FUNTZIO FATIKO

Komunikazio ekintza batean igorleak, hitzen bitartez solaskidearekin harrema netan hasteko, fatikoa deitzen den hizkuntz funtzioa erabiltzen du, hain zuzen bien arteko lotura izango den komunikazio kanala probatzeko. Haurrek eleketa hastean

menperatzen duten lehen funtzioa da. Funtzio fatikoa betetzeko, hots, solaskideen artean loturaren egiteko eta, ondotik, haren sendotzeko, funts gutxiko hitz edo hitz multzo batzuk erabiltzen dira: “ Allô !” edo “Bai, esan ..” telefona hartzerakoan, edo berdin, elkarrizketaren luzatzeko edo suspertzeko, “Bai eta...” ala, “ Beraz ...”, “ Hara...” , “Begira ...”, “ So egizu ...”, eta abar.

Literaturan, antzerkian eta eleberrian bereziki, funtzio fatikoaren ezaugarriak nasai aurkitzen dira. Genero horien bitartez pertsonaien arteko gorabeherak eta harremanak erakusten diren ber, lotura xume horiek beharrezkoak bezain esangu ratsuak dira: “Orhoit hadi, muthikoa, mintzatzeak zilharra balio badu...”, “Idek zatzik beharriak, Pello...” (J. B. Elizanburu, Piarres Adame ).

Bestalde, irudimenezko testuetatik kanpo ere, arrazoibidearen laguntzaile gisa baliatzen ditu idazleak, ordura artekoaren sintesia iragartzeko ala irakurlearen arre ta biltzeko bere alde:“Garbiki mintzatzeko eta orok aditzeko menean, izenda ditza gun beren izenez erhokeria batzu.” (J. Etxepare, Buruxkak ).

[J. C.] Ikus, halaber, F UNTZIO .