Olabideren Biblia

BAKALDUNAK LENA

PDF-a ikusi

[Sarrera]

  1. Bakaldunen bizitzak dakaŕtzilako-edo, izena ere alaxe ipiñi izan diote.

Lenengo idazti onek, batik-bat, Salomon yakintsuarenak edesten dizkigu. Azken-aldera, beste batzuen izenak ere agertzen dira; bañan, yaureŕi-banaketarako ziyoak Salomon’en garayan indaŕa aŕtu zutelako-edo da. Ixrael’en batasuna Dabid’ek burutu zun; eta, Dabid bizi izan zan bitartean, batasunean, okeŕ aundigorik gabe iraun zuten. Salomon’ek, aitak ez bezelako gogaketak zitun buruan; eta, berak asko uste gabe, azpi-yaleak beren lana egin zuten, aren eriotz-ondoren geyegi ere nabarmendu zanez. Batasunera biltzen ez dakin, edo nai ez dun, Ixrael-eŕia, geroago, negaŕa eta latzaldia dakaŕkiotela etsayen azpira laisteŕ eroriko da.

  1. Oŕetxegatik edo, edeslariak, bakaldun bakoitzarenak aitatu ondoren, Dabid’en aldiko edeŕtasuna eta ark beti agertu oi zun zintzotasuna gogoratzen ditu: ayetako bakaŕ bat ere Dabid’en antzeko izatetik uŕutixe arkitzen zala, alegia.

Idaztiaren iru zatiak ukiturik, uleŕ-eŕexago diteke irakuŕtzea: 1) Salomon’en yauraldia: 1´tik 11’raño.

2) Yuda eta Ixrael bakaŕka: 12’tik 16’raño.

3) Yaureŕi biak elkaŕtuta: 16’gaŕenetik azkenera arte.

1

Salomon eŕegetzat aldaŕikatua

  1. Dabid eŕege zâŕ ta adiñez elduxegia zala, soñekoz estalita ere, ezin berotu zan. *
  2. Aren moŕoyek esan zioten: «Gure eŕege yaunarentzat, biľa beaŕ litzake neska uts bat, eŕegeren aldamenean sorotzi dezan, ta zure magalean lo egiñez berotu zaitzan». *
  3. Ixrael’go mugape osoan neska edeŕ baten biľa ibiľi ondoren, Abisag Sunam’etaŕa idoro ta eŕegerengana ekaŕi zuten.
  4. Neska, ziñez, edeŕ-edeŕa zan, ta eŕege arduraz sorozten zun; bañan eŕege ez zitzayon nâsi.
  5. Adoni, Agit’en semea, yaiki zan esanez: «Ni eŕege izango naiz». Ta gurdiak, zaldizkoak eta aren auŕean zebiltzaken beŕogei ta arnaŕ gizon bildu zitun.
  6. Iñoiz ere ez zion aren aitak agiraka esan: «Zergatik egin duzu ori». Edeŕa zan oso, ta Absalom’en uŕena Agit’ek soŕtua.
  7. Itz aŕtua zan, Sarbi’ren seme Yoab’ekin ta Abiatar apaizarekin, eta bere alde zitun.
  8. Baña Sadok apaiza, Banai, Yoyada’ren semea, Natan igaŕlea, Semei, Eŕei ta Dabid’ en gizon azkaŕenak ez zeuden Adoni’rekin.
  1. Adoni’k Zoelet’eko aŕian, En-Eŕogel-ondoan, ardi, itel ta arakeyak il zitun, ta bere anai guziei, eŕegeren semeei, dei egin zien, baita eŕegeren moŕoi ziran Yuda’ko gizon guziei ere.
  2. Ez zion, ordea, deirik egin Natan igaŕleari, ez Banai’ ri, ez aundizkiei, ezta bere anai Salomon’i ere.
  3. Ordun Natan’ek Salomon’en ama Bet-Sabee'ri esan zion: «Ez al-duzu entzun Agit’ en seme Adoni eŕegetzat yaiki dala, gure yaun Dabid’en itzalgaizka? *
  4. Ots, ba; zure bizia ta zure seme Salomon’ena yagoteko, aŕ ezazu nere onua.
  5. Zoaz Dabid eŕegerengana ta esayozu: «Ez al-zenion zure mirabe oni zin au egin: Salomon, zure semea, eŕege izango da ta nere aulkian eseriko da?»
  6. Ta eŕegerekin izketan oraindik zaitezkenean, nerau saŕtuko naiz zure ondoren, ta zure itzak sendotuko ditut».
  7. Bet-Sabee Dabid’engana saŕtu zan gelara. An zan Dabid egitan zaŕkilduta, Abisag Sunam’etaŕaren ardurapean.
  8. Bet-Sabee’k makuŕtuta eŕegeri guŕ egin zion, ta eŕegek esan zion: «Zer duzu?»
  9. Bet-Sabee’k erantzun zion: «Ene yauna: zure Yainko Yaube aipaturik, zin au zure mirabe oni egin zenion: «Salomon, zure semea, nere uŕena eŕege izango ta nere aulkian eseriko da.»
  10. Ta ara, Adoni, eŕege yaŕi da; eta, zuk, ene eŕege yauna, ez zenekin!
  11. Idi, itel ta ardi asko il ditu, ta dei egin die eŕegeren seme guziei, ta Abiatar apaizari ta Yoab gudalburuari; ez, ordea, zure moŕoi Salomon’i.
  12. Ixrael osoaren begiak, ene eŕege yauna, zuregana dituzu, nere eŕege yaunaren aulkian zure ondoren nor yaŕi beaŕa dan zenesayeken zai. *
  13. Bestela, nere eŕege yauna bere arbasoekin etzandakoan, ni ta Salomon zure semea ogenduntzat geldituko gera».
  14. Onela eŕegerekin ziardularik, ara, Natan igaŕlea eldu zan.
  15. Ta eŕegeri gaztigatu zioten: «Ona Natan igaŕlea». Natan auŕkeztu zitzayon, ta luŕean eŕegeganuntz auzpeztuta, eŕegeri guŕ egin
  16. ta esan zion: «Zuk esan al-duzu: «Bego Adoni nere ondoren eŕege?»
  17. Yetxi bait-da gauŕ, ta idi, itel ta ardiak ugari il ditu: ta an dituzu, berak deituta, eŕegeren seme ta gudalburu guziak Abiatar apaizarekin aren auŕean yan-edaten, ta «gora Adoni eŕege!» oyuka.
  18. Niri, beriz, zure moŕoi oni, ez dit deirik egin, ez Sadok apaizari, ez Yoyada’ren seme Banai’ri, ezta zure moŕoi Salomon’i ere.
  19. Nere eŕege yaunaren aginduz egin al-da ori, nere eŕegeren ondoren, nor zan aren aulkian yaŕtzekoa, zure moŕoyari adirazteke».
  20. Dabid eŕegek erantzun ta esan zun: «Ots egin Bet-Sabee’ri etoŕtzeko». Bet-Sabee eŕegerengana saŕtu ta auŕkeztu zitayonean,
  21. zin egiñez esan zion: «Ala Yaube, axanpa guzitik yarei atera nauna!
  22. Ixrael’en Yainko Yaube’ rengatik zin egin nizunez, Salomon zure semea nere ondoren eŕege izango da, ta nere ordez nere aulkian eseriko. Gauŕ bertan ala egingo dut».
  23. Bet-Sabee’k. burua luŕeruntz makuŕtu ta eŕegeri guŕ egiñik, esan zion: «Bizi bedi betiko Dabid, nere eŕege yauna».
  24. Dabid eŕegek esan zun: «Sadok apaizari, Natan igaŕJeari, ta Yoyada’ren seme Banai’ri, etoŕtzeko». Ta eŕegeri auŕkeztu zitzazkionean,
  25. eŕegek esan zien: «Aŕtu zuekin zuen yaunaren moŕoyak, eta nere seme Salomon nere mandoan yaŕirik, Gion’a eramazute. *
  26. An Sadok apaizak eta Natan igaŕleak Ixrael’en eŕegetzat gantzutu bezate, turutotsez oyuka esanaz: «Gora Salomon eŕege!»
  27. Gero arekin itzul zaitezte ta, datoŕkenean, nere aulkian eseriko ta nere ordez eŕege izango da, Ixrael’en ta Yuda’ren burutzat neronek yaŕita».
  28. Yoyada’ren seme Banai’k eŕegeri esan zion: «Ala biz! ala agintzen bait-du, nere eŕege yaunaren Yainkoak.
  29. Bego Yaube Salomon’ ekin, nere eŕege yaunarekin egon dan bezela, ta aren aulkia, nere yaun eŕege Dabid’ena baño gorago ere yaso beza!»
  30. Sadok apaizak, Natan igaŕleak, Yoyada’ren seme Banai’k, Keret’etaŕ ta Pelet’etaŕekin yetxirik, Dabid’en mandoan Salomon yaŕi ta Gion’a eraman zuten.
  31. Ta Sadok apaizak olio-adaŕa yauretxolatik aŕtu ta Salomon gantzutu zun. Ta eŕi osoa turutotsez deadaŕka asi zan: «Gora Salomon eŕege!»
  32. Gero eŕi osoa arekin igo zan txistu-yoka ta poza zeriola, luŕa zantzoz uŕatzen.
  33. Bazkaria amaitzean, Adoni’k eta arekin ziran bazkaldaŕ guziek zarata ori entzun zuten; ta Yoab’ek, turutotsa adituta, esan zun: «Zergatik iriko iskanbiľa ori?»
  34. Oraindik mintzo zala, eldu zan Yonata, Abiatar apaizaren semea, ta Adoni’k esan zion: «Saŕ zaitez; zagai ta beŕi onen ekaŕle bait-zera zu».
  35. Yonata’k Adoni’ri yardetsi ta esan zion: «Bai, ba; gure eŕege Dabid yaunak Salomon yaŕi du eŕege. *
  36. Ta arekin igoŕi ditu Sadok apaiza, Yoyada’ren seme Banai, Keret’etaŕ eta Pelet’ etaŕak, eta eŕege-mandoan yaŕita eraman dute.
  37. Ta Gion’en Sadok apaizak eta Natan igaŕleak eŕegetzat gantzutu dute; ta andik igo diranean, iria poz-zantzoka dago. Ori da entzun duzuten iskanbiľa.
  38. Gañera Salomon eseri da eŕege-aulkian.
  39. Ta gure eŕege yaunaren moŕoyak yoan dira Dabid eŕegeri aguŕ egitera esanez: «Onets beza Yainkoak Salomon’en izena, zurea baño geyago ere, ta aren aulkia zurea baño gorago yaso beza!» Ta eŕege oean agondu ta makuŕtu da.
  40. Gañera ere eŕegek berak esan du: «Onetsia Ixrael’en Yainko Yaube, nere begietan oñorde bat nere aulkian yaŕi duna!»
  41. Adoni’rekin ziran bazkaldaŕak oro, izuak aŕtuta, yaiki ta igesi yoan ziran nor bere bidetik.
  42. Ta Adoni, Salomon’en belduŕez yaiki ta yoan zan, ta opamayaren adaŕei itsatsi zitzayen.
  43. Ta Salomon’i yakiñerazi zioten esanez: «Adoni Salomon eŕegeren belduŕez dago, ta opamayaren adaŕei itsatsi zaye, esanez: «Zin egin bezait gauŕ Salomon eŕegek, ez dula bere moŕoi au ezpataz ilko».
  44. Salomon’ek esan zun: «Zintzo izatekotan, ez da aren burutik iľe bat ere eroriko; bañan okeŕ ba’dabil, ilko da il».
  45. Ta Salomon eŕegeren aginduz opamaitik yetxirazi zuten. Ta Salomon eŕegerengana etoŕirik, rnakuŕtu zitzayon. Ordun Salomon’ek esan zion: «Zoaz etxera».

2

Dabid’en eriotza

  1. Dabid’ek bere egunak eriotzara uŕbiltzen zirala oaŕturik, bere seme Salomon’i aginduok egin zizkion.
  2. «Ni ba-noa luŕtaŕ guzien bidetik. Azkaŕtu ta zaitez gizon.
  3. Zure Yainko Yaube’ri kirmen izan zakizkio, Aren bidean ibiliaz, ta Beraren erabaki, agindu, arau ta irakaskintzak, Moxe’ren legean idatzita daudenez, beteaz. Oŕela, zuŕki ari izango zera egiteko guzietan, ta edonora yotzekoan.
  4. Ta Yaube’k beteko du eman zidan itz ua: «Zure semeak dagokien bidetik sayesteke, biotz-biotzez ta gogo-gogoz nere auŕean zintzo ba’dabiltza, ez da Ixrael’en yauraulkian zure belaunekorik peituko».
  5. Ba-dakizu Sarbi’ren seme Yoab’ek egin didana ere, ta Ixrael’go gudalburu bi ayei, Abner’i, Ner’en semeari, ta Amasa’ri, Yeter’en semeari, egin ziena: biak il bait-zitun, guda-odola gentzaroan ixuriaz, eta bere geŕiko itoltza ta oñetako oskiak guda-odolez zikinduaz.
  6. Egiozu, senak irakatsiko dizuna, ta ez ezaiozu utzi iľobira narerik buruzuri yeixten.
  7. Berzelai Galaad’etaŕaren semeei, beŕiz, adeibera azaldu zakizkie, ta itzazu maikide; oŕela, azaldu zitzaizkidan-eta, berak ere, zure anai Absalom’ engandik igesi nenbiľanean.
  8. Oŕ duzu zurekin baita Semei, ere, Gera’ren semea, Baurin’go benyamindaŕa. Izugaŕiak izan ziran, Maanain’a bazteŕtu nintzanean, oŕek egin zizkidan iraiñak; gero, ordea, Yordan’â yetxi zan nere biľa, ta Yaube’rengatik zin au egin nion: «Ez zaitut ezpataz ilko».
  9. Orain, beraz, zitalkeri ayek, ez itzazu, dagokien ordain gabe utzi. Sen onekoa zera, ta ba-dazagukezu zer egin beaŕ diozun; iľobira odoletan yetxirazi buru-zuri. *
  10. Dabid erio-lotarako bere arbasoekin etzan zan, ta Dabid’en irian eortzi zuten.
  11. Beŕogei urtez Ixrael’en gañean eŕege izan zan; zazpi urtez Eboron’en ta ogeita ama-iru urtez Yerusalem’en.
  12. Salomon eseri zan bere aita Dabid’en aulkian, ta aren eŕegetza sendotu zan osorik.

Salomon bere aitak agindutako ataŕak burutzen

  1. Agit’en seme Adoni’k Salomon’en ama Bet-Sabee’ rengana yo zun, ta Bet-Sabee’k esan zion: «Paketsua al-da zure etoŕera?» Adoni’k erantzun zion: «Paketsua, bai»;
  2. ta gañera esan zion: «Zertxobait esan nai dizut». Bet-Sabee’k erantzun zion: «Esan, ba».
  3. Ordun Adoni’k esan zion: «Ba-dakizu eŕegetza zegokidala, ta Ixrael osoak niregana eŕegetzat begiak zitula. Eŕegetza ala ere niri kendu ta nere anayari aldatua izan zayo; Yaube’k arentzat zeukalako.
  4. Orain, beraz, eskari bat bakaŕik dagizut; ez niri ukorik egin». Bet-Sabee’k esan zion: «Mintzo zaitez».
  5. Adoni’k esan zion: «Esayozu, aŕen, Salomon eŕegeri ezer ez dizu ukatuko-taAbisag Sunam’etaŕa emaztetzat niri emateko».
  6. Ber-Sabee’k esan zion:

«Ondo; zure alde itz egingo diot eŕegeri».

  1. Bet-Sabee yoan zan Salomon eŕegerengana Adoni’ren alde itz egiteko. Eŕege yaiki zan amarengana ta makuŕtu zitzayon. Gero bere aulkian eseri zan ta beste aulki bat bere amarentzat erakaŕirik, bere eskuialdean esererazi zun.
  2. Bet-Sabee’k esan zion: «Eskaritxo bat egitera natoŕkizu; ez nazazu utsik astandu». Ta eŕegek esan zion: «Eskatu, ene ama; ez zaitut utsik astanduko».
  3. Amak esan zion: «Abisag Sunam’etaŕa zure anai Adoni’ ri emaztetzat emayozu».
  4. Salomon eŕegek amari yardetsi ta esan zion: «Zergatik eskatzen didazu Abisag Sunam’etaŕa Adoni’rentzat? Eskatu eŕegetza ere arentzat, nere anai zâŕena bait-da, eta gañera berekin ditu Abiatar apaiza, ta Yoab Sarbi’ren semea». *
  5. Ta Yaube aipatuz zin au Salomon eŕegek egin zun: «Zoŕotz baño zoŕotzago Yaube azaldu bekit, bere buruaren kaltetan ez ba’du itz ori Adoni’k atera.
  6. Orain, ba, ala Yaube, nere aita Dabid’en aulkian sendotu ta yaŕi nauna, Berak esan zunez, nere etxea yasorik! gauŕtxe iľa izango da Adoni!»
  7. Ta Salomon eŕegeren aginduz Yoyada’ren seme Banai’k, Adoni’renganaturik, yo zun, ta Adoni il zan.
  8. Abiatar apaizari ere eŕegek esan zion: «Zoaz Anatot’en dauzkazun landetara; eriotzarako lain ba’zera ere, ez zaitut gaur ilko, nere aita Dabid’en auŕean Yaube Yaunaren kutxa eroan zenulako, ta nere aitak yasan dun guzian nekakide izan zatzazkiolako».
  9. Ta gañera Salomon’ek Abiatar Yaube’ren apaizkuntzatik iraitzi zun. Oŕela bete zan Eli’ren etxeaz Yaube’k Silo’n esandako itza.

Yoab’en amaya

  1. Beŕi au Yoab’i eldu zitzayon; ta Absalom’i ez, Adoni’ri, ordea, yaŕai izan bait-zitzayon, Yoab itzuri zan Yaube’ren etxolara, ta opamayaren adaŕari atxiki zitzayon.
  2. Salomon eŕegek, Yaube’ ren etxolara Yoab itzuli ta opamai-ondoan auŕkitzen zala esan ziotenean, Banai, Yoyada’ren semea, ara igoŕi zun, esanez: «Zoaz, ta yauzi aren gañera».
  3. Banai’k, Yaube’ren etxolara bezain laisteŕ, Yoab’i, esan zion: «Au dio eŕegek: Irten zaitez». Baña Yoab’ek erantzun zion: «Iñola ere ez; emen ilko naiz». Erantzun au Banai’k eŕegeri eraman zion, esanez: «Au dio Yoab’ek, eta au erantzun dit».
  4. Ta eŕegek esan zion: «Egizu berak esan dizunez; yo ta eortzazu. Oŕela kenduko duzu niregandik eta nere aitaren etxetik Yoab’ek bidegabez ixurltako odola,
  5. ta Yaube’k aren odola aren buruaren gañera biuŕtuko du, ua baño zintzoago ta obeak ziran bi gizon ezpataz yo ta il zitulako, nere aitaren isiľean; Abner, Ner’en semea, Ixrael’ go gudalburua, ta Amasa, Yeter’en semea, Yuda’ko gudalburua.
  6. Ta ayen odola Yoab’en burura ta ayen ondorengoenera biuŕtuko du betiko; Dabid’entzat, ostera, ta aren azi, etxe ta aulkiarentzat, bakea izango da Yaube’ren aldetik betiko».
  7. Beraz Banai, Yoyada’ren semea igo zan, ta Yoab’i gañera yauzirik, il zun. Ta eortzi zuten basoan, aren etxean.
  8. Aren ordez eŕegek Banai, Yoyada’ren semea, yaŕi zun gudostearen buru; ta Abiatar’ en ordez, Sadok apaiza.

