Olabideren Biblia

MAKAB’ETAŔEN BIGAŔENA

PDF-a ikusi

[Sarrera]

  1. Makab’etaŕen izenez datoŕela ere, lenbizikoaz lotzeko, idazti onek lokaŕirik ez du. Batez ere, idazkeran txito beste era batera burutua da. Elade’ko izkera darabilki, eta, ayetako ikasiek oi zuten erara.

Edestiari gagozkiola, idazti onek arako beste lau edestiñoen antz aundigo du: Eŕut, Tobi, Yudit eta Ester’ena, alegia. Au, alabaña, ayek baño egitiago. Ontan, zabaŕkeria alde batera utzi izan zigun. Lau ayetatik, Yaube’ren adeibera eŕex uleŕtzen ba’da, idazti ontan ere, orixe irakatsi nai zaigu: Arek, maitalari bikañak Beretzat biltzen ba-dakila; eta, bere eŕiari, ikasbide onak emango dizkien zintzoak beti bialiko dizkiola.

  1. Noizik bein, alakoxe geyegikeriak ager ditezke. Izan ere, asmo ona utsik, batzutan, ez bait-da aski izaten, egoki lirakenak oro beaŕ bezela burutzeko.

Yaube’ren moŕoitzan zintzo dabiltzanak, emen, betiko bizitzaren itxaroa garbi erakusten dute; eta, gure gogoa, soiñarengandik bereixten danean, beti iraungo duan alderdi eta leku batera doiala. Oretxegatik ere, Yaube’k damaiguken sari ziña eta guk aintzakotzat aŕtu beaŕ duguna, ez da eguzkipe ontako nolabaiteko zorion kaxkaŕ eta izen aundi ospetsua; gero, Arekin, Ua maite izanaz bizitzea baño. Bestetik, beŕiz, Ituna’ren irakaspenetan zintzo ibiltzeko asmorik ez ba’da, yudu edo ixraeldaŕ izateak, beste gabe, on aundirik ez dakaŕ.

Iru zatitan banatu dezagun:

1) Anaientzako eskutitzak: 1’tik 2’go 20-gaŕeneraño.

2) Seleuk eta Antiok: 2’go 20-gnetik 10’go 8’gaŕeneraño.

3) Antiok V’gaŕena, Eupator zeritzana: 10’gnetik azkeneraño.

1

Itz-auŕe antzo: l’go idaztia

  1. Aigito’n zeraten yudu anayak, aguŕ! Gentza ona opa dizuegu Yerusalem’en eta Yudai’n geran yudu anayok.

  1. Ongiľe bekizue Yainkoa, eta bere moŕoi kirmen Abraham, Ixaak eta Yakob’ekin egin zun ituna oroituz,
  2. Ua yauresteko eta leraz ta gogotik Aren nai guziak betetzeko biotz bat bemaizue!
  3. Zabaldu bezaizue biotza Aren lege eta aginduentzat, eta pakez bete beza.
  4. Bentzu zuen otoia, eta zuekin adiskidetuta ez zaitzazala gaitzaldian utzi.
  5. Eta, orain zuen alde otoika emen gaituzute.
  6. Eun ta irurogei ta bederatzigaŕen urtean. Demetiri’ren yauraldian, guk, idatzi genizuen. Urte ayetan, Yason eta aren alderdikoak gure luŕ eta yaureŕi deunetik sayestu ziraneko gañera yausi zitzaigun elkaitz gogoŕenean geunden.
  7. Yauretxeko atea eŕe eta odol ogengabea ixuri zuten.

Orduan, Yaunari otoiz egin genion; entzun giñuzan; eta, irin-lorea eskeiñi, kiriseľuak ixiotu eta ogiak auŕkeztu genizkion.

  1. Orain zuek ere Kasleu iľaren Txosna-egunak ospatu itzazute. Eun ta larogei ta zortzigaŕen urtean.

Bigaŕen idazkia

  1. Yerusalem’go eta Yudai’ koak, batzaŕeak eta Yuda’k, apaiz gantzutuen ariko ta Tolemai eŕegeren irakasle dan Aristobul’i eta Aigito’ko yuduei, anai-aguŕ eta gentza!!
  2. Yainkoak gaizpide aundietatik yarein gaitunez-gero, eskaŕik asko dagizkiogu eŕegeren auŕka buŕukatzeko gertuta;
  3. iri deunaren auŕka leŕokatu ziranak iraitzi ditu-ta.
  4. Izan ere, ayen buruzagia, gudaloste izugaŕi batekin Persi’ra yoana zala, ango apaizen onuz atzipetuta, Nanai’ren yauretxean saŕaskitua izan zan.
  5. Nanai’rekin bizitzeko apukoz Antiok arâ yoan bait-zan bere adiskide batzukin, ezkonsaritzat altxoŕeko dirua aŕtzeko.
  1. Nanai’ren apaizek altxoŕak erakutsi zizkioten; bañan, baŕura saŕtu zanean, yauretxea itxi zuten;
  2. eta, sapaiko leyo osten bat zabaldurik, bera eta arekin ziranak aŕikatu eta zeatu zituten; eta, lepoa ayei moztu ondoren, yauretxetik yaurti zituten.
  3. Onetsi bedi gaiztagiñak galdu zitun Yainkoa!!

Su deuna

  1. Kasleu iľaren ogeita bostean, yauretxearen garbikuntza ospatzeko geranez-gero, Txosna-yaya ere, eta Neemi’k yauretxea eta opamaya eraiki zitunean piztutako Suarena gomutaratu beaŕ dizkizuegula uste dugu.
  2. Alabaña, gure arbasoek Persi’ra * eramanak ziranean, opamaitik sua aŕtu eta osin idoŕ batean ostendu zuten, tokia iñork yakin ez zezakenez gero.
  3. Urte askoren buruan, Yainkoak naita, Persi’ko eŕegek askatua Yudai’ra itzuli zalarik Neemi’k sua ostendu zuten apaizen ondorengoei biľarazi zien; bañan, berek esan zigutenez, ez zuten idoro, ur lodi bat baizik.
  4. Neemi’k esan zien ur ua atera eta ekaŕtzeko; eta, gero agindu zien alako urez opamaiko eguŕa eta eguŕ gañean zegona zirpizintzeko.
  5. Ori egindakoan, garaya eldu zanean, lañoz estalita zegon eguzkia argitsu azaldu zalarik, guziak aŕitzeko alakoan sendoŕa ixiotu zan.
  6. Eta, opariko arakeyak su artan eŕetzen ziran bitartean, apaizak eta ayekin ziran guziak otoizka ari ziran, Yonata auŕena, besteak Neemi’rekin zerantzuyotela.
  7. Ona, emen otoitz ua: «Yauna!! Guzien Egiľe izugaŕi eta azkaŕa; zuzen eta eŕukibera; eŕege on bakaŕa,
  8. guren bakaŕa eta betiko bakaŕa, gaitz guzietatik Ixrael yareiten duzuna; eta, gure asabak autu eta Zuretzat bereizi zenituna!!
  9. Zure eŕi Ixrael osoaren izenez eskeintzen dizugun opari au onaŕtu; eta, zure yarauntsi au yagon eta Zure euki ezazu.
  10. Bildu itzazu baŕeyatuak diran guretaŕak; yarein atzeŕien yopu diranak; begira ezetsi eta iguinduta dauntzanak; gure Yainkoa zerala atzeŕiek ezagun dezaten.
  11. Zigoŕkatu itzazu zapaldu eta lotsagabe iraintzen gaitutenak.
  12. eta Moxe’k esan zunez, zure eŕia zure toki deunean ipiñazu.»
  13. Bitartean, apaizek eresiak abesten zituten.
  14. Oparia amaitu zanean, Neemi’k agindu zun aŕi aundien gañean gelditutako ura ixurtzea.
  15. Eta, ori egindakoan gaŕak andik soŕtu ziran; bañan, opamaititako argi istatsuak gaŕak ito zitun.
  16. Gertari au nabari izan zanean, persiaŕen eŕegeri yakiñerazi zitzayon atxiľo eramandako apaizek su deuna ostendu zuten tokian ura upatu zala; eta, alako urez Neemi’k eta aren lagunek yauropariak garbitu zitutela.
  1. Orduan, eŕegek, yazoa egiztaturik, toki ua deuntzat geldi zedin, esitu zun;
  2. eta, adeigaŕi zitzazkionei askotariko emari ainitz banatzen zizkien.
  3. Neemi’ren lagunek toki oni Neptar edo Garbikuntza izena ezaŕi zioten; bañan, aŕuntean Neptai deritza.

2

Kutxaren edestia

  1. Eŕiaren egiñetan irakuŕtzen da, Yeremi igaŕleak atxiľo eramanak ziranei agindu ziela sua aŕtzeko, esan danez;
  2. eta, berebat igaŕleak, legea ayei emanez, aolkatu ziela Yaunaren aginduak ântzi ez zitzaten; eta uŕezko eta ziľaŕezko sasi-yainko-irudiak eta ayen apaingaŕiak ikustean sayestu ez zitezan.
  3. Eta, olako beste itzaldietan aolkatu zitun,beren biotzetik legea bein ere ez uŕuntzeko.
  4. Agiri ayetan irakuŕtzen da berebat, igaŕleak ari egindako goiaginduz, yauretxola eta kutxa berekin eraman zitula; eta, yarauntsia ikusteko Moxe igo zan mendira yoanik,
  5. arâ eldu zanean, Yeremi’k obi iduriko egoitza bat yaŕugi zun; eta, etxola, kutxa eta luŕin-maya an ipiñirik, saŕgua estali zun.
  6. Aren lagunetako batzu, bidean zegunak yaŕtzeko bildu eta aratu ziran; bañan, tokia ezin idoro zuten.
  7. Yeremi’k yakin zunean, akaŕ egin eta esan zien: «Toki ori ez da ezaguna izango Yainkoak bere eŕia beŕiro bildu eta eŕukiz atotsi duken arte.
  8. Orduan Yainkoak yakiñeraziko du; eta, ageriko da lañotartean Yaunaren aintza, Moxe’ri ageri izan zitzayonean eta yauretxea aundiro deunetsi zezala Salomon’ek eskatu zion bezela.» *
  9. Izan ere, Salomon’ek bere yakitez osotutako yauretxearen adelu-oparia eskeñi zun; eta, yauretxearen amaierakoa orobat.
  10. Moxe’k Yaube’ri eskatu zion eta ortzitik oparia iresteko sua eraitxi zun; Salomon’ek berebat otoi egin zun eta suak ortzitik yeitxita oparia irentsi zun.
  11. Ordun Moxe’k itzok esan zitun: «Ogen-oparia yana ez danez gero, suak irentsi du.»
  12. Salomon’ek ere adelua zortzi egunez ospatu zun.
  13. Guziok eŕiaren agirietan eta Neemi’ren iruntzietan aurkitzen dira. Antxe esaten da ere, idaztegi bat gertutzean, Neemi’k eŕegeri, igaŕlêi eta Dabid’i dagokienez eta eŕegek emandakoaz egiten duten idaztiak an bildu zitula.
  14. Yuda’k ere, bildu zitun gurean piztutako gudatean baŕeyatu ziran idazti guziak; eta, orain gure eskuetan dira.
  15. Beaŕak litzazkizuenak eramateko gizon egokiak bidali izkiguzute.
  16. Beraz, garbikuntza ospatzeko bait-gera au idazten dizuegu; eta, ondo dagikezute egunok zuek ere ospatzen ba’ dituzute.
  17. Bere eŕi osoa askatu zun; eta, yarauntsia, yaureŕia, apaizgoa eta Beretzako bereizkuntza guzioi biuŕtu digun Yainkoa,
  18. legean iragaŕia zigunez, orain itxaroten dugu eŕuki izango zaigula; eta, eguzkipe osotik toki deunean bilduko gaitula.
  19. Gaizpide aundietatik atrea bait-gaitu; tokia berebat garbitu du-ta».

Oaŕ batzu

  1. Yuda Makab’en goraberak eta aren anayenak; yauretxe gurenaren garbikuntza eta opamayaren adelua;
  2. Antiok Epipan’en eta aren seme Eupator’en auŕkako gudak;
  3. yudugoaren alde buŕukatu diranen laguntzarako; atzeŕien tirlu izugaŕiak oiltzeko;
  4. luŕbirako yauretxerik ospetsuena beŕeskuratzeko; eta, zokoratuta zetzan legea lengoratzeko, Yaunaren erabateko adeya eta Aren eskuarte aŕigaŕiak,
  5. eta Yason Kireue’taŕak bost idaztitan bildutako beŕi guziak, laŕutx bakaŕ batean labuŕtzen leyatu gera.
  6. Izan ere, zenbaki asko eta gertarien gorabera ainitz diranean, edestiaren ariaz yabetzea irakuŕleari zaiľa zayola oaŕturik;
  7. irakuŕlêi lana arintzen, dirakuŕtena buruz ikastea eŕazten, eta guziei onuratsu izaten ekin nai izan dugu.
  8. Labuŕtze ori gure gain aŕtu dugunentzat, beŕiz, ez zaigu eŕaza izan, izerdi eta gau-aldietako arazoa baizik,
  9. oŕits bat nekez gertutzen ta guzien obari biľa dabiľerena bezelakoxea. Ala ere, neke ori askoren onurako gogotik yasango dugu;
  10. eta gertari bakoitza zeatz eta meatz azaltzeko ardura edeslariari utzirik, onelako labuŕketaen arauei atxikiko gatzazkie.
  11. Etxe bat egiteko, eraikiľeak, aren tankera osoa asmatu eta burutu beaŕ bait-du; egindako etxea margoztu eta apaintzeko arduraduna, beŕiz, edergaŕi litzayokenaz bakaŕik ayola da. Ori da, gure ustez, guri dagokiguna.
  12. Izan ere, ikeŕtze sakona, esatekoen leŕoratze egokia, eta atal bakoitzaren zertzelada aztatzea, edeslariaren arloa da;
  13. eta labuŕtzaľeari utzi beaŕ zayo dana labuŕki eta azalpenak ugaldu gabe erakusteko ardura.
  14. Asi dezagun, beraz, bertatik gure yarduera; aski bedi ataritzat, esan duguna; ergelkeri bat bait-litzake atarian luzaro eta edestian berean gutxi esatea.

