Olabideren Biblia

Atxiľoen itzulera

1. Yeremi’ren aoz Yaube’k esana bete zedin, Persi’ko eŕege Kir’ek, biotza Yaube’k zeragiolarik, lenbiziko bere urtean agindu au aldaŕiz ta idatziz bere yaureŕi osoan iragaŕi zun:
2. «Au dio Persi’ko eŕege Kir’ek: Ortziko Yainko Yaube’k luŕeko yaureŕi guziak eman dizkit, eta etxe bat Yuda’ ko Yerusalem’en Ari egiteko agindu dit. *
3. Nor da zuetan Aren eŕiko seme? Alakoaren Yainko Yaube arekin dago; igo bedi Yuda’ ko Yerusalem’era, Ixrael’go Yainko Yaube’ren etxea eraikitzeko. Ori da Yerusalem’go Yainkoa.
4. Ta alako aŕotzak edozein tokitan legozkela, ango bizilagunek ziľaŕez, uŕez, ondasunez, aberez ta gogarako emariz urgazi bitzate Yerusalem’go yauretxea Yuda’n eraikitzeko». *
5. Yuda’ren ta Benyamin’en sendiburuak, apaizak, lebitaŕak yauretxea Yuda’ko Yerusalem’ en eraikitzeko gogoa Yainkoak piztu zien guziak yaiki ziran.
6. Ta inguruko guziek ziľaŕez, uŕez, ogasunez, aberez, esku-erakutsi edeŕez ta emariz eskuak bete zizkien.
7. Gañera, Nanukodonosor’ ek Yerusalem’dik ekaŕi ta bere yainkoaren etxean ipiñitako Yaube’ren etxeko puskak yasota,
8. Mitiridate altxoŕzayaren eskuetan utzi zitun, ta Mitiridate’k Sasabar’i Yuda’ko nagusiari, garbitasun egokiekin, eman zizkion.
9. Oŕa ayen zenbakuntza: Ogei ta amaŕ uŕezko eŕatiľu; miľa ziľaŕezko eŕatiľu; ogei ta bederatzi aizto;
10. ogei ta amaŕ uŕezko katiľu; lareun ta amaŕ ziľaŕezko katiľu aŕontago; ta miľa bat besteko atuxa.
11. Uŕezko ta ziľaŕezko zera guziak, bost miľa ta lareun ziran. Ta guziak Sasabar’en ardurapean eramanak izan ziran Babilon’dik Yerusalem’ era, atxiľo izanak arâ itzuli ziranean.

Eŕira itzulien izenak

1. Auek dira Babilon’go eŕege Nabukodonosor’ek Babilon’a atxiľo * eramanak izanda, Yerusalem’era ta Yuda’ra nor bere irira itzuli ziran luŕaldeko semeen izenak:
2. Oŕa, Zorobabel, Yosue, Neemi, Sarai, Eŕaelai, Mardokai, Belsan, Mespar, Beguai, Eŕehun ta Baana’kin itzuli ziran Ixrael’en eŕiko semeen zenbakuntza:
3. Paros’taŕak: bi miľa ta eun ta irurogei ta amabi.

4. Sapati’aŕak: irureun ta irurogei ta amabi.
5. Are’taŕak: zazpireun ta irurogei ta amabi.
6. Paat-Moab’etaŕ, Yosue’ taŕ, ta Yoab’etaŕak: bi miľa ta zortzireun ta amabi.
7. Elam’etaŕak: miľa ta beŕeun ta beŕogei ta amalau.
8. Zetu’taŕak: bederatzireun ta beŕogei ta bost.
9. Zakai’taŕak: seireun ta ogei ta iru.
10. Bani’taŕak: seireun ta beŕogei ta bi.
11. Bebai’taŕak: seireun ta ogei ta iru.
12. Azgad’etaŕak: miľa ta beŕeun ta ogei ta bi.
13. Adonikan’daŕak: seireun ta irurogei ta sei.
14. Beguai’taŕak: bi miľa ta beŕogei ta amsei.
15. Adin’daŕak: lareun ta beŕogei ta amalau.
16. Ezeki’ren odoleko Ater’ taŕak: larogei ta emezortzi.
17. Besai’taŕak: irureun ta ogei ta iru.
18. Yira’taŕak: eun ta amabi.
19. Asun’daŕak: beŕeun ta ogei ta iru.
20. Gebar’taŕak: larogei ta amabost.
21. Bet-Leen’daŕak: eun ta ogei ta iru.
22. Netopa’taŕak: beŕogei ta amasei.
23. Anatot’etaŕak: eun ta ogei ta zortzi.
24. Azmabet’etaŕak: beŕogei ta bi.
25. Kariat-Yarin’daŕ, Kepira’taŕ ta Berot’etaŕak: zazpireun ta beŕogei ta iru.
26. Eŕama’taŕ eta Gabaa’ taŕak: seireun ta ogei ta bat.
27. Makmas’taŕak: eun ta ogei ta bi.
28. Bet-El’daŕ ta Ai’taŕak: beŕeun ta ogei ta iru.
29. Nebo’taŕak: beŕogei ta amabi.
30. Megbis’taŕak: eun ta beŕogei ta amasei.
31. Beste Elam’en semeak: miľa ta beŕeun ta beŕogei ta amalau.
32. Arin’daŕak: irureun ta ogei,
33. Lod’etaŕ, Adis’etaŕ, ta Oni’taŕak: zazpireun ta ogei ta bost.
34. Yeriko’taŕak: irureun ta beŕogei ta bost.
35. Senaa’taŕak: iru miľa ta seireun ta ogei ta amaŕ.
36. Apaizak: Yosue’ren odoleko Yudaitaŕak: bederatzireun ta irurogei ta iru.
37. Emer’taŕak: miľa ta beŕogei ta amabi.
38. Pasur’taŕak: miľa ta beŕeun ta zazpi.
39. Arin’daŕak: miľa ta amazazpi.
40. Lebitaŕak: Yosue’ren, Kadmiel’en, ta Odui’ren semeak: irurogei ta amalau.
41. Abeslariak: Asap’etaŕak: eunta ogei ta zortzi. Atezayen semeak: Selun’daŕak.
42. Ater’taŕ, Telmon’daŕ, Akub’etaŕ, Atita’taŕ eta Sobai’ taŕak; eun ta ogei ta emeretzi.
43. Natin’daŕak: * Sia’ren semeak, Asupa’renak, Tabaot’ enak,
44. Keros’enak, Siaa’renak, Padon’enak,
45. Lebana’renak, Agaba’ renak, Anan’enak;
46. Agab’enak, Selmai’renak, Anan’enak;
47. Gadel’enak, Gaer’enak, Eŕaai’renak,
48. Eŕasin’enak, Nakoda’ renak, Gazan’enak,
49. Aza’renak, Pasea’renak, Besee’renak,
50. Azena’renak, Munin’enak Nepusin’enak,
51. Bakbuk’enak, Akupa’renak, Arur’enak,
52. Beslut’enak, Maida’renak, Arsa’renak,
53. Berkos’enak, Sisa’renak, Tema’renak,
54. Nasi’renak, eta Atipa’ renak.
55. Salomon’en moŕoyen semeak: Sotai’renak, Soperet’ enak, Paruda’renak,
56. Yala’renak, Derkon’enak, Gedel’enak,
57. Sapati’renak, Atil’enak, Pokeret-Asbain’enak, eta Ami’ renak.
58. Natin’daŕ ta Salomon’en moŕoyen seme guziak; irureun ta lagorei ta amabi.
59. Ona emen, beŕiz, Tei-Mela’tik, Tel-Ersa’tik, Kerub’ etik, Adon’dik eta Emer’tik itzuliak beren yatoŕi ta narea, ta Ixraei’daŕ ote ziranentz argitu al izateke;
60. Dalai’ren semeak; Tobi’ renak eta Nekoda’renak: seireun ta beŕogei ta amabi.
61. Ta apaizen semeetatik: Obi’ren semeak, Akos’enak eta Berzelai´renak. Berzelai oŕen emaztea Gelaad’eko Berzelai’taŕetatiko alaba bat zan; ta izena andik zetoŕkion.
62. Auek, beren aikoaren biľa yatoŕi-idaztiak azteŕtu aŕen, idoro ez bait-zuten, apaizkundetik aldenduak izan ziran.
63. Ta Tirsata’k * esan zien Yaube’ri eskeñitakoetatik ez yateko, apaiz bat Urim eta Tumim’ekin yaiki arte. *
64. Itzulitako guziak, beraz, beŕogei ta bi miľa ta irurogei ziran,
65. ayen moŕoi ta mirabeak zenbatzeke. Auek, beŕiz, zazpi miľa ta irureun ta ogei ta amazazpi ziran; ta ayetan beŕeun abeslari, gizon ta emakume.
66. Ayen zaldiak, zazpireun ta ogei ta amasei ziran; mandoak, beŕeun ta beŕogei ta bost;
67. gamelu-etzemandoak, lareun ta ogei ta amabost; astoak, sei miľa ta zazpireun ta ogei.
68. Sendiburu batzuk, Yerusalem’go yauretxera ezkero, beren buruak olde onez eskeñi zituten Yaube’ren etxea bere oruben gañean beŕeraikitzeko.
69. Ta laneko altxoŕarentzat bakoitzak al zunez, irurogei ta bat miľa darakma uŕe, bost miľa mina ziľaŕ, ta eun apaiz-atoŕa eman zituten.
70. Ta apaizak, lebitaŕak, eŕiko semeak, abeslari, atezai ta Natin’daŕak beren irietan yaŕi ziran; ta Ixrael bere irietan bizi izan zan beŕiro.

Eŕopamai beŕia

1. Zazpigaŕen iľa eldu zanean, beren irietan ziran Ixrael’go semeak, gizon bat bezela, Yerusalem’en bildu ziran.
2. Yosedek’en seme Yosue’k* bere anai apaizekin, ta Salatiel’en seme Zorobabel’ek bere anayekin yaikita, Ixrael’go Yainkoa’ren opamaya eraiki zuten, Yainkoaren gizon Moxe’ren legean idatzita dagonez, artan eŕopak eskeintzeko.
3. Ta lengo oñen gañean eraiki zuten, inguruko eŕien belduŕik gabe, ta artan eŕopak, goizekoa ta aŕatsaldekoa, Yaube’ri eskeñi zizkioten.
4. Txosna-yaya * ere egin zuten idatzita dagonez, eŕopak egun oro, egunean egunekoak oitutako ekanduz eskeiñiaz.
5. Ta alaxe gerokoan betiko eŕopa, ilbeŕietakoa, Yaube’ren yai guzietakoak, eta edozeiñek bere oldez Yaube’ri eskeintzen zizkionak.

Orubeak ateratzen

6. Yaube’rentzako eŕopak zazpigaŕen iľaren lenbiziko egunetik asi ziran; baña yauretxearen orubeak oraindik yaŕiak ez ziran.
7. Ta ziľaŕa eman zuten argin ta zurgiñentzat, eta yan-edatekoa ta olioa Sidon’daŕ ta Tir’taŕentzat, eretz-zura Liban’dik Yope’ra itxasoz, Persi’ ko eŕege Kir’en baimenez ekaŕtzeko.
8. Yerusalem’go yauretxera itzuli ezkeroko bigaŕen urteko bigaŕen iľean, Salatlel’en seme Zorobabel’ek eta Yosedek’en seme Yosue’k beren anai apaiz ta lebitaŕekin, ta atxiľo-alditik Yerusalem’era etoŕiekin eraikuntza asi zuteu. Ta Yaube’ ren etxeko lanaren arduraduntzat ogei urtez gorako lebitaŕak yaŕi zituten.
9. Yosue bere seme ta anayekin ta Kadmiel bere seme Odui’taŕekin, gizon bat bezela, yaŕi ziran, yauretxeko lana zegitenen eragile, ta berebat Enadad’en semeak beren seme ta anayekin. Guziok lebitaŕak ziran.
10. Yauretxearen oñaŕiak ipiñitakoan, apaizak beren soñeko ta tuŕuakin ta Asap’en seme lebitaŕak txiliñekin an auŕkeztu ziran, Ixrael’go eŕege Dabid’en eresiz Yaube goratzeko.
11. Ta Yaube eresiz goratzen zuten «Ona da ta menderen-mendêtan Ixrael’i buruz eŕukitsua» aitoŕtuz. Ta eŕi osoak Yaube lekayoz goratzen zun, yauretxearen orubeak egiñak ziralako.
12. Lengo yauretxea ikusi zuten apaiz, lebitaŕ ta sendiburu zâŕ ainitzek, etxe beŕiaren orubeok ikustean, oyuz negaŕ zegiten; beste ainitz ostera, pozaren-pozez lekayoka zebiltzan.
13. Ta iñork ezin zitun poz-lekayoak negaŕ-oyuetatik bereizi; eŕiaren zarata aundi-aundia bait-zan ta uŕundik ere entzutekoa.

Etsaiak eta erasotxoak

1. Yuda’ren ta Benyamin’en etsayek, * Ixrael’en Yainko Yaube’rentzat etxea eraikitzen atxiľo izanak ari zirala entzun zutenean,
2. Zorobabel’engana ta sendiburuengana uŕbildurik, esan zioten: «Guk ere zuekin eraikuntzan diardukegu, zuen Yainkoaren biľa, zuek bezela bait-gabiltza, ta onara ekaŕi giñuzan Asur’ko eŕege Asar-Adon’en egunetatik opariak eskeintzen dizkiogu».
3. Zorobabel’ek, Yosue’k eta Ixrael’go beste sendiburuek erantzun zieten: «Ez dugu zuekin egiñenik gure Yainkoari etxea eraikitzean; guk bakaŕik Ixrael’go Yainko Yaube’ri eraikiko diogu, Persi’ko eŕege Kir’ek agindu digunez»
4. Orduan aurkintzako eŕia asi zan Yuda’ŕei lana eragozten, lanean artegatzen zitula, etxea eraiki ez zezaten.
5. Onulariak ere erosi zitun yudaŕen asmoa eragozteko, ta Kir Persi’ko eŕege bizi izan zaño, Persi’ko eŕege Dari’ren yauraldiraño ortan isituta yaŕai ziran.
6. Ta Asuer’en yauraldiko asieran Yuda’ko ta Yerusalem’ goak idatziz salatu zituten.
7. Artasertse’ren egunetan Beselam’ek, Mitiridate’k, Tabeel’ek eta beste lagunek Persi’ko eŕege Artasertse’ri idatzi zioten, Aram’eko izkiz ta izkeraz.
8. Eŕeun yauŕleak eta Samsai idazkariak Yerusalem’i buruz Artasertse eŕegeri olako idazki bat bidali zioten:
9. «Eŕeun yauŕleak, Samsai idazkariak eta ayen beste lagunek, arean, Din’daŕek, Aparsak’etaŕek, Terpal’daŕek, Aparsa’taŕek, Erku’taŕek, Babilon’daŕek, Susa’taŕek, Dea’ taŕek, Elam’etaŕek,
10. ta Asnapar aundi ta ospetsuak aldatu ta Samari’n eta ibai-aruzko tokietan yaŕi zitun eŕietatik gelditzen geran...»
11. Ona emen ibai-aruzko * moŕoyek Artasertse eŕegeri bidalitako idazkiaren eredua:
12. «Nabari bekio eŕegeri zuregandik gure artera igotako yudaŕak Yerusalem’era eldu ziralarik, iri ezikaitz ta gaizto au lengoratzen ari dirala, aŕesiak eraikiz ta ormak beŕituz.
13. Yakin beza, ba, eŕegek, iria lengoratu ta aŕesiak beŕitutakoan, yudaŕek ez dutela beaŕ dan zergarik, arielik edo mozkiñik emango, eŕegerentzakoen kaltez.
14. Beraz, yauregiko gatzez azita gaudenok, eŕegeren kalteko ezer eraman eziñik, arazoa eŕegeri adirazten diogu,
15. zure arbasoen agiri-idaztiak azteŕtu ditzazun. Edestietan idoro ta ikusiko bait-duzu iri au beti ezikaitz ta bai eŕegerentzat, bai eta beste bazteŕ-aldêntzat kaltegaŕi izan zala, ta aspalditik an matxiñadak soŕtzen ziraia. Oŕexegatik suntsitua izan ere da.
16. Eŕegeri, beraz, yakiñerazten diogu, alako iria beŕitzen ba’da, ibai-aruzko aurkintza auek ez dirala zuenak izango».
17. Eŕeun yauŕleari, Samsai idazkariari, ta Samari’n ta ibai-aruzko beste tokietan bizi ziran osterantzeko lagunei eŕegek oŕela erantzun zien:
18. «Aguŕ t.a. Bidali didazuten idazkia garbi ta argi nere auŕean irakuŕia izan da.

19. Ta nere aginduz ikeŕpenak egin ondoren azaldu da iri ori eŕegeren auŕka aspaldi ezkero yarkitzen zala, ta matxiñadak eta zalapartak an pizten zirala.
20. Eŕege azkaŕak Yerusalein’en izan dira, ibai-aruzko alde guzien yabe;ta zergak, arielak eta mozkiñak eraixten zizkieten.
21. Gizon oriei, beraz, agindu zayezute ok egiteko, iria beŕeraiki ez dezaten, arazo onetzaz erabakia nik eman arte.
22. Ta orizute ortan utsik ez egiteko, eŕegeren kaltez gaitza areagotu ez dadin».
23. Artasertse eŕegeren idazki au Eŕeun yauŕlearen, Samsai idazkariaren, ta ayen lagunen auŕean irakuŕia izan ondoren, Yerusalem’era abazuzan yoan ziran yudaŕengana ta indaŕez ta gogoŕean lana utzirazi zieten.
24. Yauretxeko lana, beraz, bertantxe utzia izan zan ta ala gelditu zan Persi’ko eŕege Dari’ ren yauraldiko bigaŕen urteraño.

Dari’ri bidalitako txostena

1. Agai igaŕlea ta Zakari igaŕlea, Ado’ren semea, aintzat ari ziran Yuda’ko ta Yerusalem’go yudaŕei, ayekin zegon Ixrael’go Yainko Yaube’ketz aldaŕikatzen.
2. Berealaxe Zorobabel, Salatiel’en semea, ta Yosue, Yosedek’en semea, yaiki ta asi ziran Yaube’ren etxea eraikitzen Yainkoaren igaŕleak laguntzaľe zitutela.
3. Orduan Tatenai, ibai-aruzko yauŕlea ta ayen lagunek etoŕi zitzazkien esanez: «Noren eskubidez ari zerate etxe au eraikitzen ta orma oriek beŕitzen?»
4. Ta guk erantzun genien, etxe au zeraikitenen izenak ayei esanez.
5. Yainkoaren begia yuduetako zâŕen gañean zegon, ordea, ta etoŕitako ayek ez zieten lana utzirazi, Dari’ri txostena bidali ondoren idazki bat arengandik arazoaz zetoŕen bitartean.
6. Oŕa ibai-aruzko yauŕle Tatanai’k, Estar-Buznai’k eta ibai-aruzko ayen lagun Arpasak’etaŕek Dari eŕegeri bidalitako idazkiaren eredua.
7. Bidali zioten txostena onela idatzia zan: «Dari eŕegeri atsegin-aguŕ.
8. Yakin beza eŕegek Yuda’ ko luŕaldera eldu ta Yainko aundiaren etxera etoŕi gerala. Aŕitzaŕez dagite, zura ormaei ezaŕirik. Lana leyaz doa, ta ayen eskuetan auŕera datoŕ.
9. zâŕei galdetu diegu: Noren eskubidez ari zerate etxe au eraikitzen ta orma oriek beŕitzen?
10. Izenak ere galdetu dizkiegu zuri yakiñerazteko, ayen nagusien izenak idatziak aŕtuak daitezan.
11. Ta onela erantzun didate: Gu ortzi-luŕen Yainkoaren moŕoi gera, ta beŕeraikitzen diardugu urte asko ezkero egiña ta Ixrael’go eŕege aundi batek aspaldi asi ta burutua zan etxe au.

12. Baña Goiko Yainkoak, gure arbasoek tiŕiatuta, Babilon’go eŕege kaldaitaŕ Nabukodonosor’en eskuetara erorazi zitun, ta arek etxe au irauli ta eŕia Babilon’a aldatu zun.
13. Ala ere, Babilon’go eŕege Kir’en lenbiziko urtean, Kir’ ek berak Yainkoaren etxe au beŕeraikitzeko erabakia atera zun.
14. Ta oŕez gañera Yaube’ ren etxeko puskak, uŕezkoak eta ziľaŕezkoak Yerusalem’go yauretxetik Nabukodonosor’ek aŕtu ta Babilon'go bere yauretxera eramanak, Kir eŕegek Babilon’go yauretxetik atera ta Sasabasar’i, * berak yauŕle izendatuari, eman zizkion, esanez;
15. Tori, zoaz ta eramatzizu puska oriek Yerusalem’ go yauretxearentzat, eta eraiki bezate Yaube’ren etxea bere tokian.
16. Orduan Sasabasar’ek etoŕirik, Yerusalem’go yauretxearen azpiak yaŕi zitun, ta ordutik gaurdaño etxea eraikitzen ari dira, ta ez da oraindaño amaitua.
17. Orain, beraz, eŕegek onaŕtzen ba’du, Babilon’en ikeŕ bezate eŕegeren altxoŕ-etxean, Yainkoarena Yerusalem’en egiteko Kir’en erabakia an ote danentz; ta esan bezaigute zein dan oŕetzaz eŕegeren gogoa.»

Dari’ren erabakia

1. Orduan Dari eŕegeren aginduz idazti ta altxoŕetako etxea Babilon’en ikeŕtzean,
2. Madai’n dagon Ekbatan’ go yauregian idazti bat idoro zan, ta artan agiri au:
3. «Kir eŕegeren lenbiziko urtean Kir eŕegek berak erabaki au eman du: Beŕeraiki bedi Yerusalem’go yauretxea, opariak bertan eskeintzeko; ta aren orubeak zaxna astuna irozotzeko sendoak beitez; ta irurogei ukai goibe, ta irurogei ukai zabal bedi.
4. Aŕlanduzko eŕezkak iru izango dira, ta zurezkoa bat; eta eralgibeaŕak eŕegeren etxetik emanak izango dira.
5. Gañera Yerusalem’go yauretxetik Nabukodonosor’ek atera ta Babilon’a ekaŕi zitun Yainkoaren etxeko puskak, uŕezkoak eta ziľaŕezkoak Yerusalem’go yauretxera biurtu ta beren tokira itzul beitez, ta Yainkoaren etxean yaŕiko dituzu.
6. Onezkero, beraz, zu Tatanai, ibai-aruzko yauŕle ori, Estarbuzanai, ta ibai-aruzko Aparsak’etaŕok, alde egizute andik,
7. ta Yainkoaren etxeko arazoan yudaŕen yauŕlea ta berayen zâŕak utz itzazute etxe ori bere tokian eraikitzen.
8. Oŕa, Yainkoaren etxe ori beŕeraikitzeko, yuduetako zâŕekin egin beaŕ duzutenaz nere erabakia. Eralgibeaŕak, beŕiz, ibai aruzkoan eŕegerentzat bildutako zergaetatik atera beitez gizon ayei zintzoki emateko, lanean ok egin ez dezaten.
9. Yainkoaren eŕopaentzat apaizen araubidez beaŕ diran txekor, âri ta bildotsak, bai eta gari, gatz, ardo ta oiioa ere egun oro eman bekizkie tairik gabe,

10. ortziko Yainkoari luŕin goxoak eskeintzen, ta eŕegeren bizitzarengatik eta aren semeengatik otoi egiten ari daitezan.
11. Nik, Dari onek, erabaki au atera dut. Ta iñork agindu au aldatzen ba’du, alakoaren etxetik zuŕun bat kenduta, artatik esekia izan bedi, ta aren etxea sats-moltzo biuŕtua.
12. Bere izena an ipiñi dun Yainkoak poŕokatu beza erabaki au ezerezteko ta Yerusalem’go yauretxe oŕi eskua edatu lioken edozein, eŕege edo eŕia. Erabaki au neuk, Dari onek emana, bete bedil en-bait-len.»
13. Orduan Tatanai, ibai-aruzko yauŕlea, eta Estarbuzanai ta ayen lagunak, Dari eŕegek bidalitako erabakiaren arauz egiteko leyatu ziran.
14. Ta Agai igaŕiearen ta Ado’ren seme Zakari’ren aolkuz Ixrael’go zâŕak eraikuntzan ekin ta auŕeratu ziran. Oŕela Ixrael’go Yainkoaren agindua, ta Persi’ko eŕege Kir, Dari ta Artasartsa’rena beterik, eraikuntza beŕiro asi ta burutu zuten;
15. eta yauretxea Adar * iľaren irugaŕen egunean Dari eŕegeren yauraldiko seigaŕen urtean amaitu zan.

Yauretxe beŕiaren adelua

16. Orduan apaiz, lebitaŕ ta atxiľo-alditik itzulitako ixraeldaŕ guziek yauretxearen adelua pozik egin zuten.
17. Adelu oŕtarako eun txekoŕ, beŕeun ari, bosteun bildots, ta Ixrael osoaren eringaŕitzat amabi akeŕ, Ixrael’go leñuak aña, beraz, eskeñi zituten.
18. Ta Yaube’renganako eginbidea Moxe’ren idaztian esandakoaren arauz Yerusalem’en betetzeko, apaizen saiľak eta lebitaŕen aldiak lengoratu zituten.
19. Paska ere atxiľo alditik etoŕiek lenbiziko iľaren amalaugaŕen egunean egin zuten.
20. Izan ere, apaiz ta lebitaŕ guzi-guziak garbitu ziran, ta aŕezkero, atxiľo-alditik etoŕitako guzientzat, beren anai apaizentzat eta berentzat, Paskakoa il zuten.
21. Ta bai atxiľo-alditik itzulitako ixraeldaŕek, bai eta aurkintzako zantaŕkeritik, Ixrael’ go Yainko Yaube'ri yaŕaitzeaŕen, aldendu ziran guziek ere, Paska’koatik yan zuten.
22. Otil-yaya zazpi egunez egin zuten pozik, Ixrael’go Yainkoaren etxea eraikitzeko ayen eskuak sendotzeaŕen, Yaube’k ayengana Asur’ko * eŕegeren biotza biuŕturik, pozez bete zitulako.

Ezra’ren etoŕera

1. Guzion ondoren Persi’ko eŕege Artasartsa’ren yauraldian agertzen zaigu Ezra. Barai’ ren semea zan; ta au Elki’rena;
2. ta au Seleun’ena; ta au Sadok’ena; ta au Aitob’ena;
3. ta au Amari’rena; ta au Azari’rena; ta au Marayot’ena;
4. ta au Zakari’rena; ta au Ozi’rena; ta au Boki’rena;
5. ta au Abisue’rena; ta au Pinees’ena; ta au Eleazar’ena; au, beŕiz, apaiz nagusi Aaron’ ena.
6. Ezra Babilon’dik zetoŕen. Idazlari azkaŕa zan, Ixrael’go Yainko Yaube’k emandako Moxe’ren legean ikasia; ta bere Yainko Yaube’ren eskua gañean bait-zun, ark eskatu aña eŕegek zemayon.
7. Artasartsa eŕegeren zazpigaŕen urtean Yerusalem’era igo zan Ixrael’go seme, apaiz, lebitaŕ, abeslari, atezai ta natindaŕ askorekin.
8. Ta zazpigaŕen urte aŕtako boskaŕen iľean Yerusalem’era eldu zan.
9. Lenbiziko iľaren lenbiziko egunean Yerusalem’era eldu zan, Yainkoaren eskua bere alde zularik,
10. Yaube’ren legea ikeŕi ta yagoteko, ta Aren agindu ta erabakiak Ixrael’en irakasteko, bere biotza gerturik zeukan-eta.

Artasartsa’ren erabakia

11. Oŕa Ezra’ri, Yaube’ren lege-itzetan ta Aren aginduetan ikasitako apaiz idazlariari Artasartsa eŕegek Ixrael’i buruz emandako idazkiaren eredua:
12. «Artasartsa’k, eŕegeen eŕegek, Ezra’ri, Goiko Yainkoaren lege-itzetan ikasitako apaiz idazlariari... t... a...
13. Erabaki bat atera dut, nere yaureŕian dauden ta Yerusalem’era yoan nai luketen Ixrael eŕiko seme guziak zurekin yoan daitezan.
14. Eŕegek eta aren zazpi onulariek bidalita bait-zoaz, ezaguna zaizun zure Yainkoaren legearen arauz Yerusalem ta Yuda ikeŕi, *
15. Yerusalem’en bere egoitza daukan Ixrael’go Yainkoari eŕegek ta aren onulariek beren oldez emandako ziľar ta uŕea,
16. bai eta Babilon’go bazteŕalde osoan bildu dukezun uŕe ta ziľaŕ guzia ere, eŕiek eta apaizek Yerusalem’go bere Yainkoaren etxearentzat olde onez lemaizkizuketen emariekin eraman ditzazun.
17. L.aisteŕ, beraz, ziľaŕ ontaz txekoŕ, âri, bildotsak eta dagozkien minha ta ixurkizunak erosita, Yerusalem’en eskeñi itzazu zuen yauretxeko opamayean.
18. Ta enparauko ziľaŕ ta uŕez egizute zuen Yainkoaren gogara zuk eta zure senideek nai zenuketen guzia.
19. Zure Yainkoaren etxeko eginbidearentzat emanak zazkizun puskak Yerusalem'en utzitzazu Yainkoaren auŕean.
20. Ta zure Yainkoaren etxerako beaŕa leiteken beste edozer inguratu beaŕ ba’zenu, eŕegeren altxoŕetatik atera ezazu.
21. Ta gañera nik Artasartsa eŕege onek, ibai-aruzko altxoŕzai guziei agintzen diet Goiko Yainkoaren legean ikasitako Ezra apaiz idazlariak eskatuko luken guzia eman dezayotela;
22. eun talanta ziľaŕ, eun kor ★ gari, eun bato ardo ta eun bato olio ere; gatza, beŕiz, neuŕirik gabe.