Semei’ren amaya

  1. Semei’ri ere eŕegek dei egin ta esan zion: «Eraiki zuretzat etxe bat Yerusalem’en, artan bizitzeko, ta ez iritik oŕ-ara irten.
  2. Ta; yakizu! iñoiz irten ta Kederon-eŕeka igarotzen ba’duzu, egun artantxe iľa izango zera; zeroŕen buru-gañera dukezu zure odola».
  3. Semei’k eŕegeri erantzun zion: «Ondo: nere eŕege yaunak esan dunez, zure moŕoi onek egingo du». Semei Yerusalem’ en luzaro gelditu zan.
  4. Bañan iru urteren buruan Semei’ren yopu bik iges egin zuten Maaka’ren seme Akis'engana, Get’eko eŕegerengana; ta norbaitek Semei’ri yakiñerazi zion esanez: «Zure yopuak Get’ en dira».
  5. Ordun Semei yaiki zan, ta astoa atondurik, Get’a, Akis’engana yoan zan bere yopuen biľa, ta Get’etik ekaŕi zitun.
  6. Semei Get’a yoan ta andik itzuli zala Salomon’i yakiñerazi ziotenean,
  7. eŕegek Semei’ri etoŕtzeko dei egin ta esan zion: «Ez al-nizun, Yaube’rengatik zin egin ta zoŕozki esan: Yakizu! emendik irtenda oŕ-ara zoazken egunean, iľa izango zera noraezean?
  8. Ta zuk esan zenidan: «Ondo da; entzun dut». Zergatik, ba, ez dituzu bete Yaube’ri egindako ziña ta nik egotzitako agindua?»
  9. Ta eŕegek gañeratu zion: «Ba-dakizu, biotzak aitoŕtzen bait-dizu, nere aita Dabid’i azaldu zenion zitalkeri goŕia. Yaube’k orain ordaña biuŕtzen dizu.
  10. Salomon eŕege, ostera, onetsia da, ta Dabid’en yaureŕia sendorik dagoke Yaube’ ren auŕean betiko».
  11. Ordun Yoyada’ren seme Banai’k, eŕegeren aginduz irtenda, Semei yo ta il zun. Ta eŕegetza sendotu zan Salomon’ en eskuan.

3

Salomon’en ezkontza ta otoya

  1. Salomon Aigito’ko eŕege Parao’rekin aidetu zan. Parao’ren alaba emaztetzat aŕtu, ta, bere etxea, ta Yaube’ rena ta Yerusalem’en baranoko esia osorik eraikiak izan arte, Dabid’en irira eraman zun. *
  2. Anartean eŕiak mendigañetan yauropak eskeintzen zitun, oraindik ez bait-zan Yaube’rentzat etxerik eraiki.
  3. Salomon’ek Yaube maite zun, eta bere aitak agindutako bidean zebiľan; yauropa ta luŕiñak ordea gañetan eskeintzen zitun.
  4. Igo zan, beraz, Gabaon’a, ori bait-zan tontoŕ nagusia, yauropak eskeintzera, ta ango opaŕian miľa sutopa eskeñi zitun.
  5. An Yaube Salomon’i ageri izan zitzayon ametsetan, ta Yainkoak esan zion: «Eskatu nai aña, ta Nik emango dizut».
  6. Salomon’ek esan zion: «Aundia izan da, zure moŕoi ta nere aita zan Dabid’enganako erakutsi duzun edeya; zure begietan ua ere kirmen, zuzen ta biotz zintzoz bait-zebiľan; ta adei aundi oŕtan ekiñez, seme au aren aulkian gauŕ yaŕi duzu.
  7. Orain, ene Yainko Yaube, zure moŕoi au nere aita Dabid’ en oñordetzat eŕege egin nauzu. Ni, beŕiz, auŕ txiki bat naiz, nola asi ta nola burutu yakin gabe. *
  8. Ona emen zure moŕoya, Zuk bereizitako eŕiaren erdian, zenbatu ezin alako eŕi kopurutsu onen erdian.
  9. Emayozu, beraz, zure moŕoi oni biotz adikoŕ bat, zure eŕia yauŕtzeko, ta ona gaitzetik bereizteko. Nork yauŕi dezake, ba, zure eŕi astun au?»
  10. Atsegin izan zitzayon Yaube’ri Salomon’ek zegion eskaria.
  11. Ta Yainkoak esan zion: «Bizi luzea edo aberastasuna eskatu beaŕean, ori eskatu duzun ezkero; ta zure etsayen burua eskatu beaŕean, auziak ebazteko sen ona zuretzat eskatu duzunez gero;
  12. oŕa, eskatu didazunez, Nik egingo dizut. Begira! biotz zuŕ ta argi bat damaizut, iñoiz izan edo izango diranetan idekorik ez litzayoken alakoa.
  13. Ta gañera, eskatu ez dituzun aberastasun ta ospea ere emango dizkizut; eta bizi zaitezkeño, zu bezelakorik ez da eŕegetan izango.
  14. Ta zure aita Dabid bezela, zu ere nere agindu ta erabakiak betetzen nere bidean ba’zabiltza, biziaren egunak geituko dizkizut».
  15. Salomon esnatu zanean, ametsaŕen-edo, Yerusalem’era yoan zan, ta Itun-kutxaren auŕean auŕkezturik, sutopa ta gentzopak eskeñi zitun, ta bere moŕoi guziei zauta eman zien.

Salomon’en epaya

  1. Ordun ematxaŕ bi eŕegeri eldu ta auŕkeztu zitzazkion.
  2. Ta ayetako batek esan zion: «Otoi, ene yauna! ni ta au biok etxe berean bizi gera, ta nik, oŕekin etxean nengoia, seme bat egin nun.
  3. Erdi nintzanetik irugaŕen egunean, oŕek ere seme egin zun. Elkaŕekin giñan, ta etxean biok baizik iñor ez zan.
  4. Oŕen semea gauez il da, ori gañean etzan zaiolako.
  5. Eta oŕek, gaberdian yaikirik, zure mirabe au lo nagola, nere semea nere albotik eraman ta bere altzoan yaŕi du, bere seme iľa nere altzoan ipiñirik.
  6. Goizean, nere semeari bulaŕa emateko yaiki naizanean, ara, iľa zan. Goiz-argitan begirata, ara, ez zan ua nik erdi nuna.
  7. Ordun beste emakumeak esan zun: «Iñola ere ez; iľa zurea da; ta nerea, bizi dana».
  8. Onela ziarduten «ez» eta «bai», eŕegeren auŕean. Orduan eŕegek au esan zun: Auek onela diote: «Nere semea da bizia, dio onek, eta zurea iľa; beste onek, aldiz, zurea il da, eta nerea bizirik dago.»
  9. Eŕegek esan zun: «Ekatzute ezpata». Ta ekaŕi ziotenean,
  10. eŕegek agindu zien: «Erdibitu ezazute auŕ bizi ori, ta emayozute erdi bat batari, ta beste erdia besteari».
  11. Ordun auŕ bizia zegokion emakumeak, bere semearengatik erdibituta, eŕegeri esan zion: «Aŕen, yauna! Emayozu, oŕi auŕa bizirik; ez il». Besteak, beŕiz, zion: «Ez niri, ezta zuri ere. Zatitu!!».
  12. Eŕegek yardetsi ta esan zun: «Emayozute oni auŕa bizirik; ez il; au du ama».
  13. Ixrael osoa, eŕegeren epai au adituta, eŕegeren belduŕak aŕtu zun; zuzen ebazteko Yaube’ren yakintza biotzean zaukala, guziek bait-zekusten.

4

Salomon’en mendeko kisadun nagusienak

  1. Salomon eŕege, Ixrael osoaren eŕege izan zan.
  2. Ta auek ziran aren mendeko kisadun nagusiak: Azari, Sadok apaizaren semea;
  3. Eliorep eta Aia, Sisa’ren semeak, idazlari; Yosapat, Aiiud’en semea, edeslari;
  4. Banai, Yoyada’ren semea, gudostearen burua; Sadok eta Abiatar, apaizak;
  5. Azari, Natan’en semea, yauŕleen buru; Zabud apaiza, Natan’en semea, eŕegeren lagun;
  6. Aisar, otseinburu; ta Adoniran, Abda’ren semea, zergalburu.
  7. Salomon’ek ba-zitun gañera Ixrael osoan amabi ornitzaľe, eŕegeri ta aren etxeari bizitzekoa ornitzeko; bakoitzak urtean iľabetez ornitzeko.
  8. Ona ayen izenak: Ben-Ur, Eparain’go mendietan;
  9. Ben-Dekar, Maketz’en, Salebin’en, Bet-Leen’en ta Batanan’go Elon’en;
  10. Ben-Esed, Arubot’en. Arena zan Soko ta Eper luŕalde osoa;
  11. Ben-Abinadab; arena zan Dor luŕalde osoa; ta aren emaztea, Tapet, Salomon’en alaba zan;
  12. Bana, Ailud’en semea; arenak ziran Tanak, Magedon, ta Sartana’ren ondoko Bet-San osoa, Yezrael’en baŕenean, Bet-San’dik Abel-Mekula’raño ta Yekman’ez aindi.
  13. Ben-Gaber, Eŕamot-Galaad’ekoa; arenak ziran Manase’taŕ Yair’en irixkak Galaad’en, baita Basan’go Argob luŕaldea ere, bere irurogei iriekin bakoitzaren aŕesi ta borontzezko ateekin;
  14. Ainadab, Ador’en semea, Maanain’en;
  15. Aimatz, Neptali’n; ark ere Salomon’en alaba bat, Basemat, zun emaztetzat;
  16. Baana, Usi’ren semea, Aser’en eta Alot’en;
  17. Yosapat, Parue’ren semea, Ixakar’en;
  18. Semei, Ela’ren semea, Benyamin’en;
  19. Gabar, Ori’ren semea, Galaad-luŕean, amortaŕen eŕege Seon’en, ta Basan’go eŕege Og’en bazteŕaldeetan. Luŕalde on oŕentzat ornitzaľea bakaŕa zan.
  20. Yuda’ko ta Ixraei’go bizi lagunak itxas-ertzeko ondaŕa aña ba-ziran; ta guziak yan-edaten pozik bizi ziran.

Salomon’en aunditasuna

  1. Salomon’ek zitun bere mendean ibaitik pilistaŕen luŕalderaño ta Aigito'ko mugaraño ziran yauŕeri guziak. Guzi ayek emari ta moŕoitza eskeñi zizkioten aren bizi aldiko egun guzietan.
  2. Egun oroko emendioa Salomon’entzat au zan: ogei ta amaŕ kor irinlore, eta irurogei irin aŕunt, *
  3. amaŕ itel, ogei laŕidi ta eun ari; ta gañera orein, auntz, orkatz ta guritutako egazti irenak ugari.
  4. Aren mendean bait-ziran ibaiz aruzko luŕaldeak oro Tapsa’tik Gaza’raño ta ayetako eŕege guziak; ta alde orotatik pakez inguratua zan.
  5. Salomon’en egunetan guziak Ixrael’en ta Yuda’n lasa bizi ziran nor bere mâtsondo ta pikondoen gerizpean Dan’ dik Ber-Sabee’raño.
  6. Bere okuľuetan beŕogei miľa orga-zaldi, ta amabi miľa giza-zaldi zitun.
  7. Ornitzaľe bakoitzak bere iľabetean eŕegeren emendioa ta eŕege-maitik yaten zuten guziena ornitu beaŕ zun; ta ez zuten ezertan utsik egin.
  8. Ta berebat zaldi ta gameluentzat garagaŕ ta lastoa zerakazten berek aukeratutako gizonen ardurapean yaŕitako tegietara.
  9. Yainkoak Salomon’i sena, yakintza ta biotz bat itxasertzeko ondaŕtza bezain zabala eman zizkion.
  10. Salomon’en yakintza ekaldeko ta Aigito’ko guzien yakintza baño gurenagoa zan.
  11. Gizonik yakintsuena izan zan; Etan ezrataŕa, Eman, Kalkol, Dorda, ta Maol’en semeak baño yakintsuago; ta izen aundia zeukan inguruko atzeŕi guzietan.
  12. Salomon’ek iru miľa itzuŕ esan zitun; ta aren eresiak miľa ta bost izan ziran. *
  13. Landare guzietaz mintzo zan Liban’go eretzatik ormako itze-belaŕeraño; ta berebat lauroñeko, egazti, naŕasti ta aŕayetzaz.
  14. Eŕi orotatik, eta aren yakintzaren beŕi zekiten eŕege guzien aldetik, Salomon’en yakintza entzutera yotzen zuten.

5

Yauretxeko auŕe-lanak

  1. Salomon bere aitaren ordez eŕegetzat gantzutu zala Tir’ko eŕege Iran’ek aditu zunean, bere moŕoi batzu arengana igoŕi zitun, Dabid’en adiskide beti izan zanez.
  2. Salomon’ek ere gezna au bidali zion:
  3. Ba-dakizu nere aita Dabid’ ek ezin eraiki zula bere Yainko Yaube’rentzako etxea, etsayak oinpean Yaube’k yaŕi zizkion arte inguratu zuten gudaengatik.
  4. Orain etsairik eta zoztoŕik gabe, nere Yainko Yaube’k alde guzietatik atsedena eman didan ezkero,
  5. nere Yainko Yaube’ren izenari etxea eraikitzeko asmotan nago, nere aita Dabid’i Yaube’k onela adirazi zionez: «Zure ordez yauraulkian zure semea yaŕiko dut, eta arek eraikiko du etxea nere izenaren osperako.
  6. Agindu ezazu, beraz, Liban’go eretz-zugatzak niretzat ebakitzeko, ta ari beitez nere moŕoyak zure moŕoyekin. Ta bego nere gain zure moŕoyentzat zenesaken lansaria; ba-dakizu, gure artean ez dala Sidon’ daŕek bezela, eguŕ ebakitzen dakiñik».
  7. Salomon’en itzok adituta, Iran’ek poz-pozik esan zun: «Onets bedi gaur Yaube, eŕi aundi oŕen burutzat Dabid’en seme zuŕa yaŕi dunal»
  8. Beraz Iran’ek geznariak Salomon’i bidali zizkion, esanez: «Zure gezna artu dut; eta, eretz-zugaizki ta nekostakiaz, gura duzun guzia dagiket.
  9. Nere moŕoyek eratxiko ditute Liban’dik itxasora, ta nere ontziek esan zenidaken tokira itxasoz eroan ta legoŕean utziko dizkizute. An zuk yasoko dizutu, ta gogoa beteko didazu nere etxearentzako azkuŕiak ornituz.»
  10. Eretz-zugatz ta nekostakietan Salomon’ek nai aña eman zion Iran’ek.
  11. Salomon’ek beŕiz, Iran’i ogei miľa kor gari, ta ogei kor olio aren etxekoen azkuŕitzat eman zizkion. Ori zan Salomon’ ek Iran’i urte oro zemayona.
  12. Yaube’k Salomon’i sen aundia eman zion, ala auŕenik esan bait-zion: Iran’en ta Salomon’en artean bakea izan zan beti, ta itunez elkaŕtu ziran.
  13. Lan ayetarako Salomon’ ek Ixrael osotik bilduerazi zitun ogei ta amaŕ miľa gizon;
  14. iľe oro amaŕna miľa aldizka igoŕtzen zitun Liban’a, iľabete batez Liban’en, ta bi iľabetez etxean egon zitezan; ta arazo onen arduraduna Adoniran zan.
  15. Salomon’ek ba-zitun gañera irurogei ta amaŕ miľa gizon zama-loŕetarako, ta larogei miľa aŕgin mendirako.
  16. Ta gañera iru miľa ta irureun lan-artezkari ta nagusi, lanean ari zan eŕia yauŕtzeko.
  17. Orubetarako aŕi aundi, edeŕ ta landuak ekaŕtzeko eŕegek agindu zun.
  18. Lan ori Salomon’en ta Iran’en argiñek burutu zuten; zur ta aŕiak lantzen, beŕiz, Gebel’daŕak ari izan ziran.

6

Yauretxearen tankera

  1. Ixrael’en semeak Aigito’ tik irten-ondoko lareun ta larogeigaŕen urtean, Ixrael’go eŕege Salomon egin zanetik laugaŕen urteko Ziu-iľean, bigaŕen iľean, beraz, asi zan Salomon Yaube’ren etxea egiten.
  2. Yaube’rentzat Salomon’ek eraikitako etxea irurogei ukai luze, ogei ukai zabal ta ogei ta amaŕ ukai garai zan.
  3. Yauretxeari auŕetik itsatsitako ataria, albotik albora ogei ukaikoa zan; atzetik auŕera, beŕiz, amaŕekoa.
  4. Etxean leyoak egin zitun argi-sarez itxiak.
  5. Etxeko ormari sapaiľoak ezaŕi zizkion eikal ta debiraren inguru guzian, ta ayetan albo-gelak egin zitun. *
  6. Beko sapaiľoa bost ukai zabal zan; erdikoa sei ukai zabal zan; irugaŕena, zazpi ukai zabal; yauretxeko orma, inguru guzian, atetiko aldetik iru mailka mêtzen bait-ziyoan goruntz sapaiľoak yauretxeko orman saŕ ez zeitezan.
  7. Yauretxea eraikitzeaŕen menditik eroandako aŕiak oso landuak bait-zetozan; ta ormak eraikitzean ez zan maľuren otsik, ez aizkorarenik ez burnizko lanabesenik entzun.
  8. Bigaŕen sapaiľorako atea eskui-aldean zegon, ta ate artatik bigaŕen sapaiľoraño, ta andik irugaŕeneraño igotzeko bazan biuŕ-goñu edo maiľadi bat.
  9. Etxea bururaño eraikitakoan, izaizko sapai batez estali zun.
  10. Etxe inguru guziko sapaiľoak bost ukai garai ziran, ta etxeari izaizko abez ta olez lotu zizkion.
  11. Yaube’k Salomon’i itz egin ta esan zion:
  12. «Ba-dakust eraikitzen ari zeran etxea. Nere bidean ba’ zabiltza, ta nere erabakiak bete ta aginduak bizi-aŕautzat yagoten ba’dituzu,
  13. Nik beteko dut zuri buruz zure aita Dabid’i eman nion itza, ta Ixrael’en erdian biziko naiz, Ixrael nere eŕia bertan bera uzteke».
  14. Salomon’ek etxea eraiki ta bukatu zunean,
  15. etxeko ormak baŕne-aldetik izai-olez yantzi zitun, azpitik sapairaño baŕne osoa izai-olez estalirik; azpia, beŕiz, nekosta-olez ezaŕirik.
  16. Etxearen atzeko aldea, ogei ukai luze, izaizko oltza batez azpitik goyeneraño bereizi zun, debirtzat, edo tegi deun-deuntzat atontzeko.
  17. Auŕeko aldea, beŕiz, beŕogei ukai luze, eikal edo tegi deuna zan.
  18. Eikal-baŕnean izai-zura, kopostutako kuiz ta lorez apaindu zun; dana an izaizkoa zan; aŕirik an ez zan ikusten.
  19. Yauretxeko baŕnean eikal ostean debira atondu zun, Yaube’ren kutxa an yaŕtzeko.
  20. Debir-baŕnea ogei ukai luze, ogei ukai zabal, ta ogei ukai garai zan; ta Salomon’ek, aŕagotutako uŕez yantzi zun; opamaia, beŕiz, izaikiz.
  21. Eikal-baŕnea ere Salomon’ek uŕe garbiz estali zun, debir’ako saŕbidea uŕezko katez itxirik.
  22. Yauretxe osoa, unerik utzi gabe, uŕez yantzi zun; baita debir-aureko opamaia ere.
  23. Debirean bi kerub, amaŕna ukai garai, olio-ondo-zurez egin zitun.
  24. Kerub baten ega bakoitza bost ukai luze zan; ega baten mutuŕetik beste egaren mutuŕera, amaŕ ukai.
  25. Beste kerubean ere alako artea amaŕ ukaikoa zan; kaizuz ta egitamuz berdiñak bait-ziran biak.
  26. Bata amaŕ ukai garai zan; ta bestea orobat.
  27. Kerab biok ipiñi zitun debir’en erdian, egak zabalik; bataren ega batek orma bat ikutzen zun, ta bestearen ega batek auŕkezko orma. Beste bi egaek elkaŕ ikutzen zuten eikalaren erdian.
  28. Kerubok ere uŕeztatu zitun.
  29. Eikalean ta debirean orma guziak kopostutako kerubez, palmaz ta pinpiriñez apaindu zitun;
  30. Ta etxe guzian, debirean ta eikalean, azpia ere uŕez estali zun.
  31. Debireko saŕguan ate-oŕiak basolio-zurez egin zitun; ta ataburuak bere pantakin betetzen zun ormako bosten bat.
  32. Ate-oŕi biak basolio-zurezkoak ziran, eta ayetan kerubak, palmadaŕak eta pinpiriñak kopostu ta uŕeztatu zitun, kerub eta palma-adaŕak uŕebistuz.
  33. Eikaleko saŕguarentzat ere basolio-zurez, ormako lauŕdena betetzen zuten pantak egin zitun, ta nekostazko ate bi egin zitun.
  34. Ateko oŕia bikoitza zan, ta bi zatiak elkaŕi tolesgaŕiak.
  35. Ayetan kerubak, palmadaŕak eta pinpiriñak kopostu ta uŕeztatu zitun.
  36. Baŕneko aldabea aŕi landuz iru leŕotan egin zun, ta izaizko zutoiz leŕo batean.
  37. Yaube’ren etxeko orubiak Ziu-iľean atera zituten; *
  38. ta amaikaŕen urteko Bul-iľean, zortzigaŕen iľean beraz, burutu zan osorik eta zegozkion guziekin. Eraikuntza, beraz, zazpi urtez egin zan. *

7

Salomon’ek beretzako etxea eraikltzen du

  1. Gero Salomon’ek beretzako etxea asi, ta amairu urteren buruan bukatu zun.
  2. Ta berebat Liban-Oyan etxea eraiki zun, eun ukai luze, beŕogei ta amaŕ ukai zabal, ta ogei ta amaŕ ukai garai; lau izaizko abe-leŕoen gañean eraiki zun; ta abeen gañean izaizko zuŕunak zeuntzan. *
  3. Abeen gañean amabosnaka auŕkitzen ziran, beŕiz, beŕogei ta bost gela leŕoka.
  4. Leyoak ere iru leŕotan zeuden, elkaŕi auŕkez irunaka yaŕita.
  5. Ate ta panta guziak laukotuak ziran; ta leyoak elkaŕi auŕez irunaka zeuden.
  6. Abe-Iorio bat ere, beŕogei ta amaŕ ukai luze, ta ogei ta amaŕ ukai zabal egin zun; ta auŕean beste lorio bat abeekin, ta maiľekin abe auen auŕean.
  7. Yauralki-lorioa, ebazkuntzarako, berebat egin ta azpitik sapairaño izaikiz yantzi zun.
  8. Eredu berez egin zun bere bizitzarako etxea, lorio-osteko beste aldabe batean; ta lorio onen ereduz etxe bat egin zun Parao’ren alabarentzat; Salomon arekin ezkondua bait-zan.
  9. Eraikuntza guziok, baita aldabe nagusiko lorioak ere, neuŕitan ebaki ta baŕne ta atetik landutako ta zeŕatutako aŕi edeŕez egiñak ziran azpitik goitiraño.
  10. Oin-aŕiak ere aŕi edeŕak ziran ta aundiak, amaŕ edo zortzi ukai luze.
  11. Andik gora aŕi guziak neuŕi berbereko ta edeŕak ziran; ta orobat izaikiak.
  12. Aldabe nagusia iru aŕi-leŕoz ta abe-leŕo batez inguratua zan; ta berebat yauretxearen baŕneko aldabea ta Salomon’ena ere.

Yauretxeko atuxak eta apaingaŕiak

  1. Bidalien geznaz Salomon eŕegek Iran eratoŕi zun Tiŕ’tik.
  2. Iran onen ama Neptali’ ren leñuko alargun bat zan; aita, beŕiz, Tir’ko arotz bat, burni-ori lan guzitarako igurdiziz ta antzez betea. Ta Salomon’engana etoŕirik, lan guziak egin zizkion.
  3. Berak egin zitun burni-ori-urtuz bi abeak; bakoitzaren irazkia emezortzi ukaikoa zan; eta lodiera amabi ukaikoa.
  4. Ta abe-burutzat bi inbel egin zitun borontze urtuz; bataren irazkia bost ukaikoa, ta bestearena ere bost ukaikoa.
  5. Abeburuko inbelentzat sare-eduko koltza bana egin zitun ta kate antzeko zazpi txingol inbel bakoitzean.
  6. Abeburuko koltza bakoitzari erestuntzat bi alesagaŕezko borka ezaŕi zizkion, inbela estaltzeko.
  7. Ta atariko abe-inbeletan lili-sorta irudiko apaingaŕi bat egin zun lau ukai luze.
  8. Abeburuko inbel-sabelean koltzari eraztuntzat ezaŕirik borka bi zeuden, eunbana alesagaŕez egiñak. Ta berebat beste inbel inguruan ere beŕeun alesagaŕ oŕela zauden.
  9. Bi abeok yauretxeko atarian eraiki zitun; ta eskui aldean eraikitakoari Yakin izena ipiñi zion; ezkeŕ-aldean eraikitakoari, beŕiz, Boaz izena ezaŕi zion. *
  10. Ta abegañean lili-antzeko lan ua yaŕirik, oso-osoa gelditu zan abe-lana.
  11. Aska bat, «itxasoa» izenez burni-ori urtuz egiñ zun: biribiľa zan ta amaŕ besokoa aldetik alde aoan; aren goibea bost ukaikoa zan; inguruko ertza ogei ta amaŕ besokoa. *
  12. Ezpainpeko inguru guzian urtze berberako kuitxoak, ukai bakoitzean amaŕ, bi leŕotan ikusten ziran.
  13. Amabi idiren gañean zegon; iru idi ipaŕalderuntz, iru etzalderuntz, beste iru egoalderuntz, ta beste irurak ekalderuntz itzuliak ziralarik.
  14. Aŕa bete lodi zan, ta ezpaña edontziena edo liliena bezelakotsu zun; ta bi miľa batokoa zan aren baŕnea. *
  15. Egin zitun berebat borontzezko amaŕ idulki, lau ukai luze, lau ukai zabal, ta iru ukai garai.
  16. Ara nola ziran: lau alboetako ormak laukiak ziran, zeŕendaz inguratuak;
  17. ta lauki auetan kopostutako leoyak, zezenak eta kerubak ziran; ta goitian txinel bat; eta leoi, zezen ta keruben azpian oŕiľoak zintzilik.
  18. Idulki bakoitzak burni-orizko lau gurpil, borontzezko ardatzekin zitun, ta lau zokoetan irozkai bana; irozkayok borontze urtuz egiñak ziran, eta pertzaren azpian zeuden, oŕilo-zeŕendan tink.
  19. Idulkiaren goitiko aldean ba-zan askarako oboa, ukai bat eta erdi zabal, ta ukai bat luze goruntz, abe-oiñaren edukoa; ta artan ere kopos-lanak ziran; ayen pantak, beŕiz, biribiľak ez ziran, laukotuak baño.
  20. Lau gurpiľak idulkiko ormaen azpian ziran; ta ardatzak idulkiari atxikiak. Gurpil bakoitza beso bat eta erdi garai zan.
  21. Gurpiľak, gurdiarenak bezela egiñak ziran; ta ayen ardatz, beso, mako ta buhuiñak urtuzkoak ziran.
  22. Idulkiaren lau zokoetan irozkai bana; ta irozkayak idulkiaren ore berberakoak ziran.
  23. Idulkiaren gañeko aldean ba-zan tontoŕ biribil bat, ukai erdi bat garai; ta gain artan bertan irozkayak eta laukiak idulkiaren ore berberakoak ziran.
  24. Irozkayen oltza-gañean kerubak, leoyak eta paimadaŕak kopostu zitun, eta oŕiľoak inguru guzian.
  25. Oŕela egin zitun amaŕ idulkiak, orez, neuŕiz ta tankeraz berdiñak.
  26. Beŕogei batoko amaŕ aska ere, lau ukai zabal, borontzez egin zitun, amaŕ idulkien gañean banaka yaŕtzeko.
  27. Bost idulki yauretxean eskuiko aldamenean ipiñi zitun, ta beste bostak ezkeŕekoan; itxasoa, beŕiz, yauretxearen eskuiko aldamenean, egoaruntz.
  28. Ta gañera Iran’ek pertzak, suatsak eta eŕatiľuak egin zitun; ta oŕela amaitu zun Yaube’ren etxearentzat Salomon eŕegeri egiñerazi zizkion lan guziak:
  29. bi abeak, ayen buruko inbel biribiľak; bi inbel biribil oriek estaltzeko koitzak;
  30. koltza biontzako lareun alesagaŕak; alesagaŕ-borka biak, abeburuko inbel biribiľei estalkitzat zitzazkien koltzaetako bakoitzarentzat;
  31. amaŕ idulkiak, eta idulki orien gañeko askak;
  32. itxasoa, itxasazpiko amabi zezenekin;
  33. pertzak, suatzak eta eŕatiľuak, Yaube’rentzat Iran’ek Salomon eŕegeri egindako tresna guziak leundutako borontzez egiñak ziran.
  34. Yordan’go ordokian urtuak izan ziran eŕegeren aginduz Sokot’en ta Sartan’en arteko buztinduyan.
  35. Salomon’ek ez zitun erabiltaľu guziok aztatu nai izan; geyegiak bait-ziran ayetako borontzea taxutzeko.
  36. Salomon’ek egin zitun, yauretxean egon ta erabiľi beaŕ ziranak oro; uŕezko opamaya; eskein-ogientzako maya, ori ere uŕezkoa;
  37. uŕe utsezko argimutiľak, bost eskui aldean, eta bost ezkeŕekoan, ayetako lore, kiriseľu ta suatsekin; dana uŕez;
  38. pegaŕ, xarde, edontzi, eŕatiľu ta luŕin-ontziak; dana uŕe utsez; ta uŕezko opokoak debir’en ta eikal’en ateentzat. * 51. Oŕela amaitu zan Yaube’ ren etxean Salomon eŕegek egindako lan osoa. Ta gañera, bere aita Dabid’ek Yaube’rentzat bildutako uŕe, ziľar ta puska guziak, Salomon’ek ekaŕi ta saŕtu zitun Yaube’ren etxeko altxoŕean.

8

Yauretxearen adelua (2 Eg. 5, 2-10)

  1. Ordun Salomon’ek Ixrae´go zâŕak, leñuburu ta Ixrael’ go sendien nagusi guziak Yerusalem’en bildu zitun beregana, Yaube’ren Itun-Kutxa Dabid’ en iritik, edo orobat dana, Sion’ dik ara aldatzeko.
  2. Ixrael’go gizon guziak Salomon’engana bildu ziran yayerako, Etanim-iľean; zazpigaŕen iľean, beraz. *
  3. Ixrael’go zâŕak oro etoŕi ziranean, apaizek kutxa aŕtu zuten;
  4. ta bai Yaube’ren kutxa, baita Itun-Etxola, ta Etxola' ko tresnak oro eroan zituten; ta eroaleak, apaizak eta lebitaŕak ziran.
  5. Salomon eŕege ta arengana bildutako Ixrael eŕi osoa kutxaren auŕean ziyoan; eta ardi ta idi tirlu zenbakaitz bat Yaube’ri il zioten.
  6. Apaizek Yaube’ren kutxa, zegokion tokira, yauretxeko debir deun-deunera, keruben egapera, eraman zuten.
  7. Izan ere, kerubek kutxatokian beren egak edatu ta kutxaren agak estaltzen zituten.
  8. Agak, beŕiz, luzeak ziran, ta ayen auŕeko mutuŕak debir-aurean eikal’dik nabaitu zeitezken, araño soŕtzeke, ordea, ta alaxe egon dira gaurdaño.
  9. Kutxan ezer ez zan, ixraeldaŕak Aigito’tik irtetean Yaube ayekin Oreb’en itundu zanean, Moxe’k bertan ipiñitako aŕitol biak baizik.
  10. Apaizak debir’tik irtenda berealaxe, lañoak yauretxea bete zun; *
  11. ta lañoarengatik apaizak ezin an gelditu zitezken beren eginbiderako; Yaube’ren aintzak Yaube’ren etxea betetzen bait-zun.
  12. Orduan Salomon’ek esan zun:

«Yaube’k lañoan biziko dala dio. *

13. Bizirako etxea eraiki dizut;

Egoitza bat, an bizi zaitezen betiko.»


  1. Ta bere auŕpegia biuŕtuz, Ixrael-eŕi osoa onetsi zun; Ixrael-eŕi osoa an bait-zegon zutik.

Salomon’en itzaldia

  1. Eta Salomon’ek esan zun: «Onets bedi Ixrael’en Yainko Yaube, bere aoz nere aita Dabid’i esana, bere al izatez burutu duna; esan bait-zion:
  2. «Ixrael nere eŕia Algito’ tik atera nun egunetik ez dut Ixrael’en leñuetan iri bat autu, nere izenarentzat artan etxea egiteko; Dabid autu dut, ordea, nere eŕi Ixrael’en eŕegetzat».
  3. Nere aita Dabid’ek bazun Ixrael’en Yainko Yaube’ ren izenari etxea eraikitzeko asmoa.
  4. Baña Yaube’k nere aita Dabid’i esan zion: «Nere izenarentzat etxe bat eraikitzeko duzun asmoa, asmo ona da, noski.
  5. Ez zera zu, ala ere, etxe oŕen eraikiľea, zure eŕayetatik soŕtutako semea baizik; oŕek, bai, eraikiko du nere izenaren etxea».
  6. Yaube’k bete du bere itza; ta nik, nere aita Dabid’en oñordekotzat, Yaube’k esan bezela, Ixrael’go yauralkian yaŕita, eraiki diot etxe au Ixrael’en Yainko Yaube’ren izenari.
  7. Ta bertan toki bat bereizi dut Yaube’k gure arbasoekin, Aigito’tik atera zitunean egindako Ituna daukan kutxarentzat».
  8. Berealaxe Salomon’ek Ixrael eŕi osoaren begietan, Yaube’ren opamai-auŕean yaŕi ta eskua ortziruntz yasorik,
  9. esan zun: «Ez da goiko zeruan, ez beko luŕean, Zu alako Yainkorik. Zure aitziñean biotz-biotzez dabiltzanekiko Itunari kirmen ta eŕukitsu azalduz,
  10. nere aita Dabid’i esan zeniona bete duzu-ta; zure aoak esana, zure eskuak burutzen dularik.
  11. Orain, ba, Ixrael’en Yainko Yaube! yagon ezazu, nere aita Dabid’i esan zenion itz au: Ez da nere auŕean zure aziko gizonik Ixrael’go yauralkian peituko, zure semeak nere bidean zu bezela ibiltzekotan.
  12. Orain, beraz, Ixrael’en Yainkoa, sendotu bedi, nere aita Dabid’i eman zenion itz ori.
  13. Egia al-da, oŕatiño, Yainkoa luŕean dala? Ara! ortzia, ortzi zabal-zabal ori, Zuretzat txikia da. Zeñen areago, beraz, egin dudan etxe au!
  14. Ala ere, ene Yainko Yaube! zure moŕoyaren otoi ta eskariak aditu, ta zure auŕean gauŕ dagizkizun oyu ta aŕenak entzun itzazu.
  15. Gau ta egun zabalik beude zure begiak etxe ontara, toki onetzaz esan bait-duzu: An dagoke nere izena. Entzun, zure moŕoyak toki ontan legi-' zuken otoya.
  16. Entzun zure moŕoyaren ta zure eŕi Ixrael’en otoya, toki ontan aŕen dagizuketenean; entzun zeruko zure egoitzatik; entzun ta asketsi.
  17. Iñor, uŕkoari uts egindakoan, aren eragitez etxe ontara zure opamayaren auŕean zin egitera ba’datoŕ,
  18. entzun ortzitik; yaiki ta ebatz itzazu zure moŕoyak, ogenduna gaiztetsirik eta aren gaiztakeria bere gañera eroraziz; zintzoa, beŕiz, garbituz, eta aren zintzotasuna sarituz.
  19. Ixrael zure eŕia, Zuri egindako ogenengatik etsaipera ba’datoŕ, baña Zuregana biuŕturik, etxe ontan zure izena aitoŕtu, ta otoi, aŕen ta eskariak egiñez uŕbiltzen ba’ zaizu,
  20. ortzitik entzuyozu, ta zure eŕi Ixrael’en ogena asketsirik, aren arbasoei eman zenien luŕaldera itzulazu.
  21. Zuri egindako ogenengatik ortzia itxirik eta euri gabe legokenean, toki ontan aŕenez ta zure izena aitoŕtuz biltzen ba’da, ta Zuk arbinduta gero, ogenetatik biuŕtzen ba’da,
  22. entzuyozu ortzitik; asketsi zure moŕoyen ta zure eŕi Ixrael’en ogenak; erakutsiezu zein bidetan ibiľi beaŕ duten, ta zure eŕiari eman diozun zure luŕalde ontara euria bidalizazu.
  23. Luŕaldean gosete, izuŕi, idoŕte, goŕin, oti naiz podena dadikenean; bere bizitzako luŕaldean eŕia etsayek ertsia, naiz edozein gaitzez ta ondikoz mindua dagokenean,
  24. oŕko norbaitek, edo zure eŕi Ixrael osoak, bere biotzeko gaitza ezagutuz, etxe ontan eskuak otoika ta aŕenez yasotzen ba’dizkizu;
  25. zerutik, zure egoitza oŕtatik, entzun ta asketsi egiezu; ta bakoitzaren biotza dazaguzun ezkero, giza-biotza Zuk bakaŕik bait-dazaguzu, egin ta eman ezayozu bakoitzari, aren bideen arauz legokiokena,
  26. gure arbasoei eman luŕaldean bizi daitezkeño zure belduŕ daitezan.
  27. Zure eŕi Ixrael'go seme izateko, uŕungo luŕetik zure izenarengatik letozken aŕotzak ere,
  28. zure izen aundia, zure esku azkaŕa ta zure beso altsua aditurik, etxe ontan otoi egitera ba'datoz,
  29. entzuyezu zerutik, zure egoitza oŕtatik eta egizu aŕotzok eskatuko dizuten guzia, luŕeko eŕi guziak, Ixrael, zure eŕia bezela, zure izena ezaguturik zure belduŕ daitezan, ta eraiki dudan etxe au zure izenez deitzen dala yakin dezaten.
  30. Zure eŕiak, etsayen auŕka Zuk agindutako bidetik gudara yoatean, autu duzun irira ta zure izenari egin diodan etxera so, Yaube’rengana aŕenez yotzen ba’du, *
  31. entzun itzazu zerutik aren otoi ta eskaria, eta emayozu legokiokena.
  32. Ogen gabeko gizonik ez dala-ta, ba-leiteke zure eŕiak zure auŕka ogen egitea, ta Zuk, aseŕetuta, aren etsayen eskuetan bera uztea; ta ayek ordun bera uŕen naiz uŕeneko beren luŕera atxiľo eramatea.
  33. Ordun, beraz, atxiľo eraman luketen etsayen luŕean bere senera etoŕi ta gogoa aldatuz, atxiľo-luŕetik aŕenez ta «ogendun gera, okeŕ gabiltza, ta gaizki egin dugu» esanez Zuregana yotzen ba’du;
  34. ta atxiľo eraman luketen etsayen luŕean biotz-biotzez ta gogo-gogoz Zuregana biuŕturik, aren arbasoei eman zenien luŕera, autu duzun irira, ta zure izenari eraiki diodan etxe ontara so, otoi ba’dagizu,
  35. entzun itzazu zerutik, zure egoitzatik, aren otoi ta aŕenak; eta auzia adeyez erabakiozu:
  36. asketsizkiozu bere okeŕak eta egin dizkizun ogenak oro; ta biguin ezazu atxiľo luketenen biotza, eŕuki dakizkion.
  37. Bera bait-da, zure eŕia, Aigito’tik, burni-labetik, Zeroŕek idokia.
  38. Beude zure begiok zure moŕoyaren aŕenetara, ta zure eŕi Ixrael’enetara irikirik, ots legizuketen orotan entzun ditzazun.
  39. Izan ere, Zuk, Yaube Yaun Oŕek, luŕeko eŕi guzietatik Zuretzat bereizi zenun, zure moŕoi Moxe’ren aoz esan zenunez, gure arbasoak Aigito’tik ateratzean».
  40. Otoi ta aŕen au Yaube’ri egindakoan, Salomon, opaŕiaren auŕean eskuak goruntz belauniko zegon Salomon, yaiki zan;
  41. ta zutik yaŕita, an bildutako eŕi osoa ozenki onetsi zun, esanez:
  42. «Onets bedi Yaube, bere esanaren arauz, bere eŕi Ixrael’i atsedena eman diona! Moxe’ ren aoz esan zitun itz on guzietatik, bat ere ez da ustel erori.
  43. Bego gurekin gure Yainko Yaube, gure arbasoekin egon zan bezela! Ez gaitzala utzi, ez zapuztu!
  44. Bereganatu bitza, ostera, gure biotzak, aren bidetik orotan ibiľi gaitezan. gure arbasoei eman zizkien agindu, erabaki ta arauak yagoten.
  45. Gau ta egunez gure Yainko Yaube’ren ondoan beude Aren auŕean egin dizkiodan aŕen-itzok, bere moŕoi au ta Ixrael bere eŕia egun oroko beaŕaldietan sorotzi gaitzan;
  46. ta luŕeko eŕi guziek yakin dezaten Yaube Yainko dala. ta Bera besterik iñor ere ez.
  47. Bedi erabat gure Yainko Yaube’rentzat zuen biotza, Aren lege ta aginduak betetzen, gauŕ bezela irauteko».

