Itun Zâŕa
—1) Zema eta poz: 1’tik 6’raño.
—2) Ixrael eŕiarentzat iragaŕkizunak: 7’tik 12’raño.
—3) Atzeŕientzat zemak: 13’tik 37’raño.
—4) Ixrael’en beŕerospena eta luŕ guziarena: 37’tik azkeneraño.
Yaube utzi, Ixrael’go Deuna aseŕererazi dute, ta atzera asagotu zazkio.
Buruak oro gaxorik, eta biotzak oro miñez daude.
Ez dut nai txekoŕen odolik, ez bildots-antxumenik.
luŕiña gogaikaŕi bait-zait.
Ilbeŕiak, larunbatak, biľerako deyak... ezin yasan dut yai onen txaŕkeriekin nâstea.
nekagaŕi zazkit; aspeŕtu naute.
purpura bezain goŕiak ba’lira, * artiľe zuria bezelako egingo dira.
umezurtzei, dagokiena ukatzen diete, (Ye. 5, 26) ta alargunen auziak bazteŕtzen ditute.
ta aŕagoz bezela, zepa guzitik garbituko zaitut, zure estain guzia ateratzeko.
Ta aŕezkero «Iri zuzena, Iri kirmena» deritzakezu.
ta zuzentasunez berebat ango onbideratuak.
ta urik gabeko baratza bezela.
Legea Sion’dik irtengo bait-da * eta Yerusalem’dik Yaube’ren itza.
Yaube bakaŕik goretsia izango a egun artan.
aŕo, aidoŕ ta anpurutsu guziak iraultzeko.
ta begiei zoragaŕi zayen edozeren auŕka.
gaztea zâŕari, ta gizabaŕekoa aundizkiari yaŕkiko zayo.
«Longaña duzun ori izan zakizkigu nagusi, ta bego zure ardurapean ondakin au» ba’diotsa,
Ez nazazute eŕiaren nagusi yaŕi»;
Zori gaiztokoak, beren buruen kaltez bait-dabiltz!
ta bere eskuek egiña biuŕtuko diote.
Sion’go alabak aŕotuta, lepo-zut eta begi-irtirin, uŕats-tartain ta oin-txiľinka dabiltzan ezkero,
ta gaizkatu leitezken Ixrael’go semeak deduz ta pozez daudeke.
Zuek bakaŕik biziko ote-zerate luŕean?
Etxe asko poŕokatuak izango dira, noski, etxe aundi ta edeŕak iñor gabe geldituko dira.
ta ardoak irakiten dioten arte iľuntzeraño edaten ari diranak!
ayen oŕitsetan ugari dira;
Yaube’ren egitetarako begiratzerik ez dute, * ta Aren eskuek burututakoa ez dakuste.
ta lagunabaŕak egaŕiz igaŕtuko.
atzeŕiko semêk irentsiko ditute.
Ixrael’go Deunaren burupidea, ezagun dezakegunl
ta beren iritziz zûŕak diranak! (Itz. 3, 7; Eŕ. 12, 16)
ta zintzoaren eskubidea ukatzen dutenak!
ta agotza gaŕak suntsi egiten dun bezela, alakoen eŕoa irotu, ta erneak autsa bezela apuŕtuko dira, Yaube Sabaot’en legea zapuztu
ta Ixrael’go Deunaren itza ezetsi dutelako.
bere eŕiaren auŕka, ta Beraren eskuak aren gañera eramanik yo du, ta mendiak zotukatzen zirala, ayen iľotzak zeyan erdian simauŕa bezela dauntza. Ez da oŕatiño Aren aseŕea ibitu;
orain ere edatua da Aren eskua.
ta ustai guziak tenk:
zaldien apoak sukaŕi dirudite ta gurpiľek ekaitz-zirimolak.
«Deuna, deuna, deuna da Yaube Sabaot! luŕbira osoa Aren ospez betea da.»
«Zoaz ta esayozu eŕi oŕi:
Entzun, bai, entzungo duzute; uleŕtu, ordea, ez; * ikusi, bai, ikusiko duzute; ezagun, ordea, ez.
goŕtu aren belaŕiak eta itsutu aren begiak, begiz ikusi, belaŕiz entzun ta biotzez aditu ezkero atzera itzuli ta sendatu ez dadin».
ta luŕaldea etze egiña gelditu arte.
bañan izai ta arte-enboŕa ebaki ondoren andua bizi gelditzen dan bezela, Ixrael’en eŕoa ere bizi geldituko da.
Ara! neskak sabelean seme soŕtu *
ta argitara ekaŕiko du;
ta aren izena, Emanuel izango da.
aŕuetako aranetan, aŕkaitz-iŕinetan, ta sasi ta laŕe guzietan.
buru, oin ta bizaŕ guzietako iľeak moztuko ditu.
guriñez ta eztiz iñutuko bait-dira luŕaldean gelditu leitezkenak oro.
sasi ta lapaŕak baizik luŕalde osoan ezer ez daiteke-ta.
gertu zaitezte, ta biŕinduak izango zerate, gertu zaitezte, ta biŕinduak izango zerate;
nere ikaslentzat.»
ta oŕ dabil pozik zure auŕean itayaroan oi dabiľan pozez, aŕapakiñak banatzean oi dabiľan lekayoz.
zuzen ta bidez gauŕdanik sendotuta.
Yaube Sabaot’en azkuak iritsiko du ori.
Ez da oŕenbestez Yaube’ren aseŕea yabaltzen; oraindik yasoa dago Aren eskua.
palma ta iya egun berean Ixrael’i ebakiko dizkio.
gezuŕa irakasten ari diran igaŕleak, oŕa buztana.
oyaneko zakaŕak eŕetzen, ta kea goruntz zirimolka ateratzen.
nork bere besoko aragia iresten du;
Ez da oŕenbestez Yaube’ren asaŕea yabaltzen, ta Aren eskua oraindik yasoa dago.
aspertzeke ari diranak.
bere egitekoa burutu dukenean esango duna:
«Asur’ko eŕegeri nozitu eraziko dizkiot aren biotz paŕastelaren erneok eta aren begi aŕoen so aŕanditsua.»
Asur’ko azkaŕak zargailtasunez yoko ditu, ta aren aintzapean sua piztuko du dana gaŕez eŕetzeko.
auŕ batek zenbatu al izango ditu.
eta Yakob’en etxeko yarei irtendakoak ez zazkio gerokoan yazaŕleari ezaŕiko; * Yaube’ri, ostera, Ixrael’en Deunari, atxikiko zazkio zinki.