3

Eliodor Yerusalem’en

  1. Oni Apaiz Nagusiaren zintzotasunari, eta aren txaŕkeri-goŕotoari eskeŕak, iri deunean egoiliaŕak nare-nare bizi; eta, legeak oraindik zearo betetzen ziranean, *
  2. eŕege eta aundizkiek tokia edeŕetsi eta yauretxea emari aberatsez apaindu oi zuten.
  3. Seleuk, Asia’ren eŕegek, adibidez, yauroparietan eralgi beaŕ zan guzia beretzako mozkiñetatik zeman.
  4. Bañan, Simon zeritzan Benyanmindaŕ bat, yauretxeko yauŕle egiña, Apaiz Nagusiarekin iriko azokaz eztabaidan nâsi zan.
  5. Eta, Oni’ri gainditu eziñik, Koile-Siri’ko eta Poinike’ko buruzagia ordun zan Tarasai’ ren seme Apoloni’rengana yo zun,
  6. eta esan zion, Yerusalem’ en altxoŕak piľaka zeudela; eta, yauropariei ez zegozkien onaurkiak yoritsuak zirala; eta, eŕegeren mendera erakaŕi zeitezkela.
  7. Apoloni’k, eŕegerekin erausirik, aberastasun artzaz berak bildutako beŕi guziak adirazi zizkion. Orduan, eŕegek Eliodor yaureŕiaren arazotaz arduraduna autu eta igoŕi zun, alako aberastasuna yasotzeko aginduz.
  8. Berealaxe, Eliodor, Koile-Sirl’ko eta Poinike’ko iriak arakatzeko apukoz; baña, egitan eŕegeren asmoa burutzeaŕen, abiatu zan.
  9. Yerusalem’era eldu ta Apaiz Nagusiak adiskidetzat aŕtuta, Eliodor’ek berari esana eta bere etoŕerako xedea azaldu zizkion; eta, egia ote zan galdetu zion.
  10. Apaiz Nagusiak yardetsi zion, txanpon ayek alargun eta umezurtzenak mardo an utziak zirala; Simon zitalak aipatu zion uŕearen zerbait
  11. Tobi’ren seme Irkan gizurenari zegokiola; ziľaŕ guzia, lareun talantakoa zala; eta, uŕea beŕeunekoa;
  12. eta, iñola ere ezin egin dakikiela irain ori tokiaren deuntasunean, luŕbira osoan ain itzalgaŕia ta guren dan yauretxean beren uste ona ipiñia zeukatenei.»
  13. Bañan, Eliodor’ek, eŕegeren aginduei atxikirik eŕegeren altxoŕera eramanbeaŕak zirala isituki zerasan.

Eliodor zeatua

  1. Eta, berak erabakitako egunean saŕtu zan, bere asmoa burutu beaŕez. Iri osoan oŕegatik piztutako zalaparta ez zan nolanaikoa izan.
  2. Apaizak, apaiz-soñekoz yantzita opamai-auŕean auzpeztu ziran; eta, ortziruntz deika, mardo-legearen Egiľeari eskatzen zioten dirua an mardo zeukatenei yagon zezayela.
  3. Apaiz Nagusiaren aurpegia biotz-erdiratzerik gabe ezin ikusi zeiteken; aren begitartean eta aldatutako margoan biotzeko axanpa agertzen ziralako.
  4. Aren izu-itean eta soin-ikaran aren biotzeko miña ikusle guziei nabari bait-zitzayen.
  5. Iritaŕak beren etxetatik puŕustaka irteten ziran eta guziek batera otoitz zegiten toki deuna naŕiotu ez zedin.
  1. Emakumeak zurdatzez geŕikatuak zeyetan biltzen ziran; itxiak ziran neskak ere ikusmiñez atêtara batzu, aŕesietara bestetzu, eta leyoetan besteak leyatzen ziran;
  2. eta, guziek eskuak goruntz yasorik otoitz zegiten;
  3. eŕukaŕia bait-zan, noski, eŕi nâsi aren dordoa eta Apaiz Nagusiaren axanpa.
  4. Oŕela, guziak Yaun Guzialdunari Aren gerizpean mardo egiñak oso beren yabentzat yagon zitzan otoitz egiten zuten bitartean,
  5. Eliodor bere asmoa burutzen asi zan. Bañan, bere gizonekin altxoŕtegian ortan ari zala,
  6. gure arbasoen Yaun eta al-izate guzien Nagusia aintzat azaldu zan; eta, arâ etoŕiak oro sostean Yainkoaren indaŕez yoak, zañil eta saŕakiotuta gelditu ziran.
  7. Uŕezko iskiľudun bat gañean zalko, aŕandiro yantzitako zaldi izugaŕi bat auŕkeztu bait-zitzayen; eta, oldaŕez yauzirik, gindaiľen apoz Eliodor istikatu zun.
  8. Beste gizon gazte bi, aintzaz istatsu eta aŕandiro yantzita ere azaldu ziran; eta, aren aldean yaŕita, albo bietatik astintzen eta zanpatzen zuten.
  9. Eliodor luŕera erori zan berealaxe; eta, iľunpe beltzetan atera ta esku-aulki batean yaŕirik, andik iraitzi zuten;
  10. eta, aldameneko askorekin eta bere zaitalde guziekin aipatutako altxoŕtegian aŕtemin saŕtu zana, orain, Yainkoaren al izatea agirian ikusi ondoren, ezertarako ezindua zeroaten;
  11. eta, Yainkoaren indaŕez mintzul eta osasunaren itxaropenik gabe zetzan bitartean,
  12. yuduek Yauna goratzen ari izan ziran, bere egoitza edeŕetsi zulako; eta, arestixean izuz eta axanpaz betea zan yauretxea, orain, Yaun Guzialduna oŕela azaldu zala-ta, pozez bete zan.
  13. Eliodor’en adiskide batzuk, Oni’ri laisteŕ eskatu zioten Goikoari otoitz egiteko, iľuŕen zegon gaixoari bizia eman zezayon.
  14. Eta, Apaiz Nagusiak, Eliodor’i yazoa yuduen bekaizkeriak burutu zula eŕegek uste ez zezan, aren osasuna iristeko, osasun-opari bat eskeiñi zun.
  15. Eta, Apaiz Nagusiak erin-opa zegin bitartean, gazte ayek lengo yazkiekin Eliodor’i zutik azalduta esan zioten: «Eskeŕ egiok Oni, Apaiz Nagusiari, aren edeŕagatik Yaunak bizia damaik-eta.
  16. Zerutik zigoŕkatua izan aiz; iragaŕi guziei Yainkoaren al izate aundia.» Eta, ori esanda, itzuli ziran.
  17. Beraz, Eliodor’ek opari bat Yainkoari eskeiñi zion; eta, bizia zemayonari agintza aundiak egin ondoren, Oni’ri eskeŕ egin zion; eta, bere gizonak bildurik, eŕegerengana itzuli zan.
  18. Eta, guziei aitoŕtzen zizkien bere begiz ikusiak zitun Yainko Aundiaren egiteak.
  19. Bein baten eŕegek Eliodor’i galdetu zion nor izan leiteken beŕiro Yerusalem’era bidalia izateko egokien. Eta, Eliodor’ek erantzun zion:
  20. Arerio bat, edo eŕegetza beretzat kendu nai dizun norbait ba’duzu, arâ igoŕazu; eta, itzuri al ba’da, ebaindua datoŕkizuke; Yainkoaren indaŕa an bait-dago; eta, asmo txaŕez ara yoanak yo eta zeatzen ditu.
  21. Zeruan egoitza duna toki aren zaitzaľe eta yagolea bait-da.
  22. Alaxe yazo zan Eliodor’ en eta altxoŕ-zaitzaren arazoa.

4

Simon eta Yason’en zitalkeriak

  1. Bañan, yauraltxoŕaren eta abeŕiaren salatzaľea zan, aiphatutako Simon, Oni maxiotuz, Eliodor’en zirikatzaľe eta gaitz guzien soŕtzaľea Oni izan zala esaten ari zan;
  2. eta, iriaren sorozle, eŕiaren yagole, eta legearen zaitzaľe azkutsua azpisuge bat zala esateko kopeta zun.
  3. Etsaigo ori Simon’en adiskide batzu ilketaraño eramateko giñoan gorbiztu zan.
  4. Orduan, Oni’k buŕuka orien gaizpidea, eta Apoloni, Koile-Siri’ko eta Poinike’ko gudalburua, Simon’en zitalkeria axatzen ikusita, eŕegerengana yo zun,
  5. ez, noski, bere iritaŕak salatzeko, yaureŕiaren eta batez ere bere eŕi osoaren ona yagoteko baizik;
  6. eŕegeren esku-arterik gabe lipizta ayek ezin itzali zirala, eta Simon’en ergelkeria amaituko ez zala bait-zekusan.
  7. Seleuk il zanean, goitizenez Epipane deritzan Antiok’ek eŕegetza aŕtu zun; eta, Yason, Oni’ren anaya, Apaiz-Nagusitzaren iŕikaz,
  8. eŕegerengana yoan zan, irureun ta irurogei talanta ziľaŕ, eta beste mozkiñetatik letozkioken beste larogei talanta eskeintzen zizkiola.
  9. Eta, gañera, beste eun ta beŕogei ta amaŕ talanta eskeñi zizkion yolastoki bat gizonentzat eta beste bat mutilentzat egiten eta Yerusalem’go egoiliaŕak Antiokei’kotzat eŕoltzen utzi zitzan.
  10. Eŕegek ori ontzat aŕtu zun; eta Yason, agintea beretu ala, bere eŕitaŕak Elade’ko bizilegera aldatzen asi zan;
  11. adiskidego eta elkaŕtzea Eŕoma’rekin lotzen bidalitako Eupoleme’ren eta Yon’en bitartez eŕegêk yuduei adeitsuki emandako eskubideak atzera kendu zizkien; eta, eŕiko lege yatoŕak bazteŕturik, atzeŕiko ekandu txaŕak aŕtzen asi zan.
  12. Gaztelupean bertan yolastokia pozik egin zun; eta, ango yolasetara mutil edeŕenak biltzen zitun.
  13. Oŕezkero, eladegoa gañeztu zan; eta, atzeŕiko ekanduek gora aundia iritsi zuten, Yason lotsagabe eta sasi-apaizaren ogentzaŕengatik.
  14. Oŕezkero ere, apaizak opamaiko eginbeaŕei buruz zabaŕtu ziran; eta, yauretxea ezetsi eta apaizak bertan bera utzirik, piŕil-deya entzunda berealaxe yolastokira leyatzen ziran, legeak gebentzen dizkien yolasketan ari izatera.
  1. Abeŕiaren dedua nardatuz, Eladeko deduak guziz opagaŕiak zeritzazkien.
  2. Andik, elkaitz goŕiak soŕtu zitzazkien; eta, eladetaŕen antza aŕtzeko ekandu-eredutzat autu zituten eladetaŕ ayetxek etsai eta poŕokatzaľe idoro zituten.
  3. Zigoŕpera erortzeke eŕaza ez bait-da Yainkoaren legeak lotsagabez austea. Bañan, ori gerokoak darakuske.
  4. Boskaŕen urte orotako yolasketak eŕegeren begietan ospatzen zirala,
  5. Yason gaiztagiñak Antiokeitaŕ batzu Yerusalem’dik ara ikusletzat bidali zitun Erkul’en dedurako oparientzat irureun darakma ziľaŕekin; bañan, bidali ayek oparietan baño beste zerbaitetan egokiago eralgibeaŕak zirala uste zuten.
  6. ziľaŕa igoŕi zunak Erkul’ en oparirako igoŕi zun, noski; bañan, ekaŕi zutenen gogoarengatik itxasontzietarako eralgi zan.
  7. Antiok’ek Tolemai Pilopator eŕegeren adelua ospatzeko, Apoloni, Meneste’ren semea, Aigito’ra bidali ondoren Pilopator sayestu zitzayola yakin zun; eta, ari buruz babes-biľa Yope’ra yoan zan; eta, gero andik Yerusalem’era.
  8. Yason’ek eta iritaŕek ospetsuki atotsita, zuzi-argitan eta adei-santzotartean an saŕtu zan; eta, andik bere gudalostez Poinike’ra eraman zun.

Yason azpiratua

  1. Iru urteren buruan, Yason’ek Menela, aiphatutako Simon’en semea, eŕegeri ziľaŕa emateko eta arazoei buruz aren erantzuna ekaŕtzeko igoŕi zion.
  2. Bañan, Menela’k, eŕegeri auŕkeztuta, aren edeŕa goraldiz eta bere al izatearen itez irabazirik, arengandik Apaiz-Nagusitza beretzat iritsi zun, Yason’ek aña eta gañera irureun talanta ari eskeñiz.
  3. Eta, eŕegeren agiriak aŕtuta itzuli zan, Apaiz-Nagusitzari dagokionik ezer eukitzeke, nagusi ankeŕen eta basiizen giriñaz betea, ordea.
  4. Oŕela, bere anaya atzipetu zun Yason au, beste batek atzipetuta, Amon’daŕen eskualdera igeska bazteŕtu zan.
  5. Menela’k, nagusitza iritsi zun, noski; bañan, eŕegeri eskeiñitako ziľaŕetik zuriko bat ere ez zeman, gazteluko yauŕle Sostarat’ek ba’zeragoyon ere,
  6. zergak yasotzeko ardura bait-zun. Eŕegek, beraz, biak deitu zitun.
  7. Menela’k bere ordekotzat Lisimak bere anaya utzi zun, eta Sostarak’ek Keterera, kipertaŕen yauŕlea.

