Olabideren Biblia

SAMUEL LENA

PDF-a ikusi

[Sarrera]

  1. Eberkeratik aldatzean, bein baño geyagotan, edesti auek Bakaldunen izenez aipatu oi dira. Beraz, bakaldun idaztiak: lau. Orain, alabañan, lenengo biak Samuel’en-idazti izenez ditugu.

Yatoŕiz edo lenbiziko idazkeraz bakaŕa zana, gure egunetan bitan dago banatuta.

  1. Eli zâŕaren semeenganako biguinkeriak okeŕ asko ekaŕi zitun: pilistindaŕak aŕotzen asi ziran, eta Samuel Ixrael’daŕen auŕelari yaiki zan.

Igaŕle egiti; yainko-zale zintzo. Eŕiaren gorasaŕea entzuten ibili baño, ayen ona ikusi nayago zun.

Eŕia, bakaldun eske asi zalako beŕia mingaŕi izan zitzayon. Bañan, Yaube’k onaren-onez, eŕiari, eskatzen zuna eman zion: aldamenekoek bezela, gudalburu bikain bat izan zezaten. Damurik, Saul’ek, gaztetan zun biotz edeŕa okeŕtu egin zun.

  1. Idazti au eratu zunaren izena gizonoi dztu egin zaigu. Beŕiak labuŕtxo dakazki; eta, noizik bein zerbait geyego yakingo gendukenean uzten gaitu.

Irutan zati diteke:

— 1) Samuel igaŕle eta ebazle: 1’tik 7’raño.

— 2) Saul’en lenengo aldiak: 8’tik 15’gaŕeneraño.

— 3) Saul eta Dabid’en aŕtu-emanak: 16’tik azkeneraño.

1

Samuel’en yayotza

  1. Eparain-mendietako EraImatain-Sopin’en ba-zan Elkana zeritzan gizon Eparain’ daŕ bat, Yeroan’en semea; Yeroan, beŕiz, Eliu’ren semea zan; ta au Tohu’rena; ta au Sup’ena.
  2. Bi emazte zitun; bata Ane zeritzan, bestea Penena; Penena, semeekin; Ane, seme gabe. *
  3. Urte oro Elkana bere iritik Silo’ra yoaten zan Yaube Sabaot’i guŕ egin ta opariak eskeintzera. An bait-ziran Opni ta Pinees, Yaube’ren apaizak, Eli’ren semeak.
  4. Eguna elduta, oparia eskeñitakoan, puska bana bere emazte Penena'ri ta aren seme-alaba guziei ematen zien.
  5. Ane’ri onena gero, maite bait-zun, Yaube’k umontzia itxi zion-aŕen.
  6. Penena’k beŕiz, atsekabe ematen zion saminki, umontzia Yaube’k itxi ziola-ta tiŕiatuz.
  7. Urte oro Elkana’k onela egiten zion Yaube’rengana ziyoanean; ta Ane bitartean negaŕez ta yan gabe.
  8. Aren senaŕ Elkana’k esaten zion: «Zergatik negaŕok? ta zergatik ez duzu yaten? zer-

gatik axanpa ori? Ez al nauzu amaŕ seme baño obe ni?»

  1. Bein batean besteek Silo’n yan ta edan ondoren, Ane yaiki zan, ta Eli apaiza Yaube’ren etxeko zutoi baten ondoan aulkian eserita zegola, *
  2. ark Yaube’ri gogo samiñez negaŕ-negaŕetan otoika
  3. ziñagintza au egin zion: «Yaube Sabaot! zure mirabe onen atsekabea eŕukiz ikusi, ta zure mirabeaz ântzi beaŕean, oroiturik, seme bat ematen ba’ didazu, bizitza osorako Yaube’ ri emango diot, eta aiztorik ez zayo buruan ezaŕiko». *
  4. Otoyari Ane zeragoyon bitartean, Eli aren aora so egon zan.
  5. Biotzeko otoya zan Ane’ rena, ezpain-igiera utsez mintzo entzungaŕirik gabe egiña: ta Eli’k orditzat aŕtu zun.
  6. Esan zion, beraz: «Noiz arte zaudeke ordi? Utz, ardo ori yalkitzen».
  7. Ane’k yardetsi ta esan zion: «Ez, ene yauna; arnas zaiľeko emakumea naiz, baizik: bañan ez dut ardorik ez iñolako ordigaŕirik edan; biotza Yaube’ ren auŕean ixurtzen nengoan.
  8. Ez berdindu ematxaŕekin zure mirabe au; atsekabez ta exanpaz okituta orain arte nerausan-ta».
  9. Eli’k yardetsi ta esan zion: Zoaz narerik, eta Yaube’k bemaizu eskatu diozuna».
  10. Ane’k esan zion: «Begi onez zure mirabe au begirazu». Ta oŕezkero irten zan andik, ta yan zun, ta auŕpegia argitu zitzayon.
  11. Goiz-goizean yaiki ziran, ta Yaube’ren auŕean auzpeztu izan ondoren, Eŕama’ra itzuli ta yoan ziran beren etxera. EIkana’k bere emazte Ane ezagun zun, ta Yaube oroitu zan emakumeaz.
  12. Izoŕaldia betetakoan Ane’k seme bat argitaratu zun, ta Samuel izena ezaŕi zion, «Yainkoari eskatuta bait-dut» esanez. *

Samuel Yaube’rentzat bereizia

  1. Elkana, aren senaŕa, igo zan bere sendi osoarekin oiko oparia ta bere ziñagintza Yaube’ri eskeintzeko.
  2. Ane ostera ez zan igo, ta senaŕari esan zion: «Auŕa iguindu arte ez naiz igoko; ordun, bai, nirekin daramaket Yaube’ri auŕkeztu ta betiko an geldi dadin.
  3. Aren senaŕ Elkana’k erantzun zion: «Egizu on deritzazuna; geldi emen auŕa iguindu arte, ta burutu beza Yaube’k bere itza». Emakumea gelditu zan, beraz, ta semea eradoski zun iguindu arte.
  4. Iguindu zunean iru urteko txekoŕ batekin, epa bat iriñekin ta zaragi bat ardokin eraman zun Silo’ko Yaube’ren etxera. Auŕa oraindik txikitxoa zan.
  5. Txekoŕa lepo egin ta auŕa Eli´rengana eraman zuten.
  6. Ta Ane´k esan zion: «Asketsi, yauna. Ala zu bizian, ene yauna! Ni naiz emen zure ondoan Yaube´ri otoi egiten egondako emakumea.
  7. Auŕ onen eske otoi negin; ta Yaube’k eman zidan eskatu niona.
  8. Oŕegatik Yaube’ri biuŕtzen diot: bere bizitzako egun  guzietan Yaube’ri emana dagoke». Ta auzpezturik Ane’k otoi egin ta esan zun:

2

(Eres. 2; 18 - Lk. J, 45-55) Ane’ren eresia

  1.  Biotza dut Yaube’rengana pozez pil-pil, i bekokia Yaube’rengatik gora, ta aoa nere etsayei buruz zabal, Zuregandikako osasunak poztu nau-ta. *
  2. Ez da Yaube bezain guren danik; ez da, Zu lakorik, iñor ere; ez da gure Yainkoa bezelako aŕkaitzik.

* * *

  1. Utzi alde bat itz aŕoak, ez bedi zuen aotik lengo itzik soŕtu, dana dakin Yainkoa bait-da Yaube, ta Arena da giza-egiteak aztan neuŕtzea.
  2. Azkaŕen gezi-ustayak apuŕtu ta makalak indaŕez yazten ditu.
  3. Ogiz len aseak, ogiaŕen orain akuran; len goseak, beŕiz, orain gose gabe. Len agoŕa, orain erdikoŕ; len erdikoŕa, orain agoŕ.

* * *

  1. Yaube’k il ta pizten du, luŕperatu ta andik eraikitzen. (T. 13, 2)
  2. Yaube’k biluzi ta aberastu, apaldu ta eraikitzen gaitu.
  3. Landeŕa autsetik idoki, (Er. 112, 7-8) ta naŕoiña satsetik goratzen du, nagusiekin daitezan ta dedu-aulkia yarauntsi dezaten. Yaube’renak bait-dira luŕaren orpoak, eta Ark ayetan luŕbira yaŕi du. * * *
  4. Ark beretaŕen oiñak yagoten ta dongeak iľunpean isiľeraziko ditu; ez bait-zaio garaituko giza-indaŕa.
  5. Yaube’k bere etsayak apuŕtuko ditu, yusturiak ortzitik ayen gañera amilduz. Yaube’k luŕbira burutik burura ebatziko du, bere eŕegeri indaŕa damayoke, ta bere igurtziaren adaŕa goratuko da
  6. Gero Elkana itzuli zan bere etxera Erama’n; ta auŕa Eli apaizaren ardurapean Yaube’ren moŕoitzat gelditu zan.

Eli’ren semeak

  1. Eli’ren semeak Belialkumeak ziran, Yaube’ren belduŕ gabe.
  2. Apaiz ayen eŕiarekiko oikuntza au bait-zan: oparia iñork eskeñi ezkero, aragia egosten zanean, apaizaren mutiľa zetoŕan, iru ortzeko xardaska eskuan zekaŕela;
  3. ta pazian: tupian edo eltzean saŕturik, xardaskak yasotako guzia apaizak zeraman beretzat. Ori egiten zioten Silo’ ra yoandako edozein israeldaŕi.
  4. Berebat, bilgoŕa eŕe auŕean, apaizaren mutiľak arâturik, eskeintzaľeari esaten zion: «Idazu aragia apaizarentzat eŕetzeko; ez dizu-ta aragi eŕerik aŕtuko, gordiñik baizik».
  5. Ta eskeintzaľeak yardesten ba’zion: «Eŕe ezazu gaur koipea, ta aŕtu gero nai aña», moŕoyak ziotsan: «Iñola ere ez; ointxe eman beaŕ didazu; bestela gogoŕean aŕtuko dut».
  6. Aundiegia zan gazte ayen ogena Yaube’ren begietan, Yaube’rentzako oparia nardagaŕi biuŕtzen bait-zan.
  7. Samuel’ek Yaube’ren auŕean moŕoitzat ziardun, auŕdanik liñozko epodez yantzita.
  8. Amak urte oro arentzat soñeko txiki bat zegin; eta, oiko oparia eskeintzera igotzen zanean, zeramayon.
  9. Ta Eli’k Elkana ta aren emaztea onesten zitun esanez: «Yaube’k bemaizu ondorengoa emakume oŕengandik, Yaube’ri egin zion eskariarengatik». Gero eŕira itzultzen ziran.
  10. Ane’k Yaube’ren sorozpidez iru seme ta bi alaba soŕtu ta egin zitun. Ta Samuel mutiľa Yaube’renean garatzen ziyoan.
  11. Eli zâŕ-zâŕa zan, bere semeak Ixrael osoa nola zerabilten, ta Itun-Etxolako atondoan biltzen ziran emakumeekin nola lo zegiten entzun zunean.
  12. Ta esan zien: «Zergatik ari zerate oŕela? Zuen yardunbide zitala eŕi osoari entzunda nago.
  13. Ez egin gaiztakeriok, ene semeak! Ez bait-da ona nik dantzudan aipua, Yaube’ren eŕia ogenera makuŕtzen omen duzute-ta.
  14. Gizonetan iñork besteren auŕka ogen ba’dagi, Yainkoa izango du ebazle; bañan iñork Yaube’ren auŕka ogen ba’dagi, aren alde bitartekotzat nor yaikiko da?» Ala ere ayek ez zuten aitaren mintzorik aditu nai izan Yaube’k il nai zitun-da. *
  15. Samuel gaztea, beŕiz, garatzen ziyoan, Yaube’ri ta gizonei atsegin zitzayelarik.
  16. Yainkoaren gizon batek Eli’gana yo ta esan zion! «Oŕa zer dion Yaube’k: Ez ote-nintzayon argi azaldu zure arbasoaren etxeari, Parao’renean Aigito’n zeudenean?
  17. Ixrael’go leñu guzien artetik aukeratu nun nere apaiz izateko, nere opamaira igotzeko, luŕiña eskeintzeko ta nere auŕean epod ekaŕtzeko; ta zure arbasoaren etxeari eman nizkion israeldaŕek sutan dagizkidaten opari guziak.
  18. Zergatik, ba, nere aginduz yauretxolan eskeintzen zaizkidan opari ta minhak istikatuta, Niri baño begirune aundiagoa zure semeei azaldu diezu, nere eŕi Ixrael’en opari guzietako askiñetaz guritzen zeratelarik?
  19. Argatik. oŕa zer dion Ixrael’go Yainko Yaube’k: Nik esanda, zure etxea. zure arbasoaren etxekoak, nere auŕean ibiľiko ziran betiko. Orain, beŕiz, Yaube’k dio: Alde Niregandik oril edeŕesten nautenak, edeŕetsiko bait-ditut; bañan ezesten nautenak ezetsiak izango dira.
  20. Ara, ba-datoz egunak, besoa zuri ta zure arbasoaren etxekoei Nik ebakitzeko, zuenean zaŕtzarora iñor eldu ez dadin. *
  21. Axanpa etxean ikusiko duzu, Ixrael ondasunez okiturik dagokeño; ta zurean ez da zâŕik izango.
  22. Ez ditut, ala ere, nere opaŕitik zuretaŕak oro asagotuko, bañan zure begiok lausotuko dira, zure biotza atsekabetuko da; eta zure etxeko guziak garatu orduko ilko dira.
  23. Ta ezaugaŕitzat bekizu zure bi seme Opni ta Pinees’i gertatuko zayena; egun berean ilko dira biak.
  24. Ta nere biotz eta gogoaren arauz dabilken apaiz kirmen bat eraikiko dut; etxe kirmen bat egingo diot, eta nere gantzutuaren auŕean ibiľiko da beti.
  25. Ta zure etxekoetatik gelditu leitezkenak, auzpeztuta txanpon ta otzuŕ bat eskatzen datozkioke; ta esango diote: «aŕ nazazu, otoi, apaiz-arlo batean, otzuŕ bat yan dezadan».

3

Yaube Samuel’i deika

  1. Samuel gazteak Yaube’ rentzako moŕoitzan Eli’ren ardurapean ziardun. Egun ayetan bakana zan Yaube’ren mintzoa, ta Yaube ez zan agirian azaltzen.
  2. Ayetako batean Eli bere tokian lo zegon. Aren begiak gandotzen asiak ziran, ta ez zezaken ikusi.
  3. Samuel ere lo zetzan, Yainkoaren kutxa zegon yauretxean. Ta Yainkoaren argia itzali baño len,
  4. Yaube’k dei egin zion. Samuel’ek «emen nauzu» esanda,
  5. Eli’rengana lasteŕka yo ta esan zion: «Ona emen ni zuk deituta». Eli’k esan zion: «Ez nik; itzul ta lo egizu, ene semea». Yoanda, beraz, lo egin zun.
  6. Beŕiro Yaube’k Samuel’i dei egin zion. Ta Samuel’ek, yaikirik, Eli’rengana yo ta esan zion: «Ona emen ni, zuk deituta». Eli’k esan zion: «Ez nik; itzul ta lo egizu»
  7. Samuel’ek ez zun ordurarte Yaube ezagun izan; ta Yaube’ren mintzoa oraindik ez zitzayon ezaguna.
  8. Beŕiro Yaube’k Samuel’i dei egin zion irugaŕenez. Ta Samuel’ek yaikirik, Eli’rengana yo ta esan zion: «Ona emen ni, zuk deituta». Ordun Eli’k, gaztea Yaube’k deitzen zula uleŕturik,
  1. Samuel’i esan zion: «Itzul ta lo egizu; ta deitua izan ezkero, esazu: «Mintzo zaitez, Yaube, zure moŕoi onek dantzuizu-ta». Beraz Samuel’ek bere tokira itzulirik, lo egin zun.
  2. Beŕiro Yaube’k aratuta lengo aldietan bezela, dei egin zion: «Samuel, Samuel». Ta Samuel’ek esan zun: «Mintzo zaitez; zure moŕoi onek dantzuizu-ta».
  3. Ordun Yaube’k Samuel’i esan zion: «Begira; entzule guzien belaŕi biak tiŕikaraziko ditun zerbait egingo dut Ixrael’ en.
  4. Egun artan egingo dut Eli’ren auŕka aren etxeaz esan dudan guzia; asi ta burutuko dut.
  5. Erakutsiko diot aren etxea betiko zapuzten dudala, bere semeen zitalkeri itsusiak ezagunda ere, ataŕatu ez ditulako.
  6. Oŕegatik zin egin diot Eli’ren etxeari, ez dala iñoiz ere Eli’ren etxeko ogena opariz ta minhaz erinduko».
  7. Samuel’ek goizeraño lo eginda gero zabaldu zitun Yaube’ren etxeko ateak. Eta Eli’ri agerpena adirazteko lotsa zan.
  8. Bañan Eli’k dei egin zion: «Samuel, Samuel» esanez. Ta Samuel’ek esan zion: «Ona emen ni».
  9. Ta Eli’k ari: «Yaube’k zer esan dizu? Ez niri ostendu, gero. Yainkoa zoŕotz bekizu, esan dizkizun itzetako bat ere ostentzen ba’didazu».
  10. Beraz, Samuel’ek dana azaldu zion, itzik ere ostentzeke. Ta Eli’k esan zun: «Yaube da! Egin bedi on letsakena».
  11. Samuel gizondu zan; Yaube zegon arekin; ta (Samuel’ek) ez zun utzi (Aren) itzik bat ere luŕera erortzen.
  12. Ta Ixrael osoak: Dan’dik Ber-Sabee’raño ateman zun Samuel Yaube’ren igaŕle yatoŕa zala.
  13. Ta Yaube beŕiro asi zan Silo’n agertzen; izan ere Yaube Samuel’i Silo'n ageri izan zitzayon. ta bere mintzoa adirazi zion.

4

Ixrael pilistaŕek poŕokatuta

  1. Samuel’ek Ixrael osoari itz egin zion. Ta Ixrael irten zan pilistaŕen auŕka guda egitera. Ixraeldaŕak Eben-Ezer’en ondoan yaŕi ziran. ta pilistaŕak Apek’en.
  2. Pilistaŕak Ixrael’en auŕka leŕokatu ziran; ta buŕuka zabaldu zanean, pilistaŕek Ixrael poŕokatu zuten, landako leŕoetan lau bat miľa gizon il zizkiotelarik.
  3. Eŕia kapaŕdira itzuli zan; ta Ixrael’go zâŕek esan zuten: «Zer dala-ta yo gaitu gauŕ Yaube’k pilistaŕen auŕean? Ekaŕi beaŕ dugu onara Silo’tik Yaube’ren Itun-kutxa; bai: betoŕ gure artera, gure etsayen eskutik yagon gaitzan».
  4. Eŕiak Silo’ra igoŕitako gi-

zonek, beraz, Yaube Sabaot bi keruben erdian eseria daukan Itun-kutxa andik ekaŕi zuten. An ziran Yaube’ren Itun-kutxarekin Eli’ren bi semeak, Opni ta Pinees.

  1. Yaube’ren Itun-kutxa kapaŕdira eldu zanean, Ixrael osoa iŕintzika asi zan pozaŕen, bazteŕaldea dardar yaŕtzeko añean.
  2. Pilistaŕek lekayo ayen zarata entzunda zerasaten: «Zer duk oŕenbesteko poz-zarata ori ebertaŕen kapaŕdian?» Ta Yaube’ren Itun-kutxa kapaŕdira etoŕi zala yakin zutenean,
  3. belduŕtuta zioten: «Yainkoa zetoŕek ayen kapaŕdira». Ta zerasaten: «Gure zori txaŕa!, oŕelakorik ez duk gauŕdaño gertatu.
  4. Gure zori txaŕa! Nork aterako gatxik yainko altsu orien eskutik? Oriek dituk edolako ukaldika Aigito yo zitekan yainkoak.
  5. Eup! pilistaŕok! azkaŕtu ta gizon izan zaitezte, ebertaŕen mendera ez etoŕtzeko, gure mendera ayek baizik. Gizon izan zaitezte, ta yo gogoŕ ».*
  6. Pilistaŕak buŕukara itzuli ziran, ta Ixrael poŕokatua izan zan. Nor bere kapaŕera igesi ziyoan, ta saŕaski izugaŕi artan ixraeldaŕetako ogei ta amaŕ miľa oñezko il ziran.
  7. Yainkoaren kutxa pilistaŕek aŕtu zuten; ta Eli’ren bi semeak, Opni ta Pinees, iľak izan ziran.

Eli’ren eriotza

  1. Egun artan bertan benyamindaŕ bat gudostetik Silo’ra etoŕi zan antxintxika, soñekoa uŕatu ta burua autsez estalita zitularik.
  2. Eldu zanean, Eli bide ondoan zai zegon aulki batean eserita; aren biotza Yainkoaren kutxarengatik ikaraz bait-zan. Irian, beŕiz, beyamindaŕa beŕi ematen eldu zanean, guziak oyuka asi ziran.
  3. Eli’k oyu ayen zarata entzunda, esan zun: «Zer da iskanbiľa ori?» Ta bereala gizon ark Eli’rengana yoanda, yazoa azaldu zion.
  4. Eli’k larogei ta emezortzi urte zitun, ta aren begiak itzali ziralarik, ez zezaken ikusi.
  5. Gizonak esan zion: «Buŕuka-tokitik natoŕkizu gauŕtxe igesi». Eli’k esan zion: «Zer yazo da, ene seme?»
  6. Beŕi emaľek erantzun ta esan zion: «Ixrael’ek pilistaŕengandik iges egin du; eŕiaren ausiabaŕtza izugaŕia izan da; zure bi semeak, Opni ta Pinees, il dira, ta Yainkoaren kutxa aŕtua izan da».
  7. Gizonak Yainkoaren kutxa aipatu ala, Eli aulkitik atzeruntz erori zan ate-ondoan; lepo-ezuŕa autsi zitzayon, ta il zan; zâŕa bait-zan ta astuna; ta Ixrael’en beŕogei urtez ebazle izana.
  8. Aren eŕaiña, Pinees’en emaztea, izoŕa ta erditzeaŕ zan; ta Yainkoaren kutxa aŕtua zala ta aitagiaŕeba ta senaŕa il zirala aditzean, makuŕtu ta erdibitu zan, erdimiñak eraginda.
  9. Iltzeaŕ zala, aldamenean zitun emakumeek esan zioten: «Ez belduŕtu; seme egin duzu-ta». Baña ez zien erantzun, ezta yaramonik egin ere.
  10. Auŕari I-Kabod izena ezaŕi zioten, «iľaŕainbidea aldatu da Ixrael’dik» esanez: Yainkoaren kutxa etsayek aŕtua, ta emakumearen aitagiaŕeba ta senaŕa iľak izan ziralako. *
  11. «Ixrael’en iľaŕainbidea aldendu zaigu!», zion, Yainkoaren kutxa aŕtua izan zalako.

5

Yainkoaren kutxa pilistaŕen mendean

  1. Pilistaŕek Yainkoaren kutxa aŕtu ta Eben-Ezer’tik Azot’a eraman zuten.
  2. An, beŕiz, pilistaŕek Yainkoaren kutxa aŕturik, Dagon’ en etxera saŕtu ta aren aldean yaŕi zuten.
  3. Biaramun goizean azotetaŕak yaiki ziranean, ara, Dagon luŕean auzpez zetzan, Yaube’ren kutxa-auŕean; eta, Dagon aŕturik, bere tokira itzuli zuten.
  4. Biaramuneko goizean ere yaiki ziranean, ara, Dagon beŕiro luŕean auzpez etzana Yaube’ren kutxa-auŕean; ta Dagon’en burua ta bi eskuak ebakita atalasean. Dagon’en soña bakaŕik gelditzen zan.
  5. Argatik Azot’en gauŕdaño, Dagon’en etxera saŕtzean, ez dute apaizek, ezta iñork ere atalasean oña yaŕtzen.
  6. Yaube’ren eskua gogoŕa izan zan azotetaŕen auŕka, Azot’en ta mugape osoan uzku-zaldaŕez yo ta poŕokatzen zitularik.
  7. Oŕela yoak zirala ikustean azotetaŕek esan zuten: «Ez bego gure artean Ixrael’go Yainkoaren kutxa; gogoŕ ari bait-da aren eskua gure auŕka ta gure yainko Dagon’en auŕka».
  8. Ta geznarien mezuz pilistaŕen nagusi guziak deitu ta Azot’en bildurik, esan zieten: «Zer dagikegu Ixrael’go Yainkoaren kutxaz?» Ayek erantzun zieten: «Eramazute Get’a Ixrael’go Yainkoaren kutxa». Ta ara eraman zuten Ixrael’go Yainkoaren kutxa.
  9. Baña kutxa eramandakoan, Yainkoaren eskuak iria yo zun gogoŕki oso; iriko gizon guziak, txiki ta aundi, uzku-zaldaŕez yo zitun.
  10. Beraz, Akaron’a bidali zuten; ta Yainkoaren kutxa Akaron’a eldu zanean, Akarondaŕak oyuka asi ziran esaten: «Gu ta gure eŕia il gaitezan ekaŕi digute Ixrael’go Yainkoaren kutxa».
  11. Ta geznarien otsez pilistaŕen nagusiak oro batzaŕera deiturik, esan zieten: «Biuŕtu ezazute Ixrael’go Yainkoaren kutxa bere tokira, ni ta nere eŕia il ez gaitzan. Izan ere iri osoan eriotzarako izua zan; an Yainkoaren eskua oso gogoŕ ari zalako.
  12. Iltzen ez ziranak zaldaŕez yoak zebiltzan, ta iriko oyuak ortziraño igotzen ziran.

6

Kutxa Ixrael’i biuŕtua

  1. Yaube’ren kutxa pilistaŕen luŕaldean zazpi iľabetez egon zan.
  2. Ordun pilistaŕek, apaiz ta aztiñei, dei egin ta esan zieten: «Zer egingo dugu Yaube’ren

kutxaz? Esaiguzute nola biurtu dezakegun bere tokira».

  1. Ayek erantzun zieten: «Ixrael’go Yainkoaren kutxa biuŕtzekotan, ez biuŕtu utsik, ogen-opariarekin baizik. Oŕela sendatuko zerate ta dazagukezute zergatik ez dan zuen gañetik Aren eskua aldendu».
  2. Pilistaŕek yardetsi zieten: «Zein ogen-opari biuŕtuko diegu?» Ta ayek erantzun zieten: «Uŕezko bost zaldaŕ ta uŕezko bost sagu, pilistaŕen nagusiak aña; zuen gaitza zuen nagusiek yasan dute-ta.
  3. Egin, beraz, zuen zaldaŕen ta luŕaldea galtzen duten saguen irudiak Ixrael’go Yainkoaren goraldirako;arindu bait-leiteke oŕela zuen gañetik eta zuen yainkotzako eta luŕaren gañetik Aren eskua.
  4. Zergatik legoke zuen biotza aigitoaŕen ta Parao’rena bezela gogoŕturik? Yainkoak yasanerazi ziena ikustean, Parao’k utzi zien ixraeldaŕai soŕtzen; eta irten ziran.
  5. Egizute, beraz, gurdi beŕi bat, eta uztaŕpean bein ere ibiľi ez-tako bi bei umedun aŕturik, lotu izkiozute gurdiari, ayen ondotik txalak etxera eramanez.
  6. Ta Yaube’ren kutxa aŕturik, gurdian yaŕ ezazute, ta aren ondoan erin-oparitzat biuŕtzen dizkiozuten uŕezko irudiak kutxatil batean ipiñirik utz ezazute yoaten.
  7. Ta so egiozute; bere mugarako bidetik Bet-Sames’a ba’ doa, bera da gaitz aundi au ekaŕi diguna; ezezkoan, beŕiz, dazagukegu ez dala Aren eskua yo gaituna, gaitza alabeaŕez gertatu zaigula baizik».
  8. Oŕela egin zan: bi bei umedun aŕtu ta gurdiari lotu zizkioten, txalak ukuľuan itxirik.
  9. Eta gurdian Yaube’ren kutxa ta kutxatiľa bat uŕezko saguekin eta beren zaldaŕen irudiekin ipiñi zituten.
  10. Beyak Bet-Sames’eruntz zuzen-zuzen yo zuten; ta eskui-ezkeŕtara sayesteke bide beretik ker-ker ziyoazan oŕoaka. Ayen ondoren pilistaŕen nagusiak yoan ziran Bet-Sames’ ko mugaraño.
  11. Bet-Sames’taŕak gari-itaitean ziran aranean; ta begiak yasorik, kutxa ikusi zuten, ta ikustean poztu ziran.
  12. Gurdia Yosue Bet-Sames’ taŕaren aloŕera eldu ta an gelditu zan. Toki artan ba-zan aŕi aundi bat, eta bertan, gurdiko olak zatiturik, beyak eŕoparitzat Yaube’ri eskeñi zizkioten.
  13. Labitaŕek Yaube’ren kutxa ta aren aldamenean uŕezko pitxiekin zegon kutxatiľa gurditik atera ta aŕi aundiaren gañean ipiñi zituten. Ta egun artan betsamestaŕek eŕopa ta beste opariak Yaube’ri eskeñi zizkioten.
  14. Ori ikusita, pilistaŕen bost nagusiak egun artan bertan itzuli ziran Akaron’a.
  15. Pilistaŕek ogen-oparitzat Yaube’ri biuŕtutako uŕezko zaldaŕak auek ziran; Azot’en aldetik bat, Gaza’ren aldetik bat, Askalon’en aldetik bat, Get’en aldetik bat, eta Akaron’en aldetik bat;
  16. eta, pitxi oriekin bost nagusiei zegozkien eŕi aŕesidun ta eŕixka irikiak aña uŕezko sagu. Yaube’ren kutxa gañean ezaŕi zioten aŕi aundia, gauŕdaño Yosue Bet-Sames’taŕaren landan dago.
  17. Betsamestaŕak Yaube’ren kutxa ikustatzen ari izan bait-ziran, Yaube’k yo zitun. Beŕogei ta amaŕ miľa ta irurogei ta amaŕ izan ziran eŕian yotako gizonak. Ta eŕiak negaŕ egin zun ain gogoŕki Yaube’k astindu zitulako. *
  18. Ordun Bet-Samestaŕek zerasaten: «Nor ote-zegokek Yainko Yaube Deun oŕen auŕean; eta, norengana yoango gaituk emendik?»
  19. Eta geznariak bidali zizkieten Kariat-Yarin’goei esanez: «Pilistaŕek Yaube’ren kutxa biuŕtu digute; zuetara eramateko igo zaitezte.

7

  1. Etoŕi ziran, beraz, Kariat-Yarin’go gizonak, eta Yaube’ren kutxa eramanik,muñoan zegon Abinadab’en etxera saŕtu zuten; ta aren seme Eleazar Yaube’ren kutxa zaitzeko gantzutu zuten.
  2. Egun asko, ogei urte-edo, igaroak ziran kutxa Kariat-Yarin’en ezaŕia izan zanetik, eta Ixrael’go etxe osoa adiaka zan Yaube’rengana.
  3. Samuel’ek, Ixrael’go etxe osoari itz egin ta esan zion: «Biotz-biotzez Yaube’rengana biuŕtzen ba’zerate: asagotu itzazute zuen artetik atzeŕiko yainko ta Astarte’ak, zuen biotzak Yaube’rentzat gertu itzazute, Ua bakaŕik yauretsazute; ta Ark yareingo zaituz pilistaŕen eskutik».
  4. Ta Ixrael’go semeak, Baal’ ak eta Astarte’ak bazteŕturik, Yaube bakaŕik yauretsi zuten.
  5. Samuel’ek esan zien: «Bildu ezazute Ixrael guzia Mispa’n, ta zuen alde otoi egingo diot Yaube’ri».
  6. Mispa’n bildu ziran, beraz, ta ura ekaŕirik, Yaube’ren auŕean ixuri zuten. Egun artan barur egin ta esan zuten: «Ogen egin diogu Yaube’ri». Ta Samuel’ek Ixrael’go semeak Mispa’n ebatzi zitun. *
  7. Ixrael’go semeak Mispa’n bildu zirala pilistaŕek aditu zutenean, pilistaŕen nagusiak Ixrael’en auŕka igo ziran. Ixraeldaŕak, ori entzunda, belduŕtu ziran pilistaŕei buruz,
  8. ta Samuel’i esan zioten: «Eten gabe gure Yainko Yaube’ri ots egiozu gure aide, pilistaŕen eskutik yagon gaitzan».
  9. Samuel’ek arkume bat aŕturik, osoa Yaube’ri eŕoparitzat eskeñi zion, Ixrael’en alde otoi egiñez. Ta Yaube’k entzun zion.
  10. Samuel eŕoparia Yaube’ ri eskeintzen ari zanean, pilistaŕak igo ziran Ixrael’i guda egitera. Bañan egun artan ostotsak durundaka pilistaŕen gañera aterata poŕokatu zitun, ta Ixrael’go semeak garaitu zitzazkien.
  11. Ixrael’go gizonek, Mispa’ tik irtenda, pilistaŕak yoka esetsi zituten Bet-Kar baŕenaño.
  12. Samuel’ek aŕi bat aŕtu ta Mispa’ren ta Sen’en artean yaŕi zun, ta Eben-Ezer izena ezaŕi zion: «Onaño lagundu gaitu Yaube’k» esanez.
  13. Oŕezkero pilistaŕak, apal-apal eginda, ez ziran itzuli Ixrael’en mugapera, ta Samuel’ en egun guzietan Yaube’ren eskua pilistaŕen auŕka izan zan.
  14. Pilistaŕek Ixrael’i len kendutako iriak, Akaron’dik Get’año Ixrael’go mendera itzuli ziran, ta Ixrael’ek bere luŕaldea pilistaŕen eskutik atera zun; ta Ixrael’en ta Amoŕ’taŕen artean pakea izan zan.
  15. Samuel’ek Ixrael ebatzi zun bere bizitzako egun guzietan. Urte oro ziyoan Bet-El, Galaak ta Mispa arakatzen, toki guzietan Ixrael ebazten.
  16. Ta itzultzen zan Eŕama’ ra; an bait-zun bere etxea, ta an ere Ixrael ebazten zun, ta an opaŕi bat Yaube’ri eraiki zion.

8

Eŕia eŕege eske

  1. Aguretu zanean, Samuel’ ek bere semeak yaŕi zitun Ixrael’en ebazle.
  2. Aren seme lena Yoel zeritzan; bigaŕena, Abia; ta biek Ber-Sabee’n ebazten zuten.
  3. Aren semeak ez ziran aitaren bideetan ibiľi; ostera ere eukimiñez sayestu ziran, emariak artzen ta zuzenbidea okertzen zituztelarik.
  4. Beraz, Ixrael’go zâŕ guziak bildu ziran, ta Eŕama’ra Samuel’engana etoŕirik
  5. esan zioten: «Begira; zâŕtu egin zera, ta zure semeak ez dabiltza zure bideetan. Yaŕi beraz, gure gañean eŕege bat yauŕi gaitzan, eŕi guziek dutenez».
  6. Eskari au Samuel’i ez zitzayon gogarako izan, «Eŕege bat iguzu yauŕi gaitzan» ziotelako; ta Samuel’ek Yaube’ri otoi egin zion.
  7. Yaube’k Samuel’i esan zion: «Entzun eŕiaren mintzoa, edozer lesaizuketela; ez bait-zera zu ezetsi dutena; nerau zapuztu naute, eŕege izan ez nakien.
  8. Aigito’tik ekaŕi nitunetik gauŕdaño, Ni utzita yainko aŕotzei yaŕaitzez egin didatena, zuri ere dagizute.
  9. Orain, oŕatiño, entzun ayen mintzoa. Bañan erason ayen auŕka, ta yakiñeraziezu beren gañean duketen eŕegearen eskubidea».
  10. Eŕege-eske zetoŕkion eŕiari, Samuel’ek Yaube’ren itz guziak yakiñerazi zizkien.

Eskubide latzak!!