Yakob’en poŕokaldia erabakita bait-dago.
zigoŕez yotzen ba’zaitu,
ta makiľa, Aigito’k bezela, zure auŕka yasotzen ba’du.
Entzun, Lais ori! Anatot gaxoa!
txekor, leoikume ta ardiak elkaŕekin dabiltzke, ta auŕtxo batek zaituko ditu.
ta Yuda’ren etsayak poŕokatuak izango dira. Eparain ez dagoke Yuda’rekiko tukuz, ta Yuda’k ez du Eparain zapalduko.
«Goratzen zaitut, Yaube, aseŕe zintzazkidalarik,
zure sumiña ibitu dalako ta poztu nauzulako.
eskieŕ nago belduŕik gabe;
nere indaŕa ta nere iľaŕainbidea Yaube bait-da,
ta osasun, Yaube izan zait». (Ir. 15, 2; Er. 118, 14)
ta egun artan diokezute:
zuen erdian bait-dago Ixrael’en Deun aundia.
entzun bildutako eŕege ta eŕien zarata
Yaube Sabaot’ek bere osteak gudarakoan ikeŕtzen ditu.
Yaube ta Aren aseŕe-moŕoyak luŕ osoa abaŕikatzeko.
eta yaun zakaŕen anpuruskeria luŕeratuko.
ango etxekondaŕak ontzez beteko dira: bertan biziko dira egalpeŕak, eta yauzika dabiltzakete tximuak.
Ta aŕotzak bilduko zazkio ta Yakob’en etxeari itsatsiko.
moŕoi ta mirabe eukiko ditu, atxiľo zeuzkatenean atxiľotuz ta yabe zitzazkionetan yabetuz.
erosta au abestuko duzu:
«Zer dala-ta opoŕ dago zapaltzaľea, ta amaitu da ekaitza?
«Lo etzan zeranetik, iñor ez da igotzen gu ebakitzera».
«Zu ere gu bezela erori ta gure ideko egin zera!»
zure nebelen otsarekin;
aŕak ditukezu azpiko ta aŕak ere estalki!
«Gizon ori al-da luŕa dar-dar ta eŕiak kordoka zitunean,
zure iľobitik uŕun iraitzia zauntza zure ezpatak ildakoen ta lezeko aitzetara amildutakoen iľotzez estalia saŕaski istikatua bezela.
—dio Yaube Sabaot’ek— eta suntsituko ditut Babilon’en izen ta ondakiñak, azi ta ondorea —dio Yaube’k—.
«Aŕtu dudan asmoa zearo burutuko da noski, erabakita nago, ta egingo da erabat.
Bere eskua yaso dun ezkero, nork daragioke atzera?»
urtzekoa bait-zera osorik, Pilistai ori.
Ipaŕaldetik bait-datoŕ kea, ta aren leŕoetatik ez da bat ere sayesten.
Yaube’k eraiki du Sion bere eŕiko landeŕen gorkutzat.
Ots! gauez erasoa, Ar-Moab poŕokatua izan da!
Ots! gauez erasoa, Kir-Moab poŕokatua izan da!
Ta gaitz goŕiagoa igoŕiko diot Dimon’i
leoi bat Dimon’dik itzuritakoentzat eta eŕiaren kondaŕentzat.
Sela’tik basoan baŕna Sion’go alabaren mendira.
Kir-Areset’eko mâtsopiľei buruz adiaka ari dira guziak izututa;
Esebon ta Eleale, nere malkoz ordituko zaituzt, zuen zitu ta uztaren gañean lekayoak isiľi bait-dira.
ta berebat nere biotza Kir-Areset’engatik.
«Saripeko iru lan-urteren buruan Moab’en ospe ta eŕi kopurutsua uŕi izango da, ta aren kondaŕak, gutxi, zirtzil ta indaŕgabeak.
an laŕatzen dira, ta iñork ez ditu oiltzen.
ta berebat nagusitza Damasko’ri;
ta osterantzeko Aram’eri gertatuko zayo Ixrael’en aintzari gertatu zayona
—dio Yaube Sabaot’ek.
bañan Yaube’k zematzen ditu; ta uŕutira iges dagite, baeko agotzak aize-auŕetik
eta auts-odeyak ekaitz-auŕetik eramanak bezela,
Ori gure erazlên laiña; ori gure laŕutzaľên zoria!
iizko ontzietan geznariak itxasazalean gaindi bidaltzen dituzuna!
Ara Yaube! odei arin baten gañean Aigito’ra datoŕ, * ta Aren auŕean ikaraz asi dira Aigito’ko idolak eta Aigito’ri biotza urtzen doakio.
ta ibaya ustu ta idoŕtuko da.
«Yakitunen seme nauzu; antziñeko eŕegên seme?»
ta zinpeko eskeintzak egingo dizkiote; ta beteko ditute.
Yaube’rengana biuŕtuko bait-dira, ta Ark entzun ta sendatuko ditu. *
aŕaparia aŕapaketan, ta itxeslaria itxesketan. *
Igo, Elam! ertxa, Madai!
Adiak oro amaitu beaŕ dira.
emakumeren erdimiñak bezelako miñez nago.
Entzutez txundituta; ikustez izututa gelditu naiz.
ango yatea! ango edatea!
Zutik, agintariok! gantzutu babeskia!
«Ots! yaŕi zaitzaľe bat, dakusken guzia yakiñerazteko»
Yaube Sabaot’i, Ixrael’en Yainkoari entzun diodana iragaŕtzen dizuet.
«Ataizlari, zein gau-aldi dugu? ataizlari, zein gau-aldi dugu?»
«Ba-datoŕ eguna, baita gaua ere. Galde egin nai didazute, galdetu itzul zaitez beŕiro.»
Zer duzu etxegañetara alde guzietatik oŕela igotzeko,
Zurean iľak ez dira ezpataz, ez guduan il.
ta aŕkaitzean beretzat egoitza atontzen dunarengana. Ta esayozu: «Zer duzu emen? nor zera zu emen,
iľobia zuretzat egiteko?
An ilko zera; an izango dira zure gurdi ospetsuak, zure nagusiaren geren ori.
Negaŕ egizute, Tarsi’ko ontziak, poŕokatua bait-da, etxerik gabe, saŕgurik gabe. Ketin-aldetik itzultzean beŕia eldu zaye. *
ez dut mutiľik iñutu, ez neskarik azi».
Yaiki ta zoaz Ketim’era;
an ere ez da zuretzat atsedenik izango.
saltzaľe ta erosleak, maľeguz emaľe ta yesaleak, aŕtzekodun ta zoŕdunak.
Argatik erortzen dira an bizi diranak, eta uŕitu dira gizakiak.
Yaube’ren aintza itxasotik aldaŕikatuz:
«Gora Zuzena!» Nik, beŕiz, diot:
«Nere miña! nere miña! nere zoritxaŕa! * ogenak ugaltzen doaz! geyegi ugaltzen gero!»
ta lezetik irtena sarera datoŕke: goiko txinboak zabalduak bait-dira, ta luŕeko azpia zotukatua.
Goretsiko zaitut, eta zure izena ospatuko dut; zure asmoak aŕigaŕiak bait-dira eta zin-ziñak antziñeko zure agintzak.
altsuen oldaŕa, orma darauntsan ekaitza bezelakoa bait-da.
ta luŕ osoan bere eŕiarengandik gerena asagotuko du.
—ala bait-dio Yaube’k—.
Aren zai geunden, ta yareingo gaitu!!
Ara Yaube! Arengan ezaŕia genun itxaropena: poztu ta ikotu gaitezan, yarein gaitulako.
Moab, beŕiz, Aren azpian istikatua izango da ateko loitza istikatua oi dan bezela.
bañan aren goramiña ta esku-ekiñaldiak
Yaube’k eragotziko ditu
Yaube’ren aunditasuna ikusteke.
euria mugonez damayot, eta kalterik eldu ez dakion gau ta egun zaitzen dut.
lapaŕ ta ñaŕak bezela artara letozkenei auŕka nertenkieke, guziak eŕetzeko.
ta onezkoak Nirekin egitea
onezkoak, bai, Nirekin egitea.
Il ote-du, iltzen zutenak il ditun bezela?
Ori izango zayo zitu osoa, bere ogenaren erinketa.
etxe ustua ta etze utzia bezela;
ta artan muskiľak zirtzikatuz laŕatu ta etzango dira txekoŕak.
ta emakumêk, etoŕirik, eŕetzen didute.
Eŕi sengabea, noski, da ori;
argatik ez zayo aren Egiľea eŕuki izango;
eratu dunak ez du asketsiko.
Euparate ibaitik, Aigito’ko aŕuraño nabai-eraziko du.
Ta Ixrael’go nere semeok bilduko zaituztet.
Asur’ko bazteŕetan baŕeyatuak
eta Aigito’koan eŕbestuak itzuliko dira
ta Yerusalem’go mendi gurenean, Yaube yauretsiko dute.
aren aintzaren edeŕgaŕitzat yaikitako lore zimelkoŕa!
Eparain’go ordien buruntza aŕanditsua.
Edoskitzetik ateratakoei?
Ugatzetatik kendutakoei?
Arau, bai, arau! Orain emendixek! Orain andixek!
Bañan ez du entzun nai izan. *
Agintza, bai, agintza!
Agintza, bai, agintza!
Arau, bai, arau!
Arau, bai, arau!
Orain emendixek!
Orain andixek!
yoanik, atzeruntz erori, autsi;
ta sarean atzemanak izan daitezan.
itz aŕtuta gaude xeol’arekin.
Ugolde zakaŕa ez zaigu igarotzean uŕbilduko, gezuŕa bait-dugu itxarobide, ta atzipean ostenduko gera».
aŕi yatoŕ bat, giltzaŕi edeŕ ta gotoŕa; siñestuna ez bedi leya.
Igaroaldi bakoitzean eroango zaituz;
igaroko da, beŕiz, goiz oro, egunez ta gauez; izuak bakaŕik adiraziko dizue entzungo duzutena.
bere asmotan aŕigaŕi ta yakitez aberatsa bait-da.
Dabid’ek bere egoitzarako iri autua! *
Urte batez oraindik bildotsak lepo egitzizute.
Sion mendiari erasoko dioten eŕien oste guziak.
aldaroka dabiltz; edari ordigaŕirik gabe, ordea.
eta, zuen igaŕle eta ikusle zoŕotzenak estaliko ditu.
alako idaztia irakuŕtzen dakinari emanez «Irakuŕi» esaten ba’zayo «Ezin dut» —darantzuke— zildaituta bait-dago».
«Irakuŕi» esaten ba’zayo,
«Irakuŕtzen ez dakit» darantzuke.
ta lotsa ori ayengan giza-agindu bat betetzea baizik ez da.
Eta ditun gizon zuŕen zuŕtasuna urtu
ta yakitunen yakintza itzaliko da. (1 Ko. 1, 19; Ab. 8)
Yaube'rengandik ostentzen diranak, eta beren egitekoa itzalgaizka burutzen dutenak «Nork ikusten gaitu? nork gazagutzi» esanez. (Ika. 23, 21)
Ori bait-litzake, egiľeari egindakoak «Ez nauzu egin», ta eltzegiñari eltzeak: «Ez duzu igurdizirik» esatea.
ta gixaxoak Ixrael’en Deunaz ikotuko dira.
Yakob’en etxeari diotsa:
«Yakob ez da ordun lotsa izango;
aren auŕpegia ez da gauŕdanik zurbilduko.
ta nere atsik gabe itunak lotzen ari zeraten seme biuŕiok!
lotsa ta gerena dakazkien eŕi artzaz.
Leoi, ziraun ta erensugek arakatutako luŕ zail ta izugaŕian baŕna, beren ogasunak astoen bizkaŕetan ta altxoŕak gameluen konkoŕetan eramanez, ezertarako on izango ez zayen eŕira doaz.
Oŕegatik Eŕahab mokoŕtua diotsat. *
Ez ibiľi gurean beti kalaka Ixrael’en Deuna dala-ta».
«Itz au ezetsirik, indaŕ ta maŕoetan ustea ipiñi ta ayetatik zuen eskieŕtasuna eskegi duzuten ezkero,
ayengatik orma, oben egiñez, luŕera sostean iraulita datoŕ;
—Iges egin zuek?—«Zaldi ariñetan gero!»
—Ariñak ere izango dira zure esesleak.
Yainko zuzen bait-da Yaube.