Adeluko opariak

  1. Eŕegek eta arekin Ixrael osoak ere arakeyak eskeñi zituten Yaube’ren auŕean.
  2. Salomon’ek ogei ta bi miľa idi. ta eun ta ogei miľa ardi gentzoparitzat eskeñi zizkion. Oŕela Salomon’ek eta ixraeldaŕ guziak Yaube’ren etxea adelatu zuten.
  3. Egun artan etxe auŕeko baŕutia deunetsi zun; ta Yaube’ ren auŕean zegon borontzezko opamaya, eŕe beaŕ ziran opariak, minhak eta gentzoparien-bilgoŕak aŕtzeko txikia zala-ta, eŕopak, minhak eta gentza-bilgoŕak baŕuti artan eskeñi bait-zitun.
  4. Bi zazpiuŕenez, amalau egunez beraz, yai au aldi artan egiten egon ziran Yainko Yaube’ren auŕean Salomon, eta Ixrael osoa. Emat’eko saŕgutik Aigito’ko eŕekaraño tirlu aunditan bildua. *
  5. Zortzigaŕen egunean eŕia igoŕi zun; ta eŕege onetsirik, guziak beren kapaŕetara pozik eta gogo atsegiñez yoan ziran, Yaube’k bere moŕoi Dabid’i ta bere eŕi Ixrael’i egindako on guziengatik.

9

Salomon’i Yaube’k egindako agertaldi beŕia

  1. Salomon’ek Yaube’ren etxea, eŕegerena, ta egin nai zun guzia amaitu zitunean,
  2. Yaube’k lengoan Gabaon’ en bezela, bigaŕenez Salomon’i agertuta
  3. esan zion: «Entzun dut nere auŕean egin didazun otoi ta eskaria. Onetsi dut, nere izena betiko bertan yagoteko eraiki duzun etxe au; ta artara izango ditut beti begiak eta biotza.
  4. Ta agindu dizudan guzia egiten, ta nere lege ta erabakiak oro betetzen, zure aita Dabid bezela, zu ere zuzen eta zintzo nere begietan ba’zabiltza;
  5. zure yauralkia Ixrael’en gañean sendotuko dut betiko, zure aita Dabid’i esan nionez: «Ez da Ixrael’en yauralkian zure azirik peituko».
  6. Baña zu, edo zure semeak, Niregandik sayestuta, auŕez yaŕi dizkizuedan agindu ta erabakiak bete beaŕean, beste yainkoen auŕean moŕoitzat auzpeztera ba’zoazte;
  7. Ixrael sakabanatuko dut eman diodan luŕetik; nere izenarentzat bereizi dudan etxea nere auŕetik iraitziko dut; eta Ixrael izango da eŕi guzietan galenbide ta nausagaŕi.
  8. Ta guziek, etxe aundi onen ondoan igarotzean, txixtu egin ta esango dute: «Zergatik yo ditu oŕela Yaube’k luŕ au ta etxe au?»
  9. Ta erantzungo diete: «Beren arbasoak Aigito’tik atera zitun Yainko Yaube utzirik, eta beste yainkoei atxikirik, ayen auŕean auzpeztuta yauretsi ditutelako. Oŕexegatik eratoŕi die ainbesteko ondamena».

Iran eta Salomon

  1. Ogei urteren buruan Salomon’ek etxe biok, Yaube’rena ta eŕegerena, amaitu zitunean,
  2. Tir’ko eŕege Iran’ek Salomon eretz-zuretan, nekostatan ta uŕetan gura aiña eman ziola-ta, Salomon eŕegek Iran’i Galilai’ko ogei iri eman zizkion.
  3. Iran irten zan Tir’tik Salomon’ek emandako iriak ikusteko; ta ez zitun atsegin izan.
  4. Esan zion, beraz: «Zelako iriak eman dizkidazu, ene anai oŕek? Ta bazteŕalde ari Kabul izena ezaŕi zion; ta ala deritza gauŕ ere. *
  5. Iran’ek Salomon’i bidalitako uŕea, eun ta ogei talanta zan.
  6. Au bait-zan Salomon’ek yasotako zerga, Yaube’ren etxea, berea, Melo, Yerusalem’ go aŕesia, Aser, Magedo ta Gazer eraikitzeko.
  7. Aigito’ko eŕege Parao igo ta Gazer’en yabe egin zan. Ta iria eŕe ta an bizi ziran mon eŕegek Asion-Gaber’en egin zitun. Asion-Gaber, beŕiz, alabari ezkon-saritzat eman zion.
  8. Ta Salomon’ek Gazer, Bet-Oron, Bekoa,
  9. Baalat eta basoko aldean Tadmor beŕeraiki zitun.
  10. Ta gañera Salomon’i zegozkion altxoŕetako iriak oro; gurdi-iriak, zaldi-iriak, eta Yerusalem’en, Liban’en ta bere mendeko mugape osoan eraiki nai izan zun guzia.
  11. Ta Ixrael’go seme ez ziran Amoŕ’taŕen. Et’etaŕen, Perez’taŕen, Eu’taŕen ta Yebus’taŕen uzkiñak,
  12. arean, Ixraeldaŕek suntsitu ezinda, luŕaldean gelditutako eŕi ayen ondorengoak, yopu-lanetarako euki zitun, ta artarako izan dira gauŕdaño.
  13. Ixraeldaŕik, ostera, ez zun Salomon’ek bat ere yopu-lanean yaŕi; gudagizon, nagusi, aitzindari, agintedun, ta aren gurdi ta zaldien arduradun izatea bait-zegokien.
  14. Salomon’en lanetako artezkari nagusiak bosteun ta beŕogei ta amaŕ ziran, langiľe guzien gañean.
  15. Parao´ren alaba igo zan Dabid’en iritik arentzat eraikitako etxera; ta ordun Salomon’ek Melo eraiki zun.
  16. Etxea eraikia zanetik Salomon’ek urtean iru aldiz eŕopa ta gentzopariak eskeintzen zitun, berak Yaube´ri egindako opamayan, ta luŕingayak eŕetzen zitun YaubeTen auŕean.
  17. Itxasontziak ere Salomon eŕegek Asion-Gaber’en egin zitun. Asion-Gaber, beŕiz, Itxas-Goŕiaren ertzeko Ailat-ondoan dago, Edom’etaŕen luŕean.
  18. Ta ontzi ayetan igoŕi zitun Iran’ek bere itxasgizon yatoŕak Salomon’en moŕoyekin.
  19. Ta Opir’a yoanda, lareun ta ogei talanta uŕe andik yaso ta eraman zizkioten Salomon eŕegeri. *

10

Saba’ko Amagoya

  1. Yaube’ren izena zala-ta, Saba’ko amagoya, Salomon’en aipua entzunda, igaŕkizunez azteŕtzeko arengana etoŕi zan. *
  2. Yerusalem’en saŕtu zan laguntalde aundiarekin, eta luŕingayez, uŕe ugariz ta istaŕiz zamatutako gameluekin; ta Salomon’enganaturik, biotzean zekaŕen guzia esan zion.
  3. Salomon’ek galde guzietaz argitu zun. Ezer ere ez zegon eŕegerentzat ostenik; ezer ere ez berak azaldu ez zunik.
  4. Saba’ko amagoyak, beraz, ikusi zun Salomon’en yakintza guzia, ark eraikitako etxea,
  5. aren mayeko yanariak, aren moŕoyen egoitzak eta otseiñen motak eta yazkerak, aren edarizayak, eta Yaube’ ren etxera igotzeko maiľadia; ta arnasa peitu zitzayolarik,
  6. eŕegeri esan zion: «Egia zan zure yakintzaz nere luŕean nentzuna.
  7. Omen-zana ez nun siñesten, etoŕi ta neronen begiz ikusi arte; ta ara! niri esana ez zan erdia ere. Yakintzaz ta aberastasunez, entzuna baño garayago bait-zera.
  8. Zori-ontsuak zure gizonak! zori-ontsuak zure yakintza aldamenetik dantzuten moŕoyak!
  9. Onetsi bedi zure Yainko Yaube, Ixrael’go yauralkian yaŕi zaituna; Ixrael beti maite dula-ta, zuzen ta bidez ebazteko, Yaube’k aren gañean eŕege yaŕi bait-zaitu».
  10. Ta eun ta ogei talanta uŕe, ta luŕingai ta istaŕiak ugari eman zizkion eŕegeri; iñoiz ere ez dira luŕingayak etoŕi, Saba’ko amagoyak Salomon eŕegeri emanak bezain ugari.

Salomon’en aberastasuna

  1. Uŕea Opir’tik zekaŕten Iran’en ontziak, sandal-zura ta istaŕiak ere andik eŕuz zekazten.
  2. Sandal-zurez eŕegek Yaube’ren ta eŕegeren etxeetarako sapaiľoak, eta abeslarientzako kitarak eta salteriak egin zitun. Egundaño ez da etoŕi, ezta ikusi ere ainbesteko sandal askotzarik.
  3. Saba’ko amagoyak nai ta eŕegeri eskatutako guzia Salomon’ek eman zion, ta gañera bere aldetik Salomon’ek, eŕege-eskuz geitutako emariak ere. Oŕela andere ua itzuli zan bere luŕaldera bere moŕoyekin.
  4. Salomon’i urte oro zetoŕkion uŕe-azta, seireun ta irurogei ta sei talanta izaten zan,
  5. zergari, merkatari, Arabi’ko eŕege ta luŕaldeko yauŕleek zekaŕkiotena zenbatzeke.
  6. Salomon’ek gabiko uŕez beŕeun babeski aundi egin zitun, bakoitzarentzat seireun sikel uŕe emanik,
  7. eta gabiko uŕez ere beste irureun babeski txikiago, bakoitzarentzat iru mina emanik. Ta eŕegek Liban-Oyan-etxean ipiñi zitun. *
  8. Baita eburezko yauralki aundi bat eŕegek egin ta uŕe utsez estali zun.
  9. Yauralkirako sei maiľa ziran; aulkia bera biribiľa zan gañetik, eta alboetan bi beso zeuzkan; beso bakoitzaren ondoan, beŕiz, leoi bat;
  10. eta maiľadian amabi leoi; albo bakoitzean sei. Alako lanik ez zan iñongo yaureŕitan egiñik.
  11. Salomon eŕegeren edontziak oro uŕezkoak ziran, ta Liban-Oyan etxeko bazkal-atuxa guziak berebat uŕe utsezkoak. ziľaŕezkorik an ez zan ezer; Salomon’en egunetan ziľaŕa ezertzat ez bait-zan.
  12. Izan ere, Salomon’ek Iran’ekin zeuzkan Tarsi’ko itxasontziak, iru urte oro Tarsi’tik zetozan, uŕe, ziľaŕ, ebur, tximu ta indioľaŕak zekaŕtzitela.
  13. Salomon luŕeko eŕegerik aberatsena ta yakintsuena egin zan.
  14. Luŕ osoa Salomon’en auŕpegia ikusteko, ta Yainkoak biotzean ipiñi zion yakintza entzuteko gardiz zegon.
  15. Ta nork bere emaria zekaŕkion; arean, ziľarezko edo uŕezko zerbait, oyal, iskiľu, zaldi edo mando.
  16. Salomon’ek gurdi ta zaldizkoak bildu zitun; ta aren gurdiak miľa ta iareun ziran; zaldizkoak, beŕiz, amabi miľa; ta gurdi-irietan, eta eŕegeren ondoan Yerusalem’en banatu zitun.
  17. Aren egitez uŕea Yerusalem’en aŕiak bezain ugari zan; ta eretzak, landetako pikaizunak aña.
  18. Salomon’en zaldiak Aigito’tik zetozan; ta eŕegeren merkatariek saldoka erosten zituten sari egokitan.
  19. Gurdi bat Aigito’tik seireun sikel ziľaŕetan atera ta ekaŕtzen zuten ta zaldi bat eun ta beŕogei ta amaŕetan. Ta orobat zekazten andik Et’ etaŕen ta Aram’eko eŕegek ayen bitartez.

11

Salomon’en eidolkeria

  1. Salomon eŕegek atzeŕiko emakume asko maite izan zitun; Parao’ren alaba lenbizi; ta gañera Moab’etaŕ, Amon’ daŕ, Edom’etar, Sidon’daŕ ta Et’etaŕak eŕuz.
  2. Atzeŕiko emakumei buruz ala ere, Yaube’k Ixrael’en semeei esan izan bait-zien: «Ez zaitezte ayengana saŕtu, ez ayek zuengana. Zuen biotza, noski, beren yainkoetara sayestuko dute-ta». Ayei, ba, Salomon maitemiñez atxiki zitzayen.
  3. Aren emazte nagusiak zazpireun izan ziran; oaideak, beŕiz, irureun; ta emakume ayek biotza okeŕtu zioten.
  4. Salomon’en zaŕtzaroan aren emakumeak biotza biuŕtu zioten yainko aŕotzetara, ta aren biotza ez zan osorik bere Yainko Yaube’rena, aren aita Dabid’en biotza izan zan bezela.
  5. Sidon’daŕen yainko Astarte’rengana ta Amon’daŕen eidol nazkagaŕi Molok’engana sayestu zan.
  6. Yaube’ren begietan gaitza dana Salomon’ek egin zun; ta ez zitzayon Yaube’ri, bere aita Dabid bezela, azkeneraño yaŕai.
  7. Yerusalem’en auŕez dagon mendian Moab’eko eidol Kamos’i ta Amon’daŕen Molok nazkagaŕiari bamot bat eraiki zien. *
  8. Ta berbera egin zun beste emazte aŕotz guziei buruz, beren yainkoei luŕin ta opariak eskeñi zezazkieten.
  9. Beraz Yaube Salomon’i aseŕetu zitzayon, aren biotza Ixrael’en Yainko Yaube’rengandik aldendu zalako. Bitan Yaube’k Salomon’i agertuta,
  10. oŕetzaz agindu izan zion, yainko aŕotzen ondoren ez zediľa yoan; baña Salomon’ek ez zun egin Yaube’k agindu ziona.
  11. Argatik Yaube’k Salomon’i esan zion: «Oŕela ari zeran ezkero, ta nere ituna ta eman dizkizudan aginduak bete ez dituzun ezkero, zure yaureŕia uŕatu ta zure moŕoyetako bati emango diot.
  12. Ala ere zure aita Dabid’ engatik ez dut ori zure egunetan egingo: zure semearen eskutik uŕatuko dut.
  13. Ez diot, ordea, yaureŕi osoa kenduko: nere moŕoi Dabid’engatik eta autu dudan Yerusalem’gatik, leñu bat utziko diot zure semeari».

Salomon’en iru etsai

  1. Yaube’k Salomon’en auŕka Adad Edom’etaŕa, Edom’ eko eŕegeren odolekoa eraiki zun.
  2. Alabañan, Dabid Edom’ en egon zanean, Yoab’ek iľak eorztera arâ igota, Edom’eko seme aŕak oro il zitun.
  3. Yoab ilketa oŕtarako Ixrael osoarekin sei iľabetez Edom’en egon zan.
  4. Adad ordun auŕ txikia zalarik, bere aitaren moŕoi edometaŕekin Aigito’ra yoan zan igesi.
  5. Madian’dik irtenda Paran’a eldu ziranean, ango gizon batzu aŕturik, Aigito’n saŕtu ziran ango eŕege Parao’ rengana; ta Parao’k etxe, azkuŕi ta luŕak eman zizkien.
  6. Adad’ek Parao’ren edeŕa irabazi zun; ta Parao’k emaztetzat eman zion bere emazte Tapenes’en aizpa.
  7. Tapenes’en aizpak seme bat, Genubat, egin zion, ta Parao’ren etxean azi zun. Ta Genubat an bizi izan zan Parao’ ren semetartean.
  8. Dabid bere arbasoekin zetzala, ta Yoab gudalburua il zala, Adad’ek Aigito’n aditu zunean, Parao’ri esan zion: «Utz nazazu nere eŕira yoaten».
  9. Parao’k yardetsi zion: «Zer peitu zaizu nerean, zure eŕira yoan nai dezazun?» Adad’ek erantzun zion: «Ezer ere ez; bañan utz nazazu yoaten».
  10. Beste etsai bat ere Yaube’k eraiki zion; Eŕazon, Eliada’ren semea, Soba’ko eŕege ta Eŕazon’en nagusia zan Adadezer’engandik iges egiña.
  11. Berekin bilduak zenbait gizon zeuzkan; eta, Dabid’ek Adadezer’en gizonak poŕokatu zitunean, sail baten buru zan; ta Damasko’ra yoanda, an bizi ta eŕege egin zan.
  12. Salomon’en etsai izan zan beti, Adad’ek Salomon’i zegion kaltea areagotuz. Ixrael goŕoto zun, ta Aram’eko eŕege izan zan.

Yeroboan’en aldentzea

  1. Yeroboan ere, Sedera’ko eparataŕa, Nebat’en eta Sarba zeritzan alargun baten seme ta Salomon’en moŕoya, eŕegeren auŕka yaiki zan.
  2. Ta ara zergatik yaiki zan eŕegeren auŕka. Salomon, Melo eraikitzean, bere aita Dabid’en iriko akala ixten ari zanean,
  3. Yeroboan gizon azkaŕa zan. Salomon’ek gazte ari, ganoratsu zala ikusirik, Yose’ren etxeko langiľeen ardura egotzi zion.
  4. Garai artan Yeroboan Yerusalem’dik bein batez irten zalarik, Silo’ko igaŕle Ai’k bidean upatu zun. Biak bakaŕik ziran landan, ta Ai longain beŕi batez yantzia.
  5. Oŕ ba, zekaŕen longain beŕi ua aŕtu ta amabi zati egiñik,
  6. Yeroboan’i esan zion: «Aŕtu amaŕ zati. Au bait-dio Ixrael’en Yainko Yaube’k; Ots! Salomon’en eskutik yaureŕia uŕatzeko naiz, ta amaŕ leñu zuri emango dizkitzut.
  7. Bat bakaŕik geldituko zayo, nere moŕoi Dabid’en ta Ixrael’en leñu guzien artetik autu dudan Yerusalem’en edeŕagatik.
  8. Ni utzirik, Astarte, Sidon’daŕen yainkoa, Kamos, Moab’etaŕen yainkoa, ta Melkon, Amon’daŕen yainkoa, yauretsi ditulako; ta nere begietan on dana egiten, ta Salomon’en aita bezela nere agindu ta erabakiak betetzen nere bidean ibiľi ez dalako.
  9. Zati bat ere ez diot, ordea, bizi daiteño eskutik kenduko; eta burutzat irozoko dut bizi daitekeño, Neronek aututa, nere agindu ta erabakiak bete zitun nere moŕoi Dabid’en edeŕagatik.
  10. Aren semearen eskutik uŕatuko dut yaureŕia, ta amaŕ leñu zuri emango dizkitzut.
  11. Leñu bat damayoket aren semeari, nere izena yaŕtzeko autu dudan Yerusalem irian nere moŕoi Dabid’ek argi-zuzi bat nere auŕean beti dezan. *
  12. Zu, beŕiz, aŕtuko zaitut, gogoak lemaizuken edozertan nagusitzat dagikezun; ta Ixrael’ en eŕege izango zera.
  13. Ta agindu dizukedana aditzen ba’duzu; nere bideetan ba’zabiltza; ta, nere lege ta aginduak betetzen, nere begietan on dana ba’dagizu, zurekin nagoke; Dabi’i bezela, zuri ere etxe iraunkoŕ bat daraikizuket, eta Ixrael emango dizut.
  14. Dabid’en ondorengoa, beŕiz, gaizki erabiľiko dut oŕela; ez, ordea, betiko».
  15. Salomon’ek Yeroboan il nai zun; baña Yeroboan Aigito’ra igesi yoan zan, ango eŕege Sesak’engaua; ta Aigito’n egon zan Salomon’en eriotzaraño.

Salomon’en amaya

  1. Salomon’en beste goraberak, egin zun guzia, ta aren yakintza ez al-dira Saiomon’ en Yazo-idaztian bilduak'?
  2. Salomon’ek Ixrael osoaren eŕegetza beŕogei urtez euki zun Yerusalem’en.
  3. Bere arbasoekin etzan zanean, aren aita Dabid’en iriau eortzi zuten. Ta aren orde, Eŕoboan, aren semea eŕege izan zan.

12

Eŕoboan’en asiera txaŕa

  1. Eŕoboan Siken’a yoan  zan; bera eŕege yaŕtzeko Ixrael osoa bildua bait-zan.
  2. Yeroboan, Nabat’en semea, Aigito’n zan oraindik, ori yakin zunean. Salomon eŕegerengandik ara iges eginda, bertan gelditu zan bizitzez.
  3. Geznarien bidaliz dei egin zioten; ta Yeroboan’ek eta Ixrael osoak Eŕoboan’engana yo ta esan zioten:
  4. «Zure aitak uztaŕi gogoŕpean euki gaitu; arindu, ba, zuk orain zure aitaren azpian yasan dugun yoputza gogoŕa ta leporatu zigun uztaŕi astuna; ta menderatuko gatzazkizu».
  5. «Zoazte orain—erantzun zien ta iru egun buruan itzul zaitezte niregana». Eŕia yoandakoan,
  6. Eŕoboan eŕegek onu-eske yo zun bere aita Salomon’en bizian aldamaneko zitzazkion zâŕengana, ta esan zien: «Zer deritzazute, eŕi oni erantzuteko egokiena?»
  7. Ayek erantzun ta esan zioten: «Gauŕ adeibera ta lagungin eŕi oni azaltzen ba’zatzazkio, ta itz samuŕez ba’ darantzuyozu, moŕoi izango dituzu betiko».
  8. Bañan Eŕoboan’ek, zâŕen onua alde bat utzirik, arekin azi eta bizi ziran gazteei onua eskatu zien.
  9. Ta esan zien: «Eŕi oŕek diost: Arindu eiguzu zure aitak leporatu zigun uztaŕi astuna. Zer deritzazute erantzun beaŕ diodala?
  10. Arekin azitako gazte ayek erantzun ta esan zioten: «Ara zer esan beaŕ diozun eŕi oŕi: Berak dio: Arindu eiguzu zure aitak leporatu zigun uztaŕi astuna. Erantzuyozu, ba, oŕela: «Nere beatxikaŕa nere aitaren geŕia baña lodiago da.
  11. Or ba; nere aitak uztaŕi astuna leporatu dizue? Nik uztaŕi ori areagotuko dizuet; nere aitak zigoŕez astindu zaituz? Nik aŕubiz astinduko zaituzt». *
  12. Irugaŕen egunean Yeroboan ta eŕi osoa Eŕoboan’engana etoŕi ziran; «iru egunen buruan itzul zaitezte», Eŕoboan eŕegek esan izan zienez.
  13. Eŕegek eŕiari gogoŕki erantzun zion. zâŕen onua utzi,
  14. ta gazteenari atxikirik, esan zien: «Nere aitak uztaŕi astuna leporatu zizuen, ta nik zuen uztaŕi ori areagotuko dizuet; nere aitak zigoŕez astindu zaituz, ta nik aŕubiz astinduko zaituzt».
  15. Eŕegek ez zun eŕiaren eskaria onaŕtu, ori bait-zan Yaube’ren bidea Nebat’en seme Yeroboan’i Ai Silo’aŕaren aoz Berak esan ziona burutzeko.
  16. Eŕegek entzun nai ez zula Ixrael osoak ikusi zunean, eŕegeri yardetsi ta esan zion:

«Zer itxaro dezakegu Dabid’en aldetik? Yarauntsirik ez dugu Yese’ren semearekin.

Ots! Ixrael, zure kapaŕetara!


Dabid! Antola oŕ zurean!»


Ta Ixrael bere kapaŕetara itzuli zan.


  1. Bañan Eŕoboan gelditu zan Yuda’ko irietan bizi ziran Ixrael’daŕen eŕege.
  2. Oŕdun Eŕoboan eŕegek Aduran, zergari nagusia, besteetara bidali zun; bañan Ixrael osoak aŕikatuta Aduran il zan. Ta Eŕoboan eŕegek gurdi batera igota, Yerusalem’era iges egin zun.
  3. Ta Ixrael sayestu zan Dabid’en etxetik gauŕdaño.

Ipaŕaldeko amaŕ leñuen yaureŕia bakandua

  1. Yeroboan itzuli zala Ixrael’ek aditu zuneko, geznariak bializ deitu zioten batzaŕera, ta Ixrael osoaren gañean eŕegetzat yaŕi zuten; Dabid’en etxearekin, beŕiz, Yuda’ren leñua baizik, iñor ez zan gelditu.
  2. Yerusalem’era itzulita, Eŕoboan’ek etxea ta Benyamin’en leñua bildu zitun, Ixrael’go etxeari guda egiteko, Salomon’en seme Eŕoboan’i yaureŕia itzul zakion. Guda-gizon yatoŕak eun ta larogei miľa ziran.
  3. Baña Yainkoak Yainkoaren gizon Semai’ri itz egin ta esan zion:
  4. «Esayezu Salomon’en seme ta Yuda’ko eŕege dan Eŕoboan’i, Yuda’ren etxe osoari, ta osterantzeko eŕiari:
  5. Oŕa zer dion Yaube’k: «Ez igo; ez egin gudarik senideak zazkizuen Ixrael’en semeei: bitzul bakoitza bere etxera: yazo dana Nik gertu bait-dut». Yaube’ren itzok adituta, itzuli ziran nor berera yoateko, Yaube’k esan bezela.

Yeroboan’ek Ixrael’en eidolkeria saŕtu

  1. Yeroboan’ek Siken beŕeraiki zun Eparain-mendian, ta an gelditu zan bizitzez; andik irtenda, beŕiz, Panuel ere beŕeraiki zun.
  2. Baña biotzak ziotsan: «Orain ba-leiteke yaureŕia Dabid’en etxera itzultzea.
  3. Eŕi au, opariak eskeintzera Yaube’ren etxera Yerusalem’era igotzen ba’da, eŕi onen biotza biurtuko da bere yauna zan Yuda’ko eŕege Eŕoboan’engana, ta ilko naute arengana biuŕtzeko.

  1. Onu-eske ibiľi ondoren, eŕegek uŕezko txekoŕ bi egin zitun, ta eŕiari esan zion: «Aspaldi ezkero ez zerate Yerusalem’era igo. Ixrael! Oŕa Aigito’tik atera ziñuten zure Yainkoak!»
  2. Bata Bet-El’en yaŕi zun, ta bestea Dan’en.
  3. Ogenbide izan zan au, noski; eŕia Dan’año bait-ziyoan txekoŕa yaurestera.
  4. Bamotak ere egin zitun, ta lebitaŕ ez ziran eŕiko seme zirtziľak apaiz yaŕi ere bai. *
  5. Berebat Yeroboan’ek erabaki zun yai bat ospatzea, Yuda’ko yayaren eduz, zortzigaŕen iľabetean, amaboskaŕen egunean, eta opariak eskeintzen zitun opaŕian. Ta orobat egin zun Bet-El´en opariak eskeiñiaz ta an ere apaizak bamotentzat yaŕiaz.
  6. Ta zortzigaŕen iľabetean, ori bait-zan aren oldez autua, amaboskaŕen egunean, Bet-El’ en berak eraikitako opaŕira igo zan, Ixrael’go semeentzat yai aundi bat egiñik, an sua pizteko.

13

Yeroboan eŕege

  1. Ta ara, sua pizteko  Yeroboan opaŕi-aldean zalarik, Yainkoaren gizon bat Yuda’tik Bet-El’a eldu zan, Yaube’ren itzarengatik. *
  2. Ta Yaube’ren aginduz opaŕiaren auŕka oyu egin zun, esanez: «Opaŕi! Opaŕi! Ara zer dion Yaube’k: «Dabid’en sendian yayoko da Yosi deritzaken seme bat; eta berak sua oparientzat pizten duten bamot’en apaizak zure gañean eŕeko ditu; ta giza-ezuŕak kixkaliko dira zure gañean». *
  3. Ta egun artantxe zantzu bat iragaŕi zun, esanez: «Zantzu au Yaube’k damaizue: ara! opaŕia pitzatu, ta aren gañeko eŕautsa baŕeyatuko da».
  4. Yeroboan eŕegek, Bet-El’ go opaŕiaren auŕka Yainkoaren gizonak ziona aditzean, bere eskua opaŕi - aldetik edatuz, «Atzemazute!» esan zun. Bañan arengana edatuta zeukan eskua igaŕtu egin zitzayon, eta atzera ezin ekaŕi zun.
  5. Opaŕia, berebat, pitzatu zan, ta eŕautsa opaŕitik baŕeyatu, Yainkoaren gizonak Yaube’ren itzez emandako zantzuaren arauz.
  6. Ordun eŕegek Yainkoaren gizonari itz egin ta esan zion: «Ibitu ezazu, otoi, nere Yainko Yaube, ta aŕen egiozu nere alde, eskua atzeratu al dezadan». Yainkoaren gizonak aŕen egin zion Yaube’ri, ta eŕegek eskua atzeratu al izan zun, len bezela gelditu bait-zitzayon.
  7. Eŕegek Yainkoaren gizonari esan zion: «Zatoz nirekin etxera, ogia yatera, ta esku-erakutsiak emango dizkizut».
  8. Yainkoaren gizonak eŕegeri erantzun zion: «Etxe erdia ba’zenemait ere, ez neinteke zurekin saŕtu; eta, ez nuke ogirik yango edo urik edango toki ontan.
  9. Yaube’k gebendu bait-dit, esanez: «Ez yan ogirik, ez edan urik; ez itzuli onuzkoan egindako bidetik».
  10. Bet-El’akoan aŕtutako bidea utzirik, beraz, itzulerako beste bidea aŕtu zun.
  11. Igaŕle zar bat Bet-El’en bizi zan; ta aren semeek, arenganatuta, azaldu zizkioten, Yainkoaren gizonak egun artan Bet-El’en egin zitunak oro; ta berebat eŕegeri esan zizkion itzak adierazi zizkioten;
  12. Ta aitak esan zien: «Zein bidetik yoan da». Yuda’tik etoŕitako Yainkoaren gizona zein bidetik yoana zan semeek esan ziotenean,
  13. aitak esan zien: «Antola ezazute astoa»; ta antolatu zutenean, aren gañean yaŕita,
  14. Yainkoaren gizonaren ondoren yoan zan; ta areizpean idororik, esan zion: «Zu al-zera Yuda’tik etoŕitako Yainkoaren gizona». Ta arizpekoak: «Bai, ba».
  15. Igaŕle zâŕak esan zion: «Zatoz nerekin etxera bazkaltzera».
  16. Yuda’koak erantzun zion: «Ez naiteke zurekin itzuli, ez zurekin yoan; ta ez dut ogirik yango, ez urik edango toki ontan».
  17. Ara, itzez-itz Yaube’k esan didana: «Ez yan ogirik an, ez edan urik; ta ez itzuli arakoan aŕtu duzun bidetik».
  18. Bet-El’goak yardetsi zion: «Ni ere igaŕle naiz, zu bezela; ta aingeru batek Yaube’ren itzez esan dit: «Erakaŕtzu zurekin etxera, ogia yan ta ura edan dezan». Gezuŕa zion, ordea.
  19. Bet-El’goa arekin itzuli zan, ta arenean ogia yan ta ura edan zun.
  20. Ta ara, bazkaltzeko etzan ziraneko, bere etxera ekaŕi zun igaŕleari, Yaube’k itz egin zion.
  21. Eta onek Yuda'tik etoŕitako Yainkoaren gizonari ots egin ta esan zion: «Ara zer dion Yaube’k: gebendu zizunarentzat goŕ azaldu bait-zera, zure Yainko Yaube´ren agindua yagon beaŕean,
  22. emen ogia yateko ta ura edateko; Aren gebena gora-bera zuk onara itzulirik, ogia yan ta ura edan duzunez gero, zure iľotza ez da zure gurasoen iľobian saŕtuko».
  23. Ogia yan ta ura edandakoan, igaŕle zâŕak astoa antolatu ziolarik, bestea astoaren gañean yoan zan.
  24. Bidean leoi batek upatu ta il zun, ta bidean bertan iľotzik gelditu zan, ta aren ondoan astoa ta leoya.
  25. Andik igarotzean batzuk, iľotza bidean etzana ta leoya aren ondoan ikusita. igaŕle zâŕaren irira eraman zuten.
  26. Ta bidetik atzera biuŕtu zun igaŕleak, esan zun: «Yainkoaren gizona da. Yaube’ren esana ez du egin, ta Yaube’k, ari esan zionez, leoyaren erpeetara eratoŕi du, ta leoyak poŕokatu ta il du».
  27. Ta bere semeei esan zien: «Antola egidazute asto bat»; eta antolatu ziotenean,
  28. yoan zan, ta aren iľotza idoro zun bidean etzana; astoa ta leoya, gañera, aren ondoan zai. Leoyak ez zun iľa yan, ezta astoa il ere.
  29. Igaŕleak Yainkoaren gizonaren iľotza yaso ta asto-gañean eramanez, bere irira itzuli zan iľetak eta eorzketa egiteko.
  30. Bere iľobian iľotza ipiñi zun, ta deitoratu zuten «Ene anai gaxoa!» esaka.
  31. Eortzi-ondoren esan zien bere semeei: «Ni ildakoan, neortzazute Yainkoaren gizona eortzi dugun iľobian; aren ezuŕen ondoan nereak ipiñi itzazute.
  32. Berak Yaube’ketz Bet-El’go opaŕiaren ta Samari’ko irietan diran bamot guzien auŕka oyuz esan zuna, egitan datoŕke-ta».
  33. Yeroboan ez zan bere bide okeŕetik gerokoan biuŕtu; ostera ere, eŕiko seme zirtziľak yaŕi zitun bamoten apaiz beŕiro; ta nai zuten guziak, esku-gantzuketaz, bamoten apaiz egiten ziran. Au da Yeroboan’en etxeak egindako ogena; ta argatik luŕ-gañetik iraitzia izan zan.

14

Yeroboan’en ataŕaldi ta amaya

  1. Egun ayetan Abia, Yeroboan’en semea, gaxotu zan.
  2. Ta Yeroboan’ek bere emazteari esan zion: «Yaiki ta Yeroboan’en emaztetzat ezaguna ez izateko eraz aldatuta, zoaz, otoi, Silo’ra. An dago Ai igaŕlea, eŕi onen eŕege izango nintzala esan zidana.
  3. Amaŕ ogi, zenbait opil ta ontzi bat ezti arturik arenganatu zaitez, auŕ onen izangoa azaldu dazaizun.
  4. Yeroboan’en emazteak ala egin zun; yaiki zan, ta Silo’ra elduta, Ai’ren etxera yoan zan. Ai’k garai artan ez zezaken ezer ikusi; begiak adiñez lausotuak bait-zeuzkan.
  5. Baña Yaube’k lenik esan zion: «Ara; Yeroboan’en emaztea, gaxorik dun semeaz galdeka datoŕkizuke. Erantzuyozu onela ta onela. Eldu daitekenean, beste baten azalez datoŕkizuke».
  6. Atera uŕbiltzen zitzayon emakumearen oin-otsa Ai’k entzun zuneko, esan zion: «Saŕ zaitez, Yeroboan’en emazte ori. Zergatik auŕkezten zera beste baten azalez? Gezna gogoŕ bat dut zuretzat.
  7. Zoaz ta esayozu Yeroboan’i: «Ara zer dion Ixrael’en Yainko Yaube’k: Nik zure eŕiaren artetik gora yaso, ta nere eŕi Ixrael’en buru yaŕi zaitut.
  8. Nik Dabid’en etxetik yaureŕia uŕatu ta zuri eman dizut. Zu, ostera, nere aginduak, nere moŕoi Dabid bezela, betetzen, ta nere begietan on dana bakaŕik gogo-gogoz egiten ibiľi beaŕean,
  9. zure antziñako guziak baño okeŕago ta gaizkiago ari zera, dagizkizun yainko aŕotzekin nere aseŕea irazekitzen ta zure bizkaŕ-aldera Ni yaurtitzen.
  10. Argatik begira: Yeroboan’en etxera gaitza daratoŕket; eta Yeroboan’en etxetik suntsituko ditut, ormatara pix dagiten guziak, yopu naiz bere buru Ixrael’en daitezkela ere; ta ekoŕtuko ditut Yeroboan’en etxeko ondaŕak, dana garbi uzteraño simauŕa ekoŕtzen dan bezela.
  11. Irian ildako Yeroboan’en etxekoak zakuŕek yango ditute; landan ildakoak, beŕiz, egaztiek; Yaube mintzo izan da-ta». *
  12. Yaiki, ba, ta yoan zaitez etxera. Oñak irian zuk yaŕtzean, auŕa ilko da.
  13. Ixrael osoak deitoratu ta eortziko du. Bera izango da iľobiratuko duten Yeroboan’ daŕ bakaŕa; Ixrael’en Yainko Yaube’ren zintzo idorotako Yeroboan’daŕ bakaŕa bera da-ta.
  14. Ixrael'en gañean beste eŕege bat yaŕiko du Yaube’k; eta eŕege oŕek Yeroboan’en etxea poŕokatuko du egun artan, aurki gero.
  15. Yaube’k yoko du Ixrael, uretan zotukatzen dan seska bezela utzirik, eta Ixrael iraitziko du ayen arbasoei eman zien luŕ ontatik, eta ibayez aindiko aldeetan sakabanatuko ditu, axerak egiñez Yaube tiŕiatu dutelako. *
  16. Ta Yeroboan’ek egin ditun ta Ixrael’i egiñerazi dizkion ogenengatik, Ixrael bertan bera utziko du».
  17. Yeroboan’en emaztea yaiki ta yoan zan; ta Tersa’ra bezain laisteŕ, bere etxeko atalasetik saŕtzen zanean, mutiľa il zan.
  18. Ixrael osoak eortzi ta deitoratu zun, Yaube'k bere moŕoi Ai igaŕlearen aoz esan izan zunez.
  19. Yeroboan’en osterantzeko goraberak, gudan ta eŕege-arazoetan egin zuna, Ixrael’ go eŕegen egunetako edestian idatzita daude.
  20. Yeroboan’en yauraldia ogei ta bi urtekoa izan zan. Ta bere arbasoekin etzan zanetik, aren orde Nadab beraren semea eŕege izan zan.

Yuda’ko Eŕoboan

  1. Yuda’n, beŕiz, Eŕoboan, Salomon’en semea, eŕege zan. Beŕogei ta bat urte zitun, eŕege egin zutenean; ta amazazpi urtez euki zun eŕegetza Yerusalem’en, Yaube’k bere izena yaŕtzeko Ixrael’en leñu guzien artetik aututako irian. Eŕoboan’en ama amondaŕa zan ta Naama zeritzan.
  2. Yuda, okeŕ ibiľi zan Yaube’ren begietan, ta angoek bere ogenez Yaube’ren aseŕea ayen arbasoek baño miñezago piztu zuten.
  3. Ayek ere muño garai guzietan ta edozein oyanpe oŕitsutan bamot, oroitaŕi, ta axerak egin zituten.
  4. Emetzakoak ere ba-ziran bazteŕaldean. Ixrael’daŕen auŕeandik Yaube’k oildutako atzeŕien zantaŕkeriak oro zegizten.
  5. Eŕoboan’en yauraldiko boskaŕen urtean, Aigito’ko eŕege Sesak’ek, Yerusalem’era igota,
  6. Yaube’ren etxeko altxoŕak eta eŕegeren etxekoak ostu zitun. Dana eraman zun baita Salomon’ek uŕez egindako babeskiak ere.
  7. Ayen ordez Eŕoboan’ek kupeŕezko babeskiak egin zitun, ta eŕegeren etxeko atea yagoten zuten zaitzaľeen agintariei eman zizkien.
  8. Eta eŕege Yaube’ren etxean saŕtzen zan bakoitzean, zaitzaľeek zekazten; ta gero biuŕtzen zituten zaitegira.
  9. Eŕoboan’en osterantzeko goraberak eta egite guziak ez al-dira Yuda’ko Eŕegeen Edestian idatziak?
  10. Eŕoboan ta Yeroboan elkaŕekiko gudan ari izan ziran beti.
  11. Eŕoboan bere arbasoekin etzan zanean, ayekin eortzi zuten Dabid’en irian. Aren ama amondaŕa zan ta Naama zeritzan. Ta aren ordez Abia, aren semea, eŕege izan zan.

15

Yuda’ko Abia

  1. Abia, Nabat’en seme  Yeroboan’en yauraldiko emezortzigaŕen urtean eŕege egin zan.
  2. Ta eŕegetza iru urtez euki zun Yerusalem’en. Aren ama, Abesalon’en alaba, Maaka zeritzan.
  3. Bere aitak egindako ogen guzietan Abia yaŕai zitzayon; ta aren biotza ez zan, aren arbaso Dabid’ena bezela, Yainko Yaube’rentzat kirmen izan.
  4. Baña Dabid’en edeŕagatik, beraren Yainko Yaube’k argi-zuzitzat aren semea Yerusalem’en eraiki zun, Dabid’en ondoren irauteko.
  5. Dabid’ek Yaube’ren begietan on dana egin zulako; Uria etetaŕaren arazoan izan ezik, ez bait-zan, Yaube’k ari egindako aginduetatik ezertan sayestu.
  6. Abia bizi izan zaño, aren ta Yeroboan’en artean guda izan zan.
  7. Abia’ren osterantzeko goraberak eta egin zun guzia, ez al-daude Yuda'ko Eŕegeen Edestian idatzita? Abia’ren eta Yeroboan’en artean guda izan zan.
  8. Abia bere gurasoekin etzan zan, ta Dabid’en irian eortzi zuten. Ta aren ordez Asa, aren semea, eŕege izan zan.

Yuda’ko Asa

  1. Ixrael’go eŕege Yeroboan’ en yauraldiko ogeigaŕen urtean, Asa eŕege egiña izan zan Yuda’n.
  2. Ta beŕogei ta bat urtez eŕege izan zan Yerusalem’en. Aren ama, Abesalon’en alaba, Maaka zeritzan.
  3. Asa’k, aren aita Dabid’ek bezela, Yaube’ren begietan on dana egin zun.
  4. Emetzakoak luŕaldetik iraitzi, ta bere gurasoek egindako eidol guziak kendu zitun. *
  5. Bere ama Maaka’k eidol bat Axera’rako egin zula-ta, zegokion goimaľetik asagotu, ta aren eidola puskatu ta Kedoron-eŕekan eŕe zun.
  6. Bamotak ez ziran ala ere irauliak izan; bañan Asa’ren biotza Yaube’renganako izan zan beti.
  7. Bere aita eta beraxek eskeñitako ure, ziľaŕ ta atuxak Yaube’ren etxera eraman zitun.
  8. Asa’ren ta Ixrael’go eŕege Baasa’ren artean guda izan zan ayen egun guzietan.
  9. Ixrael’go eŕege Baasa’k, Yuda’ren auŕka igota Eŕama eraiki zun, Yuda’ko eŕege Asa' ren mendekoei saŕ-irtenak eragozteko.
  10. Ordun Asa'k Yaube’ren ta eŕegeren etxeetako altxoŕetan bildutako uŕe ta ziľaŕ guzia aŕturik bere moŕoyei eskuetan ezaŕi zien, ta Damasko’n bizi zan Aram’eko eŕege Ben-Adab’engana, Ezion’en seme Taberemon’en semearengana, bidali zitun, esanez:
  11. «Nere aita ta zurea bezela, zu ta biok ere elkaŕtuta geran ezkero, uŕe ta ziľaŕ ori oparitzat bidaltzen dizut. Ots, ba, Ixrael’go eŕege Baasa’rekin duzun elkaŕtea autsirik, zatozkit lagun, niregandik asagotu dadin.
  12. Ben-Adad’ek, Asa’ren eskaria onaŕtu zun, ta Ixrael’ go irien auŕka bere gudosteko agintariak bidali zitun, ta ayek Ayon, Dan, Abel-Bet-Maaka, Kenerot guzia, ta Neptali’ren luŕ osoa yo zituten.
  13. Ori adituta, Baasa, Eŕama eraikitzeko ianak utzirik, Tirsa'n gelditu zan.
  14. Asa eŕegek, beŕiz, Ixrael osoa, iñor alde batera uzteke, biltzeko agindu zun, ta Eŕama sendotzeko Baasa’k zeuzkan aŕi ta zurak Benyamin’go Gabaa ta Mispa sendotzeko eraman zitun.
  15. Asa’ren osterantzeko goraberak, aren indaŕa, burutu zun guzia, ta sendotu zitun iriak ez al-daude Yuda Eŕegeen Edestian idatzita? Zâŕtzaroan oin-miñez gaxotu zan.
  16. Asa bere arbasoekin etzan zanean, ayekin eortzi zuten bere aita Dabid’en irian; ta aren ordez Yosapat, aren semea, eŕege egin zan.

Ixrael’go Nadab

  1. Ixrael'en, beŕiz, Yuda’ko eŕege Asa’ren bigaŕen urtean, Nadab, Yeroboan'en semea, eŕege egin eta bi urtez aintzat izan zan.
  2. Yaube'ren begietan okeŕ dana egin zun, ta Ixrael’i ogen eginerazi zion ta bere aitaren bidean ibiľi zan.
  3. Baña pilistaŕen iri Gebeton’en ertsaldian, Nadab Ixrael osoarekin zegonean, Ai’ren seme Baasan’ek, Ixakar’en yatoŕikoak aren auŕka zimarkun egiñik, Nadab poŕokatu
  4. ta Yuda’ko eŕege Asa’ren irugaŕen urtean il zun; ta aren ordez bera yaŕi zan eŕege.
  5. Eŕege egin zanean, Yeroboan’en sendi guzia suntsitu zun;
  6. Yeroboan’en etxekorik ez zun bizirik bat ere utzi, Yaube’k bere moŕoi Ai Silo’taŕaren aoz esan zunez, Yeroboan'ek, Ixrael’en Yainko Yaube’ren aseŕea piztuz, egin ta egiñerazi zitun ogenengatik.
  7. Aren osterantzeko goraberak eta egin zun guzia, ez al-daude Ixrael’go Eŕegeen Edestian idatzita?
  8. Asa ta Baasa’ren artean guda izan zan bion egun guzietan.
  9. Yuda’ko eŕege Asa’ren yauraldiko irugaŕen urtean yaŕi zan Baasa Ixrael osoaren gañean eŕege Tersa’n, ta ogel ta lau urtez eŕege izan zan.
  10. Yaube’ren begietan okeŕ dana egin zun, eta Yeroboan’ en bidean ibiľi zan, Ixrael’i egiñerazi zion ogenean zeŕayolarik.

16

Ixrael’go Baasa ta Ela

  1. Yaube’k Anani’ren seme  Yehu’ri, Baasa’ren auŕka itz egin ta esan zion:
  2. «Nik autsetik yaso ta nere eŕi Ixrael’en buru yaŕi zaitudan ondoren, Yeroboan’en bidean ibiľi zeralako, ta Ixrael nere eŕia ogenera eramanaz, aren ogenez axatu nauzulako;
  3. ara Nik Baasa’ren ondorengoak eta aren etxeko ondorengoak erauziko ditut, eta zure etxea Nabat’en seme Yeroboan’ena bezela utziko dut.
  4. Irian ildako Baasa’ren kaskia zakuŕek yango dute; ta landan ildakoena egaztiek».
  5. Baasa’ren osterantzeko goraberak, egin zuna, ta aren indaŕa ez al-daude Ixrael’go Eŕegeen Edestian idatzita?
  6. Baasa bere arbasoekin etzan zanean, Tersa’n eortzi zuten; ta aren ordez Ela, aren semea, eŕege izan zan.
  7. Baasa’k Anani’ren seme Yehu igaŕlea il zun, Baasa'k Yaube’ren begietan egindako txaŕkeriengatik eta esku-lanengatik Yaube’k, aseŕetuta, Yeroboan etxeari egin ziona ari ta aren etxeari egingo ziela, Baasa’ri esateko Yaube’ren ordekoa Yehu izan zalako.
  8. Yuda’ko eŕege Asa’ren ogei ta seigaŕen urtean Ela, Baasa’ren semea, Ixrael’go eŕege egin ta bi urtez eŕege izan zan Tersa’n.
  9. Zanbiri, aren moŕoya, gurdi-sail erdiaren buruzagia, yaiki zan aren auŕka.
  10. Ta Ela Tersa’n edaten mozkoŕtuta Asa’renean zalarik,
  11. Zanbiri’k elduta yo zun, Yuda’ko eŕege Asa’ren ogei ta zazpigaren urtean. Eŕege egin ta yauralkian eseri zanetik, Baasa’ren etxe osoa yo zun, aren aide ta adiskideetan ormatara pix legiken bat ere uzteke.
  12. Baasa’ren etxe osoa Zanbiri’k suntsitu zun, Yehu igaŕlearen aoz Yaube’k Baasa’ri egindako itzaren arauz,
  13. bai Baasa’k, baita aren seme Ela’k egin zituten ogenengatik, eta Yaube tiŕiatuz, bere eidolekin Ixrael’i egiñerazi zizkiotenengatik.
  14. Ela’ren osterantzeko goraberak eta egin zun guzia ez al-daude Ixrael’go Eŕegeen Edestian idatzita?

Ixrael’go Zanbiri

  1. Yuda’ko eŕege Asa’ren ogei ta zazpigaŕen urtean Zanbiri zazpi egunez eŕege izan zan Tersa’n. Eŕiak, len pilis-taŕen iria zan Geneton’en, kapaŕdian zegolarik,
  2. beŕi au: «Zanbiri’k yaikita eŕege il du» aditu zun. Ta egun berean Ixrael osoak kapaŕdian bertan Amri, gudalburu nagusia, yaŕi zun eŕege. *
  3. Ta Amri’k, Ixrael osoarekin Gebeton’dik igorik, Tersa’ri eraso zion.
  4. Zanbiri’k, iria aŕtua zala ikustean, eŕegeren yauregira yo zun; ta, su eman zioiarik, etxearekin eŕeta il zan,
  5. Yaube’ren begietan okeŕ dana egiñaz, ta Yeroboan’en bidean ibiliaz, ark Ixrael’i egiñerazi zion ogenean zeŕayolarik, egin zitun ogenengatik.
  6. Zanbiri’ren osterantzeko goraberak, eta aren azpilanak, ez al-daude Ixrael’go Eŕegeen Edestian idatzita?
  7. Ordun Ixrael’go eŕia bi alderditan bereizi zan; batak Ginet’en seme Tebni eŕegetzat yaŕi nairik, besteak, beŕiz, Amri.
  8. Amri’ren alderdikoak Tebni’ren alderdikoei garaitu zitzazkien, ta Amri izan zan eŕege.

Ixrael’go Amri

  1. Yuda’ko eŕege Asa’ren ogei ta amaikagaŕen urtean, Amri’k Ixrael’en gañean eŕegetzaaŕtu ta amabi urtez euki zun.
  2. Tersa’n sei urtez Eŕege egondakoan, Samari’ko mendia bi talanta ziľaŕez Somer’i erosi zion; ta iri bat mendi-gañean eraikirik, Samari izena ezaŕi zion, mendiaren yabe zanaren izenez.
  3. Amri okeŕ ibiľi zan Yaube’ren begietan; bere antziñekoak baño ere okeŕago.
  4. Nabat’en seme Yeroboan’ en bide guzietan ibiľi zan, Ixraei’i egiñerazi zion ogenean ere zeŕayoiarik, eta Ixrael’en Yainko Yaube bere eidolakin tiŕiaturik.
  5. Amri’ren osterantzeko goraberak, egin zuna ta burutu zitun ekiñaldiak, ez al-daude Ixrael’go Eŕegeen Edestian idatzita?
  6. Amri bere arbasoekin etzan zanean, Samari’n eortzi zuten; ta aren ordez Akab, aren semea, yaŕi zan eŕege.

Ixrael’go Akab

  1. Akab, Amri’ren semea, Yuda’ko eŕege Asa’ren ogei ta amaikagaŕen urtean yaŕi zan Ixrael’go eŕege, ta ogei ta bi urtez eŕege izan zan Samari’n.
  2. Akab Yaube’ren begietan bere antziñeko guziak baño okeŕago ibiľi zan. *
  3. Nabat’en seme Yeroboan’en ogenbidean ibiltzea gutxi bai’litzan, Yezabel, sidondaŕen eŕege Etbaal’en alaba, emaztetzat aŕtu zun, ta Baal’engana yoanda yauretsi ta makuŕtu zitzayon.
  4. Baal’i etxe bat Samari’n eraiki, ta etxe artan opamai bat egin zion.
  5. Axera bat ere Akab’ek egin zun; ta bera baño len Ixrael’go eŕege izandako guziek baño geyago, bere egitez Ixrael’go Yainko Yaube tiŕiatu zun.
  6. Aren egunetan beŕeraikizun Bet-El'go Hiel’ek Yeriko. Orubiak ateratzean Akab’en lensemea, Abiran, il zan, ta ateak ezaŕtzean, Segub, bere azken semea, Nun’en seme Yosue’ren aoz Yaube’k esanda zegonez. *

17

Eli igaŕlea

  1. Galaad’eko etoŕkiñetako  Eli Tesbe’tarak, Akab’i esan zion: «Ala Yaube, Ixrael’ go Yainko bizia, bere begietan nauna! Nik esanda izan ezik, ez da urteotan intzik, ez euririk izango». *
  2. Ta Yaube’k itz egin ta esan zion:
  3. «Zoaz emendik ekalderuntz, ta ostendu zaitez Karit-eŕekan, Yordan’en auŕez.
  4. Eŕeka dukezu edateko; ta beleak, yanaria zuri nere aginduz ekaŕtzeko.
  5. Ta Yaube'ren esana egiñez, arâ yoan ta Karit-eŕekan, Yordan’en auŕez, gelditu zan.
  6. Goizean beleek ogi ta aragia ekaŕtzen zizkioten, ta ogi ta aragia ere aŕatsaldean; ta eŕekatik edaten zun.

Eli ta Sarepta’ko alarguna

  1. Zenbait egunen buruan eŕeka agoŕtu zan, luŕgañera euririk yeixten ez zala-ta.
  2. Ordun Yaube’k itz egin ta esan zion:
  3. «Yaiki ta zoaz Sidon’go Sarepta’ra, ta zaude an. Ara! andere alargun bati agindu diot zu iñutzeko.
  4. Yaiki zan, beraz, ta Sarepta’ra yoan. Ta iriko ateetara ezkero, ara, andere alargun bat eguŕ biltzen. Eli’k ots egin ta esan zion: Ekatzu, otoi, ontzian edateko ur pixkat.
  5. Anderea urzun ziyoanean, Eli’k ots egin ta esan zion: Otzuŕ bat ere ekatzu eskuan».
  6. Emakumeak esan zion: «Ala Yaube, zure Yainko bizia! Ogirik ez dut, ezta irin-aurtara bat eltzean, ta olio piťin bat ontzian baizik ezertxo ere ez. Ta emen ari nauzu eguŕ-mokoŕ biren biľa ondakiñok niretzat eta nire semearentzat gertutzeko, eta yandakoan ilko gera».
  7. Eli’k esan zion: «Ez belduŕ izan; zoaz ta egizu esan duzuna; lenbizi, ordea, sutopil bat egin ta ekatzu niretzat, eta gero zuretzat eta zure semearentzat dagikezu.
  8. Ixrael’en Yainko Yaube’k esan bait-dit: Eltzeko iriña ez da aituko, ezta ontziko olioa ere ertuko, luŕ-gañera Yaube’k euria damaño».
  9. Emakumeak yoanda egin zun Eli’k esan zionez; ta bai arentzat, baita aren etxekoentzat eta Eli’rentzat ere yatekoa izan zan.
  10. Ta Eli’ren aoz Yaube’k esan zunez, ez zan iriña eltzean aitu, ez olioa ontzian ertu ere.
  11. Geroko batean etxeko-andere aren semea gaxotu zan, ta arnasik gabe gelditzeko giñoan gaxotu ere. *
  12. Ta emakumeak Eli’ri esan zion: «Yainkoaren gizon oŕi, zer egin dizut? Nere gaiztakeriak gogora niri ekaŕtzera, ta nere semea iltzera etoŕia al-zaitut?»
  13. Eli’k esan zion: «Idazu seme ori». Ta emakumearen altzotik mutikoa arturik goitiko bere gelara eraman zun; eta, an yaŕi zun oegañean.
  14. Ta Yaube’ri oyu egin ta esan zion: «Berean aŕotz naun alargun au, bere semearen eriotzaz atsekabetu nai al-duzu?»
  15. Ta mutikoaren gañean irutan etzan zan Yaube’ri oyuka esanez: «Aŕen, ene Yainko Yaube! Betoŕ beŕiz arnasa mutiko onen baŕnera».
  16. Yaube’k Eli’ren eskaria aditu zun; ta mutikoa, arnasa biŕaŕtuz, piztu zan.
  17. Ordun Eli’k mutikoa gelatik bera eraman ta amari eman zion esanez: «Begira; bizi da zure semea».
  18. Ta emakumeak Eli’ri esan zion; «Orain ba-dazagut Yainkoaren gizon zerala, ta Zure aoan Yaube’ren itza egi dala».

18

Abdi ta Eli igaŕlea

  1. Egun askoren buruan  Yaube’k Eli’ri irugaŕen urtean itz egin ta esan zion: «Zoaz ta auŕkeztu zakizkio Akab’i, euria luŕari eman dezayodan».
  2. Eli yoan zan, beraz, Akab’i auŕkeztera. Gosetetzaŕ bat zan Samari’n.
  3. Ta Akab’ek bere etxeko otseinburu Abdi’ri dei egin zion. Abdi Yaube’ren belduŕ aundiz zan.
  4. Izan ere, Yezabel’ek Yaube’ren igaŕleak saŕaskitu izan zitunean, Abdi’k eun igaŕle aŕtu, ta beŕogei ta amaŕnaka aŕtzuloetan ostendu zitularik, ogiz ta urez azten zitun. *
  5. Akab’ek Abdi’ri esan zion: «Zoaz bazteŕalde orotara ituŕi ta latsak arakatzera, belaŕa idoro ote-dezakegun zaldi ta mandoen bizitzarako, ta zamariak gal ez ditzagun».
  6. Ta nor nora yoango zan bien artean erabakitakoan, Akab’ek bide bat aŕtu zun bakaŕik; eta Abdi’k, ere, bakaŕik, beste bide bat.
  7. Bidean Abdi ziyoala, ara Eli arengana. Abdi’k ezagutu zun, ta auzpezturik esan zion: «Eli al-zera zu, ene Yaun ori?»
  8. Ta Eli’k ari: «Ni, bai. Zoaz ta esayozu zure negusiari: Ara Eli!»
  9. Abdi’k esan zion: «Zertan uts egin dut, Akab’ek il nazan, aren eskuetan zure moŕoi au zuk yaŕtzeko?
  10. Ala Yaube, zure Yainko bizia! Ez da bazteŕik, ez yaureŕirik, nere nagusiak zure biľa norbait igoŕi ez dunik. Eta «emen ez da» zerantzuyotenean, alako bazteŕ naiz yauereŕiari, idorotzen ez dutela zin eginerazten zion.
  11. Ta orain diostazu: «Zoaz ta esayozu zure negusiari «ara Eli»?
  12. Ni zuregandik aldendutakoan, Yaube’ren Atsak, nik ez dakidan norabait beaŕ ba’da, zaramazke; ta ordun Akab’ek, zure beŕi ematera zu idoro eziñik auŕkezten ba’natzayo, ilko nau. Zure moŕoi au, ala ere, Yaube’ren belduŕ da txikitandik.
  13. Ene yaun oŕi, ez al-dizute esan, nik egin nuna, Yezabel’ek Yaube’ren igaŕleak iltzen zitunean? Yaube’ren igaŕleetako eun gizon, beŕogei ta amaŕnaka, aŕtzuloetan ostendu ta ogiz eta urez iñutu nitun.
  14. Ta orain zuk diostazu: Zoaz ta esayozu zure nagusiari: «ara Eli?»: ilko niñuke!»
  15. Eli’k esan zun: «Ala Yaube Sabaot bizia, bere begietan nauna! Gauŕtxe auŕkeztuko natzayo».
  16. Ordun Abdi’k Akab’engana yo, ta beŕia eman zion; ta Akab Eli’ren biľa soŕtu zan.

Akab eta Eli

  1. Akab’ek Eli ikusi zuneko, esan zion: «Ez al-zera zu Ixrael’ en artegatzaľea?
  2. Eli’k erantzun zion: «Ixrael’en artegatzaľea ni ez naiz; zu bai; zu ta zure aitaren etxekoak, Yaube’ren aginduak utzita, Baal’en ondoren zabiltzatenok.
  3. Dei egiozu, ba, eŕi osoari Karmel-mendira niregana biltzeko; ta biyoaz arâ Baal’en lareun ta beŕogei ta amaŕ igaŕleak, eta Yezabel’en maitik yaten duten axeretalco lareun igaŕleak».
  4. Akab’ek Ixrael’go seme guzietara deitzaľeak bidali ta igaŕleak bildu zitun Karmel-mendian.
  5. Ordun Eli’k eŕi osoari auŕkezturik, esan zion: «Noiz arte ibiľiko zerate bietara eŕenka, aldaroka? Yaube Yainko ba’da, yaŕai zakizkiote; ta Baal Yainko ba'da, yaŕai zakizkiote». Eŕiak ez zion itzik erantzun.
  6. Ta Eli’k eŕiari esan zion: «Ni nauzute Yaube’ren igaŕle bakaŕa. Baal’en igaŕleak, beŕiz, lareun ta beŕogei ta amaŕ dira.
  7. Eman bekizkigu txekoŕ bi; ta ayek bat aukeratu, laurdendu ta txondoŕ-gañean yaŕ bezate, txondoŕari, su emateke.
  8. Ots egiezute zuen yainkoei; ta nik ots egingo diot Yaube’ri. Ta su emanez darantzuken Yainkoa, ori da Yainkoa». Eŕi guziak erantzun ta esan zun: «Ondo da».
  9. Ordun Eli’k Baal’en igaŕleei esan zien: «Aukeratu ezazute txekoŕ bat, eta asi zaitezte auŕenak, askotsu zerate-ta. Ots egiezute zuen yainkoei, azpitik su emateke, ordea».
  10. Ayek emana zitzayen txekoŕa aŕtu ta gertu ondoren, goizetik aŕatseraño Baal’i deitzen ari izan ziran, esanez: «Baal, entzuiguzu». Baña Baal’ ek itzik ere ez; iñork ez zerantzuyen; ta yauzika zebiltzan egindako opaŕi-ondoan. *
  11. Eguerdian Eli’k isekaz zesayen: «Ekin gogoŕ oyuka. Apikan norbaitekin erausketan ari da zuen yainko ori, edo arazotua, edo txango yoana; agian lo dago ta esnatuko da».
  12. Ayek deadaŕka gogoŕ asi ziran aiztoz ta eztenez odola ixurtzeraño norbera sakailtzen, oi dutenez.
  13. Eguerdi-ondoan alako zarataz opariak eskeintzeko garairaño yaŕai ziran; baña Baal’en aldetik mintzorik ez, erantzunik ez, yaramonik ez.
  14. Ordun Eli’k eŕi osoari esan zion: «Uŕbil zakizkidate». Eŕi guzia uŕbildu zitzayolarik, Yaube’ren iraulitako opamaya beŕitu zuten.
  15. Gero «Ixrael izango da zure izena» Yainko Yaube’k esan zion Yakob’en semeak amabi izan bait-ziran, Eli’k amabi aŕi aŕturik,
  16. opamai bat Yaube’ren izenari eraiki zion; bi seadun eŕeten bat inguruan egin zion, *
  17. txondoŕa antolatu zun, ta txekoŕa laurdendutakoan, txekoŕa gañean yaŕi zun.
  18. Ta esan zien: «Lau suil urez bete itzazute, ta ura ixurazute eŕetzeko dan opariaren ta txondaŕaren gañean».
  19. Ta esan zien: «Orobat egizute bigaŕenez». Ta egin zuten bigaŕenez. Beŕiro esan zien: «Orobat irugaŕenez». Ta irugaŕenez egin zuten. Ura ziñotsan opamai inguruan, eŕetena betetzen.
  20. Minha eskeintzerakoan, Eli igaŕleak uŕbildurik, esan zun: «Abraham’en, Ixaak’en, ta Ixrael’en Yainko Yaube: Ezagun bedi gauŕ Ixrael’en Yainkoa Zu zerala, eta ni zure moŕoya, eta guziok zure aginduz egiten ditudala. *
  21. Entzun ezaidazu, Yaube, entzun, bail Ta yakin beza eŕi onek Zu Yainko Yaube zerala ta Zuk beŕiro ayen biotza atzera biuŕtzen duzula.
  22. Ordun Yaube’ren suak yetxita, oparia, txondoŕa, aŕiak eta autsa ere irentsi zitun, eŕeteneko ura txukatuz.
  23. Eŕi osoak ikusi zun, ta guziek auzpeztuta zerasaten: Yaube dugu Yainkoa!»
  24. Eli’k esan zien: «Atzemazkizute Baal’en igaŕleok; ez bedi itzuri bat ere». Atzeman zituten, ta Eli’k Kison-eŕekara eraman ta antxe lepo egin zitun.
  25. Uŕenean Eli’k Akab’i esan zion: «Igo zaitez, yan ta edatera; euri-yasaren zarata bait-dabil».
  26. Akab igo zan edatera; ta Eli, Karmel-tontoŕera igota, auzpeztu zan, ta bere auŕpegia belaun-artean yaŕirik,
  27. bere moŕoyari esan zion: «Igo zaitez orain, ta begira itxazoruntz. Moŕoyak igo ta begira ondoren esan zion: «Ez da ezertxo». Eli’k yardetsi zion: «Itzul zazpitan».
  28. Ta zazpigaŕen aldian moŕoyak esan zun: «Ara giza-esku beteko odei bat itxasotik gora igotzen». Ta Eli’k esan zion: «Zoaz ta esayozu Akab’i: «Gertu gurdia ta yetxi zaitez, euriak iritsi ez zaitzan».
  29. Ortan zirala, ortzia odeyez ta aizez iľundu zan, ta euri-yasa gañean. Akab gurdira igo ta Yezrael’a yoan zan.
  30. Yaube’ren eskuak Eli’ri lagundu zion; ta Eli, soñekoa geŕikaturik, Akab’en auŕean Yezrael’año antxintxika yoan zan.

19

Eľ Oreb-mendian

  1. Akab’ek Yezabel’i azaldu zion Eli’k igaŕle guzi ayen saŕaskian egindako guzia.
  2. Ta Yezabel’ek geznari bat Eli´ri bidali zion, esanez: «Yainkoak zoŕotz ta latz azaldu bekizkit, ayetako bakoitzari egin diozuna, zuri biar, ordu ontarako, egiten ez ba’dizut».
  3. Ori ikusita, Eli yaiki ta aldendu zan, bizia zaitzeko. Ta Yuda'ko Ber-Sabee’ra eldu zanean, moŕoya an utzirik,
  4. basoan baŕna egun bateko bidea egin ondoren, oŕe baten azpian eseri zan, eriotzaren eske, esaka: «Aski da, Yaube: aŕtu nere bizia; ez bait-naiz nere gurasoak baño obea».
  5. Ta etzanik, oŕepean lo egin zun. Ta ara, aingeru batek ikutu ta esan zion: «Yaiki ta yazu».
  6. Eli’k begira zun, ta ara, aren buru-aldean opil eŕe bat eta ontzi bat ur; ta yan-edan ezkero, etzan zan beŕiz.
  7. Bigaŕenez Yaube’ren aingeruak aratuta ikutu ta esan zion: «Zuti eta yan; bide luzetxoa duzu-ta.»
  8. Yaikirik, beraz, yan eta edan zun; ta azkuŕiz suspeŕtuta, beŕogei egunez ta beŕogei gauez ibil-ondoren, Yaube’ren Oreb-mendira eldu zan. *
  9. Ta ango aŕtzulo batean saŕtuta, bertan gaua eman zun. Ta ara, Yaube’k itz egin ta esan zion: «Zertan ari zera oŕ, Eli?»
  10. Eli’k erantzun zion: «Yainko Yaube Sabaot’i buruz azkutsu nago; Ixrael’go semeek, zure ituna gaitzeritzi, zure opaŕia irauli, ta zure igaŕleak ezpataz il ditutelako. Ni bakaŕik gelditu naiz, ta nere biľa dabiltza, bizia niri kentzeko».
  11. Yaube’k esan zion: «Irten ta zaude mendian Yaube’ren auŕean, Yaube igarotzeko da-ta». Yaube’ren auŕean, aize-erauntsi zakaŕ bat zioan mendiak iraultzen ta aŕkaitzak austen; Yaube ez zan, ordea, aize artan. Aizearen oudoren, luŕ-ikara; Yaube ez zan, ordea, luŕ-ikara artan.
  12. Ta luŕ-ikaraldiaren ondoren, sua; Yaube ez zan, ordea, su artan. Suaren ondoren susmuŕ biguin bat.
  13. Susmuŕa aditu ala, Eli’k bere auŕpegia longañez estali zun, ta aŕtzulotik irtenik, atondoan gelditu zan. Ta mintzo bat eldu zitzayon, esanez: «Zertan ari zera or, Eli?»
  14. Eli’k erantzun zion: «Yainko Yaube Sabaot’i buruz azkutsu nago; Ixrael’go semeek zure ituna gaitzeritzi, zure opaŕia irauli, ta zure igaŕleak ezpataz il ditutelako. Ni bakaŕik gelditu naiz; ta nire biľa dabiltza, bizia niri kentzeko».
  15. Yaube’k esan zion: «Zoaz ta itzul zaitez bide beretik basoan baŕna Damasko’ra; ta eldutakoan, gantzutu ezazu Azael, Aram’eko eŕegetzat,
  16. eta Yehu, Namsi’ren semea, Ixrael’go eŕegetzat; baita Elisa Abel-Meula’ŕa, Sapat’en semea, zure ordeko igaŕletzat.
  17. Ta ara, Azael’en ezpatatik litzurkena, Yehu’k ilko du; ta Yehu’ren ezpatatik litzurkena, Elisa’k ilko du.
  18. Zazpi miľa gizon utziko ditut, ordea, Ixrael’en; Baal’en auŕean makuŕtu ez diran belaunak oro, muin egin ez dioten aoak oro.

Eli ta Elisai

  1. Eli’k, beraz, yoanda, Elisai, Sapat’en semea, idoro zun amabi uztaŕidiz goldean, amabietako baten otsemaiľe. Ta arengana igarota, bere longaña yaurti zion gañera.
  2. Ordun Elisai, idiak utzita, Eli’rengana leyatu zan, esanez: «Aŕen, utz nazazu nere gurasoei muin egitera yoaten, ta yaŕaiko natzaizu». Eli’k esan zion: «Zoaz, ta itzul zaitez; zer egin dizut, ba...»? *
  3. Elisai aldendu zitzayon, ta uztaŕidiak aŕturik il zitun; ta idi-lankaiei su emanez, aren aragia egosi ta lagunei eman zien yateko. Gero yaiki ta Eli’ ri, moŕoitzat yaŕai zitzayon.

20

Ben-Adad Samari’ren auŕka

  1. Aram’eko eŕege Ben-Adad, bere gudoste osoa, zaldi ta gurdiak, ogei ta amabi eŕegekin bildurik, igo zan Samari’ra, eta inguruan yaŕita artzaz yabetu nai zun.
  2. Ta geznariak irira Ixrael’ go eŕegeri bidali zizkion, esanez:
  3. «Ara zer dion Ben-Adad’ ek: «Zure ziľar ta uŕea nereak ditut; ta zure emazte ta semeak ere nereak ditut».
  4. Ixrael’go eŕegek yardetsi ta esan zion: «Ene eŕege yauna: zuk diozunez, ni ta nereak oro zureak gaituzu».
  5. Geznariek, beriro etoŕirik, esan zioten: «Ara zer dion Ben-Adad’ek: Len bidali dizkizudanen aoz esan dizut: «Izkidazu zure ziľaŕ, zure uŕe, zure emazte, ta zure semeak».
  6. Beraz, biaŕ, ordu ontarako, nere moŕoyak bidaliko dizkizut, zure etxea ta zure moŕoyenak ikeŕitakoan, on deritzazun guzia beren eskuetan aŕtu ta ekaŕ dezaten».
  7. Ordun Ixrael’go eŕegek luŕaldeko zâŕ guziei, deitu ta esan zien: «Begira ta ikusazute oŕen asmo okeŕa. Geznariak bidali dizkit, nere emazteak, semea, ziľaŕa ta uŕea beretzat artu nairik; eta ez diot ukorik egin.»
  8. zâŕ guziek eta eŕi osoak erantzun zioten: «Ez aditu; ez ari makuŕtu».
  9. Beraz, Ben-Adad’ek geznarieri esan zien: «Esayozute nere eŕege yaunari: Zure moŕoi oni len agindu zenidan guzia egingo dizut; baña au ezin dagiket». Erantzun onekin geznariak yoan ziran.
  10. Beŕiro Ben-Adad’ek geznariak bidalita esan zion: «Zoŕotz eta latz azaldu bekizkit yainkoak, Samari’ko autsa nere gizonen eskuak betetzeko aski izango ba’da». *
  11. Ixrael’go eŕegek yardetsi zion: «Ez da iľaŕaindu beaŕ buŕukarakoan, buŕukatik itzulzean baño.»
  12. Erantzun au aŕtzean, Ben-Adad beste eŕegekin kapaŕetan yan-edaten ari zan; ta bere moŕoyei esan zien: «Nor bere tokira». Ta nor bere tokian vaŕi zan.

Arametaŕen poŕokaldla

  1. Ta ara igaŕle batek, Ixrael’go eŕege Akab’engana elduta, esan zion: «Ara zer dion Yaube’k: «Ba-al dakusazu gizatalde izugaŕi ori? Ots; Nik gauŕ eskuetara ekaŕiko dizut, Ni Yaube naizala ezagutu dezazun»,
  2. Akab’ek esan zion: «Noren indaŕez?» Ta igaŕleak erantzun zion: «Bazteŕaldeetako nagusien zaldimutiľenez. Akab’ek beŕiro: Buŕuka nork asi beaŕ? Ta igaŕleak: «Zuk».
  3. Bazteŕaldêtako nagusien mutiľak zenbatuta, beŕeun ta ogei ta amabi ziran. Ayen ondoren Ixrael´go gizonak ere zenbatuta, zazpi miľa ziran.
  4. Eguerdian irten ziran, Ben-Adad, berekin zeuzkan ogei ta amabi eŕegeekin kapaŕean mozkoŕtuta edaten ari zan bitartean.
  5. Auŕena irtenak bazteŕaldeetako nagusien mutiľak ziran; ta Ben-Adab’ek bidalitako ataizlariek, esan zioten: «Giza-sail bat Samari’tik irten da».
  6. Ben-Adad’ek esan zun: «Adiskideki irtenak ba’dira, bizirik atzeman itzazute; buŕukara irtenak ba’dira, berebat, bizirik atzeman itzazute.»
  7. Baña bazteŕaldeetako nagusien mutiľak eta ayen ondoren gudagizonak iritik irten ziran,
  8. ta nork bere auŕez zekusan arametaŕa saŕaskitzen zularik, arametaŕek iges egin zuten, Ixrael’ek esetsiak. Ben-Adad, Aram’eko eŕege, zaldiz itzuri zan bere zaldizkoekin.
  9. Ixrael’go eŕege irten zan, ta bai zaldizkoak, bai gurdietakoak yoaz, saŕaski aundi bat egin zun arametaŕen artean.
  10. Ordun igaŕleak eŕegerengana to ta esan zion: «Zoaz ta azkaŕtu zaitez. Begira ta asma ezazu zer egin beaŕ duzun; urteburuan Aram’eko eŕege zure auŕka itzuliko da-ta».
  11. Aram’eko eŕegeren moŕoyek esan zioten: «Yainko menditaŕak dira ayen yainkoak; argatik gainditu zazkigu; ordokian guda egiten ba’diegu, ordea, gaindituko gatzazkie noski. *
  12. Egizu ori ere; eŕegeak norberaren tokitik aldendu, ta ayen ordez zure agintariak yaŕ itzazu.
  13. Bildu beste gudoste bat galduaren berdiña zaldiz, ta gurdiz; guda ordokian egin dezayegun, ta azpiratuko ditugula ikusiko duzu». Eŕegek ayen onua aŕtu eta ala egin zun.

Arametaŕen poŕokaldi beŕia

  1. Urteburuan Ben-Adad, arametaŕak zenbatu ondoren, Apek’a yoan zan Ixrael’i guda egiteko.
  2. Ixraeldaŕak azteŕtu ta zenbatuak izan ondoren yatekoa aŕturik ayen biľa yoan ta ayen auŕez auntz-eli biren antzo gelditu ziran, ordokia betetzen zuten arametaŕekin erkatuta.
  3. Ordun Yainkoaren gizon batek, eŕegerengana elduta esan zion: «Ara zer dion Yaube’k: «Arametaŕek esan dute: Yaube mendi-yainko da; ez, ordea, aran-yainko. Oŕ, ba, gizatalde izugaŕi ori eskuetara emango dizut, Ni Yaube naizala ezagutu dezazuten».
  4. Zazpi egunez egon ziran alderdi bietakoak kapaŕdietan elkaŕen auŕez-auŕe. Zazpigaŕen egunean buŕuka piztu zan; ta ixraeldarek arametaŕei egun artan eun miľa oñezko il zizkieten.
  5. Osterantzeko zazpi miľa gizonek Apek irira iges egin zuten, ta iriko aŕesia gañera erori zitzayen. Ben-Adad ere irira igeska yoan zan, ta an ibiľi zan gelaz-gela.
  6. Aren moŕoyek esan zioten: «Entzunda gaude Ixrael etxeko eŕegeak eŕukitsuak dirala; utz gaitzazu, geŕian zoŕoak eta lepoan sokak ekaŕiz Ixrael’ go eŕegerengana ilkitzen; apika bizirik utziko zaitu». *
  7. Beraz, geŕia zoŕoz yantzi ta lepoa sokaz lotuta, Ixrael’go eŕegerengana eldurik, esan zioten: «Zure moŕoi Ben-Adad’ek dio: «Aŕen, utz ezaidazu bizia». Ta Akab’ek esan zien: «Oraindik bizi al-da? Nere anaya da».
  8. Ayek itz au zantzu ontzat aŕturik, leyatu ziran ari esaten: Ben-Adad zure anaya da». Ta Akab’ek esan zien: «Zoazte ta ekatzute niregana». Ben-Adad arengana irten zan; ta Akab’ek bere gurdira yaso zun.
  9. Ben-Adad’ek esan zion: «Nik biuŕtuko dizkizut, nere aitak zureari kendutako iriak, eta zuk egingo duzu zuretzat zertan bat Damasko’n, nere aitak Samari’n egin zun bezela». Akab’ek esan zion: «Nik, beŕiz, zurekin itun eginda gero askatuko zaitut». Eta ituna arekin eginda, igoŕi zun.
  10. Ordun igaŕleen semeetako batek beste bati esan zion Yaube’ren izenez: «Otoi! Yo nazazu». Baña beste ark ez zun yo nai izan. *
  11. Igaŕleak esan zion: «Yaube’ren mintzoa aditu ez duzun ezkero, ara, nirengandik zu aldentuta bereala, leoi batek ilko zaitu». Ta aldendu zaneko, leoyak upatu ta il zun.
  12. Igaŕleak beste gizon bat idoro ta esan zion: «Yo nazazu, otoi!» Gizonak yo ta zaurtu zun.
  13. Ordun igaŕlea yoanda yaŕi zan eŕegeren bidean, bere begiak zapiz estalita, besteren antza agertzeaŕen.
  14. Ta eŕege igarotzean, ots egin ta esan zion: «Zure moŕoi au gudara arextian irten da; ta ara, iges ziyoan gizon bat norbaitek ekaŕi dit, esanaz: «Zure gain ori; itzuri egiten ba’ da, zure bizia oŕenaren ordaña izango da, edo talanta bat ziľaŕ eman beaŕko duzu.
  15. Ta zure moŕoi au oŕ-ara arazotuta bait-zebiľan, gizona itzali egin da». Ixrael’go eŕegek esan zion: «Ori duk epaya, eroŕek emana».
  16. Ta berealaxe Ixrael’go eŕegek zapia begien gañetik kendu zion, ta igaŕletzat ezagutu zun.
  17. Ordun igaŕleak esan zion: «Ara zer dion Yaube’k: «Sakail-beaŕa zana yarein duzulako, zure bizia arenaren ordaña izango da, ta zure eŕia arenarena».
  18. Ixrael´go eŕege yoan zan berera iľun ta sumindurik, eta Samari’ra eldu zan.

21

Akab eta Nabot

  1. Guzion ondoren, oŕa beste zerbait. Yezrael’en Samari’ko eŕege Akab’en etxe ondoan, Nabot Yezrael’daŕak mâsti bat zeukan.
  2. Ta Akab’ek Nabot’i itz egin ta esan zion: «Aldameneko zure mâsti ori, nere etxearen uŕena, idazu; ta nik ordañez beste mâsti obe bat damaizuket, edo, nayago ba’ duzu, dirutan ordaña emango dizut».
  3. Nabot’ek Akab’i erantzun zion: «Ez dezaidala Yaube’k utzi, nere arbasoen yarauntsia zuri ematen!» *
  4. Nabot yezraeldaŕaren itzok, «Ez dizut emango nere arbasoen yarauntsia» aditurik, Akab iľun ta saminduta berera itzuli ta oeratu zan, auŕpegia zokoruntz biuŕtuz ta yan gabe.
  5. Yezabel’ek arenganatuta esan zion: «Zerk zauzka arnasik gabe ta ogirik yateke?»
  6. Ark erantzun zion: «Nabot Yezrael’daŕarekin mintzo izan naiz, ta esan diot: «Idazu diru-ordañez zure mâstia; edo obe ba’deritzazu, aren ordañez beste mâsti bat emango dizut». Eta erantzun dit: «Ez dizut nere mâstia emango».
  7. Ordun bere emazte Yezabel’ek esan zion: «Ori al-da Ixrael’go eŕege izatea? Yaiki zaitez, yan ezazu, ta poz bekizu biotza. Nik damaizuket Nabot Yezrael’daŕaren mâstia».

Nabot’en eriotza

  1. Ta Akab’en izenez agiri bat idatzi zun; ta aren eraztun-atza zezaŕkiolarik, Nabot’ekin irian ziran zâŕei ta nagusiei bidali zien.
  2. Ona agiri artan ziotsana: «Egizute baru-aldaŕi; yaŕ ezazute Nabot eŕiaren buru; *
  3. ta auŕkeztu itzazute gizon zirtzil bi, aren auŕka aitoŕlaritzat, esanaz: «Yainkoari ta eŕegeri birao egin diezu». Gero landara atera ta aŕikatu ezazute iltzeraño». *
  4. Aren iritaŕek, arekin irian bizi ziran zâŕ ta nagusiek, dana egin zuten Yezabel’ek ayei bidalitako agirian idatziz agindu zienez:
  5. baru-aldaŕi egin ta eŕiaren buru yaŕi zuten.
  6. Ta gizatxaŕ bi etoŕi ta auŕkeztu ziran, aren auŕka aitoŕtuaz: «Nabot’ek Yainkoari ta eŕegeri birao egin die». Gero iritik landara atera ta aŕikatu zuten iltzeraño.
  7. Ta Yezabel’i yakiñerazi zioten esanez: «Nabot aŕikatu ta iľa izan da».
  8. Nabot aŕikatu ta iľa izan zala adituta, Yezabel’ek Akab’i esan zion: «Ots, yabetu zaitez Nabot yezraeldaŕak dirutan eman nai ez zizun mâstiaz. Nabot’enak egin du; il da».
  9. Nabot Yezrael’daŕa iľa zala Akab’ek aditu zunean, yaiki zan, aren mâstiaz yabetzera yeixteko.
  10. Ordun Yaube’k Eli tesbetaŕari itz egin ta esan zion:
  11. «Ots! Yetxi zaitez Samari’ra, Ixrael’go eŕege Akab’i auŕkeztera. Begira! Nabot yezraeldaŕaren mâstian da, artzaz yabetzeko artaratuta.
  12. Eta esayozu: «Ara zer dion Yaube’k: «Gizeraiľe ta iľaren oñorde zaitut, beraz?» Ta gañera itz egin ta esayozu: «Nabot’en odola zakuŕek miaztu duten tokian, zeroŕeu odola ere zakuŕek miaztuko dute».
  13. Akab’ek Eli’ri esan zion, «Ene etsai oŕek, idoro al-nauzu ba?» Eli’k erantzun zion: «Bai, idoro zaitut: Yaube’ren begietan okeŕ dana egiteko saldua bait-zera.
  14. Ara, ondikoa ekaŕtzera natoŕikizu; ekoŕtuko zaitut, eta Akab’en ondorengoan ormatara pix dagitenak oro, yopu, naiz bere buru, Ixrael’dik oro suntsituko ditut.
  15. Zure etxea, Nabat’en seme Eŕoboan’ena bezela ta Ahi’ ren seme Baasa’rena bezela darabilket, nere aseŕea irazekitzen ta eŕia okeŕtzen ari zeralako».
  16. Yezabel’i buruz ere Yaube’k esan zun: «Zakuŕek yango dute Yezrael’go lubaki-ondoan.
  17. Akab’etaŕetako iñor irian il ezkero, zakuŕek yango dute; ta landan il ezkero, eguratseko egaztiek.
  18. Izan ere, iñor ez da Akab bezela saldua, Yaube’ren begietan okeŕ egiteko. Aren emazte Yezabel’ek liľuratuta.
  19. zantaŕkeri asko egin bait-ditu, Ixrael’daŕen auŕeandik Yaube’k oildutako amoŕtaŕen eduz».
  20. Itzok adituta Akab’ek bere yantziak uŕatu zitun; ta zoŕo bat laŕugoŕi gañean yantzirik, baru egin zun, ta zoŕo arekin lo zegin, ta apal-apal zebiľan.
  21. Ta Yaube’k Eli tesbetaŕari itz egin ta esan zion:
  22. «Ez al-duzu ikusi zeñen apalik dabiľan Akab nere auŕean. Oŕela apaldu zaidan ezkero, beraz, ez dut ondikoa aren egunetan ekaŕiko; aren semearen egunetan bidaliko dut ondikoa aren etxera.

22

  1. Iru urtez egon ziran elkaŕen guda gabe Aram eta Ixrael.
  2. Irugaŕen urtean, Yosapat, Yuda’ko eŕege, Ixrael’go eŕegerengana yetxi zan.
  3. Ixrael’go eŕegek bere moŕoyei esan zien: «Ez al-dakizute Eŕamot-Galaad gurea dala? Gu, beŕiz, isiľik gaude Aram’etaŕen eskutik aŕtu gabe.
  4. Ta Yosapat’i esan zion «Etoŕiko al-zera nirekin Eŕamot-Galaad erasotzera? Yosapat’ek erantzun zion: «Zu ta biok, orobat; zure eŕia ta nere eŕia, orobat; zure zaldiak eta nere zaldiak, orobat».
  5. Gero Yosapat’ek Ixrael’ go eŕegeri esan zion: «Otoi, gauŕ bertan yo ezazu Yaube’rengana galdeka».
  6. Ordun Ixrael’go eŕegek lareun igaŕle bildu ta esan zien: «Eŕamot-Galaad’en auŕka igo, ala geldirik egon beaŕ dut? Ta erantzun zioten: «Igo zaitez; Yaube’k eŕegeri eskuratuko bait-dio».
  7. Baña Yosepat’ek esan zun: «Ez al-da emen Yaube’ren igarlerik, ari ere galde dagiogun?»
  8. Ixrael’go eŕegek Yosapat’i erantzun zion: «Bat dugu oraindik aren bitartez Yaube’ri galde egiteko; Mikea, Yemla’ren semea iguingaŕi zait, ordea, iñoiz onik iragaŕi ez bait-dit; gaitza beti». Yosapat’ek esan zion: «Ez mintzatu oŕela». *
  9. Ixrael’go eŕegek, beraz, iren bati deitu ta esan zion: «Yemla’ren seme Mikea’ri, lasteŕ etortzeko».
  10. Ta Ixrael’go eŕege ta Yosapat, Yuda’ko eŕege, Samari’n nor bere aulkian eŕege-soñekoz yantzita ate-ondoko laŕañean zeudela, igaŕle guziak asi ziran ayen begietan iragaŕtzen.
  11. Kanaana’ren seme Sedeki’k zekaŕtzin burnizko adaŕekin esan zun: «Ara zer dion Yaube’k: «Auetaz Aram adaŕkatuko duzu poŕokatu arte». *
  12. Ta igaŕle guziek oŕela esaten ari ziran; «Igo zaitez Eŕamot-Galaad’a, garaitzeko; Yaube’k eŕegeri eskuratuko bait-dio».
  13. Mikea deitzera yoandako geznariak ere itz egin ta esan zion: «Begira; igaŕle guziek ao batez eŕegeri zori ona iragaŕtzen diote. Zure erantzuna ere ayenari bat betoŕkio, zori ona iragaŕiaz».
  14. Baña Mikea’k esan zun: «Ala Yainkoa! Yaube’k esan didanaxe esango dut nik».
  15. Eŕegerengana eldu zanean, eŕegek esan zion: «Mikea, Eŕamot-Galaad’en auŕka igo, ala geldirik egon beaŕ dugu?» Mikea’k erantzun zion: «Igo zaitez garaitzeko; Yaube’k eŕegeri eskuratuko bait-dio».
  16. Eŕegek esan zion: «Zenbat aldiz larderiatu beaŕko zaitut, egia baizik Yaube'ren izenean esan ez dezaidazun.
  17. Ordun Mikea’k esan zun: «Ba-dakust Ixrael osoa artzairik gabeko ardiak bezela, mendietan baŕeyatua. Ta Yaube’k esan du: «Oriek ez dute nagusirik; itzul beitez nor bere etxera narerik».
  18. Ixrael’go eŕegek Yuda’ko eŕege Yosapat’i esan zion: «Ez al-dizut esan, onik iragaŕiko ez zula, gaitza baizik?»
  19. Mikea’k beŕiro: «Ikusi dut Yaube bere aulkian eserita, ta ortziko oste osoa Aren ondoan zutik ezkeŕ-eskui aldean.
  20. Ta Yaube'k esan zun: «Nork atzipetuko du Akab, irtenda eror dadin Eŕamot-Galaad’en? Ta batek au, bestek ori zerantzuyoten.
  21. Ortziko bat yaiki ta Yaube’ri auŕkeztu zitzayon esanez: «Nik atzipetuko dut». Yaube’k esan zion: «Nola?»
  22. Ta ark erantzun zion: «Ni irtengo naiz, ta igaŕle guzioi gezuŕ-ats izango-natzaye aoan». Yaube’k esan zion: «Atzipetuko duzu, noski, ta garaitzaľe irtengo zera. Zoaz, ba, ta egizu oŕela».
  23. Oŕ ba, Yaube’k orain gezuŕ-atsa ipiñi du zure igaŕle guzion aoan, zure ondikoa erabaki dulako».
  24. Ordun Kanaana’ren seme Sedeki’k, Mikea’rengana elduta, matsaľean yo zun esanez: «Noiz igaro da niregandik Yaube’ren atsa, zuri itz egiteko?»
  25. Mikea’k esan zion: «Zeroŕek ikusiko duzu, zokorik-zoko igesi zabilzkenean».
  26. Ixrael'go eŕegek esan zun: «Mikea aŕtu ta eramazu iriko yauŕle Amon’engana ta eŕegeren seme Yoas’engana;
  27. Ta itz egiezu onela: «Yar ezazute ori atxiľotegian, ta ogi uŕiz ta ur uŕiz ase ezazute, natoŕken bitartean».
  28. Baña Mikea’k esan zion: «Onez itzultzen ba’zera, ez da Yaube nere aoz mintzatu». Ta oraindik otsegin zun: «Entzun, eŕi guziakl»
  29. Ixrael’go eŕege ta Yosapat, Yuda’ko eŕege, igo ziran, beraz, Eŕamot-Galaad’ en auŕka.
  30. Ta Ixrael’go eŕegek Yosapat’i esan zion: «Yantzia buŕukarako aldatzera noa; zuk yantzi zure soñekoa». Ixrael’go eŕege, beraz, yantzia aldatuta, saŕtu zan buŕukara.
  31. Aram’eko eŕegek, beŕiz, bere gurdietako ogei ta amabi agintariei agindu au egin zien: «Ez nasi iñorekin, txiki naiz aundi, buŕukaldian; Ixrael’go eŕegerekin baño».
  32. Gurdietako aitzindariek Yosapat ikusi zuteneko, esan zuten: «Ori da noski eŕege». Ta arengana yo zuten oldaŕez. Yosapat’ek deadaŕ egin zun.
  33. Ta gurdietako aitzindariek Ixrael’go eŕege ez zala ikusita, aren ondotik aldendu ziran.
  34. Norbaitek, ostera, gezi bat ustayez erezkan iraitzirik, Ixrael’go eŕegeri saŕtu zion bulaŕ-oskolaren txunkutartetik. Eta eŕegek bere gurdizayari esan zion: «Yo bestera, ta atera nazazu emendik; zaurtuta naiz-ta».
  35. Bañan egun artako liskaŕa areagotu zalarik, eŕegek gurdian egon beaŕ izan zun arametaŕen auŕka; ta aŕatsaldean il zan, gurdibaŕnean zauritik odola zeriola.
  36. Eguzki-etzatean, aldaŕi egin zan kapaŕdian, esanez: «Nor bere irira! nor bere luŕaldera».
  37. Eŕege il zan, beraz, ta Samari’ra eraman ta eortzi zuten.
  38. Aren gurdia ikuzita, zakuŕek aren odola miaztu zuten. Ta gurdia Samari’ko urtegian zakuztenean, zakuŕek aren odola miazten zuten beŕiro, Yaube’k esana zanez.
  39. Akab’en osterantzeko goraberak eta egiteak, eta berak eraiki zitun ebuŕezko etxea ta iri guziak, ez al-daude Ixrael’go Eŕege-Edestian idatzita?
  40. Akab etzan zan bere arbasoekin; ta aren orde Okozi, beraren semea, eŕege yaŕi zan.

Yuda’ko Yosapat

  1. Yosapat, Asa’ren semea, Ixrael’go eŕege Akab’en yauraldiko laugaŕen urtean eŕege yaŕi zan.
  2. Yauraldia astean, Yosapat ogei ta amabost urtekoa zan; eta ogei ta bost urtez eŕege izan zan Yerusalem’en. Aren ama Azuba zeritzan.
  3. Yosapat bere aita Asa’ ren bidean erabat ibiľi zan, apuŕ bat sayesteke, Yaube’ren begietan on dana egiten.
  4. Ez zitun ala ere bamotak irauli; ta eŕia yaŕai zan opari ta luŕiñak bamotetan eskeintzen. *
  5. Yosapat’ek onezkoak egin zitun Ixrael’go eŕegerekin.
  6. Yosapat’en osterantzeko goraberak, ta aren al izatea, burutu zitun egite ta gudak, ez al-daute Yuda’ko Eŕege-Edestian idatzita? *
  7. Bere aitaren egunetatik gelditzen ziran emetzakoak luŕaldetik asagotu zitun.
  8. Ordun eŕegerik ez zan Edom’en, yauŕle bat eŕegeren orde baizik.
  9. Yosapat’ek Tarsi’rako itxazontziak egin zitun, Opiŕ’a uŕezun yoateko; bañan ez ziran yoan, Asion-Gaber’en autsi bait-ziran.

Ixrael’go Okozi’ren asiera

  1. Akab’en Seme Okozi’k Yosapat’i esan zion: «Utziezu nere moŕoyai zure moŕoyekin ontzietan yoaten. Baña Yosapat’ek ez zun nai izan.
  2. Yosapat bere arbasoekin etzan zanean, bere gurasoekin eortzi zuten, bere aita Dabid’en irian; ta aren ordez Yoran, aren semea, eŕege izan zan.
  3. Okozi, Akab’en semea, Ixrael’go eŕege yaŕi zan Samari’n, Yuda’ko eŕege Yosapat’en amazazpigaŕen urtean; ta bi urtez Ixrael’go eŕege izan zan.
  4. Okeŕ ibiľi zan Yaube’ren begietan bere aitaren bidetik, bere amaren bidetik, eta Ixrael ogenera eraman zun Nabat’en seme Yeroboan’en bidetik.
  5. Baal yauretsi zun, ta makuŕtu zitzayon; ta, bere aitak bezela, orotan yardunez, Yaube’ren aseŕea piztu zun.

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper