DITXO

Ditxoa esaldi errimaduna da, irri egiteko edo entzule denari ziria sartzeko gehie netan, ihardespen zorrotzak emanez. Ditxoka aritzen direnak deitzen dira ditxolariak edo zirtolariak. Hona, adibidez, Xalbador bertsolariak kontatzen duena bere Odolaren mintzoa liburuan (1976). Urepeleko gizon batez hauxe dio:

“Orroitzen naiz behin: menditik ardi esnearekin zatorrela, esne ontzia alde an pausaturik jarrita zagoela ikusi nuen eta nik erran bainion:

—

Hola, Piarre ! Pausan ? Ihardetsi zautan :

—

Ba, esneak ez nezazken jasan ! ” Gizon berari Xalbadorek : “ — Errazu Piarre: pertsulariak dudarik gabe gaztetik izaiten du jitea ? Ihardetsi zautan :

—

Ba eta zahartzean joaitea ! ” Beste adibide bat: “Hainbat euskaldun seme-alaba dauden herrialde eder batean, Argentinan sortu zen dantza bat, urrats bat aitzinerat eta biga gibelerat: “Hori deitzen da tango Eta horrelako bertze frango Inbido eginen dut ezin eginez hordago

Ez gaitezela eror beherago.” ( Herria , 2000-III-4, Iholdiko artikuluan, “Posta”)

[J. H.]