Zori ontsuak Arengan uste ona dutenak!
zure negaŕa amaituko da; Yauna eŕuki izango zaizu; zure aŕen-oyua entzun ala, erantzungo dizu.
ez zaitu, ordea, irakaslerik gabe utziko; zure begiok ikusiko dute zure irakaslea,
«Au da bidea; artan ibiľi zaitez».
astagaitzak bezela astantu itzazu «utikan» esanez.
ta aloŕeko zitutik ogi edeŕ ta ugaria dukezu; zure abereak zelai zabaletan laŕatuko dira;
uyol aunditua bezela, irteten zayo;
ta laŕi-artzez eŕiak yaŕostera ta ayen mâtsaiľetan aokoa yaŕtzera datoŕ.
erakutsiko du bere besoa beruntz biuŕtua.
Yaube’k zigoŕkatuko du:
aren zaldiak aragi, ez gogo;
ta Yaube’k makuŕtuko du bere eskua ta ordun bai laguntzaľea, baita lagundua erori egingo dira ta biak batera ilko.
egindako idolak egun artan bakoitzak beregandik yaurtiko bait-ditu. *
Ezpatatik anka egingo du, eta aren gazteak zergapean auŕkituko dira.
Ala dio Sion’en bere sua
ta Yerusalem’en bere labea daukan Yaube’k.
ta maltzuŕkeri zitalak asmatzen ditu auzian bere eskubidea maldatzen duten landeŕ gizaxoak gezuŕez galtzeko.
mâsti-zitua peituko da, ta uztarik ez da izango.
laŕi zaitezte, kaskariñok!
Alde yazki edeŕok! alde apaingaŕiok!
Zuen geŕuntzeak zurdaz yantzi itzazute!
landa zoragaŕi ta mâsti zitutsuengatik.
Laŕutzaľe izandakoan laŕutua izango zera; txautzaľe izandakoan txautua izango zera.
ta andik erabidez ta zuzentasunez Sion betetzen du.
Asur’ek ituna autsi du, ta iriak ezesten ditu; iñori ez dio yaramonik egiten.
Liban, âlkez ta muŕi, Saron, otaluŕ biuŕtu da, Basan ta Karmel oŕiulduta daude.
ta sutan lapaŕak bezela, eŕiak auts egingo dira.
Alako gizakia goyenetan biziko da
aŕkaitz gañean eraikitako gazteluan babestuta; ogia damayokete, ta ura ez zayo peituko.
«Non da zergaria? non aztakaria? non doŕezaya?» *
zure begiek ikusiko dute Yerusalem, atseden-egoitza, aldatzerik ez duken kapaŕa; ez dira aren kalkak iñoiz ere erauziak ezta aren lokaŕietako bat ere autsia izango.
Bentzu luŕak eta an dan guziak, luŕbirak eta an soŕtzen diran guziek!
artatik kea igoko da beti; luŕaldea menderen-mendêtan ustuta geldituko da ta an iñor ez da ibiľiko.
eta, korta egaipeŕek.
Aren aoko esanak bait-dira, ta Aren atsak bildu ditu.
Liban bezain zoragaŕi
ta Karmel ta Saron bezain eder biuŕtuko dira, Yaube’ren aintza ta gure Yainkoaren edeŕtasuna ikustean.
Ara! zuen Yainkoa apenarekin datoŕ;
ta Aren ordaiña ikusiko duzute.
Ber-Bera datoŕ; Artxek yareingo zaituz.
basoan urguneak azalduko bait-dira, eta, etzean ur-latsak.
Erensugen egoitza ta oea ziran auŕkintzak seskadi ta idoyak izango dira.
Betiko pozak burua beteko die; atsegin ta poza yabetuko zazkie, ta axanpa ta negaŕek ayengandik iges egingo dute.
ta indaŕtzat ote-dituzu? Nor1 ezaŕita yaŕki zazkit?
-du Asur’ko eŕegeren eskutik?
Nargaz ta ñakaz dagokizu Sion’go alaba garbia; burbuñoka duzu gibeletik Yerusalem’go alaba.
Noren auŕka mintzoa eraiki ta begiak goratu dituzu? Ixrael’go Gurenaren auŕka?
esan duzu: «Nere guŕditzarekin
mendi-gañetara, Liban’en tontoŕera igorik, ango izai tantayenak, eta leŕ edeŕenak ebakiko ditut; eta aren erpiñeko bazteŕean, Karmel irudiko oyanean saŕtuko naiz.
orain, beŕiz, burutzera noa, iri azkaŕak iraulkin-meta biuŕtuz.
Oŕegatik nere oboa suduŕean ta ao-zildaya ezpañetan ezaŕiko dizut, eta etoŕi zeran bidetik itzuleraziko zaitut.
bañan irugaŕenean erein ta itaitu ezazute, mâstiak landatu ta ayen mâtsak yan itzazute.
Ori burutuko du Yaube Sabaot’en azkuak. *
ezta babeskirik auŕkeztuko, ez pezoirik inguruan eraikiko.
Yaube Yauna ikusiko;
an etzandakoen artean ez dut gizakumerik ikusiko.
Euleren eduz nere bizia euntzen niardula, eriak ebakitzen dit, gau ta egun aultzen naula.
ezur guziak uratzen dizkit, goizetik aŕatseraño akitzen naula.
Atsekabe naiz, Yaube; suzpeŕtu nazazu.
Osasuna biuŕ zaidazu; bizi nadin idazu.
Zuk nere bizia leze galgaŕitik idoki duzu, Zuk nere ogen guziak zure bizkaŕera egotzi dituzu.
Aitak semei darakuskie zure kirmentasuna.
Yuda’ko iriei esayezu: Ona zuen Yainkoa!»
Bere besoak dana azpiratzen dio; ta berekin bere saria ta bere ordaña bere auŕean dakaŕ.
Nork kotsuka luŕaren autsa taxutu, edo mendiak txonpelaz, ta muñoak aztagaz aztatu?
Nor izan du irakasle?
Zuzenbideaz nork argitu du?
Nork irakatsi dio yakintza ta senerako bidea erakutsi?
ta uŕegiñak uŕeztatu
ta ziľaŕezko edeŕgariz apaintzen du.
Ez al-zaizue asieratik yakiñerazi?
Luŕa luŕ danetik ez al-zaizue irakatsi?
ta luŕeko nagusiak ezerezten ditu.
Oŕen aundiak dira Aren indaŕ, al izate ta nagusitza!
auzian batera saŕ gaitezan.
datoz ta uŕbil dira.
ez uzkuŕtu, zure Yainkoa naiz-ta;
beti lagunduko zaitut; nere esku kirmenez beti irozoko zaitut.
suntsitu ta galduko dira guda egiten dizuten guziak.