Oni’ren eriotza

  1. Bitartean, Tarse’ko eta Malos’koak eŕegeren auŕka yaiki ziran, eŕegek bere oaide Antiokis’eri iri biak adiguritzat eman zizkiolako.
  2. Zalaparta ibitzeko, ara yoan zan laisteŕka, bere ordekotzat Andoronik, bere aundizkietako bat, utzirik.
  3. Menela’k, mugona eldu zitzayolakoan, zenbait uŕezko puxka yauretxetik ostu eta beste zenbait Tir’en eta aldameneko irietan saldu zitun.
  4. Oni’k, ori ziñez yakin zunean, Antiokei’ren aldean dagon Dapene’ra babes-eske yoanda, andik yauki zion.
  5. Orduan, Menela’k, Andoronik bereiz aŕturik, Oni il zezan berotu zun. Andoronik’ ek, beraz, Oni’ren biľa yoanda, eta zin egiñez eskuya zemayolarik, goganbeaŕez ere, andik irten zediľa iritsi zun; eta, berealaxe zuzenaren belduŕik gabe bizia kendu zion. *
  6. Ainbesteko gizonaren ilketa okeŕ oŕengatik, yuduak ez ezen, beste eŕiak ere gaitzitu eta aseŕetu ziran.
  7. Eta, eŕege Kiliki’tik itzuli zanean, yudu eta eladetaŕek arengana yo zuten Antiokei’n Oni’ren bidegabeko ilketaz suminduta.
  8. Antiok ere atsekabetu zan; eta, Oni’ri buruz eŕukituta negaŕ egin zun, aren erabide eta zintzotasuna goratuz;
  9. eta, aseŕez beterik, bere yazkiak uŕatu zitun; eta, Andoronik purpuratik erantzia iri osoan baŕna eramana, eta gizeraiľe ark Oni’ri alako bidegabekeria egin zion toki berean, bizitik erauzia zediľa agindu zun. Oŕela, Yaunak, zoŕ zitzayon ordaña biuŕtu zion.
  10. Menala’ren onuz, Lisimak’ ek irian burututalo naŕiokerien eta ostutako uŕearen beŕia zabaldu zanean, eŕia aren auŕka bildu zan;
  11. eta, lagunabaŕen zalaparta eta gogo guzien samiña ikustean, Lisimak’ek, iru miľa gizoni iskiľuak banaturik, eta ayen burutzat adiñez eta gaiztakeriz eldutako Auranos agintari ankeŕa yaŕirik, indaŕkeriak egiten asi zan.
  12. Bañan, Lisimak’en maŕoak uleŕturik, batzuk aŕika, bestetzuk makilka eta ainitz ere auts yaurtika yarki zitzazkien,
  13. eta aren gizonetako zenbait zaurtu, zenbait il, eta osterantzekoak iges egiñerazi zituten; eta, naŕiotzaľe ua altxoŕtegi aldean kalitu zuten.
  14. Gertariotaz auzi bat Menela’ren auŕka asi zan.
  15. Eta, eŕege Tir’a eldu zanean, zâŕek bidalitako iru gizonek arazoa adirazi zioten.
  16. Orduan, Menela’k azpiratuta zegola ikustean, Dorimene’ren seme Tolemai’ri ziľaŕ asko eskeiñi zion, bere alde eŕege irabazteko.
  17. Tolemai’k egurasteko apukoz lorio batera eŕege eramanik, gogoa aldatu zion.
  18. Eta, eŕegek Menela gaiztakeri guzien ogenduna asketsi, eta Estiki’ko ebaztegietan ere ogengabe aitoŕtuak izango liraken gizaxoak iľerazi zitun.
  19. Laisteŕ, noski, eta bidegabez ataŕaldia yasan zuten iriaren eta yauretxeko uŕearen alde irten ziranek.
  20. Oŕegatik, Tir’ekoek ere gaitzituta esku zabalez ayen eorzketari zegokiona eman zuten.
  21. Ala ere, Menela, agintedunen dirugoseaŕen, iritaŕak al izatez gero eta zitalkiago erabiltzen yaŕai zan.

5

Yason’en amaya

  1. Egun ayetan, Antiok’ek Aigito’ren auŕka bigaŕen ostera gertu zun.
  2. Eta, ara!!: iri osoaren gañeko eguratsean beŕogei bat egunez azaltzen ziran ikuskizunok: uŕez yantzitako zaldizkoak nor bere aiztamakiľekin taldetan antxintxika;
  3. zaldi-saiľak buŕukarako leŕotuak; alde batetik eta bestetik eraso eta erauntsiak; babeskiak igika; aiztamakiľak ugari; ezpata erantziak, gezi-iraizketa; uŕezko gudayantzi eta edotariko bulaŕ-oskolen ista dirdaitsua.
  4. Guziek otoitz zegiten, ikuskizun ayek onerako zeitezela.
  5. Antiok 11 zala, aizunki gero, omen bait-zan, Yason’ek miľa gizonekin beintzat iria bapetan eraso zun; eta, iritaŕak aŕesietara laisteŕ yoan ba’zlran ere, azkenik iriaz yabetu zan; eta, Meneia’k gaztelura iges egin zun.
  6. Yason’ek, anayen auŕkako gurenda elkaitz negargaŕi bat zala oaŕtzeke, eta etsayen lepotik, ez bere eŕiko semênetik guda-mozkiñak ateratzen ari zala uste izanez, bere eŕitaŕak saŕaskitzen zitun.
  7. Ez zun, ala ere, nagusitza iritsi; eta, bere maltzuŕkerien ondoretzat âlkez beterik Amon’ daŕetara iges egin beaŕ izan zun.
  8. Aren azaga, txaŕa izan zan. Arabi’aŕen eŕege Areta’k ertsita, guziek ezetsita, orori lege-ausle iguingaŕitzat; eta, bere Abeŕiaren eta iritaŕen etsaitzat goŕotagaŕi biuŕtuta, iriz-iri igeska ibiiitakoan Aigito’ra yaurtia izan bait-zan.
  9. Eta, beren abeŕitik eŕiko seme ainitz yauŕti zituna, atzeŕiratuta il zan, Lakedaimon’daŕen luŕean; aruntz yoana bait-zan, aidegoaŕen beaŕ bada gerizatua izateko ustez.
  10. Eta, ainitzen iľotzak eorzteke utzi zituna, eorzterik gabe yaurtia izan zan, iľobirik abeŕian idorotzeke, ez eta atzeŕian ere.

Antiok, yuduen auŕka

  1. Gertariok yakitean, eŕegek uste izan zun Yudai’k uts egin ziola; beraz, Aigito’tik aseŕetuta irtenik, iria iskiľuz aŕtu zun.
  2. Eta, gudariei agindu zien yaŕugiko lituketen guziak iltzeko; eta, beren etxetara igoko lirakenak saŕaskitzeko.
  3. Beraz, gazte eta zâŕak, emakume eta auŕak saŕaskitu; eta neskatil ta umetxoak lepo egiñak izan ziran.
  4. Iru eguntan iľak larogei miľa izan ziran; atxiľotuak, beŕogei miľa; eta, salduak ez ziran gutxigo izan.
  5. Eta, guziotaz asaskatu gabe, kopeta izan zun luŕbirako yauretxerik deunenean saŕtzeko, erakusletzat Menela, legeari eta bere abeŕiari etoya eramanez.
  6. Eta, gizatxaŕ aren esku zikiñetatik puska deunak aŕturik, beste eŕegek toki ua aundietsi eta edeŕtzeko an utzitako emariak, bere esku loyetaz aztakatzen zitun.
  1. Antiok, aŕokeriz anpatuta ez zan oaŕtzen Yainkoak irikoen ogenengatik suminduta toki artatik bere begiak aldentzen zitula.
  2. Bestela, okeŕ ainitzen ogendun ez ba’lira, Antiok ere, yauretxea ikeŕtzeko Seleuk’ek bidalitako Eliodor bezela, ara eldu zaneko astindua izango bait-zan; eta, aren nabarmenkeria zeatua. (Emen: 3, 25-27.)
  3. Yainkoak ez bait-du eŕia toki arengatik autu; tokia, bai, eŕiarengatik autua du Beretzat. *
  4. Argatik, toki ua gaitzetarako eŕiaren erkide izan da, eta onerako ere izango da. Eta, Guzialdunaren aseŕealdian utzia izan zana, Yaun Goikoa bere eŕiarekin adiskidetutakoan, lengo goraldira itzuli da.
  5. Antiok, Yauretxetik miľa ta zortzireun talanta aŕtuta, Antiokei’ra leyatu zan, bere aŕokerian uste izanez legoŕean izontziz, itxasoan oñez ibili zeitekela; oŕenbesteraño aŕotua bait-zan aren biotza.
  6. Bañan, eŕia gaizki erabiltzeko zenbait agintari utzi zitun. Yerusalem’en Piľipe Pirigi’aŕa, Antiok baño ankeŕagoa;
  7. ta Garizim’en, Andoronik; eta, orien gañera Menela, eŕiaren zapaltzaľerik gogoŕena.
  8. Eta, Apoloni zitala, ogei ta bi miľa gudariekin bidali zun, gara beteko guziak il eta emakume ta auŕak saldu zitzan.
  9. Yerusalem’era ezkero, nare egon zan larunbateko egun deuneraño; ordun, yuduak opoŕ zeudela ikusirik, bere gizonei iskiľuak aŕtzeko agindu zien.
  10. Eta, yayetara irtenak oro lepo egin zitun; eta, bere gizonekin iria arakatuz, saŕaski aundi bat iritaŕekin egin zun.
  11. Yuda Makab beste bederatzirekin etzera bazteŕtu zan; eta, ango mendietako basaberetartean beretaŕekin bizi zan, belaŕa baizik yateke, kutsurik aŕtzeko belduŕez.

6

Antiok yuduen auŕka (1 M. 1, 45-51)

  1. Aldi luzera gabe, eŕegek Atenai’taŕ zâŕ bat igoŕi zun, yuduak Yainkoaren, arbasoen legelatik sayesterazteko.
  2. Yerusalem’go yauretxea Olinpo’ko Yupiter izenpean, eta Garizim’goa, ango egoiliaŕak atosberak diranez gero, Yupiter Atosle izenpean yaŕtzeko.
  3. Oso txaŕ eta gogoŕa izan zan guzientzat alako gaitzen erauntsia.
  4. Yauretxea bait-zan gebendutako yanariak lorio deunetara zeramazten atzeŕiko gizon likits eta ematxaŕen zantaŕkeriz, oŕits, nabarmenez betea.
  5. Opamaya ere, legean gebendutako arakei loyez estalita oi zegon.
  6. Ez zan ziľegi larunbatak eta arbasoen yayak yagotea; ezta, yudutzat agertzea ere.
  7. Naigabe miñez ere, il oro yoan beaŕ zuten eŕegeren yayoteguna ospatzeko eskeintzen ziran oparietara; eta, untzezko aiľara buruan ekaŕiz, Dionis’en yayetako aokuan ibili.
  1. Urbiľeko eladetaŕen irietan ere, Toiemai’ren aolkuz erabaki zan, yuduak oparietara auŕkezterazteko yardunbide beraxe ezaŕtzea.
  2. Eta, atzeŕiko ekanduetara igaro nai ez luketenak iltzea. Ez zan, beraz, atsekabea baizik ezer ikusten.
  3. Beren umetxoak erdaindu zitutela salatutako emakume bi, iri osoan baŕna agirian ume ayek bulaŕetan zituztela, eramanak izan ondoren, aŕesitik bera yaurtiak izan ziran.
  4. Beste yudu zenbait, alako egunean beren biziaren alde buŕukatzea ziľegi ez zitzayelakoan, uŕungo obietan, larunbata ospatzeko, bildu zirala, Piľipe’k yakin zunean, sutan eŕe zitun.
  5. Idazti onen irakuŕlêi eskatzen diet, ainbeste elkaitzengatik txorabiotu beaŕean, auteman dezatela gaitz ayek ez zirala gure eŕiaren galtzerako, ataŕaldirako baizik gertatu.
  6. Izan ere, ogenlaria bere oldez ibiltzen luzaro ez uztea, aitzitik ere laisteŕ ataŕatzea, adei aundiaren zantzua da.
  7. Beste eŕiak ataŕatzeko, Yaun yasan-aundikoa itxoin-itxoiten dago, ayen ogen-neuŕia mukuŕu izateraño;
  8. bañan, gurekin, bestela azaltzen da; ez du ataŕaldia gure ogenak azkenik gañez egin arte uzten.
  9. Bein ere ez du bere eŕukia guregandik aldendu; eta, elkaitzez ataŕatzean, ez du bere eŕia zapuzten.
  10. Aski bekigu oŕelako gaiaz (egiaz), labuŕki ere, gogoratu duguna; edestiaren arira gatozan, orain.