23. Goiko Yainkoak erabakitako guzia ayolaz bete bedi Goiko Yainkoaren etxearentzat. Zertarako generatoŕke, ba, Aren aseŕea eŕegeren ta aren semeen gañera?
24. Yakiñerazten dizuet, berebat, ez dala ziľegi apaiz, lebitaŕ, abeslari, atezai, natindaŕ ta yauretxeko * beste moŕoyei zerga, edo ariel, edo azparik leporatzea.
25. Ta zuk, Ezra oŕek, Yainkoarenetan duzun yakitez, ebazle ta agintariak izendatu itzazu, zure Yainkoaren legea ibai-aruzkoan dazagun eŕi osoa yauŕtzeko, ta ez dazagutenei irakasteko.
26. Norbaitek, beŕiz, zure Yainkoaren legea ta eŕegerena betetzen ez ba’ditu, eriotzaz, atzeŕaldiz, isunez edo katez ataŕatu bedi.»
27. Onetsi bedi Yaube, gure arbasoen Yainkoa, Yerusalem’ go yauretxea ospatzera eŕegeri biotza oŕela eragin diona,
28. ta eŕegeren biotza ta aren onulari ta ordezko guzien adeya niregana biurtu dituna!! Oŕezkero, nere Yainko Yaube’ reu eskua nere gain zala-ta, suspeŕtu nintzan, ta Ixraelgo nagusiak bildu nitun, nirekin igo zeitezan.

Ezra’rekin etoŕiak

1. Auek dira Artasartsa’ ren yauraldian Babilon’dik etoŕitako sendiburuak berayen yatoŕiekin:
2. Pinees’en yatoŕitik: Gerson. Itamar’enetik: Daniel. Dabid’enetik: Atus Sekeni’taŕa.
3. Paros’enetik: Zakari, ta arekin beŕeun ta amaŕ odoikide.
4. Paat-Moab’enetik: Elioenai, Zakari'ren semea, beŕeun gizonekin.
5. Sekeni’renetik: Yeaziel’en semea, irureun gizonekin.
6. Adin’enetik: Abed Yonata’ren semea, beŕogei ta amaŕ gizonekin.
7. Alan’enetik: Isai, Atali’ ren semea, irurogei ta amaŕ gizonekin.
8. Sapati’renetik: Zebedi, Mikael’en semea, larogei gizonekin.
9. Yoab’enetik: Obedi, Yehiel’en semea, beŕeun ta emezortzi gizonekin.
10. Selomit’enetik: Yosepi, eun ta irurogei gizonekin.
11. Bebai’renetik: Zakari, Bebai’ren semea, ogei ta zortzi gizonekin.
12. Azgad’enetik: Yoanan, Eketan’en semea, eun ta amaŕ gizonekin.
13. Adoniken’enetik: auek ziran azkenak: * ona ayen izenak: Elipelet, Yehiel, ta Samai, irurogei gizonekin.
14. Beguai’renetik: Utai ta Zakkur irurogei ta amaŕ gizonekin.
15. Aaba’runtz doan ibayaren egian bildu nitun; ta an gelditu giñan iru egunez. Ta gizatalde artan apaiz ta lebitaŕen biľa ibiľi aŕen ez nun iñor idoro.
16. Beraz, Elieder, Ariel, Semei, Elnatan, Yarib, Elnatan, Zakari ta Mosolan nagusiak, eta Yoyari eta Elnathan yakitunak aŕtuta,
17. igoŕi nitun Kaspi deritzan tokiko buruzagi Edo’rengana, ta aoan ezaŕi nien, Edo’ri ta aren senide natindaŕei Kaspi’n esan beaŕ zietena, Yaube’ ren etxerako otsein batzu guregana bidali zitzaten.
18. Ta gure Yainkoaren esku ona gurekin bait-zan, sen oneko gizon bat, Sarabi, Ixrael’en seme Lebi’ren leñukoa ta Mooli’ ren yatoŕikoa, ekaŕi ziguten; ta arekin aren anayak: emezortzi;
19. ta Asabi, ta arekin Isai Merari’ren semeetakoa, ta aren seme-anayak: ogei;
20. ta lebitaŕen moŕoitzat Dabid’ek eta nagusiek yaŕitako natindaŕetatik, beŕeun ta ogei. Guziok nor bere izenez izendatuak.
21. Antxe, Aaba’ko ibayondoan baru bat aldaŕikatu nun Yaube’ren auŕean gure garbaya azaltzeko, ta gerontzat gure semetxoentzat eta zegokigun guziarentzat bide on bat eskatzeko.
22. Lotsa izan bait-nintzan maldatu gintzaketen guda-mutil ta zaldizkoak eŕegeri eskatzeko; itzok ari esanak bait-genitun: «Gure Yainkoaren eskua Aren biľa dabiltzanen gañean onerako dago, Aren indaŕ ta aseŕea, beŕiz, Ua uzten dutenen gañean, kalterako.»
23. Baru egin genun, beraz, gure Yainkoa otoiketan deituz; ta entzunbera azaldu zitzaigun.
24. Ta apaiz nagusietako amabiok, Sarabi, Asabi, ta ayen anayetako amaŕ aukeraturik,
25. Yainkoaren etxearentzat eŕegek, aren onulari ta aundizkiek, eta an ziran Ixrael’daŕ guziek oparientzat emandako ziľaŕ, uŕe, ta puskak ayen auŕean aztatu nitun;
26. Ta aztatu ondoren eskuratu nizkien; ziľaŕetan, seireun ta beŕogei ta amaŕ talanta; ziľaŕezko puskaetan, eun talanta, uŕetan, eun talanta,
27. uŕezko ontzitan amaŕ mila darakma; ta gañera uŕe-antzeko kupeŕ aratzez egindako ontzi bi.
28. Ta esan nien: «Zuek Yaube’rentzat bereizita zaudete, ta ontzi oriek ere bai; ta berebat ziľaŕ ta uŕe oriek zuen arbasoen Yainko Yaube’ri olde onez eskeñiak dira.
29. Arduraz yagon itzazute Yerusalem’era ezkero, yauretxeko altxoŕetan apaiz, lebitaŕ ta Ixrael’go sendiburuen auŕean aztatu ditukezuteño.
30. Apaiz ta lebitaŕek ziľaŕ, uŕe ta ontzi aztatuak aŕtu zituten Yerusalem’era gure Yainkoaren etxearentzat eramateko.
31. Ta lenbiziko * iľaren amabigaŕen egunean Aaba ibaitik Yerusalem’untz irten giñan. Gure Yainkoaren eskua gurekin zegon, ta gure etsayen eskutik eta bideko maŕoetatik yagon giñuzan.
32. Yerusalem’era elduta, an iru eguneko atsedena aŕtu genun.
33. Laugaŕen egunean ziľaŕ, uŕe ta ontziak aztatuak izan ziran Uri’ren seme Merimut apaizaren eskuz, Eleazar, Pinees’en semea, arekin zalarik; eta ayekin lebitaŕok ere: Yozaba, Yosue’ren semea, ta Noadi, Benui’ren semea.

34. Guzia aztatu ta zenbatutakoan, azta egun berean idatziz aŕtu zuten.
35. Atzeŕiko alditik itzulitakoek amabi txekoŕ, larogel ta amsei ari, irurogei ta amazazpi bildots ta amabi ogen-akeŕ ekaŕi zituzten, ta guziak Yaube’rentzat eŕeak zeitezan Ixrael’go Yainkoari Ixrael osoaren eŕopatzat eskeñi zizkioten.
36. Eŕegeren erabakiak ibai-aruzko satarapa * ta yauŕleei eman zizkieten, ta auek eŕia ta Yainkoaren etxea urgazi zituten.

Atzeŕitaŕekiko ezkontza oriek!

1. Guziok amaitu ziranean, nagusiek nireganatuta esan zidaten: «Ixrael eŕia ta aren apaiz ta lebitaŕak ez dira aurkintza auetako eŕien, kanaandaŕen, etetaŕen, pereztaŕen, yebustaŕen, amondaŕen, moabetaŕen, aigitoaŕen ta amortaŕen nazkakerietatik asagotu. *
2. Ayen alabak emaztetzat aŕturik, enda deuna oŕko eŕiarekin nâsi dute; ta bidegabekeri oŕtan lenak, aitzindari ta legezayak izan dira.»
3. Ori adituta, nere soñekoa ta longaña uŕatu, ta nere burutik eta bizaŕetik iľeak atera nitun, ta aŕituta gelditu nintzan.
4. Atzeŕiko aldetik etoŕien bidegabekeria zala-ta, Ixrael’go Yainkoaren itzei buruz ikaratuta zeuden guziak niregana bildu ziran, ta ni txundituta gelditu nintzan aŕatsaldeko minharaño.

Ezra’ren otoia

5. Minharakoan, beŕiz, nere axanpatik uŕatutako soñekoz ta longañez yaiki nintzan, ta belaunikaturik, * nere Yainko Yaube’rengana eskuak edatu nitun,
6. esanez: «Ene Yainkoa! âlke ta lotsa naiz ene Yainkoa! auŕpegi au Zuregana yasotzeko; gure gaiztakeriak buruz gañeraño geitu bait-dira, ta gure ogena aundi egin da.
7. Gure arbasoen egunetatik gaurdaño ogendun ta alaenak gaituzu. Ta gure txaŕkeriengatik gu ta gure eŕege ta apaizak atzeŕiko eŕegei ta ezpatari emanak, atxiľo egiñak, laŕutuak eta auŕpegiko lotsaz, gauŕ bezela, egonak izan gera.
8. Orain apuŕ batentzat gure Yainko Yaube eŕuki izan da gutzaz, eŕiaren ondakiñok yagonez ta toki deunean aterbea guri emanez, gure begiak argitzeko, ta gure yoputzan nolarebait gu pizkoŕtzeko.
9. Yopu bait-gera; baña gure Yainkoak ez gaitu yoputzan zapuztu. Aitzitik ere, Persi'ko eŕegeen eŕukia guregana makuŕtu du, gure Yainkoaren etxea beŕitu ta aren iraulkiñak beŕeraikitzeko, atsaldia biuŕtu ta bizitzeko espaŕua Yuda’n ta Yerusalem’en eman dezaiguten.
10. Orain, beraz, gure Yainkoa, ori ezkero zer esango dugu? Zure aginduak autsi ditugu.

11. Izan ere, zureak dira zure moŕoi igaŕleen aoz agindu oriek ematean asandako itzok: «Luŕ ortan yabetzat saŕtzeko zeraten ezkero, orizute aurkintza auetako zantaŕkeriz zikinduta dagola; mugatik mugaraño beren zantaŕkerien kutsuz * bete bait-dute.
12. Ez eman, beraz, zuen alabak ayen semeei, ta ez aŕtu ayen alabak zuen semeentzat, ta ez ibili iñoiz ere ayengandikako adei ta onezkoen biľa. Oŕela bakaŕik, sendotuko bait-zerate, ta luŕeko mamitik yanda, luŕa bein betiko yarauntsitzat zuen semeei utzi al izango diezute.
13. Or ba, gure egite txaŕengatik eta gure ogen aundiarengatik gañera etoŕi zaigun guziaren ondoren, Zuk, gure Yainko Oŕek, gure zitalkeriari zoŕ zitzayona uŕitu ta itzurpide au eman diguzun ezkero,
14. zure aginduak beŕiro austeko, ta alako eŕi zantaŕekin nâsteko lain ote-geintezke? Ez al-zeintezke sumindu, guretaŕik bat ere, ta itzurpiderik bat ere guri ez uzteraño?
15. Ixrael’go Yainko Yaube! Zuzena zera Zu, ondakiñok bakaŕik itzuri ta gelditu gera-ta. Emen gaituzu zure auŕean ogendun; bestela zure auŕean ezin auŕkeztu gaitezke-ta.»

Oraindik atzeŕi-ezkontzak!

1. Olako otoi ta aitoŕketan Yainkoaren etxe auŕean Ezra negaŕez auzpeztuta zegolarik, ixraeldaŕ gizon, emakume ta auŕen tirlu izugaŕi bat arenganatu zan negaŕ-zuŕustan.
2. Orduan Yeniel’en seme Sekeni Elam’etaŕak, Ezra’ri itz egin ta esan zion: «Gure Yainkoaren legea autsi dugu, aurkintzako emakume aŕotzak emaztetzat aŕtuz. Ala ere, itxarobide bat Ixrael’i gelditzen zayo.
3. Oŕelako emazte guziak eta ayengandik ditugun semeak oro alde eragiteko ituna gure Yainkoarekin lotu dezagun; ori bait-da Yauna’ren onua ta gure Yainkoaren agindua itzalgaŕi zayenena. Legebidez egin bedi, beraz.
4. Yaiki zaitez; zuri dagokizu erabakia; zure gaudeke; adore aŕtu ta yo.»
5. Ezra zutitu zan, ta oŕela egiteko ziña apaiz ta lebitaŕen buruei ta Ixrael osoari eskatu zien, ta guziak zin egin zuten.
6. Ordun Ezra Yainkoaren etxe auŕetik Eliasib’en seme Yoanan’engana yoan zan; ta ara ezkero, ez zun ogirik yan ez eta urik edan, atzeŕitik etoŕien ogenarengatik atsekabetuta.
7. Yerusalem’en ta Yuda osoan aldaŕi bat egin zan atzeŕitik itzulitako guziak Yerusalem’en biltzeko.
8. Ta nagusi zâŕen onuz, «iru egunen buruan ez letozkenen on guziak ayei kendu, ta berak atzeŕialditik etoŕien elkaŕtzetik oildu beaŕak lirake.»

Batzaŕaren erabakia

9. Iru egunen buruan, bederatzigaren iľean, ogeigaŕen egunean, Yuda ta Benyamin’ en gizon guziak Yerusalem’en bildu ziran. Eŕi guzia yauretxeko zeyan zegon arazoaŕen * ta euriaŕen ikaratuta.
10. Ezra apaizak yaikirik esan zien: «Atzeŕiko emakumeak zuentzat aŕtuz ogen egin ta Ixrael’en bidegabekeria areagotu duzute.
11. Aitoŕtu orain zuen arbasoen Yainko Yaube, egin Aren naya, ta aldendu zaitezte aurkintzako eŕietatik eta atzeŕiko emazteengandik.
12. Eŕi osoak erantzun zion oyuka, esanaz: «Egin bedi diozunez.»
13. Bañan ostea kopurutsu da, eguraldia euritsu; ortzitan ezin egon. Arazoa, beŕiz, egun batekoa ez da, ez eta bikoa ere, askotsu bait-gera oŕtan eroriak. *
14. Beude emen gure eŕi osoaren nagusiak, eta gure irietan atzeŕiko emaztea duten guziak erabakitako garayetan betoz nor bere iriko zâŕ ta ebazleekin, gure Yainkoaren samiñari pizgaŕi au kendu arte.»
15. Yonata, Azael’en semea, ta Yaasai, Tekua’ren semea, asmo onen auŕka yaiki ziran. Ta Mosolan ta Sebetai lebitaŕak bildu zitzazkien.
16. Bañan atzeŕi-alditik itzuliak esana egin zuten. Amargaŕen iľaren lenbiziko egunean, Ezra apaiza ta belaunetxeko sendiburuak nor bere izenez aŕtarako bereziak, arazoa azteŕtzeko eseri ziran.
17. Ta lenbiziko iľaren lenbiziko egunean atzeŕiko emazte zutenen auzia amaitu zuten.
18. Atzeŕiko emazte zuten apaizak auek ziran: Yosedek’ en seme Yosue’ren seme-anayetan: Maasi, Eliezer, Yarib ta Godoli.
19. Guziok beren emazteak igoŕtzeko itza eman zuten, ta ogendun zirala aitoŕtuz ari bana ogenarengatik eskeñi zuten.
20. Emer’en semeetan: Anani ta Zebadi.
21. Arin’enetan: Maasi, Eli, Semei, Yehiel ta Ozi.
22. Pasur’enetan: Elioenai, Maasi, Ismael, Natanael, Yozabed eta Elasa.
23. Lebitaŕetan: Yozabed, Semei, Kelai edo beste izenez Kelita, Patai, Yuda ta Eliezer.
24. Abeslarietan: Eliasib. Atezayetan: Seleun, Telen ta Uri.
25. Ixraei’go Paros’enetan: Eŕemei, Yezi, Melki ta Banai.
26. Elan’enetan: Matani, Zakari, Yeniel, Abdi, Yerimot eta Eli.
27. Zetu'renetan: Elioenai, Eliasib, Matani, Yerimot, Zabad eta Ariza.
28. Bebai’renetan: Yoanan, Anani, Zabai ta Atalai.
29. Pani’renetan: Mosolan, Meluk, Adai, Yasub, Saal ta Eŕamot.
30. Paat-Moab’enetan: Edma, Kalal, Banai, Maasi, Matani, Beseleei, Benui ta Manase.
31. Arin’enetan: Eliezer, Yesi, Melki, Semei, Simeon,
32. Benyamin, Meluk, Samari.
33. Ason’enetan: Matanai, Matata, Zabad, Elipelet, Yermai, Manase ta Semei.
34. Bani’renetan: Maadi, Amram, Uel,
35. Banai, Badai, Keliau,
36. Bani, Merimut, Eliasib,
37. Matani, Matanai, Yasi,
38. Bani, Benui, Semei,
39. Salmi, Natan, Adai,
40. Neknedebai, Siasai, Sarai.
41. Ezrel, Selemiau, Semeri,
42. Selun, Amari ta Yosep.
43. Nebo’renetan: Yeniel, Matati, Zabad, Zadin, Yedu, Yoel ta Banai.
44. Guziok atzeŕiko emazteak eta ayengandik semeak zituten.