FUNTZIO ADIERAZKOR

Hizkuntzaren bidez komunikazio mota bat lortzen dute solaskideek eta horren partaide eta osagaiak honako egitura honetan agertzen dira: testuinguru edo erre ferentzia batean, igorleak mezua igortzen dio hartzaileari. Horretarako kode batez baliatzen da eta kanal baten bitartez igortzen du. R. Jakobsonen arabera, sei osa gai horietarik bakoitzak hizkuntz funtzio berezi bat eragiten du:

–

testuinguruak: funtzio erreferentziala

–

igorleak: funtzio adierazkorra

–

mezuak: funtzio poetikoa

–

hartzaileak: funtzio konatibo edo deitze funtzioa

–

loturak: funtzio fatikoa

–

kodeak: funtzio metalinguistikoa

Komunikazio ekintza batean, esakuntza igorlearen gainean finkatua delarik, harengan ezartzen duelarik arreta, mezuaren funtzio adierazkorra, espresiboa edo emotiboa bihurtzen da nagusi. Halakoetan, solasean ala idazkiaren bidez, bere baitako egoera eta sentimenduen berri ematen du hizlariak edo hizlariak: “Bañan... ezin:

Beeko bear goriak

narama... Agur,

soro, sagar, mendiak !...

(“ Bultzi-leiotik ”, Lizardi.)

Literaturan, lirismoa sortzen du batez ere funtzio horrek, bihotz altxatzeak eta zarrastak puntuazio, oihu (interjekzio) edo beste ñabardura (modalizazio, eta abar) batzuen bitartez azpimarratzen dituelarik.

[J. C.]

Ikus, halaber , F UNTZIO .