Nik, Yaube’k, entzungo diet, Nik, Ixrael’en Yainkoak,
ez ditut bertan bera utziko.
Betoz zuen garbiak —dio Yakob’en eŕegek.
nazkagaŕi da aukeratu zaituzana.
Iñork ez du iragaŕil iñork ez du esan!
Iñork ez dizue oŕtaz itzik ere entzun!
Arengan ipiñi dut nere atsa; zuzenbidea eŕiei azalduko die.
ta ugartekoak Aren legea iŕikatuko dute.
ta ez diot besteri nere aintza emango. ez uere dedua irudiñei.
Aren goraldiak luŕ-ertzetaraño zabal itzazute, itxasoz zabiltzatenok, eta artako guziok, ugarteak, eta ayetan bizi zeratenok.
gudari batek bezela, bere azkua piztuz; guda-oyuka datoŕ, ta deadaŕ egiñez bere etsayetaz nagusitzen da.
Orain, beŕiz, emakumea ertaldian bezela, intziriñez, axanpaz ta asnaska natoŕ.
ta ayetako belaŕak igaŕtuko ditut ibayak ugarte biuŕtuko ta aintzirak idoŕtuko ditut.
Eman dizkiedan itzok, beteko ditut utsik egin gabe.
Guziak obietan katez estekatuak, eta moŕoilpean itxiak izan dira yareiľerik gabe laŕututa, «Biuŕtu bekie berena» zesayekenik gabe koroilduta.
ta gerorako zai aditu nai litukenik, Yaube baizik?
Ixrael’i eratoŕi dio; bañan Ixrael’ek ez du uleŕtu. Oŕexegatik bere sumiña guda-ukaldiz gañera eratoŕi dio, ta gaŕez inguratu du: bañan Ixrael’ek ez du uleŕtu! ez du auteman!
«Ez belduŕtu, erosi bait-zaitut, izena ezaŕi dizut; nerea zera.
ta itxasoan ez zaitu urak irentsiko; surtan ez zera eŕeko, ta gaŕak ez zaitu kiskaiľiko.
eta zure biziaren ordañez atzeŕiak damazket.
Nik zure semeak ekaŕiko ditut soŕtaldetik, eta berebat saŕtaldetik atotsiko zaitut.
Bekaŕzte garbiek; zuritu beitez, entzunda esan dezayegun: «Egia».
Zuek nere aitoŕlariak zerate —dio Yaube’k— Ni naiz Yainkoa.
ernetan dago: ez al-dazaguzute?
Bide bat atonduko dut basoan, ibayak soŕtuko ditut etzean.
Niretzat autu dudan eŕiari edaten emateko, urguneak etzean, ta ibayak basoan soŕtuko ditudanengatik.
Zuk Ixrael, ez duzu Niregatik nekerik pitiñena ere aŕtu.
ez nauzu oparien eskañiz ospatu.
Nik beŕiz, ez zaitut eskeintzatara beaŕtuz iťo, ezta luŕinketaz nekerazi.
ta zure ogenak ântzi ditudana.
auzia elkaŕen artean ikeŕ dezagun;
mintzo zaitez buru-zuriketan.
Ez izutu, Yakob ene moŕoya.
Yexurun ene autua.
Nere atsa ixuriko dut zure ondorengoan, ta nere onespena zure altxumêtan;
iragaŕi beza etoŕkizunean gertatuko dana!
8. Ez izutu, ez belduŕtu.
Ez ote-dut Nik dana azaldu ta iragaŕi, zuek aitoŕ zintzazkidalarik?
Ni izan ezik, beste yainkorik ote-da? beste arkaitzik ote? Bat ere ez dazagut.
ta oyaneko zugatzetan aukera ayolaz eginda, arte ta areitzak, edo berak landatu ta euriz azitako zumaŕak aŕtzen ta beroa etxean izateko
ta ogia eŕetzeko beaŕa ixiotzen ditu.
«Yarein nazazu, nere yainkoa zera-ta».
«Gezuŕa ez ote-da nere eskuz egin dana?»
ez antzi Nitzaz, Ixrael!
Itzul Niregana, yarein zaitudalako.
ikotu zaitezte, luŕeko baŕenak; *
mendi, oyanak eta ayetako zugatzak, goretsazute!
Yaube’k Yakob erosi, ta bere aintza
Ixrael’en erakutsi du-ta.
Nik, beste iñor gabe ortzia edatu ta luŕa sendo yaŕi dut.
aztiei sena kentzen diet, eta yakintsuak zokoratzen ditut ayen yakintza zorokeri biuŕtuz.
Nik Yerusalem’eri diotsat: «Beŕeraikia izango zera» ta yauretxeari: «Zure oñaŕi gañean eraikia izango zera».
ta itxi ez daitezan eraz ateak zabaltzeko eskuitik elduta daukalarik, esaten diona:
Ni baizik iñor ez da yainko;
ta zuk Ni ezaguten ez niñuzunean geŕikatu zaitut.
Ni, Yaube Au, naiz guzion soŕtzaľea.
Nere iria Ark beŕeraiko du ta nere atxiľoak yareingo ditu ordain ta saririk gabe» —dio Yaube Sabaot’ek—.
«Aigito’ko nekazariak, Kus’ko merkatariak * eta Sebe’ko gizon tantayak * zuregana datozke; zure ditukezu;
zure ondoren ibiľiko dira, ta biľuŕez ona elduta, auzpeztuko zazkizu aŕenez esaka:
«Zurean bakaŕik dago Yainkoa;
ta beste yainkorik ez da».
Ni naiz Yaube, ta idekorik ez dut.
Yakob’en ondorengoei esan nienean. Ni naiz Yaube: zuzen dana aitoŕtzen eta egia irakasten dut.
eldu guziok batera, atzeŕietatik itzuriok.
Alotzak dira berek kopostutako zur mokoŕ bat yasorik, ezin yarein ditun alako yainkoarengana aŕenez yotzen dutenak.
Nor da asieratik ori iragaŕi ta ordutik esan dunik?
Ni Yaube Au baizik?
Ba-al dago Ni izan ezik, beste yainkorik?
Ni kenduta, ez dago Yainko zuzen ta yareiľerik.
itz egia irten zait aotik; atzerarik ez duke.
Arengana datozke auŕka dabiizkion guziak, * baña lotsaz beteko dira.
ta Ixrael’en etxeko ondakin guziak: yayo zeratenetik nik eramaten, amasabeletik aŕtuta eroaten zaituzt.
ta aren tokian yaŕia izandakoan, an egongo da iñora yoateke, deika datozkiokenak entzun gabe ta gaitzalditik ezin atera ditularik.
ez Ni bezelakorik.
ta nai dudan guzia egingo dut.
ta nere aukerako gizona uŕuneko luŕetik.
Diodana dagit; darabakidana, burutzen dut.
ta zuk eŕukirik gabe uztaŕi astunegiz zaŕak ere erasan dituzu.
ayolarik gabe legunduta bizirik,
«Bakaŕa ni naiz; ni kenduta ezer ere ez da;
ez naiz alargunduko, ezta semerik gabe geldituko» diozuna.
bete-betean datozkizuke, zure aztikeri ta sorginkeri ugariak gora-bera.
«Iñork ez nakus» zenion.
«Ni ta ni, besterik ez» zenionean, zure senak eta yakintzak liľuratuta zeunden.
uŕi bizia darorkizuke gañera; ta ez duzu uxatu al izango;
ta ondamena sostean elduko zaizu; ta ez zera orduraño oaŕtuko.
su ori ez bait-da, aren ondoan bero-eske esertzeko ixiotzen dan eguŕena bezelakoa.
ta Yuda’ren ituŕitik soŕtuak izanez
Yaube’ren izenez zin egin ta Ixrael’en Yauna ospatuaŕen, zintzoki ta beaŕ danez ospatzen ez duzutenok.
ta Yaube Sabaot deritzan Ixrael’go Yainkoarengan ayen ustea ezaŕita dago.
Beste gertakizun batzu orain yakiñeraziko dizkizut, ostenak eta ez ezagunak zazkizun gertariak;
Ayetako nork iragaŕi ditu gertariok?
Yaube’k maite dunak, Aren gogoa * beteko du Babilon’i buruz, ta Kaldai’ren auŕka Aren besoa izango da.
Nik eratoŕi dut, atondu diot bidea.
ez naiz asieratik ostuka mintzo izan, yazoak yazo baño len, an Ni nengon, ta orain Yaube Yaunak bere atsez bidaltzen nau.
on zaizuna darakaskizuna *
ta egin beaŕ duzun bidean eramaten zaituna.
aren izena ez da bein ere itzaliko, ez nere begietandik ezabatuko.
ta luŕ ertzetaraño zabaldu ezazute, (Ye. 51, 6) «Yaube’k Yakob bere moŕoya askatu du» esaka.
amasabeletik nere izena Aren gogoan izan da. *
utsean ta ezertakorik gabe iralgi dut nere indaŕa;
zoŕ zaidana ala ere Yaube’ren eskuan dago, dagokidan ordaña nere Yainkoaren eskuan».
Dedu au Yaube’k damait, eta nere indaŕa Yainkoa da.
ta gelditzen diran Ixrae´en semeak eŕiratzeko
nere moŕoya izatea;
atzeŕien argitzat ere yaŕiko zaitut, luŕeko ertzetaraño nere osabidea daramazuntzat». *
«Zu ikustean eŕegeak yaiki *
ta nagusiak auzpeztuko dira:
kirmena bait-da autu zaitun
Yaube, Ixrael’go Deunas.
«Adei garayan entzunbera, yarei-egunean lagun natoŕkizu.
Yagon ta eŕiarekiko elkaŕpide yaŕi zaitut, luŕaldea yaso, yarauntsi naspilduak antoiatu,
«Zatozte argitara» esateko.
bidêtan ere azkuŕia idoroko dute, ta edozein muño-egietan yatekoa.
beroak ez ditu yoko, ez sargoriak;
eŕuki zayenak bidea darakuskiokete, ta ur-ituŕietara daramazke-ta.
eta zidoŕ guziak atonduko ditut ayentzat. *
ipaŕetik, saŕtaldetik, Sin'daren luŕaldetik. *
Santzoka poz zaitezte, mendiak!
Yaube’k bere eŕiari atsaldia eman diolako, ta atsekabe ziran beretaŕei eŕuki izan zayelako.
Yainko ântzi da nitzaz!»
bere eŕayetako umeari ez ote-zayo eŕuki izango?
Ua ântzi ba’ledi ere, Ni ez zutzaz bein ere. *
eta zure aŕesiak beti ditut begietan.
eta zure poŕokatzaľeak asagotzen zazkizu.
guziak bildu dira ta zuregana datoz. *
«Ala Ni! —dio Yaube’k—
Berak yantzi edeŕtzat ditukezu, eskonbeŕiren soñekoz agertzeko.
zure belaŕitan esango dute:
«Luŕaldea niretzat uŕia da; tokia iguzu, egon al nadin».
«Nork eman dizkit seme oriek?
Eŕbestean atxiľotuta bakun nengon agoŕ ta antzu.
Nork azi ditu oriek? Bakaŕa gelditu nintzan.
Nondik ditut oriek?
«Atzeŕiengana yasoko dut nere eskua, ta nere ikuŕiña endaengana irakoriko; ta ayek zure umeak besoetan ta zure alabak lepoan dakazkizukete. *
Ta dazagukezu Yaube Ni naizala, ta Niregan ustea eukirik, ez dala iñor âlketuko.
«Bai; aŕapakiña altsuari kenduko zayo; ta indaŕtsuaren atxiľoa itzuriko da.
Liskaŕean datoŕkizuna, liskaŕez ertsatuko dut; eta, zure auŕak Neronek yareingo ditut.
Nere aŕtzedunetan zein da saldu zaituzkiodana?
Zuen txaŕkeriengatik salduak izan zerate, ta zuen ogenengatik zuen ama zapuztua izan zan.
Yarei-saria emateko aiñean labuŕtu ote-zait eskua? Yareiteko indaŕik ez ote-dut?
Ara, nere zemaz itxasoa legoŕ, ibayak etze-egiñak,
eta urik ezean aŕayak egaŕiz iťo ta ustelduak,
akiťua nire itzez pizkoŕtzen yakin dezadan;
ta ikasleak beaŕ dunez entzun dezayodan belaŕia eragiten dit goiz oro.
bai nere matsaľa ere, bizaŕa koroiltzen zidatenei; * eta ez dut auŕpegia itzuli, nausa ta ťu egiten ari zitzazkidanean.
Ta âlketuta geldituko ez nintzala nekilako, nere auŕpegiak mugeŕ zirudin.
Auzian nork buru emango dit? Auŕkeztu bedi.
nork gaiztetsiko nau?
Guziak soñekoa bezela, maŕoiztuko dira;
sitsak zirtzikatuko ditu.
Yaube’ren izenean ustea yaŕi beza, ta bere Yainkoari itsatsi bekio.
nere eskutik ori datoŕkizue; oñazez ilko zerate.
Begira zein aitzetik ebakiak eta zein aŕobitik idokiak zeraten.
Ango poz ta yaya, goraldi ta abestiak!
Niregandikako osasuna, beŕiz, betiko dagoke, ta nere zuzenbideak amairik ez duke. (Er. 37, 39.)
Non da orain ertsakariaren amoŕua?
itxasoan aseŕea ta uin-maŕumak pizten ditudana, ta Yaube Sabaot dut izena.
ausiabaŕtza ta itxesa, gosete ta ezpata; nork urgaitziko zaitu?
gauŕgero ez bait-da zurera saŕtuko buztan-mokodunik, ezta loitua danik ere.
bidekabez atxiľotu zun.
Yabetu zazkionak oyuka dabiltz —dio Yaube’k— ta nere izena egun oro taigabe biraokatzen dute.
lekayoka guziak batera; Sion’a Yaube itzultzen begiz dakuste-ta.
Yaube’k bere eŕia urgaitzi ta Yerusalem beŕerosten du-ta.
ta luŕeko ertz guzietatik (Er. 98, 3) gure Yainkoarengandiko osasuna dakuste.
irten andik; garbitu zaitezte, Yaube’ren atuxak dakaŕzkizutenok! *
ta len aditu ez zutena uleŕtzean. (Er. 15, 21)
Ikusi dugu, ta eskeŕga zan: ez dugu ezagun.
Guk, beŕiz, Yainkoak yo ta apalegiña zalakoan, legenduntzat begiratzen genun.
ta gure txaŕkeriengatik biŕindua izan da; gure pakerako zigoŕak yo du Ua, eta Aren odolguriek sendatu gaitute.
ta gure txaŕkeriak Yaube’k leporatu dizkio.
Gizaldi artako itsukeri izugaŕia!
Izan ere, bizidunen luŕetik erauzia izatea * nere eŕiaren ogenengatik etoŕi zitzayon.
bañan Aren moŕoyak ogen-ordañez bizia eskeiñi ezkero bere ondorengoa ikusten bizi luzea duke, ta aren eskuz Yaube’ren burupidea burutuko da.
pozez okiturik ikusiko du (bere burua).
Bere yakitez nere moŕoi zindoak gizakume asko zindotuko ditu, ta ayen gaiztakerien zama berak daroake.
zapuztuaren semeak senaŕdunarenak baño geyago * izango dira-ta —dio Yaube’k—.
Oildu axanpa, belduŕtzekorik ez bait-da zuretzat izango; oildu izua, ez bait-zaizu uŕbilduko.
ta darabilken iskiľua andik ateratzen ari dan arotza; ta Nik soŕtua da ere aren poŕokatzaľea.
txanponik ez duzutenok, zatozte, eros ta yan ezazute; zatozte, ta dirurik gabe, iñolako ordañik gabe ardo ta esnea eros itzazute.
Entzun niri, entzun, ta azkuŕi ona dukezute, ta guriki ase izango zaitezkete.
eta gaiztagiñak bere asmoak;
Yaube’rengana itzul bedi eta Yaube eŕuki izango zayo.
ez dira bañan arâ biuŕtzen; luŕean iragazita, beŕiz, luŕa orditu, pizkoŕtu ta ernerazten dute, ereiľeari azia ta yaleari ogia eman dezayotentzat.
agintzen diodan edozer burutuz nere naya egiten du-ta.
«Ekin zuzenbidean, bidezkoa egiñez;
auŕki bait-dago Niregandikako osakuntza, ta laisteŕ ageriko da nere zuzentasuna.
nere etxea, eŕi guzientzako otoi-etxe deritzake-ta».
gizon on bat eriotzak darama, ta iñork ez du autematen zetoŕkion gaitzetik bere arbasoengana eramana izan dala
Yaube’ren auŕean ibiľiak iľobian atsedeten dauntzalako.
Ogenlari ta gezuŕ-azia ez al-zerate,
Oŕelakoei poztu al-izango naiz?
ta Niregandik alde zure etzangua zabaldurik, erantzita igo ta tokia uzten zenien zure eroslei; ta ayen oea edonon ikusirik, ara zlyoan zure iŕika.
ala ere ez diozu: «Etsi beaŕko», ta indaŕa eskuan nabaiturik, gaxorik ez zaudela uste duzu.
Aspaldi isiľik nagolako, galdu al-zaizu belduŕa?
betiko egoitzan dagon ta Deuna deritzana: Goyan dut nere egoitza; toki gurenean, biotz samiñeko ta gogo apalekoekin bizi naiz, apalen gogoa pizkoŕtzeko ta samintsuenen biotza adoretzeko.
Neuk soŕtutako bizidunen arnasa Nire auŕean itzaliko litzayeke-ta.
bañan bera isituki yoan da biotzak zeraman bidetara.
Izan bedi zure mintzoa turutotsa bezain zoli!
Iragaŕi nere eŕiari berayen gaiztakeria, Yakob’en etxeari berayen ogenak.
Zure mintzoa entzuna dadin, ez beitez gauŕkoak bezelakoak zuen baruak.
ii bat bezela, burua makuŕtzea, zurdaz auts gañean etzatea;
ori ote-da nere gogarako barua?
ori Yaube’rentzat baru
ta egun atsegingaŕi ote-deritzazue? (Z. 7, 5)
ta alderdi agoŕetan iñulari dukezu.
Berak zure ezuŕak azkaŕtuko ditu, ta kartxiri bat bezelako izango zera, aituko ez dan ur biziaren ituŕi bat bezelako.
ezta belaŕia ere entzuteko goŕtu. (Ze. 11, 23; Emen. 50, 2)
Ustea ezerezkerian daukate guziek * ta utsalkeriak baizik ez dute ezer esaten; nekea ernaldian, ogena erditzean.
Lan alpeŕa eskuetan darabiltena!
Asmo txaŕak ayen asmoak: itxesa ta iraulkiñak, ayen aztaŕnak.
zeyetan egia aburikatzen bait-da ta zuzentasuna ezin saŕtu da.
Yaube’k ikusi ta gaizki eraman du.
ta Aren ospea soŕtalderaño itzalgaŕi izango da; ugolderen oldaŕez etsaya etoŕtzean, Yaube’ren atsak aren auŕka ikuŕiña yasoko du-ta.
Yareiľe-zuŕian datoŕ —dio Yaube’k,
aseŕaldian yo ba’zaitut, orain adeitsuki eŕuki natzaizu-
eta eŕegeak zuregana eramanak daitezan.
nere oin-tokia aundietsi nai dudalako.
Ta pakea yaŕiko dizut yauŕle, zuzentasuna agintari.
ta yareikuntza atxiľoei iragaŕi,
ta gure Yainkoaren apen-eguna aldaŕikatu, ta negaŕez dauden guziei poza ekaŕtzeko; (Mt. 5, 5)
bere aintzarako Yaube’k landutako Zuzen-sabiak deritzakete-ta.
Ta ikusiko ditun guziek dazagukete Yaube’ren azi oneskaŕia dirala.
ta aren osasuna, zuzi bat bezela, ixioa dadin arte.
ta eŕege guziek zure aintza; ta ezaŕia izango zaizue Yaube’ren aotikako izen beŕi bat.
ta zure luŕa berebat «Ausiabaŕtza» ez deritzake. * Zure izena «Kutuna» izango da, ta zure luŕarena «Emazte»;
Yaube’ren kutuna izango bait-zera ta zure luŕa Aren emaztea.
Ez zaitezte isiľi, Yaube’ren oroitza piztu beaŕ duzutenok!
ta Sion’go alabari esan beaŕ zayona: (Z. 9, 9) «Ona emen zure Gaizkatzaľea;
ona Arekin bere saria *
ta Aren auŕean bere ordaña.»
—Ni, zuzentasunaren aldaŕikaria,
yagoteko altsua—.
eta ona eldu, nere yareikuntzaren urtea. (Is. 34, 8)
Nere besoak gaizkatu nau; nere sumiñak irozo.
ta Aren auŕean oi dan aingeruak gaizkatu ditu. Yaube’k Berak ayekiko maitasaŕez ta adeiberaz yarein, eraiki, ta eraman ditu antziñeko egun guzietan.
Aren ats deuna tiŕiatu zutela-ta, etsai biuŕtu zitzayen, ta ayen auŕka buŕukatu zan.
Atsedenera zeramatzin Yaube'ren atsa. Oŕela Zuk, izen ospetsua Zeroŕentzat irabazteaŕen, zure eŕia eraman zenun.
Erkindu ote-dira niretzat?
Abraham’ek ez daki nor geran, Yakob’ek ez gaitu ezaguten.
Zu, Yaube ori, gure aita zera, gure Askatzaľea; ori da betiko aspalditik zure izena.
Itzul zaitez guregana zure nioŕoyen edeŕagatik! zure yarauntsiko leñuen edeŕagatik!
ta mendiak zure auŕean urtu ziran.
buztiña gu, Zu eltzegiña, zure esku-lana guziok!
begira, aŕen! zure eŕia gera guziok.
suak eŕe du, ta maitagaŕi zitzaigun guzia luŕean datza.
«Ona emen Ni! ona emen Ni!» bait-niotsan nere izena ez zeukan eŕi bati.
Oriek nere suduŕean ke ta su beti ixioa dira. *
Nere autuek luraldea berentzat eukiko dute, nere moŕoyak bertan biziko dira.
Saron izango da ardilaŕe, ta Akor-aran beitegi.
aitzitik ere nere begietan okeŕ dana zengiten ta nai ez dudana maite zenuten.
Ots! nere moŕoyek yango dute;
zuek, beŕiz, gose izango zerate;
nere moŕoyek edango dute, ta zuek egaŕi izango zerate; nere moŕoyak pozik biziko dira, zuek, beŕiz, lotsatuta;
nere moŕoyek biotzeko pozez abestuko dute, ta zuek biotzeko atsekabez gaŕaxika ta gogo-miñez oŕoaka zaudekete.
Yainko kirmenarengandik iritsiko du; ala biz;
ta luŕean zin egin nai dukenak
Yainko kirmena aitoŕtuz egingo du.
Lengo laŕialdiak antziak bait-dira ta gogora ez zazkit beñere etoŕiko.
Yerusalem atsegiñerako ta ango eŕiaren pozerako soŕtuko bait-dut.
ta pozkaŕi nere eŕia; ta ez da artan negaŕik, ez min-gaŕaxirik entzungo bein ere.
mâstiak landatuko ditute, ta ayen arnariak yango.
leoyak idiak bezela, lastoa yango du, (Emen. 11, 6) sugeak, ostera, ogitzat autsa duke, *
Ez da nere mendi deun osoan kalte ta gaitz legikenik.
Zein nere atsedentokia?
biidots bat oparitzat lepo egiten dunak berak txakuŕ bat zintzuŕ egiten du ere;
minha bat eskeintzen dunak txeŕi-odola eskeintzen du ere; luŕingaya eŕetzen dunak berak irudin bat aguŕtzen du ere.
Naste guziok aukeratu ditute beren yardunbidetzat ta zantaŕkeriok atsegingaŕi dira orientzat.
ayek, beŕiz, âlkez beteko dira.
Aral ibai bat bezela, pakea artan ixuriko dut, ta eŕien aberastasuna, uyol bat bezela: ta zuek ugatzetan eramanak eta belaunetan maiteki aŕtuak izango zerate.
Nik urgaitziko zaituzt; ta Yerusalem’en urgaiziko.
ta bere zemak sugaŕez burutzeko.
ebatziko bait-ditu.
ta berein izango dira Yaube’k zaurtuak.
txeŕiki, yanari loituak eta saguak yaten ditutenak, guziak batera amaituko dira —dio Yaube’k—.
Garaya datoŕkenean, eŕi ta izkuntza guziak bilduko ditut; etoŕiko dira guziak eta nere aintza dakuskete,
ta ayen artean alatz bat egingo dut.
Tarsi, Pul ta Lud’eko gezilariei, Tubal ta Yaban’ekoei, Nire beŕirik gabe ta nere aintza ikusteke dauden uŕungo luŕaldetara; ta atzeŕi ayetan nere gurentasuna aldaŕikatuko dute.
pin up casino- Online casino in India