Eleazar

  1. Eleazar’i, legearen irakasle beñenetakoari, adiñez eldua eta auŕpegi matzaieko gizona zala-ta, aoa gogoŕean zabaldurik, txeŕikia yanerazi nai zioten. (Ap. 11, 7.)
  2. Bañan, gerenez bizi baño deduz il obetsirik, iua bezela, urdekia aotik yaurtita, zigoŕpera gogotik ziyoan.
  3. Ziľegi ez dan yanaria biziaŕen ere ez yateko kemena dutenei yoatea dagokienez.
  4. Aspaldiz-gero, Eleazar ezaguna zuten zigoŕketa donge oŕen arduradunek, ua bereiz aŕturik, ari eskatu zioten yanari aizuak eta beronen eskuz gertuak ekaŕi; eta, opari gebenduenak zirala siñestaraziz, eŕegek erabaki zunez, yan zitzala.
  5. Oŕela, eriotzatik itzuriko zala; eta, aspaldiko adiskideta sunarengatik adei ori zegiotela.
  6. Bañan, Eleazar’ek bere adiña, zartzaro gurena eta buru zuria, auŕtzarotik zeukan aziera edeŕa, eta batez ere Yainkoak Berak yaŕitako lege deuna begiratuta, laisteŕ erantzun zien xeolera yaurti zezatela.
  7. «Izan ere ziongure adiñari ez dagokio alegikeriz yardutea, gazte askotsuk uste izan bait-lezateke, Eleazar, larogeita amaŕ urte zitularik, aŕotzen bizibidera aidatu zala;
  8. eta, ordun, apuŕtxo bat bizia luzatzeko negiken alegikeriarengatik atzipetuta, bidekatu al izango lirake; eta, nere zartzaroa gerenez beteko nuke.
  9. Beste aldetik, gañera, giza-ataŕalditik oraingotz itzuriko ba’nintz ere, Guzialdunaren eskuetatik ezin itzuri nindeke.
  10. Bizia gizonki galtzen ba’ dut, ostera, nere zâŕtzaroaren lain azalduko naiz,
  11. eta, lege guren eta deunengatik gogotikako eriotza aintzatsuaren eredua gaztei utziko diet». Ori esandakoan oñaze-piŕiľera arin-arin eraman zuten. *
  12. Zeramatenei, Eleazar’en itzok aŕokeri utsa zeritzaztela, arestixeko adeya aseŕe biuŕtu zitzayen.
  13. Eta, Eleazar’ek ukaldiengatik il agian zalarik, goraspen bat eginda, esan zun: «Yakite utsa daukan Yaunak dakus, eriotzatik itzuri al izanez, zigoŕaldiko oñazeak soñean yasan ditudala; bañan, biotzeko pozez Arengatik eraman ditut».
  14. Oŕela il zan kemen eta zintzotasunaren eredu ta oroimen edeŕa gaztei utzirik.

7

(E. 11, 35) Zazpi anai

  1. Ona emen, beste gertari bat. Zazpi anai, beren amarekin atzemanak izanda, eŕegek zartaluz eta zezen-edez ebaki ondoren legearen auŕkako urdekia yatera beaŕtu nai zitun.
  2. Ayetako zâŕenak esan zion: «Zer da guregandik iritsi eta yakin nai duzuna? Gure arbasoen legea autsi baño, il nayago dugu».
  3. Eŕegek, aseŕetuta agindu zun tupi eta paziak berotzea;
  4. eta, berotu ziranean, erabaki zun mintzo izan zan auŕenari, amaren eta anayen begietan mingaña idokitzea, buruko laŕua kentzea, eta beso eta ankak moztea.
  5. Osorik puskatu zutenean, eŕegek agindu zun sua uŕbiltzea; eta, tupian mutiľa bizirik eŕetzea. Tupitik luŕiña uŕutira edatzen zan bitartean, anayek eta amak kemenez iltzera elkaŕ aolkatuz, zioten:
  6. «Yainko Yaunak ba-gakusaz eta egitan eŕuki izango zaigu, Moxe’k bere eresian aitoŕtzen dunez, alegia: Bere moŕoyei eŕuki izango zaye».
  7. Auŕena onela il zanean, bigaŕena oñazetara eraman zuten; eta buruko laŕua iľeekin ari kendu ondoren, galdetu zioten soin-atal bakoitzean miñez leŕtu baño len urdekia yan nayago ote zun.
  8. mutiľak, gurasoen izkeraz erantzun zien: «Iñola ere ez». Argatik, bigaŕen au, lenbizikoa bezela, oñazetu zuten.
  9. Eta, il-agian esan zun: «Zuk, ankeŕ oŕek, bizi ontatik erauzten gaituzu, noski; bañan, izadiaren Bakaldunak, bere legeaŕen iľak gaitezkenok beti bizitzeko beŕpiztuko gaitu. *
  10. Onen ondoren, irugaŕena oñazetu zuten. Oñazetzaiľearen aginduz mingaña auŕkeztu eta besoak auŕeraturik, kemenez esan zun: «Goikoak emanda ditut soin-atalok;
  11. Ala ere, Aren legêngatik ezesten ditut, Arengandik beŕiro aŕtuko ditudala etsita bait-nago».
  12. Eŕege, ta aren aldamenekoak aŕitu ziran oñazeak ola ezesten mutiľa ikustean.
  13. Ori ildakoan, laugaŕena orobat oñazetu zuten.
  14. Eta, iľagian esan zun: «Opagaŕia, noski, giza eskuz iľak diranen zoria! Yainkoak beŕpiztuko ditulako itxaroa Arengandik dute-ta. Zuretzat beŕiz, bizirako beŕpizterik ez dago».
  15. Uŕenean boskaŕena aŕtuta oñazetu zuten; eta, eŕegeri so egiñez esan zion:
  16. «II beaŕa zerala ere, al izatea duzu gizartean; eta, nai duzuna dagizu. Ez uste izan, ordea, gure enda Yainkoak zapuztu dula.
  17. Itxoin pixka bat; eta, dakuskezu zein aundia dan Aren al izatea eta nola zerori eta zure enda oñazetuko zaituzan».
  18. Gero, seigaŕena aŕtu zuten; eta, iltzen asita zegonean, esan zun:
  19. «Ez zaitez ergelki atzipetu. Guk, yuduok, Yainkoari egin diogun ogenarengatik loŕaldi au yasaten dugu; andik ainbesteko elkaitzak gurean soŕtu dira. Zuk, beŕiz, ez uste izan zigoŕaldirik gabe geldituko zerala Yainkoaren auŕka buŕukatu ondoren».
  20. Bere zazpi semeak egun berean ala iltzen ikusi zitun ama guziz aŕigaŕi eta deduz goragaŕi ark dana biotz aundiz, Yaunarengan itxarorik, yasan zun.
  21. Bakoitzari adorea zemayon, eta emakumearen samuŕtasuna gizonen kemenez indaŕturik, zesayen:
  22. «Nik ez dakit nola azaldu ziñaten nere altsaŕean; ez bait-naiz ni arnas eta bizia eman dizkizuena; eta, zuen soin-gayak giza-tankeraz gatzatu dituna.
  23. Luŕaren Egiľea da gizakien yayotza eta izaki oroen asiera yauŕtzen * dituna; eta, Ark arnas eta bizia biuŕtuko dizkizue, Aren legêngatik zeron buruak orain ezesten dituzutelako».
  24. Antiok’ek, ezetsia zalakoan eta irain beŕiak aŕtu ez nairik, oraindik bizi gelditzen zan gaztênari, ez bakaŕik aolkuz, bai eta, ostera zin egiñez, ziotsan, bere eŕiaren ekanduetatik aldentzekotan, aberats, zoriontsu, bere adiskide eta arazo gorenen yauŕle egingo zula.
  25. Bañan, mutiľa makuŕtzen ez bait-zitzayon, aren ama deiturik, mutiľari onu osagaŕiak ematera aolkatu zun.

Ama yatoŕa

  1. Eŕegeren aŕenez eraginda, amak semea aolkatzeko agintza egin zion.
  2. Eta, semearengana biuŕturik, gizon doľoŕ ua atzipetuz, arbasoen abeŕi-izkeraz semeari esan zion: «Ene seme!!! Nitzaz izan eŕuki! Bederatzi iľabetez sabelean zu eraman ondoren, iru urtez bulaŕetan iñutu; eta, gaurdaño azi bait-zaitut.
  3. Aŕen, ene seme! Aŕen!! Begira zeru-luŕak; ikus ayetako guziak, eta autemazu ayek eta gizakiak oro ezerezetik Yainkoak irazan ditula.
  4. Oŕela, gizeraiľe ankeŕ oŕen belduŕ izan orde, anayen erkide yatoŕtzat, eriotza gogotik yasan ezazu, eŕukialdian anayekin atotsi zaitzadan».
  5. Oraindik ama mintzo zala, mutiľak esan zun: «Zeren zai zaudete? Ez natzayo eŕegeren erabakiari menderatzen, Moxe’ren itzez gure arbasoei emandako legeari baizik.
  6. Zu, beŕiz, ebertaŕen gaitz guzien soŕtzaľe ori, ez zera Yainkoaren eskuetatik itzuriko.
  7. Guk, bai, onelako gaitzez gure ogenak nozitzen ditugu.
  8. Bañan, ataŕaldiz gu onbideratzeaŕen gure YainkoYauna apuŕ bateko aseŕe azaltzen ba’zaigu, beŕiro bere moŕoi auekin adiskidetuko da.
  9. Zu, ostera, gaiztagin eta gizatxaŕik txaŕen ori, ez zaitez zoroki aŕotu itxaropen utsalez, Goikoaren moŕoyen auŕka eskuak yasotzean.
  10. Yainko Guzialdun eta Guzikustunaren epaitik ez bait-zera oraindik itzuri.
  11. Nere anayak, iraizeko miña yasan ondoren, Yainkoaren elkaŕtera aŕtuak izan dira; eta, zuk, Yainkoaren epayez zure anpuruskeriaren ataŕa zuzena yasan beaŕko duzu.
  12. Nik, orain, nere anayek bezela, nere soin eta bizia abeŕiko legêngatik uzten ditut; Yainkoari eskatuz gure eŕiarekin iaisteŕ adiskidetu dadiľa; eta, zu, oñaze eta ukaldien eragiñez Bera Yainko zin bakaŕa dala aitoŕtzera eraman zaitzala;
  13. eta, gure endaren gañera zuzen eta bidez erori dan Guzialdunaren aseŕea, niregan eta nere anayengan itzal dedila».
  14. Ordun, eŕegek, sepaz irakin zun, eta mutiľaren akaŕa yasan ezinda, bestengan baño areago bere ankeŕkeria arengan erakutsi zun.
  15. Oŕela, mutil zintzo ori il zan, Yaunarengan osorik entzinda.
  16. Eta, azkenik. semên ondoren ama ere iľa izan zan.
  17. Aski bedi, ordea, saŕaskietaz eta ankeŕkerietaz esana.

8

Yuda Makab

  1. Bitartean Yuda Makab eta aren lagunak irixkaetan isiľik saŕtzen ziran; eta, beren aide eta adiskideak deitu; eta, yudugoan kirmen zirautenak aŕturik, sei miľa gizon bildu zituten.
  2. Eta, Yaunari eskatu zioten guziek oinpean zeukaten eŕia sorotzi zezala, dongeak naŕiotutako yauretxeaz eŕuki.
  3. Eta laisteŕ iraultzeko zan iriaz kupitu zediľa; eta, ots egiten zion odolaren mintzoa aditu zezala;
  4. Gogora zitzala ume ogengabên saŕaskiak eta Aren izenaren auŕkako biraoak; eta ayengatik aseŕe azaldu zediľa.
  5. Bildu zitzayon gizataidearekin Makab etsayei gero ta izugaŕigo egiten zitzayen.
  6. Iri eta eŕixkaen gañean eroririk, eŕetzen zitun; eta, toki egokienetan yaŕita, poŕkaldi aundik etsayei zegizkien.
  7. Gauez, batez ere, olako osterak zegizkin; eta, aren ospea edonon edatzen zan.

(1 M. 3, 38-4, 25) Lanean gogoz

  1. Gure gizona, gero eta aundiagotzen eta maizago garaitzen zala ikusita, Piľipe’k Koile-Siri’ko eta Poinike’ko buruzagi Tolemai’ri idatzi zion, eŕegeren arazoetarako lagun etoŕi zekion.
  2. Berealaxe Tolemai’k, Nikanor, Patorokili’ren semea, eŕegeren adiskide beñenetako bat, ogei miľa gudagizonekin igoŕi zion, yuduen eŕi osoa txirtxiľatzeko; eta, aldamenkotzat Gorgi, guda-arazoetan guziz oitutako gudaria, eman zion.
  3. Nikanor’ek erabakita zegon eŕomaŕei eman beaŕ zitzayen bi miľa talantako zerga yudu atxiľoean salketaz eŕegeri ordaintzeko.
  4. Leyatu zan, beraz, itxasaldeko iriei atxiľoen erosketarako dei egitera, talanta baten ordain larogeita amaŕ atxiľo emango zizkiela eskeñiz. Gañera zetoŕkion Guzialdunaren apena ez zun susmatzen.
  5. Yuda’k Nikanor abiatu zala yakin zuneko, berekin zitun yuduei yakiñerazi zien.
  6. Ayetako zenbaitek, Yainkoaren zuzentasunean uste egokirik gabe izututa, iges egin zuten;
  7. bestek, gelditzen zitzayena saldurik, Yaunari eskatu zioten buŕukaldira gabe salgai zitun Nikanor’en eskutik yagon zitzala,
  8. ayen edeŕarengatik ez ba’zan, ayen arbasoekin Berak egindako itunengatik eta Aren Izena deun eta gurena luŕbiran ezagunak zirala bederen.
  9. Makab’ek, arekin gelditutako sei miľa gizonak bildurik, aolkatu zitun etsayen belduŕ ez izateko; eta, bidegabez auŕka zetoŕkien atzeŕitaŕen auŕean ez urduritzeko;
  10. aitzitik ere, gizonki buŕukatzeko, atzeŕi ayek yauretxean burututako loikeri zantaŕak, iri poŕokatuari egindako iraiña; eta abeŕiko lege eta ekanduen itxesa gogoratuz.
  11. «Oriek esan zieniskiľuekin eta beren kemenean dute ustea; guk, beŕiz, Guzialdun dan eta auŕka datoŕkiguna eta izadi osoa putz batez ezereztu ditzaken Yaunarengan».
  12. Gomutaratu zizkien berei eta beren arbasoei Yaunak emandako urgaziak, saŕaskitutako Senakerib’en eun ta larogei miľa gizonak; (2, Eŕe. 19,35)
  13. eta, Galat’etaŕen auŕka Babilon’go buŕukaldian yazoa. An, guretaŕak zortzi miľa bakaŕik ziran, eta makedoniaŕak, ayen urgazleak lau miľa. Eta makedoniaŕak kolokatu ba’ziran ere, gure zortzi miľa gizonak, Yainkoa lagun, eun ta ogei miľa etsai poŕokatu, eta mozkiñak ugari yaso zituten.
  14. Itzaldi onez berotu, eta beren lege eta abeŕiaren alde bizia galtzeko gertuak ziranean, lau sailtan uzitu zitun.
  15. Eta, Simon, Yose eta Yonata sailburu izendaturik, miľa ta bosteun gizonen sail bana eman zien.
  16. Gero, Esdirias’i agindu zion Idazteuna irakuŕi zezayela; eta, «Yainkoa lagun» guda-deitzat aŕturik, lenbiziko saiľarekin Nikanor eraso zun.
  17. Eta, Guzialduna lagun etoŕi zitzayolarik, etsayetako bederatzi miľa baño geyago il, Nikanor’en gizon geyenak zaurtu eta guziak igeska yoanerazi zituten.
  18. Eta yuduak erostera etoŕien dirua aŕtu,
  19. eta igeskariak uŕutiraño ezetsi ondoren, orduak eragotzita, larunbataren auŕeguna bait-zan, auŕera yaŕaitu gabe itzuli ziran. Oŕegatixek ezesketa ua amaitu zan.
  20. Beraz, etsayen iskiľuak metatu eta erazkiñak yasotakoan, larunbata ospatu zuten Yaunari goraldi eta eskeŕak gaŕtsuki emanez, egun artan bere eŕukiaren askiñak erakutsi zizkielako.
  21. Eta, larunbata igarota, gaxoei, alargunei, eta umezurtzei zenbait erazkin banatu zizkien, eta osterantzekoak berentzat aŕtu zituten.
  22. Gero, guziak batera otoiketan asi ziran Yaun eŕukiberari eskatzen bere moŕoyekin erabat adiskidetu zediľa.
  23. Ayen auŕka Timotai eta Bakide’ren leŕoetan buŕukatzen ziranetako ogei miľa baño geyago ere il eta gaztelu azkaŕak biphilki aŕtu zituten; eta, yasotako erazkin ugariak bi moltzo berdintan bereizirik, bata beren artean, eta bestea gaxo, umezurtz, alargun eta zâŕ-artean banatu zituten.
  24. Eta, etsayen iskiľuak ayolaz bildu ondoren, toki egokietan ipiñirik, enparauko erazkiñak Yerusalem’era eraman zituten.
  25. Yuduei asko yasanerazi zien Pilarke, Timotai’rekin ziraneko gizon txaŕa baño txaŕagoa ere, il zuten.
  26. Beren abeŕian garaitza-yayak ospatzen zituztelatik, ate-deunen sutzaľe izandako eta Kalistene’rekin etxe txiki batean izkutatu ziranak eŕe zituten: beren bezkeriaren ordain doya oŕelaxe izan zuten.
  27. Yuduak saldu zezazkioten, miľa erosle atzeŕitik ekaŕi zitun Nikanor gaiztotzaŕa,
  28. bera baño makalagoak zeritzazkion gizonek apalduta izanda, bere soñeko aberatsa erantzirik, yopu igeskarien eduz luŕaldean baŕna lagunik gabe Antiokei’ra saŕtu zan, bere gudostearen poŕokaldiarengatik oso minduta.
  29. Ta Yerusalem’go atxiľoen lepotik zerga emateko agintza eŕomaŕei egin zienak, orain aldaŕikatzen zun yuduak Yainkoa zutela Yagole; eta, argartik menderakaitz zirala, Ark ayei emandako legeak betetzen zituztenean.

9

Antiok Epipane´ren eriotza (1, M. 6, 1-16; 2 M. 1, 11-17)

  1. Aldi artantxe, Antiok Persi’ko luŕaldetik gerenez itzuli zan.
  2. Izan ere, Persepoli deritzan irian saŕtuta, yauretxea ustu eta iria menpetu nai zularik, ango eŕia iskiľuetara leyatu zan; eta, Antiok’ek iges egin zun eta gerenez itzuli beaŕ izan zun. (7, M. 6, 1.)
  3. Nikanor’i eta Timotai’ren gudalosteari gertatu zitzayena Ekbatan’en aldean zegola entzun zun.
  4. Sepaz irakinda, iges egiñerazi ziotenek berari egindako iraiña yuduen auŕka biuŕtu zezakelakoan, gudarizayari agindu zion zaldiei eragitea, bide-aldia labuŕtzeko, Yainkoaren asaŕeak ortara axatzen bait-zun, aŕoputz ark esandako itzongatik: «Yerusalem’era elduta bereala iria yuduen iľobi egingo dut».
  5. Bañan, dana dakusan Ixrael’go Yainko Yaunak, ezin sendatu ezta ikusi ere zeiteken gaitz batez yo zun. Alako itzak esan zitunekoxe, altsaŕetako min izugaŕiak eta baŕneko oñaze gaŕatzak artzaz yabetu bait-ziran. (2, Eg. 16, 9.)
  6. Zuzen eta bidez, gerol! Besten eŕayak oñaze beŕi askoz berak mindu zitulako; eta, bere ankeŕkeritik erantzi ez zalako.
  7. Aitzitik ere, aŕokeriz betea zan, eta arnasean yuduen auŕka sepa-sua zeriola, ariñago ibiltzeko agindu zularik, uxtuaŕen gurditik erori zan, soin-alderdiak oro gorbiztu zizkion erortze zakaŕez, gero.
  8. Oŕela, giza-gañezko aŕokeriz itxasoko uiñak ezi ta mendi garayenak aztagaz neuŕi zitzakela arestixean uste zuna, luŕeraño beratua izanda, esku-oe batean eroana ziyoan, arengan azaltzen zan Yainkoaren indaŕa erakutsiz. *
  9. Donge aren soiñetik aŕak ernetzen ziran; eta, aragia izugaŕizko miñez eta gudalosteari gogaikaŕi zitzayon kiratsez apuŕka zerorkion.
  10. Eta, ortziko izaŕetaraño iritxi zitekela arextian uste zuna, ezin yasan ziteken kirats arengatik, iñork ezin eroan zun luzeago.
  11. Ordun, Yainkoak yasanerazten zion gaitzak yota, asi zan aŕopuzkeri aundi artatik bere ezaguerara itzultzen. Eta, geroago ta geyago areagotzen zitzazkion miñak,
  12. eta, bere kiratsa yasan eziñik, esan zun: «Bidezkoa da Yainkoari gu makuŕtzea; eta, ilbeaŕak geranez-gero, gure burua lotsagabez Arekin berdindu nai ez Izatea».
  13. Bañan, eŕuki izango ez zitzayon Yaunari gizatxaŕ ark otoitz zegion,
  14. eta, Yerusalem txarotzeko eta ua angoen iľobi biuŕtzeko leyaz etoria ba’zan ere, iri deun zanez yarei utziko zula eskeintzen zion;
  15. beren auŕekin iľak eta sayen eta iizên yanaritzat utzibeaŕak zeritzazkion yuduak oro, orain Atene’taŕei berdinduko zizkiela;
  16. berak len erantzitako yauretxea emari edeŕenez apainduko zula; eta, yauresketarako atuxa guziak biuŕtu; eta, gañera beretzako mozkiñetatik yauroparientzat yalgibeaŕak emango zitula eskeintzen zion. (Emen 5, 16.)
  17. Gañera, yudutza aŕtuko zula eta gizonak bizi ziran bazteŕ guzietara yoango zala, Yaube’ren al-izatea aldaŕikatzeko.
  18. Eta, bere buruaz etsita, yuduei aŕen-idazki au bidali zien:
  19. «Yudu iritaŕ bikañei poz, osasun eta zori ona, Antiok eŕege eta buruzagiak.
  20. Zuek eta zuen semêk ondo ba’zaudete eta arazoak gogara ba’doazkizue, eskeŕ onenak Yainkoari dagizkiot.
  21. Ni, indaŕik gabe oean natza, erakutsi dizkidazuten begirune eta adeya maiteki gogoratuz. Persi’ko luŕaldetik itzultzean gaxo aundi naizala, eŕiaren onaz zenbait ardurabide aŕtu beaŕ ditudala deritzait;
  22. ez noski, nitzaz etsita ba’ nintz bezela; gaxoalditik itzurtzeko uste aundiz bait-nago.
  23. Oroitzen naiz, ordea, nere aitak gudostea Goyeŕira eraman zunean, bere oñordekoa izendatu zula.
  24. Agintea nori egotzia izan zitzayon yakinda, ez-ustean soŕtu leitezken gaizpide edo susmuŕ ertunak gora-bera, eŕia artegatu ez zedin.
  25. Eta, berebat, inguruko eŕege eta nagusi eta auzoko nagusiak zai daudela ikusirik, Antiok nere semea, Goyeŕiko eskualdetakora ninyoanean, zuetako geyenen ardurapean utzi oi nuna, eŕegetzat autu dut; eta, idazki ori bidali diot.
  26. Gogora itzazute, beraz, aŕontean ta burukal egin dizkizuedan ongiak; eta, niri ta nere semeari kirmen zakizkigute beti.
  27. Siñetsita bait-nago ark, nere asmoaren arauz, erabidez eta samuŕki erabiľiko zaituzala».
  28. Ala ere, gizeraiľe ta biraolari ua, besteak zerabiltziñez gogoŕki yoa, atzeŕiko mendietan eriotza eŕukaŕiz il zan.
  29. Aren iľotza andik zeraman Piľipe, iľaren ugazkidea, Antiok gaztearen belduŕez Aigito’ra bazteŕtu zan Tolemai Pilimetor’engana.

10

Yauretxearen garbikuntza (1 M. 4, 36-61)

  1. Bitartean, Makab’ek bere lagunekin, yauretxea eta iria Yainkoaren urgaziz beŕiro aŕtu,
  2. eta iriko zeyean aŕotzek eraikitako opamayak, bai eta yauroyanak ere, poŕokatu zitun.
  3. Gero, yauretxea garbitu eta beste opamai bat eraiki zuten, eta sukaŕi-txinpartaz sua pizturik, bi urteren buruan opariak eskeñi, eta luŕingaya, kiriseľuak eta eskein-ogiak ipiñi zituten. *
  4. Ori eginda, luŕean auzpeztuta Yaunari eskatu zioten alako gaitzetan beŕerortzen utzi ez zitzala, ta noizpait ogen ba’ legikete, ataŕaldi samuŕago bat eman zezayela, atzeŕi biraolarien eskuetara eratoŕtzeke.
  5. Kasleu iľaren ogei ta boskaŕen egunean atzeŕitaŕek yauretxea naŕiotu zuten, eta alako egunean ordun aren garbikuntza burutu zan.
  6. Yai ua, Txosnakoa bezela, zortzi egunez ospatu zuten. Txosna-yaya lentxe mendiko obietan, baseizeak ba’lira bezela igaro zutela oroituz.
  7. Argatik, yauretxearen garbikuntzara zeratoŕtzin Aren aintzarako, mâtsayenez eta untzez apaindutako zigoŕ, adaŕ oŕitsu eta palmak eskuan, eresiak abesten ari ziran.
  1. Eta eŕiaren erabakiz, yudu-eŕi osoak alako egunak urte oro ospatu beaŕ ditu.
  2. Ori izan zan, beraz, Antiok Epipane’ren amaya:
  3. orain, beŕiz, azalduko dugu gizatxaŕ aren seme Antiok Eupator’i dagokiona, gudaetako gaitzak labuŕki erakutsiz.
  4. Yauraldia asi zunean, yaureŕiko arazoen arduradun nagusitzat Lisi norbait Koile-Siri’ko eta Poinike’ko gudalburu gorena, yaŕi zun.
  5. Izan ere, Makoron goitizenez zeritzan Tolemai, yuduei egindako bidegabekerien ordaintzat, zuzenbidez ayekin yarduteko erabakita zegon: eta. pakez yauŕtzen zitulakoxe,
  6. eŕegeren aldamenekoek Eupator’i salatu zioten. Eta, Pilometor’ek ari egotzitako Kiper utzita Antiok Epipane’ren alderdira igaro eta andik ere sayestu bait-zan, etoi gaitzizenez maizetan deitua zala, agintza deduz yagon ez zezakela autemanik, bere biziari amaya edenez eman zion.

Gorgi eta Edom’etaŕak (7 M. 5, 1-8)

  1. Gorgi, alderdi ayetako gudalburua, atzeŕiko gizonak bildurik yuduen auŕka guda pizten ari oi zan.
  2. Eta, arekin batera, gaztelu sendoen yabeak ziran Edom’etaŕek ere yuduak nekarazten; eta Yerusalem’dik igeska irtenak atotsirik. guda areagotzen zuten.
  3. Bañan, Makab’etaŕekin ziranek, Yainkoaren laguntza otoiketan eskaturik, Edom’etaŕen gazteluak oldaŕez eraso zituten;
  4. eta, gogoŕ ekinda toki ayetaz yabetu, eta aŕesigañetik gogoŕ zegietenak oro istiarazirik, zidorozten guziak. ogei miľa bederen, saŕaskitu zituten.
  5. Bederatzi miľa beintzat bi gaztelu sendotan maldatu ziran alaz gogoŕ bati egiteko beaŕ danarekin.
  6. Makab, ayen auŕka Simon eta Yose, baita Zakai ere naiko lagunekin an utzirik, gaŕantzi aundiagoko tokietara yoan zan.
  7. Simon’en gizonek diru-goseaŕen gazteluetan ziranzenbaiten ziľaŕez koipetuta, ayetake irurogei ta amaŕ miľa darakmeren ordañez igesi yoaten utzi zituten.
  8. Makab’ek ori yakin zunean, eŕiaren nagusiak bildu zitun, eta alako gizonak beren anayen saltzaľetzal salatu zizkien, etsayak igesi yoaten utzi zitutelako.
  9. Etoi ayek, beraz, lepo egin eta gazteiu biak beretu zitun.
  10. Eta, eskuetan zerabiľan guzia iskiľuz iritsirik, ogei miľa gizon baño geyago il zitun, bi gazteiu ayetan.

(1, M. 5, 6) Timote

  1. Yuduek len porokatutako Timote, atzeŕiko gudagizon eta Asia’ko zaldizko ainitz bildurik, Yudai iskiľuz aŕtzeko asmotan etoŕi zan.
  2. Bañan, uŕbiltzen zanean, Makab’ek eta aren gizonek, burua autsez zirpizindu eta geŕia zurdatzez yantzirik,
  3. opamayaren oñean auzpeztuta, Yaunari eskatzen zioten berayen lagun eta etsayen etsai ta arerioen arerio, legeak dionez, azaldu zediľa.
  4. Eta, otoitz ondoan iskiľuak aŕtuta, iritik uŕutiraño irten eta etsayen uŕbiľean gelditu ziran.
  5. Eguzki-argia azaldu zanetik, bien arteko buŕukaldia asi zan, ondore on eta gurendaren baitzaľetzat guretaŕek Yauna, eta etsayek beren kemena zeukatela.
  6. Buŕuka gorienik zanean, uŕezko aokoz yauŕitako zaldien gañean bost gizon istatsu ortzitik etoŕita yuduen auŕelaritzat etsayei azaldu zitzazkien.
  7. Ayetako bik, Makab erdiko zekaŕtela, zaurtu ez zedin, beren iskiľuz babesten zuten; eta, aldi berean etsayei azkon eta tximistak iraizten zizkieten; eta, etsayak, itsutasunez nâsi eta laŕitasunez beterik erortzen ziran.
  8. Ala iľak ogei miľa ta bosteun oñezko izan ziran; eta, zaldizkoetan seireun.
  9. Timote’k iges egin zun Gazara deritzan gaztelu oso arkaŕ batera, an buruzagia Kaire zala.
  10. Makab’en gizonek, pozez beterik, gazteluari alaz egin zioten lau egunez.
  11. Gaztelukoek, tokiaren sendotasunez entzinda, birao izugaŕi eta arao nazkagaŕiak okaztatzen zizkioten.
  12. Bañan, boskaŕen eguneko goizargi ziŕintan, Makab’ekin ziranetako ogei gaztek, birao ayengatik suminduta, aŕesira gizonki uŕbildurik, zidorozten guziek leoiren oldaŕez saŕaskitu zituten.
  13. Eta, ayek bezela, besteek ere, aitziko aldetik baŕnekoen auŕka igorik, doŕêi su emanda eguŕ-sendoŕak ixioturik, biraolariak bizirik eŕe zituten. Bestetzuk ateak autsi zituten; eta, osterantzeko gudagizonek, andik saŕtuta, iriaz yabetu ziran.
  14. Eta, urtegi batean izkututako Timote yaŕugirik il zuten, baita Kaire, Timote’ren anaya, eta Apolopane ere.
  15. Eta guziok egindakoan, eresiz eta goraldiz onetsi zuten Ixrael’en alde oŕen aundiro ari izanda, gurenda zemayon Yauna.

11

(1 M. 4, 26-35) Lisi

  1. Aldi labuŕ-labuŕaren ondoren, Lisi, eŕegeren ordeko, aide ta arazoen ardurazuna, gertariok ezin eramanez,
  2. larogei miľa bat gudagizon eta zaldizko guziak bildurik, yuduen auŕka etoŕi zan; Yerusalem elendaŕen egoitza biuŕtu,
  3. yauretxea atzeŕiko beste yauretxeak bezela, zergapean yaŕi, eta Apaiz-Nagusigoa urtero saltzeko asmotan;
  4. bere oñezkoen amaŕ-miľakoak, zaldizkoen miľakoak eta larogei mutuŕluzetzaŕak begirata, Yainkoaren al izatea autemateke, ayetan entzinda bait-zegon.
  5. Yudai’n saŕtuta, beraz, Yerusalem’dik bost xoenez * bereizia dan Bet-Sur gaztelu alderakaitzari uŕbildu zitzaion.
  6. Makab’ekin ziranek beren gazteluen auŕkako erasoaldiak yakin zitutenean, adiaka eta negaŕez eŕiarekin Yaunari eskatzen zioten aingeru on bat Ixrael yagoteko bidal zezayela.
  7. Eta Makab’ek, iskiľuak auŕean aŕturik, aŕiskuari berakin buru egin eta beren anayen laguntza ematera aolkatu zitularik,
  8. guziak batera auŕeratu ziran laisteŕ; eta, antxe Yerusalem’en aldean, soñeko zuriz yantzitako zaldizko bat ayen auŕelaritzat azaldu zitzayen aiztamakiľa bat erabiľiz.
  9. Ordun, guziek ao batez Yainko eŕukitsua onetsi zuten; eta, kemenez beterik, baseize zakaŕenak ez ezen, burdiñezko ormatzaŕak ere erasotzeko tiñel zeuden.
  10. Ortzitikako laguntzaľe ua, eta Yaunaren eŕukia beren alde zutenez-gero, egoki leŕotuta azkutsu auŕeratu ziran.
  11. Eta, leoyak bezela, etsayen auŕka oldaŕez yauzirik, amaika miľa oñezko eta miľa ta seireun zaldizko il zizkieten.
  12. Enparauek iges egiten zuten; eta, ayetako geyenak iskiľurik gabe eta zaurtuak ziyoazan. Lisi bera, iges alkegaŕiz itzuri zan.
  13. Bañan, ergel ez bait-zan, bere poŕokaldia bere baitan erabiliz, auteman zun yuduak menderatu eziñak zirala, Guzialdunak ayen alde buŕukatzen zulako.
  14. Geznariak bidali zizkien, beraz, onezko zuzenak eta eŕegeren adiskidetasuna ayentzat iristeko agintzarekin.
  15. Makab, eŕiaren onarengatik, Lisi’ren eskari guziei alki izan zitzayen; eta, Makab’ek Lisi’ri yuduetaz idatzi zion guzia eŕegek onaŕtu zun.

Onezkoaren agiriak (2 M. 6, 57-61)

  1. Oŕa, Lisi’k bidalitako idazkia; «Lisi’k Yuduen eŕiari, aguŕ!
  2. Zuen geznari Yon eta Absalom’ek zuen idazkia ekaŕi ta an diozutena egiteko eskatu didate.
  3. Eŕegeri azaldu beaŕ zayon guzia yakiñerazi diot; eta, ark al dan guzia bayetsi du.
  4. Beraz, zuek arazoetan gogo onez ba’dirauzute, nik gaurgero zuen onerako yoranez lan egingo dut.
  5. Osterantzekoaz erantzutekoa zuen geznariei eta nik bidaltzen dizkizuedanei zeatz eta meatz azaldu diet.
  6. Ondo bizi. Eun ta ogei ta zortzigaŕen urteko Dioskor-iľaren ogei ta laugaŕen egunean».
  7. Eŕegeren idazkiak au zion: «Antiok eŕegek Lisi anayari, aguŕ!
  8. Gure aita yainkoen artera eramana danez-gero, gure yaureŕiko seme guziak beren agitekotan pakez ari zaitezala nai dugu.
  9. Beraz, yuduek elendaŕen ekanduetara, gure aitak gura zunez, makuŕtu baño beren lege bereziekin yaŕai obesten dutela, eta ayen arauz bizitzeko baimena eskatzen digutela yakiñik,
  10. beren eŕi osoak kezkabiderik ez dezan, yauretxea biuŕtu dakiela eta beren arbasoen ekanduz bizi daitezkela darabakigu.
  11. On izango da, beraz, eskuya zuk, geznarien bitartez ayei eskeintzea, gure asmoak ezagunda, uste onez beren arazoetan ari daitezan».
  12. Ona emen, eŕegek idazkian Yuduen eŕiari ziotsana: «Antiok eŕegek Yuduen batzaŕari eta beste yuduei, aguŕ!
  13. Gu bezela, zuek ere ondo ba’zaudete, gure gogara zaudete.
  14. Menela’k adierazi digu zuen arazo bereziak erabiltzeko yetxi nai duzutela.
  15. Beraz, Xanti iľaren ogei ta amargaŕen eguneraño letozkenei, eskieŕ bide egin dezaten eskubidea damayegu.
  16. Beuzkate yuduek beren yanari eta legeak, eta ayetako bat ere oaŕtzeke egindako utsengatik ez iñola artegatu.
  17. Menela bidali dugu zuekin erausteko.
  18. Ondo bizi. Eunta beŕogei ta zortzigaŕen urteko Xanti iľaren amaboskaŕen egunean».
  19. Eŕomaŕek ere idatzi zieten onela: «Kint Neni ta Tit Maniii’k, Eŕoma’ren geznariek, Yuduen eŕiari, aguŕ!
  20. Eŕegeren aide Lisi’k bayetsi dizuen guzia, guk ere bayesten dizuegu.
  21. Eta, berak adirazi beaŕ ziola uste dunaz zuen artera ayolaz yarduki ondoren, norbait igoŕi iguzute, zuen gogoak egoki gorantzi dezazkiogun; Antiokei’ra goaz-ta.
  22. Bidali, beraz, zuen geznariak, zuen asmoak zein diran yakin dezagun.
  23. Ondo bizi! Eun ta beŕogei ta zortzigaŕen urteko Xanti iľaren amaboskaŕen egunean».

12

Yope’ren etoikeri eta ataŕaldia

  1. Itun ori egindakoan, Lisi, eŕegerengana itzuli zan; eta, yuduek lugintzara yo zuten.
  2. Bañan, eskualde ayetako buruak ziran Timote’k, Genai’ ren seme Apoloni’k, Yeronim’ ek, Demopon’ek eta Nikanor Kiper’taŕak, ez zituten nare ta pakez bizitzen uzten.
  3. Yope’taŕek ere zitalkeritzaŕ bat egin zieten. Elkaŕ-etsaigorik ez ba’litz bezela, ayekin bizitzen ziran yuduak berek gertutako ontzietara beren emazte ta semêkin igotzeko dei, iri osoaren erabakiz, egin zieten.
  4. Yuduek, pake-zale ta goganbeaŕik gabe ziralata, deya onaŕtu zuten. Bañan, zabalera eldutakoan, Yope’taŕek beŕeun bederen urpera yaurti zituten.
  5. Yuda’k bere eŕiko semei egindako bidegabekeri au yakin zunean, bere gizonei agindu egokiak emanik, eta Yainko ebazle zuzenari ots egiñik,
  6. bere anayen eraiľen auŕka yoanda, ango kai-aldeari ta itsasontziei su eman zien; eta, arâ igeska yoanak saŕaskitu zitun.
  7. Iria itxia bait-zan, bazteŕtu zan, artara gauez itzultzeko eta Y'ope’taŕen iria txirtxiľatzeko asmotan, ordea.
  8. Eta, Yamni’koek beren artean bizi ziran yuduei beste ainbeste egin nai ziotela yakiñik,
  9. Yamni’taŕak gauez eraso ta kai-aldea eta ango ontziak eŕe zitun; eta, beŕeun ta beŕogei estadiz uŕun dagon Yerusalem’dik gaŕ ayen argia ikusten zan.*
  10. Andik bederatzi estadiz Timote’ren auŕka uŕundu ziranean, bost miľa oñezko eta bosteun zaldizko arabiaŕak Yuda’ren gañera yauzi ziran.
  11. Buŕukaldia zakaŕa izan zan; bañan, Yainkoa lagun, Yuda eta aren gizonak garaitu ziran; eta, yotako artzai ayek Yuda’ri eskatu zioten eskuya eman zezayela; ayek, ordañez, artaldêtako aberez eta beste onaurkiz urgaziko zutela-ta.
  12. Yuda’k, askotarako on litzazkiokela etsirik, pakea eman zien; eta, eskuyak elkaŕi aŕtutakoan, beren txaboletara itzuli ziran.
  13. Gero, Yuda’k Kaspin iri azkaŕa, aŕesiz eta zubi yasogaŕiz babestua; eta, eŕi askotako aŕotzez gizatsua, eraso zun.
  14. Irikoak, aŕesi sendoetan eta yanari ugarietan entzinda, takeŕ azaldu zitzazkien, Yuda eta aren gizonak biraokatuz eta ao zikiñez irainduz.
  15. Yuda bere gizonekin, beiñola Yosue’k bezela, tunkaľurik eta beste zapalkiľurik gabe Yeriko irauli zun Yaunari ots eginda, aŕesien auŕka oldaŕez yauzi zan;
  16. eta, Yainkoak ala naita, iriaz yabeturik, ezin esan alako saŕaskia artan egin zun; ildakoen odolez auzoko aintzira, estadi bi zabala, bete utzi añean.

Ekiñaldi geiago (1 M. 5, 37-44)

  1. Andik, zazpireun eta amaŕ estadiko bidean yoanez, Xeraka’ra eldu zan, Tubien’ daŕak deritzaten Yudu’etara.
  2. Toki ayetan Timote ez zuten idoro; an ezer ezin eginda, bestetara yoana bait-zan, gudasail aundi bat toki batean utzirik.
  3. Bañan, Yuda’rekin gudalburu ziran Dosite eta Sosipatoro’k, gaztelu ua eraso eta Timote’k iri artan utzitako amaŕ miľa gizon il zituten.
  4. Eta, Makab’ek, bere gizonak taldekaturik, talde orien nagusitza biei egotzi zien; eta, Timote’ren auŕka auŕeratu zan. Timote’k eun ta bi miľa oñezko eta bosteun zaldizko zitun.
  5. Eta, Yuda urbiltzen zala yakin zunean, emakume eta auŕak eta ayenak oro Karnion deritzan iri azkaŕera igoŕi zitun; alderdiko aŕoilengatik ezkaitz eta arâ eltzeko zail-zaila bait-zan.
  6. Yuda’ren auŕeneko taldea azaldu zaneko, etsayak, belduŕtuta, dana dakusan Aren al izatea izugaŕiro agertzen bait-zitzayen, elkaŕen eragitez iges egin zuten; batak bestea zaurtuz eta ezpataz saŕaskituz.
  7. Yuda’k ortzez eta agiñez esetzi zitun; gaiztagin ayek yo ta yo; ogei ta amaŕ miľa il zitularik.
  8. Timote Dosite’ren eta Sosipator’en eskuetan erori zan; bañan, maŕukeriz zirikatzen zitun bizi eta yarei utzi zezaten, esanez, bere mendean ayetako ainitzen aide eta anayak zitula; eta, aren eriotza nozitu beaŕko lutekela.
  9. Eta, iñori kalterik egiteke guziak biuŕtzeko erabakita zegola, bein eta beŕiz zin egiñez ziotsen ezkero, andegarik gabe, yarei utzi zuten beren anayak yareiteko.
  10. Yuda, ogei ta bost miľa gizon an il ondoren, Karnion’ en eta Atargat’en yauretxearen auŕka itzuli zan.
  11. Eta, etsai ayek yo ta suntsitutakoan, bere gudalostea Eporon’en auŕka eraman zun. Eporon, iri azkaŕ bat zan; eta, eŕi askotako atzeŕitaŕ ainitz, an bizi ziran gazte azkaŕek aŕesi auŕean leŕotuta iria yagoten zuten; eta, irian guda-orni eta azkonak ugari ziran.
  12. Ala ere, etsayen indaŕa bere al izatez austen dun Guzialdunari dei eginda, iria aŕtu zuten; eta, baŕnean ziranetako ogei ta bost miľa gizon il zituten.
  13. Andik Eskiti’aŕen irira, Yerusalem’dik seireun estadiz uŕunera yoan ziran.
  14. Bañan, ango yuduek aitoŕtu zieten eskitiaŕek adeiberaz zerabiltzela; eta, laŕialdian erabidetsu azaldu zitzazkiela.
  15. Ordun, Yuda’k, bere lagunekin eskeŕ egin zieten; eta, yuduei adeya azaltzen yaŕaitzera aolkatu ondoren, Yerusalem’era etoŕi ziran, Aste-yaya aurki zanean.

Gorgi’ren poŕokaldia

  1. Pentekoste baño len, Gorgi’ren auŕka abiatu ziran.
  2. Gorgi, iru miľa oñezkorekin eta lareun zaldizkorekin ayei buruz irten zan;
  3. eta, buŕukaldian zenbait yudu erori ziran.
  4. Dosite zeritzan norbaitek, Bakenor’en zaldizkoetako gizon azkaŕak, Gorgi atzemanda, longañetik eldua indaŕez zeraman, gizon biraogaŕi ua bizi eusteko; bañan, Tarak’etaŕ zaldizko batek, Dosite’ren gañera yauzirik sorbalda ebaki zion; eta, Gorgi’k Marisa’ra iges egin zun.
  5. Esdirin’en gizonak luzaro buŕukatzen ziralata, nekaturik zeuden. Ordun, Yuda’k Yaunari lagun zetoŕkiola, eta buŕukaldian buru yaŕi zediľa eskatu ondoren,
  6. arbasoen izkeraz guda-deya eresiekin ozenki abestuz, Gorgi’ren gizonen gañera taŕapatan eroririk, poŕokatu zitun.
  7. Berealaxe Yuda’k bere gizonak bildu eta Odolan irira eraman zitun. Asteko zazpigaŕen egunean arâ elduta, oi danez, garbitu ziran eta antxe larunbata ospatu zuten.
  1. Biaramunean, Yuda bere gizonekin yoan zan ildakoen iľotzak beaŕ danez yaso eta ayen aidekin arbasoen iľobietan eorzteko.
  2. iľotz bakoitzaren yazkien azpian Yaini’ko eidolei eskeñitako emariak, yuduei gebenduak, * idoro zizkieten: nabari egin zitzayen, beraz, guziei zergatik izan ziran iľak.
  3. Ordun, guziek Yaun ebazle zuzena eta izkutuen agertzaľea, onetsi zuten.
  4. Gero, otoitz egin zioten, ogen ori asketsi zezayen; eta, eŕi kementsuak eŕia aolkatu zun ogendik uŕun egotera, ogendunaren ondorea iľotz ayetan bait-zekusten.
  5. Gero, eskebatze bat egiñik, bi miľa darakma ziľaŕ erin-opari batentzat Yerusalem’era bidali zitun. Egite on eta edeŕa, beŕpiztearen ustetik soŕtua. *
  6. Izan ere, iľak beŕpiztuko ez dirala siñetsi ez ba’Iu, utsean eta alpeŕik izango iitzake ildakoentzat otoitz egitea.
  7. Eta, gañera, uste zun, zintzoki il diranentzat sari bat gertuta dagola. Uste deun eta zintzoa, benetan! Argatik, erin-oparia eskeñi zun, ogenak asketsi zekizkien.

13

Eupator’en poŕokaldia

  1. Eun ta beŕogei ta amargaŕen urtean, Yuda’k eta aren lagunek yakin zuten Yuda’ren auŕka gudagizon ainitzekin Antiok Eupator zetoŕela;
  2. eta, ayekin Lisi, aren mendeko yauŕle eta arazoen arduraduna, eun-da amaŕ miľa oñezko, bost miľa eta irureun zaldizko, ogei ta bi mutuŕluzetzaŕ, eta irureun itai-gurdirekin.
  3. Menela ere ayei bildu zitzayen; eta, maltzuŕkeri aundiz Antiok axatzen zun, ez noski abeŕiaren onerako, toki ospagaŕiren bat iristeko ustez baizik.
  4. Bañan, eŕegên Eŕegek aren auŕka Antiok’en asaŕea piztu zun; eta, gaitz guzien eragiľea Menela zala eŕegeri Lisi’k erakutsi ziolarik, Antiok’ek agindu zun Menela Beroi’ra eramana eta antxe, oi danez, iľa zediľa.
  5. Or, bada, Beroi’n beŕogei ta amaŕ ukaiko doŕe bat da, autsez betea; eta, aren erpiñean alde orotaruntz autsa biraka iraizteko auspo antzeko bat.
  6. Andik Beroi’taŕek yaurohoiñak eta okeŕkeri izugaŕien ogendunak amildu oi zituten.
  7. Oŕela il zan, beraz, Menela gaizkiña, etzateko luŕik gabe. Zuzen eta bidez geroľ!
  8. Su eta auts gureneko opamayaren auŕka askotan ogen egin zunez-gero, autsetan il bait-zan.
  9. Eŕege, gogo zakaŕez zetoŕen, bere aitak baño gogoŕago yuduak yotzeko.
  10. Yuda’k yakin zuneko, eŕiari agindu zion Yaunari gau eta egun otoitz egin zezayola.
  11. Legetik, abeŕitik eta yauretxetik erantziak gelditzeko ziranen alde inka artan ere beriro irten zedin; eta apuŕ bat atsedeten asia zan eŕia atzeŕi biraolarien erpetara erortzen utzi ez zezan.
  1. Iru egunez, guziak batera malkoz eta barauz Yainkoaren auŕean eŕuki-eske auzpeztuta izandakoan, Yuda’k aolkatu zitun eta gerturikegoteko agindu zien.
  2. Gero, zâŕekin bereiz yarduki ondoren, erabaki zun, berealaxe, eŕegek bere gudalostea Yudai’n saŕtu ta Yerusalem aŕtu zezaken auŕean, aren auŕka Yainkoaren urgaziz arazoa amaitzea.
  3. Izadiaren Egiľeari iskiľuen zoria egotzirik, beraz, legên,yauretxearen, iriaren, abeŕiaren eta ekanduen alde il arte buŕukatzera bere gizonak aolkatu eta Modin’en aldirietara eraman zitun.
  4. Eta «Yainkoari gurenda» buŕuka-deitzat ayei emandakoan, gudaritartetik gazte azkaŕenak auturik, eŕegeren kapaŕa gauez eraso zun; eta, kapaŕdian bertan lau miľa gizon eta mutuŕluzetzaŕ aundina bizkaŕean zeroan doŕetxoko gudariekin saŕaskitu zitun.
  5. Oŕela, saŕakioz eta zalapartaz kapaŕdia bete ondoren, itzuli ziran onez.
  6. Yaunak, Yuda’ri emandako laguntzaz goizeko argi-ziŕintan dana amaitu zan.

(1 M. 6, 48-63) Bet-Sur

  1. Yuduen biphiltasuna oŕela txastaturik, eŕegek ekin zun tokiak maŕoz beretzeko.
  2. Eta, yuduen gaztelu sendoa zan Bet-Sur’koaren auŕka yoan zan; bañan, oildu, eurtu eta garaitua izan zan.
  3. Yuda’k, gaztelukoei bidali zien beaŕa zitzayena.
  4. Yuduen gudalosteko Eŕodok norbaitek zenbait txosten isiľak eŕegeri eman zizkion; bañan, yuduek ikeŕaldi bat eginda atzeman eta atxiľotu zuten.
  5. Bigaŕenez, eŕege yarduki zan gaztelukoekin, eta eskuyak elkaŕi eman eta aŕtutakoan, bazteŕturik,
  6. Yuda eraso zun; eta, garaitua izan zan. Bañan, eŕiaren arazoentzat utzitako Piľipe Antiokei’n biuŕi zitzayola yakitean saŕakiotuta, Yudu’ei aŕenez makuŕturik, zuzen leritzaken guzirako zin egin zien; eta, ayekin adiskidetuta, yauropa bat eskeñi, yauretxea edeŕetsi, ta tokia gizabidez begira zun.
  7. Yuda laztandu ta Tolemaida’tik Geŕen’etaraño gudalburutzat, Egemonide utzi zun.
  8. Tolemaida’ra eldu zanean, Tolemaida’ŕek onezkoak gaizki begiratzen zituten; eta, suminduta pake-ituna autsi nai zuten.
  9. Lisi’k ebaztegira igota, ituna al zunez zuritu, eŕiaren baimena iritsi eta iria ibitu zun; eta, bereala Antiokei’ra itzuli zan. Oŕela, gertatu ziran eŕegeren erasotze eta gibelatzea.

14

Norbaiten gezuŕak (1 M. 7, 1-21)

  1. Iru urteren buruan Yuda’k eta aren lagunek yakin zuten Demetiri, Seleuk’en semea, gudaloste indaŕtsu batekin Tiripoli izturitik saŕtuta, toki egokietara igo;
  2. eta, Antiok eta Lisi, aren mendeko agintaria il ondoren, luŕaldeaz yabetu zala.
  3. Alkim norbait, Apaiz Nagusi egiña; eta, itxes-egunetan bere oldez loitua, itzurpideak eta opamairatzeak amaitu zitzazkiola ikusita,
  4. Demetiri eŕegerengana eun eta beŕogei ta amargaŕen urtean yoan zan, uŕezko aiľara bat, palma bat, eta yauretxean legearen arauz eskeintzen diran ostoil batzu zeramazkiola; eta, egun artan ez zun besterik egin.
  5. Bere gogo zitalentzat garai egokia idoro zun, Demetiri’k onu-eske deitu zularik, yuduen ituiñaz eta asmoetzaz galde egin zionean.
  6. Orduan, Alkim'ek esan zion: «Asid’etaŕen izenez Yuda Makab’en mendean dabiltzan yuduak guda eta zalapartak pizten ari dira beti, yaureŕia atsedeten uzteke.
  7. Argatik, nere arbasoen dedua zan Apaiz-Nagusitzatik erantzita etoŕia nauzu orain;
  8. lenbizi, eŕegeri legebidez dagokionaren alde; eta, bigaŕenez, nere iritaŕen alde egiteko gizon orien zorakeriak eŕi osoari gaitz aundiak dakazkio-ta.
  9. Aŕen, beraz, eŕege!! Txostenak bildu ondoren gure luŕalde eta eŕi itxuslastua guziei darakuskiezun gizabidez sorotzi itzazu;
  10. Yuda bizi daiteño arazoen yauŕpidean pakerik ez bait-dagoke».
  11. Itzaldi au amaituta, Yuda goŕoto zuten eŕegeren beste aldamenekoek Demetiri areago berotu zuten.
  12. Berealaxe Nikanor, mutuŕluzetzaŕekoen sailburua, deitu eta Yudai’ko gudalburu nagusi izendaturik, aruntza bidali zun.
  13. Yuda iltzeko, aren gizonak sakabanatzeko, eta yauretxe gurenaren Apaiz Nagusitzat Alkim yaŕtzeko idazkiekin.
  14. Yuda’rengandik igesi aldendutako atzeŕitaŕak Nikanor’i taldeka nâsten zitzazkion, yuduen elkaitz eta kalteak beren obaritzat bait-zituzten.
  15. Atzeŕiekin elkaŕtuta Nikanor auŕka zetoŕkiela entzutean, Makab’etaŕek, autsez zirpizinduta, otoitz egin zioten betiko beretzat autua zeukan eta etengabe zantzu nabariz eŕia yagon zunari.
  16. Eta, berealaxe buruzagiaren aginduz abiaturik, Desan eŕixkan etsayekin auŕkitu ziran.
  17. Simon, buŕukaldia Nikanor’en auŕka asitakoan, etsayen sosteko etoŕeraz izutu zan.
  18. Ala are, Nikanor, Yuda’ ren gizonek abeŕiaren aldeko buŕukaldietan zerakusten kemena eta zirabazten gurendak entzunda, auzia odolez erabakitzeko belduŕ zan.
  19. Beraz, Posidoni, Teodot eta Matati, yuduetara bidali zitun, eskuyak elkaŕi aŕtu eta eman zezazkioten.
  20. Zeramaten gezna luzaro azteŕtu ondoren, Yuda gudalburuak bere gizonei adirazi zien; eta, guziek iritzi batez ituna egiteko bayetza eman zioten.
  1. Alde bietako itunlariek bereiz bildu zeitezan eguna erabaki zan; eta, eldu zanean aulkiak yaŕi zizkioten.
  2. Yuda’k etsayen sosteko maŕo baten belduŕez, toki egokietan gizonak zai ipiñiak zeuzkan; eta, itunlarien batzaldia pakez burutu zan.
  3. Nikanor Yerusalem’en gelditu zan gero, okeŕik bat ere ez egiteko, eta saldoka bildu zitzazkion gizataldeak etxera igoŕi zitun.
  4. Yuda’rekin adiskideki ziardun; eta, arengana biotza makuŕtu zitzayon.
  5. Ezkondu zediľa eta semeak soŕtu zitzala eskatu zion. Eta, Yuda ezkondu eta nare eta pozik bizi izan zan.
  6. Alkim’ek, bien arteko adiskidetasuna ikusirik, itunaren eredu bat aŕtuta, Demetiri’rengana yo zun; eta, esan zion Nikanor’ek etsayen gogora arazoak zerabiltziľa; bere ordekotzat Yuda, yaureŕiaren etsaya autu zulako.
  7. Orduan, eŕegek, zital aren gezuŕez aseŕe eta suminduta, Nikanor’i idatzi zion egindako ituna gaitzitu zitzayola esanez; eta, Makab bilurturik Antiokei’ra laisteŕ bidaitzeko aginduz.
  8. Idazti au aŕtzean, Nikanor artegatu zan, eta gogoŕ zeritzayon egindako ituna bazteŕtzea.
  9. Bañan, eŕegeri ezin bait-zion gogoŕ egin, aren agindua maŕo batez betetzeko eretiaren biľa zebiľan.
  10. Makab’ek, Nikanor uzkuŕago azaltzen zitzayola eta elkaŕenganaz-gero mukeŕago zerauskiola oaŕturik, uleŕtu zun alako larderiak onik ezer adirazten ez zula. Beraz, beretaŕ askotsu bildurik, Nikanor’engandik izkutatu zan.
  11. Yuda’k kementsu auŕea aŕtu ziela Nikanor’ek ikusi zunean, oiko opariak eskeintzen apaizak ziranean, yauretxe deun ta gurenera yoanda, gizon ua berari emateko agindu zien.
  12. Eta non ziteken ez zekitela zin egiñez bait-zerantzuyoten, eskua yauretxeruntz yaso zun; eta, zin egiñez esan zien:
  13. «Yuda biľuŕez lotua eskuratzen ez ba’didazute, etxe au zelai biuŕtu, opamaya irauli, ta Dionisi’ren aintzako yauretxe edeŕ bat ementxe eraikiko dizuet». Eta ori esanda yoan zan.
  14. Orduan, apaizek, ortziruntz eskuak yasorik, gure eŕiaren alde beti buŕukatzen zanari ots egin zioten, esanez:
  15. «Ezeren beaŕik ez dezula, gure artean bizitzeko zure egoitza emen yaŕi nai izan duzun guzien Yauna!!
  16. Yagon, orain, bein da betiko areixtin garbitutako etxe au kutsu guzitik. Aŕen!! Yaun Guren-Gurena, aŕen!!!»

Eŕazis’en eriotza

  1. Eŕazis norbait, Yerusalem’en zâŕetakoa, Nikanor’i salatu zioten, Gizon irikoi eta izen onekoa zan; eta, zegitzin ongiengatik yuduek aita ziotsaten.
  1. Auŕeneko bereizte-egunetan yudugoaz salatua izan zan; eta, yudugoaŕen bere soña eta bizia erabateko egonaŕiz galtzeko zorian ipiñi zitun.
  2. Nikanor’ek, yuduen etsai agertzeko asmoz, gizon ori atzemateko bosteun gudari baño geyago igoŕi zitun;
  3. alako gizona atzematez yuduei kalte aundi bat egingo zielakoan.
  4. Gaztelua aŕtzeko gudari ayek ataria eraso eta ateak eŕetzeaŕen sua uŕbiltzen Ikustean, Eŕazis atzemana izateko zorian, bere ezpataren gañean yaurti zan;
  5. esku gaizkiñetan erori eta bere sendi matzalari ez zegozkion irañak yasan baño gizonki il nayagorik.
  6. Bañan, inka artako abazuzan, egoki zaurtu ez bait-zan, eta etsayak atetatik baŕnera indaŕez saŕtuak bait-ziran, ormagañera kemenez leyaturik bêkoan bilduen gañera gizonki yaurti zan.
  7. Beko ayek, iraduz eurt egin zuten bi aldêtan, eta ayen erdiko utsunean erori zan.
  8. Bañan, arnasa oraindik gelditzen zitzayon; eta, bere biotzeko gaŕez yaiki zan, odola zuŕustan zeriola, eta zauriz yosia; eta, ayen artean laisteŕka igarorik, ango aŕkaitza baten gañean zutik,
  9. odol uŕi baizik izan ez eta, bere eŕayak atera, eta eskubietaz angoen gañera yaurti zitun, biziaren Yabeari eskatuz noizpait biuŕtu zezazkiola. Oŕela il zan. *

15

Nikanor’en eriotza

  1. Bitartean, Nikanor’ek, Yuda eta aren gizonak Samari’ren aldeko tokietan zirala yakinda, galdukizunik gabe ayen gañera larunbatez erauntsi nai izan zun.
  2. Gogoŕean ere ayekin ziyoazan yuduek esan zioten: «Ez itzazu oŕen ankeŕki eta zakaŕki saŕaskitu; itzalgaŕi bekizu, ostera, guzien Yauŕleak Beretzat bereizi eta ospagaŕi egindako eguna».
  3. Bañan, gaiztagin ta alen ark galdetu zien, larunbata yagoten agindu zezaken Nagusiren bat donokian ote zanik.
  4. «Bai, noski!»erantzun zioten«an goyen bizi dan Yaun Altsuak zazpigaŕen eguna yaitzat yagoten du».
  5. Nikanor’ek yardetsi zien: «Ni ere yaun naiz luŕean; eta aintzat agintzen dizuet iskiiuak aŕtzea, eŕegeri dagokiona burutzeko». Ezin bete zun, ordea, bere asmo gaiztoa.
  1. . Nikanor, aŕokeriz galenduta, bere izenaren oroikaŕi bat Yuda’ren iepotik iristeko erabakita zegon.
  1. Yuda’k, ostera, Yaunarengan erabat entzinda, Aren laguntzaren ustez,
  2. beretaŕak aolkatzen zitun atzeŕien indaŕaren belduŕ ez izateko; eta, Goikoarengandik aŕtutako urgaziak gogoratuz, inka artan ere gurenda Guzialdunak zemayekela itxaroteko.
  3. Eta, legearen eta igaŕlên aitoŕak aipatuz; eta, berak egindako buŕukaldiak gomutaratuz, adoretu zitun.
  4. Itzaldi onegaz ayei biotza berotuz gañera, atzeŕitaŕ ayen azpikeria eta egindako ziña austeko iotsarik-eza erakutsi zizkien.
  5. Oŕela, babeski eta aiztamakiľaz baño itz eta aolku gurenez benazago iskiľuztatu; eta, amets guziz siñesgaŕi bat azkenik azalduz, guziak pozez bete zitun.
  6. Oŕa, ametsetan berak ikusia: Oni Apaiz Nagusia izana, gizon yatoŕ, on, biotzbera, auŕpegiz itzalgaŕi, erabidetsu, izketan atsegingaŕi eta auŕtzarotik onbide orotan ikasia, eskuak goruntz yasota, yuduen eŕi osoaren alde otoika zegon.
  7. Eta, geroxe, gizon bat adiñez eta aintzaz' nabari, eta gurentasun aŕigaŕiz inguratua azaldu zan.
  8. Orduan, Oni’k itz egin eta esan zun: «Au da nere anayen adiskidea, eŕiaren eta iri deun osoaren alde otoi dagiña, Yeremi, Yainkoaren igaŕlea».
  9. Eta, Yeremi’k eskuya edatuz, uŕezko ezpata bat Yuda’ri eman zion, esanez:
  10. «Aŕtu ezpata deun au, etsayak biŕindu ditzazun, Yainkoak emana».
  11. Gazteen eskua pizkoŕtu eta kemena sendotzeko ain egoki ziran Yuda’ren itzez berotuta, erabaki zuten, kapaŕdian gelditzeke etsayen gañera gizonki yaurti eta gogoŕ yoka, arazoa burutzea, iri deuna eta yauretxea aŕixkuan zeudelako.
  12. Beren emazte, ume, anai eta lagunetazko dordo guzien gañez, ayen ayola auŕena eta nagusia, yauretxe deunaz bait-zan.
  13. Eta, txikiagoa ez zan buŕukaldian ziranei buruz irian gelditutakoen laŕia.
  14. Guziak arazoa auŕki nola amaituko zan erpai; eta, etsayak auŕez-auŕe buŕukaldirako leŕotuak, eta mutuŕluzetzaŕ-elepak eta zaldizkoak beren tokietan zeudenean,
  15. Makab’ek etsayen kopuru izugaŕia, edotariko iskiľuen askotza eta mutuŕluzetzaŕ zakaŕak begirata, alatzen Egile Yaunarengana yo zun, gurenda, iskiľuak gora-bera, Yainkoak nai zionari zemayokela bait-zekin.
  16. Ona, emen aren otoitza: «Yuda’ko eŕege Ezeki’ren egunetan zure aingerua bidaliz Senakerib’en gudalosteko eun ta larogei miľa gizon saŕaskitu zenitun Yauna!!
  17. Igoŕi, orain ere, ortzien Nagusi Oŕek, gure auŕelaritzat zure aingerua, etsayetan izu ta saŕakioa erne ditezen.
  18. Zure beso azkaŕak yo bitza zure eŕi deunaren auŕka datozan biraolari oriek!!» Au izan zan Yuda’ren otoitza.
  19. Bitartean, Nikanor bere gizonekin adaŕoska eta guda-eresika uŕbiltzen zan.
  20. Yuda eta beretaŕek buŕukaldira, Yainkoari dei eta otoitz egiñez yaurti ziran.
  21. Eta, besoak erabiľiz eta Yainkoa biotzetik deituz, ogei ta bost miľa gizon beintzat saŕaskitu zitun, Yainkoa ayekin zegolako pozaren-pozez.
  22. Buŕukalditik pozez itzultzean, Nikanor bere iskiľuekin luŕ-yoa ikusi zuten.
  23. Orduan, oyu eta santzoka asirik, Yaun Guzialduna abeŕi-izkeraz onetsi zuten.
  24. Eta, soñez ta gogoz bere eŕitaŕen alde buŕukatzera auŕena irten eta gaztezaroko leraz ayekin itsatsia beti izan zan Yuda’k, Nikanor’i lepoa moztu zion; eta, aren burua Yerusalem’era eramateko agindu zun.
  25. Arâ eldu zanean, bere eŕitaŕak eta apaizak bilduta, opamayaren auŕez zutik gaztelukoak eratoŕi zitun;
  26. eta, Nikanor gaizkiñaren burua, eta yauretxe gurenaren auŕka biraolari ark lotsa-gutxiz yaso zun eskua erakutsi zizkien.
  27. Gero, Nikanor zitalari mingaña moztu eta zati egiña sayei emateko, eta zoro aren eskua yauretxearen auŕez dindil yaŕtzeko agindu zun.
  28. Eta, guziek ortziruntz gorespenak Yaun Gurenarengana yaso zituten esaka: «Onetsi bedi bere egoitza kutsurik gabe yagon duna!»
  29. Yuda’k Nikanor’en burua, Yaunaren laguntzaren zantzu nabari eta agiritzat, gazteluan dindil yaŕtzeko agindu zun.
  30. Eta, gero, guzien iritziz erabaki zan, alako eguna ospatzeke iñola ere ez uztea,
  31. eta, yai arentzat arameraz Adar deritzan amabigaŕen iľean, Mardokai’ren auŕeguna bereiztea.

Azkena

  1. Oŕela gertatu zan Nikanor’i dagokiona; eta, egun ayetatik iria ebertaŕen mendean gelditu da beti.
  2. Nere edestia emen amaituko dut, beraz. Nere lana ondo eta edestiari dagokionez egiña ba’da, nere gogoa bete da; kaxkaŕ, naŕats eta deus gutxi ba’da, beŕiz, utsa nerea da.
  3. Ardo utsa edo ur utsa beti edatea kaltegaŕi; eta, noizik bein ardoa eta noizik bein ura edatea atsegin dan bezela, edestiaren yazoak toki egokietan azalduak ikustea irakuŕleari atsegin zayo-ta.

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper