikariaren eskutik. Haren lan aipatuenak Orfeo(1607) eta Ariadna(1608) operak dira. Frantziara hedatu zen, eta han aurkitu zuen bere bigarren gune nagusia, J. B. Lully, Chr. Gluck, eta J. Ph. Rameaurekin,

XVIII.

mendean.

XIX. mendea italiar operaren urrezko garaia izan zen; besteak beste, G. Rossini,

G.

Donizetti, G. Bellini eta G. Verdiren obra gailenei esker. Gaur egun arte irauten dute antzerti mota horren ospeak eta ikuslearen zaletasunak. Euskal Herrian ere izan du oihartzunik operak: XIX. mendean, J. K. Arriagaren Los esclavos felices (1820) aipa daiteke eta S. Baroja eta J. A. Santestebanen Pudente (1878) ere bai.

XX.

mendean, aldiz, J. Guridiren Amaia (1920), F. Escuderoren Zigor (1967) edota

L.

de Pabloren Kiu (1983), beste askoren artean.

[P. U.]

OPERA BUFFA

(it. opera buffa , fr. opéra bouffe, opera bufoa)

Operaren azpimota bat da. Antzerti mota arin bat da, sarritan satirikoak diren elkarrizketez eta kantaldiez osatua. Napolin sortu zen, eta G. B. Pergolesi eta D. Cimarosa izan ziren opera mota horren musikaririk garrantzizkoenak. Geroztik, herrialde askotan zabaldu zen, W. Mozarten eskutik herrialde germaniarretara, G.

H. Haendelekin Ingalaterrara, M. P. Mussorgskirekin Errusiara, eta beste. Euskal Herrian, haien jarraitzaile izan zen Xabier Munibe, Peñafloridako kondea. El Borracho Burlado (1764) opera komikoa sortu zuen, euskara eta gaztelania balia tuz.

[P. U.]

OPERA TXINATAR

Budismoarekin batera K.a. I. mendean sortu zen antzerti mota, dantza, mimoa eta kanta konbinatuz. XIX. mendean lortu zuen betegintzarre estilistikoa Pekingo Operan. Bertako antzezleen heziketa hamabi urterekin hasten zen, eta gogor eus ten zioten antze guztiak menderatu arte. Pertsonaiek jantzien kolorearen araberako balio sinbolikoa dute eta lau motatan sailkatzen dira: sheng (gizonezkoak), tan (emakumeak, gizasemeek antzeztuak beti), chou (irrieragileak), eta ching (erraldoi indartsuak, makillajez ondo maskaratuak).

[P. U.]