  1. «Au izango da esan ziendukezuten eŕegeren aginbidea. Semeak aŕtuko dizkizute, ta bere gurdizai ta zaldizkotzat darabilzke, gurdi-ibilketan auŕelari dakizkion.
  2. Batzu miľa gizonen buru, bestetzu beŕogei ta amaŕ gizonen buru; ta besteak luŕ-lanean, uzta-biltzen: guda-iskiľu ta gurdiak antolatzen ari daitezan dituke.
  3. Alabak ere kenduko dizkizute, gantzugin, sukaldari ta okin dakizkion.
  4. Soroak, mâstiak, oliondoak eta ondasunak zuei kendu ta bere yopuei emango dizkie.
  5. Zuen aloŕ ta mâstien zitutik amaŕenak aŕtuko ditu bere iren ta moŕoyei emateko.
  6. Moŕoi-neskamerik eta idi-astorik edeŕenak aŕtuko dizkizue.
  7. Zuen artaldeetako amaŕenak beretuko ditu; ta zerok ere yoputzat izango zaituz.
  8. Ordun, zerok zerontzat aukeratutako eŕegerengatik Yaube’ri ots egingo diozute; ta Yaube’k egun artan ez dizue entzungo».
  9. Eŕiak ez zun Samuel’en mintzoa entzun nai izan, ta esan zion: «Iñola ere ez: aitzitik ere, eŕege bat izan beaŕ dugu erabat.
  10. Oŕela gu, beste eŕi guziak bezela gaitezke; gure eŕegek ebatziko gaitu, ta bera irtengo da gure auŕean gure gudatarako».
  11. Eŕiaren itzok entzunda, Samuel’ek Yaube’ren belaŕietara eraman zitun.
  12. Ta Yaube’k Samuel’i esan zion: «Entzun ayen mintzoa ta yaŕiezu eŕege bat. Beraz Samuel’ek Ixrael’go gizonei esan zien: «Biyoa nor bere irira».

9

Samuel ta Saul

  1. Ba-zan benyamindaŕ gizon azkaŕ ta indaŕtsu bat. Kis zeritzan, ta Abiel’en semea zan. Abiel, beŕiz Seror’ ena, ta au Bekorat’ena, ta au Apia’rena. Au, beŕiz, benyamindaŕ batena.
  2. Saul izeneko seme gazte ta edeŕ bat zun; Ixrael’en semeetan ez zan ua baño edeŕagorik; sorbaldatik gorakoan eŕi osoaren erdian garai.
  3. Saul’en aita Kis’i asto-emeak galdu zitzazkiola-ta, Kis’ek, bere seme Saul’i esan zion: «zurekin moŕoyetako bat aŕtu, eta zoaz astoen biľa».
  4. Eparain-mendia igarota Salisa-aldean arakatu ondoren, ez zituten idoro; andik Benyamin-luŕaldera yo zuten, ta an ere ez zituten idoro.
  5. Sup-aldera eldu ziranean, Saul’ek esan zion berekin zeraman moŕoyari: «Ots! etxera itzuli beaŕko, aita astoetaz antzita, gure erpai egon ez dadin».
  6. Moŕoyak erantzun zion: «Begira: ba-da iri oŕtan Yainkoaren gizon itzalgaŕi bat; arek dion guzia etoŕi ba-datoŕ. Goazan, oŕa, beraz, aŕtu beaŕ dugun bidea ote-darakuskigun».
  7. Saul’ek esan zion bere moŕoyari: «Yoan geintezke, bai; baña, zer generamayoke olako gizonari? Amaitu zaigu galtzaŕbeko ogia, ta emaikizunik ez dugu Yainkoaren gizonarentzat. Zer daukagu, ba»?
  8. Moŕoyak erantzun ta esan zion: «Oŕa nere eskuan sikel-lauŕden bat ziľaŕ; Yainkoaren gizonari emango diot, ta dagokigun bidea erakutsiko digu».
  9. Beñola Ixrael’en galdeka Yaube’rengana ziyoazkenek esan oi zuten: «Zatozte, goazan ikuslearengana»; gauŕ «igaŕle» deritzana, len «ikusle» bait-zeritzan.
  10. Saul’ek bere moŕoyari esan zion: «Ondo esana; ots! goazan». Ta yoan ziran Yainkoaren gizona zegon irira.
  1. Irirako aldapa gora ziyoazanean, urzun soŕtutako neskatxa batzu upatu ta esan zieten: «Emen al-da ikuslea»?
  2. Ayek erantzun ta esan zieten: «Bai; oŕ duzu auŕean; gauŕ etori da; mendi-tontoŕean eŕiak opari bat gauŕ bait-du.
  3. Irira saŕtu ala idoroko duzute tontoŕera bazkaltzeko igo daiteken baño len; bera eldu arte ez du eŕiak yango; berak oparia onetsi beaŕ bait -du; ta gero yango dute bazkaldaŕek. Igo zaitezte, beraz, garai ontan idoroko duzute-ta.
  4. Igo ziran; ta iriaren erdira eldu ziranean, ara, ayei buruz Samuel zetoŕan tontoŕera igotzeko.
  5. Saul´en etoŕera Yaube’k Samuel’i auŕegunean iragaŕi zion, esanez:
  6. «Biar, ordu ontan, Benyamin-luŕeko gizon bat bidaliko dizut, nere eŕi Ixrael’en burutzat gantzutu dezazun. Berak nere eŕia yareingo du pilistaŕen eskutik; nere eŕiaren oyuak Niregana eldu ezkero, begiak arengana bait-ditut».
  7. Ta Samuel’ek Saul ikusi zuneko, Yaube’k esan zion: «Oŕa nesaizun gizona; ori izango da nere eŕiaren burua».
  8. Saul’ek atearen erdira Samuel’engana uŕbildurik, esan zion: «Esaidazu, aŕen, non dan emen ikuslearen etxea».
  9. Samuel’ek erantzun zion: «Ni naiz ikuslea. Igo zaitez nere auŕean tontoŕera, eta nerekin bazkalduko duzute; ta biar igoŕiko zaitut, biotzean duzun guzia zuri iragaŕi ondoren.
  10. Ez kezkatu erenegun galdutako asto-emeak gora-bera; azaldu bait-dira. Ta norentzat izango da Ixrael’en daiteken opagaŕi guzia? Zuretzat, noski, ta zure aitaren etxe osoarentzat».
  11. Saul’ek yardetsi ta esan zion: «Ez ote-naiz Benyamin' daŕ, Ixrael’en leñurik txikienetako beraz; eta Benyamin’en leñuan bertan, nere sendia ez ote-da sendirik txikiena? Zergatik, ba, esanak esan dizkidazu?»
  12. Samuel’ek Saul ta aren moŕoya aŕtu ta gelara saŕturik, tokia bazkaldaŕen buruan eman zien; ta bazkaldaŕak ogei ta amaŕ gizon edo ziran.
  13. Ta sukaldariari esan zion: «Ekatzu orain bereizteko aginduz eman dizudan yakia».
  14. Sukaldariak sorbalda bat gañekoekin yaso ta Saul’i auŕkeztu zion. Ta Samuet’ek esan zion: «Oŕa bereizitako yakia: aŕtu zuretzat ta yan ezazu; zuretzat bereizia bait-zan eŕiari bazkal-deya egin diodanetik». Beraz, Saul'ek egun artan Samuel’ekin bazkaldu zun.
  15. Gero menditik irira yetxi ziranean, Samuel ta Saul’ek erausi bat izan zuten etxeko goyengoan.
  16. Biaramunean, egun asgoŕian yaikita: etxeko goyengoan Saul zalarik, Samuel’ek dei egin ta esan zion: «Yaiki zaitez, biderako». Saul yaiki zan; ta biak: Samuel ta Saul, irten ziran etxetik.
  1. Iriko baŕenera yetxi ziranean, Samuel’ek Saul’i esan zion: «Esayozu moŕoyari gure auŕean yoateko»; ta yoan zan; «Zuk beŕiz itxoin, Yaube’k diona azaldu dezaizudan».

10

Ixrael’go eŕegetzat Saul gantzututa

  1. Samuel’ek olio-ontziño bat aŕturik, olioa Saul’i buru-gañera ixuri zion, ta muin eginda esan zion: «Yaube’k gantzutu zaitu bere yarauntsiaren burutzat.
  2. Niregandik gauŕ alde egindakoan, gizon bi idoroko dituzu Eŕakel’en iľobi ondoan, Benyamin’en luŕaldeko Selsa’n; ta esango dizute: «Biľa zenbilzkien astoak azaldu dira; ta orain zure aita, astoen arazoa utzita, zuen erpai dago esaka: «Zer dagiket nere semearentzat?»
  3. Andik auŕeratuz Elon-Taboŕ’a eldu zaitezkenean, idoroko zaitute iru gizonek. Bet-El’a doaz Yaube’rengana, batak iru antxume, besteak iru opil, ta besteak zato bat ardo dakaŕzkitela.
  4. Aguŕ dagizukete adiskideki, ta ogi bi emango dizkizute. Aŕ itzazu, ayen eskutik.
  5. Zoaz gero pilistaŕei gudaltoki zayen Yainkoaren muñora, ta irira saŕtzean, upatuko duzu igaŕle-sail bat mendigañetik igaŕketan yeixten, nebel, zaldabe, txilibitu ta kitara yoaz ayen auŕean datozalarik.
  6. Ta Yaube’ren atsa zure gañera etoŕirik, ayekin igaŕketan asiko zera, beste gizon biuŕtuta.
  7. Zantzuok zuregan beteak daitezken ezkero, egizu otuko zaizuna; Yainkoa aŕezkero zurekin dagoke-ta.
  8. Gero, ni baño len yetxi zaitez Galgal’a; ni ere zuregana yetxiko bait-naiz eŕopak eta bake-opariak eskeintzeko. Zaude an zazpi egunez nere zai, ta irakatsiko dizut egin beaŕ dukezuna».
  9. Samuel’engandik alde egiteko Saul’ek bizkaŕa biuŕtu zunetik, Yaube’k biotza aldatu zion. Ta zantzu guziok egun artan bete ziran.
  10. Gabaa’ra eldu ziranean, igaŕle-saiľa, ayetara zetoŕen; Yainkoaren atsa gañera etoŕi zitzayon, ta ayekin igaŕketan asi zan.
  11. Lenik zezaguten guziek, igaŕleekin igaŕketan Saul ikusirik, elkaŕi zerasayoten: «Zer gerta zayo Kis’en semeari? Saul ere igaŕleetan gero?»
  12. Ta ango batek zion: «Nor da orien aita?» Andik datoŕ esakun au: «Saul ere igaŕlcetan».
  13. Igaŕketa amaiturik, Saul mendi-gañera yoan zan.
  14. Ta aren osabak Saul’i ta aren moŕoyari esan zien: «Nora yoan ziñaten?» «Asto biľa —erantzun zioten— ta alpeŕik genbiltzala ikusirik, yo dugu Samuel’engana».
  15. Saul’en osabak esan zion: «Adirazi ezaidazu, Samuel’ek esan dizuna».
  16. Saul’ek bere osabari erantzun zion: «Yakiñerazi digu astoak azaldu dirala». Eŕegetzaz Samuel’ek berari esandakoa, beŕiz, ez zion adirazi.

Zotza Saul’engana

  1. Samuel’ek eŕiari Mispa’ra dei egin zion Yaube’ren auŕerako,
  2. ta Ixrael’en semeei esan zien: «Oŕa zer dion, Ixrael’en Yainko Yaube’k: Nik ekaŕi nun Ixrael Aigito’tik, eta atera zaituzt aigitoaŕen eta sakatzen ziñuzten yaureŕi guzien eskutik.
  3. Gauŕ, beŕiz, zuek zapuztu duzute, gaitz ta axanpa guzietatik atera zaituzan Yainkoa, ta esan diozute: «Eŕege bat iguzu». Orain, ba, auŕkeztu zakizkiote Yaube’ri, leñuka ta sendika».
  4. Ordun Samuel’ek uŕbiľerazi zitun Ixrael’en leñu guziak, eta zolz eginda, Benyamin aŕtua izan zan.
  5. Gero Benyamin’en leñua sendika uŕbiľerazi zun; ta Metiri’ren sendia aŕtua izan zan. Metiri’ren etxea banakara deiturik, artan, berealaxe Saul aŕtua izan zan. Bañan aren biľa ibiľi aŕen, ez zuten idoro.
  6. Ordun Yaube’rengana yo zuten beŕiro, gizona oraindik ara etoŕiko ote-zan galdeka. Ta Yaube’k erantzun zien: «Ara, biderako zoŕo artean ostenduta dago».
  7. Lasteŕ eginda, beraz, an aŕtu zuten. Ta eŕiaren erdian yaŕita sorbaldatik goikoa eŕiaren gañez nabari zitzayon.
  8. Ta Samuel’ek eŕi osoari esan zion: «Ba al-dakusazute nor autu dun Yaube’k? Ez da eŕi osoan bera bezelakorik». Ta eŕi osoak poz-iŕintzika esan zun: «Gora eŕege!»
  9. Ordun Samuel’ek eŕiari eŕegetzaren eskubidea azaldu zion; eta laŕutx batean agiria idatzirik Yaube’ren auŕean ipiñi zun; ta ondoren eŕia igoŕi zun norberaren etxera.
  10. Saul ere yoan zan Gabaa’ ko bere etxera ta arekin yoan zan berebat Yaube’k biotza ikutu zienen ostea.
  11. Zitalak, beŕiz, zioten: «Oŕek yareingo gaitula? ¡Bai zera!»; ta ezetsi zuten, ta ez zioten emaririk bat ere ekaŕi. Bera, beŕiz, goŕ bezela zegon.

11

Saul ta Amon’daŕak

  1. Naas amondaŕak igorik kapaŕdia yaŕi zun Yabes-Galaad’en auŕka. Ta Yabes’ taŕ guziek Naas’i esan zioten: «Itun egizu gurekin, ta nagusitzat zaitukegu».
  2. Naas amondaŕak esan zien: «Oŕa, zuekin egingo dudan ituna: eskuiko begia aterako dizuet guzioi ta Ixrael gerenez estaliko dut».
  3. Yabes’ko zâŕek erantzun zioten: «Itxoin zazpi egunez, Ixrael’go bazteŕ guzietara geznariak bidal ditzagun. Ta lagun ez ba’datozkigu, zuregana goazke».
  4. Geznariek, Saul’en Gabaa’ ra eldutakoan, gezna ori eŕiaren belaŕitan azaldu zuten; ta eŕi osoa zan negaŕez ta gaŕaxiz.
  5. Ain zuzen ere Saul landatik zetoŕen bere idien ondoren; ta esan zun: «Zer du eŕiak negaŕ egiteko?» Ta azaldu zioten yabestaŕek esan zutena.

  1. Itzok aditzean, Saul, Yaube’ren atsak aŕtuta, oso aseŕe izan zan,
  2. ta, bi idi aŕturik, zati egin zitun, ta zatiak geznarien eskuz Ixrael’go bazteŕ orotara bidali zitun, esanez: «Saul ta Samuel’ ekin irtengo ez litzakenaren idiei, auei egin zayen beste ainbeste egingo zaye. Yaube’ren izuak eŕia aŕtu zun, ta guziak, gizon bat bezela, irten ziran.
  3. Saul'ek zenbatu zitun Bezek’en; ta Ixrael’go semeak irureun miľa ziran; Yuda’koak, beŕiz, ogei ta amaŕ miľa.
  4. Ta etoŕitako geznariei esan zieten: «Esayezu Yabes-Galaad’eko gizonei: «Biar, eguzki-berotan laguntza dukezute». Geznariek, itzulitakoan, beŕi au yabestaŕei adirazi zieten, ta yabestaŕak poztu ziran. *
  5. Ta yabestaŕek amondaŕei esan zieten: «Biar irtengo gera zuengana, on deritzakezutena egin dezaiguzuten». *
  6. Biaramunean Saul’ek eŕia iru saiľetan atondu zun. Ta goizean amondaŕen kapaŕdira saŕturik, egun-bero-aldiraño poŕokatu zituten. Bizlrik gelditutakoak sakabanatu ziran, bikorik iñon gelditzeke.
  7. Ordun eŕiak Samuel’i esan zion: «Nor da «Saul izango ote-zaigu eŕeget» ziona? Ekaŕzkiguzu alako gizonak, il ditzagun».
  8. Bañan Samuel’ek yardetsi zien: «Iñor ez da gauŕ iľa izan beaŕ: Yaube’k Ixrael gauŕ yarein dun ezkero».
  9. Gañera Samuel’ek eŕiari esan zion: «Zatozte ta goazan Galgal’a eŕegetza an beŕiz aldaŕikatzera».
  10. Eŕi osoa yoan zan Galgal’a, ta an, Yaube’ren auŕean Saul eŕegetzat aldaŕikatu zuten, eta bertan pake-opariak Yaube’ri eskeñi zizkioten. Ta bertan Saul ta Ixrael’go gizon guziak poztu ziran biziki.

12

Samuel’en aolkuak

  1. Samuel’ek Ixrael osoari I u esan zion: «Aral Esan dizkidazuten orotan esaneko izan nauzute; ta eŕege bat yaŕi dizuet buru.
  2. Gauŕgero oŕ duzute eŕege zuen begietan dabiľela. Ni, beŕiz, zâŕ ta buru-zuri biuŕtu naiz, ta nere semeak zuen artean dira: gaztetanik gauŕdaño zuen auŕean bizi naiz. Emen nauzute.
  3. Yaube’ren auŕean, ta Aren gantzutuaren aitziñean, aitoŕtu ezazute: idia iñori kendu ote-diot? astoa iñori kendu ote-diot; iñori okeŕ, iñori indaŕ egin ote-diot; iñorengandik nire begiok aldentzeko emariak iñoren eskutik aŕtu ote-ditut?; eta dana biuŕtuko dizuet».
  4. Erantzun zioten: «Ez diguzu okeŕik, ez indaŕik egin; ta ez duzu iñoren eskutik ezer aŕtu».
  5. Ark esan zien: «Aitoŕ bekit, zuei buruz Yaube; aitoŕ bekit baita gauŕ Aren gantzutua ere: ezer ez duzutela nere eskuan idoro» Ta ayek erantzun zioten: «Aitoŕ bekizkizu».
  6. Ordun Samuel’ek eŕiari esan zion: «Yaube, bai; Moxe ta Aaron eraiki ta zuen arbasoak Aigito’tik ekaŕi zitun Yaube.
  7. Ta orain auŕkeztu zaitezte; Yaube’ren auŕean zuekin yarduki dezagun, Yaube’k zeroi ta zuen arbasoei egindako on guzietaz.
  8. Yakob Aigito’ra yoan ondoren, zuen arbasoak Yaube’ ri ots egin ziotenean, Yaube’k Moxe ta Aaron bidali zizkien; ta ayek zuen arbasoak Aigitotik atera ta luŕalde ontan yaŕi zituten.
  9. Baña beren Yainko Yaube’ tzaz ântzi zirala-ta, Yaube’k, guda egin zieten Asor’en gudalburu Sisara’ri, ta pilistaŕei ta Moab’eko eŕegeri eskuratu zizkien.
  10. Ordun ayek Yaube’ri ots egin zioten esaka: «Ogen egin dugu, Yaube utzita, Baal’ei ta Astarte’ei yaŕairik. Atera gaitzazu orain gure etsayen eskutik, eta moŕoi izango gatzazkizu». *
  11. Ta Yaube’k Yerobaal, Badan, Yepte ta Samuel bidalirik, atera ziñuzen inguruko etsai guzien eskutik, eta eskieŕ bizi izan zerate.
  12. Naas, amondaŕen eŕege, zuen auŕka etoŕtzen ikusita, esan zenidaten: «Ori ez! eŕege bat izan nai dugu burutzat». Zuen eŕege zuen Yainko Yaube ba-zan oŕatiño.
  13. Orain, ba, oŕa eŕege, zerok autu ta eskatutako eŕege: Yaube’k zuen gañean yaŕitako eŕege.
  14. Yaube’ren aoa minkaiztu beaŕean, moŕoi-begirunez Yaube’ren esaneko ba’zerate, bai zuek, baita zuen eŕegek ere, zuen Yainko Yaube dukezute auŕelari.
  15. Baña Yaube’ren mintzoa zintzoki entzun beaŕean, Aren aoa minkaizten ba’duzute, Yaube’ren eskua, zuen arbasoen auŕka bezela, zuen auŕka ere gogoŕ azalduko zaizue.
  16. Orain itxoin pixkat eta ikusiko duzute Yaube’k zuen begietan egingo dun alatza.
  17. Ez al-da gauŕ gari-itaitea? Ots egingo diot Yaube’ri, ta yusturiak eta euria bidaliko ditu, eŕege zuentzat eskatuz, Yaube’ren begietan egin duzuten gaitz aundia ezagun ta ikus dezazuten».
  18. Samuel’ek ots egin zion Yaube’ri, ta egun artan bertan Yaube’k yusturiak ta euria bidali zitun; ta eŕi osoa gelditu zan Yaube’ren ta Samuel´en belduŕ ta izu-ikaraz.
  19. Eŕi osoak Samuel’i esan zion: «Otoi egiozu gure alde zure Yainko Yaube’ri, il ez gaitezan, gure ogen guzien gañera, eŕege eskatzean egin dugunarengatik».
  20. Ta Samuel’ek esan zien: «Ez izan belduŕ; gaitz guzi ori egin dizute, noski; ala ere, ez zaitezte Yaube’ren ondotik sayestu; ta ekin biotz-biotzez Arekiko moŕoitzan.
  21. Ez sayestu, ezer ez diran, on egin ez, ta gaitzetik atera ezin dutenetara. *
  22. Ez du, Yaube’k, bere izen aundiaz ântzita, bere eŕia bertan bera utziko, bere autu nai izan zaituzan ezkero.
  23. Utikan nigandik, zuen aldeko otoyak utziz Yaube’ri negioken ogena! Bide on ta zuzena ere, bai, erakutsiko dizuet.
  24. Izan Yaube’ren beldur, ta Arekiko moŕoitzan zintzoki ta biotz-biotzez ari zaitezte; ikusi duzute zeñen oparo ari izan dan zuen alde.
  25. Baña gaitzik-gaitz ba’ zabiltzate, zuek eta zuen eŕege galduko zerate.

13

Saul’en lenbiziko uts egiña

  1. Eŕege egin zutenean, Saul’ek... urte zitun, ta Ixrael’en eŕege... urtez izan zan. *
  2. Saul’ek ixraeldaŕen artetik iru miľa gizon beretzat aukeratu zitun; bi miľa arekin Mikmas’en ta Bet-El-mendian zitun, ta miľa bat Yonata’rekin Gabaa-Benyamin’en; ta osterantzeko eŕia norberaren etxera igoŕi zun.
  3. Yonata’k Gabaa’ko pilistaŕ-saiľa poŕokatu zun, ta pilistaŕek entzun zuten. Ta Saul’ek agindu zun luŕalde osoan adaŕotsez ori aldaŕikatzeko, «Bentzute ebertaŕek» esanez.
  4. Ta Ixrael osoan entzuten zan esaten: «Saul’ek poŕokatu du pilistaŕ-saiľa, ta Ixrael gaŕaztu da pilistaŕentzat». Ta eŕi guzia Saul’engana bildu zan Gaigaia’n.
  5. Pilistaŕetan ere, Ixrael’i yazaŕtzeko, bildu ziran ogei ta amaŕ miľa gurdi, sei miľa zaldi, ta itxas-ertzeko ondaŕak aña oñezko; ta Mikmas’a igorik, an, Be-Aben’en soŕtalderuntz, yaŕi zuten kapaŕdia.
  6. Ixrael’en gizonak, eŕia ertsaldi artan yaŕia ikustean laŕituta, obietan, lezoyetan, aitzetan, zuloetan ta urtegietan izkutu ziran.
  7. Ebertaŕ batzu, Yordan igarota, Gad’eko ta Gaiaad’eko bazteŕaldeetara yoan ziran; Saul, Galgala’n zegon oraindik, eta arekin eŕi osoa ikaraz.
  8. Zazpi egunez itxoin zun an, Samuel’ek esandako epea betetzeko, ta Samuel Galgal’a ez bait-zetoŕen, eŕia Saul’engandik baŕeyatu zan.
  9. Ordun Saul’ek esan zun; «Ekazkidazute eŕopa ta bake-opariak». Eta eŕopa eskeñi zun.
  10. Eŕopa eskeñi ta berealaxe ara Samuel etoŕi zan, ta Saul auŕkeztu zitzayon agur egiteko.
  11. Ta Samuel’ek esan zion «Zer egin duzu?» Saul’ek erantzun zion: «Eŕia niregandik baŕeyatzen ziyoala, erabakitako epean zu ez zentozala, ta pilistaŕak Mikmas’en bilduak dirala ikusita,
  12. nere baitarako esan dut: «Orain pilistaŕak nere auŕka yetxiko dira Galgal’a, ta nik ez dut Yaube’ren laguntza eskatu. Beraz, ala beaŕta eŕopa eskeñi diot».
  13. Samuel’ek Saul’i yardetsi zion: «Ergelki egin duzu, zure Yainko Yaube’k zuri agindutakoa ez betetzean; Yaube’k zure eŕegetza Ixrael’en gañean betiko sendotuko zuan.
  14. Orain, beŕiz, zure eŕegetza ez dagoke. Yaube’k agindutakoa yagon ez duzun ezkero, Yaube’k bere gogoko gizon bat biľatu ta bere eŕiaren burutzat aukeratu du».
  15. Oŕezkero Samuel yaiki ta igo zan Galgal’dik Gabaa-Benyamin’a. Saul’ek berekin zitun gizonak zenbatu zitun, eta seireun gorabera ziran.
  16. Saul, aren seme Yonata, ta ayekin zan eŕia, Gabaa-Benyamin’en yaŕi ziran; ta pilistaŕek kapaŕdia Mikmas’en zuten.
  17. Laŕakitzaľeak soŕtu ziran pilistaŕen kapaŕditik iru saiľetan. Sail batek Epara’rako bidea aŕtu zun Sual luŕalderuntz;
  18. beste sail batek Bet-Oron’ ako bidea aŕtu zun; ta irugaŕena yoan zan basoruntz Seboin aranaren auŕezko mugara.
  19. Arotzik ez zan Ixrael’en auŕkitzen, pilistaŕek bait-zioten: «Bestela ebertaŕak ezpatak eta aiztagak egin litzakete».
  20. Eixa, aitzuŕ, aizkora ta yoŕaya zoŕozteko, ixraeldaŕ guziek pilistaŕengana yo beaŕ zuten;
  21. ta eixa, yoŕai, xarda ta aizkoren sorbatza kamutsik oi zegon, ta eztenak okeŕturik.
  22. Oŕela guda-egunean, ez zan ezpatarik ez aiztagarik auŕkitzen Saul'ekin ta Yonata’ rekin zeuden eŕiko semeen eskuan. Saul’ek eta Yonata’k oŕelako iskiľuak zituten.
  23. Pilistaŕen sail bat soŕtu zan, Mikmas’ko meakaruntz.

14

Yonata’ren eldea

  1. Egun batez Saul’en seme Yonata’k bere iskilu-mutiľari esan zion: «Ots! goazan oŕ, beste aldean, pilistaŕek duten zaitokira». Aitari, beŕiz, ez zion ezer esan.
  2. Saul Gabaa’ko guenean zegon, Magoron’go alesagaŕondo baten azpian; ta seireun bat gizon berekin zitun.
  3. Epoda Akitob’en seme Aki’k zekaŕen. Akitob Ikabod’ en anaya zan, ta au Pinees’en semea, au, beŕiz, Yaube’ren apaiza Silo’n izandako Eli’rena. Eŕiak ez zekin Yonata yoana zanik.
  4. Yonata’k pilistaŕen zaitokira igotzeko asmatu zun bidea; aŕkaitzortz biren erdian ziyoan; aŕkaitz bat Boses zeritzan, bestea Sene.
  5. Bata, ipaŕaldekoa, Mikmas’en auŕez yaikitzen da; bestea, egoaldekoa, Gabaa’ren auŕez-auŕe.
  6. Yonata’k bere iskilu-mutiľari esan zion: «Zatoz; goazan erdaingabe orien zaitokira. Apika yareikuntza gure egitez burutuko du Yaube’k; ainitzekin naiz gutxikin yareitea ez bait-da Yaube’ri eragotzi dezayokenik».
  7. Iskilu-mutiľak erantzun zion: «Egizu, biotzak deskaizun guzia; ona emen ni nai duzunerako».
  8. Yonata’k esan zion: «Goazan, ba, ayetara, ta azaldu gakizkie.
  9. «Itxoin; zuengana goazke» ba’dioskute, gure tokian gaudeke, ayetaraño igo gabe.
  1. Bañan «igo guregana» ba’ dioskute, igoko gera, Yaube’k eskuetara emango dizkigulakoan. Ori daukagu zantzua».
  2. Biak, beraz, auŕkeztu zitzazkien pilistaŕen zaitaldekoei; ta pilistaŕek esan zuten: «Ara, obietan izkututa zeuden ebertaŕak irteten».
  3. Ta zaitaldekoek Yonata’ ri ta aren mutiľari biuŕtuta esan zieten: «Igo guregana: zerbait esan beaŕ dizuegu-ta». Ordun Jonata’k bere mutiľari esan zion: «Igo nere ondoren; Yaube’k Ixrael’en eskuetara emanak dizkigu-ta».
  4. Ta Yonata igo zan atzapaŕka, ta aren ondoren iskiľu-mutiľa. Ta Yonata’ren auŕean erortzen ziranak, zeŕayon mutiľak iltzen zitun.
  5. Yonata’k eta aren iskiľu-mutiľak egin zuten lenbiziko saŕaski ontan ogei bat gizon, golde-luŕ erditsuan erori ziran.
  6. Kapaŕdian, landan ta eŕi osoan izua zebiľan; zaitaldekoak baita laŕakitzera yoanak ere izututa zeuden, ta luŕaldea, Yainkoak saŕakiotuta, ikaraz zan.
  7. Gabaa-Benyamin’en Saul’ ek zitun zaitzaľeak, so eginda, ostea zalapartan oŕ-andik tupustaka baŕeyatzen ziyoala ikusi zuten.
  8. Saul’ek esan zion arekin zegon eŕiari: «Ikeŕ ta ikus guretako nor yoan dan». Ikeŕi zuten, ta ara, Yonata ta aren iskiľu-mutiľa ez ziran an.
  9. Orduan Saul’ek Aki’ri esan zion: «Ekatzu Yainkoaren kutxa»; egun artan Yainkoaren kutxa ixraeldaŕekin bait-zan.
  10. Oraindik apaizari Saul mintzo zalarik, pilistaŕen kapaŕdiko zalaparta geroago ta areago ziyoan. Ta Saul’ek esan zion apaizari: «Ez ekin geyago».
  11. Gero Saul ta arekin zegon eŕia bildu ta buŕuka-tokira auŕeratu ziran. Ta ara, pilistaŕen ezpatak elkaŕen auŕka saŕaski izugaŕiz zebiltzan.
  12. Gañera pilistaŕekin len egonda kapaŕdira ayekin igo ziran ebertaŕak, Saul’ekin ta Yonata’rekin zeuden ixraeldaŕen alde yaŕi ziran.
  13. Eparain’go mendietan izkutuak ziran ixraeldaŕ guziek ere, pilistaŕen igesa yakitean, yazaŕaldi artan pilistaŕak esetsi zituzen.
  14. Oŕela Yaube’k Ixrael yarein zun egun artan. Yazaŕaldia Bet-Aben’año eldu zan.

Saul’en ziñagintza

  1. Ixrael’en gizonak akituta zeuden egun artan; Saul’ek eŕiari zin au egin-erazi bait-zion: «Biraogaŕi bego iľuntzera gabe zerbait yan lukena nere etsayen lepotik nik apen aŕtu baño len». Ta iñork ez zun yanaririk txastatu.
  2. Eŕi osoa bazteŕtu zan, eztia luŕ gañean ageri zitzayon oyan batera.
  3. Oyanean saŕturik eztia ikusi zun iñosten; iñork ez zun, ordea, eskua aora eraman; eŕia ziñaren belduŕ bait-zan.
  4. Baña Yonata’k ez zun bere aitak eŕiari egiñerazitako ziñagintza entzun izan, ta eskuan zeukan makiľaren burua ezti-oŕazi batean saŕturik, eskua eraman zun aora, ta aren begiak argitu ziran.
  1. Ta eŕiko norbaitek itz egin ta esan zion: «Zure aitak eŕiari zin au egiñerazi dio: «Biraogaŕi bego, gauŕ zerbait yan lukena!» eŕia akituta ba’ zan ere.
  2. Ta Yonata’k esan zun: «Nere aitak eŕia nâsi du. Begirazute nola argitu zazkidan begiak ezti oŕtatik pixkat txastatu dudan ezkero.
  3. Noraño areagotu zeiteke-an pilistaŕen ausiabaŕtza, etsayei aŕtutako erazkiñetatik eŕiak gauŕ yan izan ba’Iu!»
  4. Egun artan pilistaŕak Mikmas’tik Ayalon’año poŕokatuak izan ziran, ta eŕia akitu bait-zan,
  5. aŕapakiŕtetara yauzi zan; ta ardi, idi ta txalak aŕtu ta landan bertan il ta yan zitun, odol ta guzi. *
  6. Ori Saul’i yakiñerazi zioten onela: «Ara! eŕiak ogen egin du Yaube’ren auŕka, odol ta guzi yaten». Saul’ek esan zien: «Legea autsi duzute. Aŕi aundi bat niregana amilka ekatzute lenbaitlen».
  7. Ta gañera esan zien: «Baŕeya zaitezte eŕiaren artean, ta esayezute; bekaŕkit nork bere idi, naiz ardia; lepo egizute emen; ta aŕezkero yango duzute, odol-yatez ogenik egin orde Yaube’ri. Beraz guziek norberaren idia bere eskuz gau artan ekaŕi ta an il zuten.
  8. Saul’ek opamai bat Yaube’ri eraiki zion; Yaube’ri berak eraikitako lena.

Yonata eŕiak yagonda

  1. Orduan Saul’ek esan zun: «Yetxi gaitezan gauez, pilistaŕak yazaŕi ta laŕutzeko goiza argitu arte, ta ez dezagun bat ere bizirik utzi». Erantzun zioten: «Egizu on deritzakezuna». Bañan apaizak esan zun: «Yo dezagun lenik Yaube’rengana».
  2. Saul’ek, beraz, galde au Yaube’ri egin zion: «Pilistaŕei yazaŕtzeko yetxi ote-naiteke? Ixrael’en eskuetara eratoŕiko ote-dituzu?» Yaube’k ez zion egun artan erantzun.
  3. Ta Saul’ek esan zun: «Zatozte ona, eŕiko nagusi guziok, eta ikeŕ ta begirazute oŕtarako ogena gauŕ norena dan.
  4. Ala Yainkoa, Ixrael’en yareiľea! Ogenduna neronen seme Yonata ba’litz ere, iľa izango da noraezean». Iñork ere ez zion eŕi osotik erantzun.
  5. Ta berak eŕi osoari esan zion: «Yaŕi zaitezte zuek alde batean, ta ni ta Yonata nere semea, bestean izango gera». Eŕiak esan zion: «Egizu on deritzakezuna».
  6. Ordun Saul’ek Ixrael’en Yainkoari esan zion: «Adirazi, non dagon ogenduna». Ta zantzua Saul’en ta Yonata’ren bikoan azaldu zan; eŕia, beŕiz, yarein zan.
  7. Beraz, Saul’ek esan zun: «Zotz egizute biotako zein ote-dan; ni, ala nere seme Yonata». Ta zotzak, Yonata zala.
  8. Ordun Saul’ek Yonata’ri esan zion: «Esaidazu zer duzun»; Yonata’k aitoŕtu zion esanez: «Eskuan nekaŕen zigoŕ baten mokoz ezti pixkat txastatu dut. Ona emen ni iltzeko gerturik». *
  9. Saul’ek erantzun zion: «Yaube’k yo ta eyo nazala, zu, Yonata, iľa ez ba’ziña».
  10. Bañan eŕiak Saul’i esan zion: «Yonata, Ixrael'en askatasun opagaŕi au burutu duna, il-beaŕa ote-daike? Ez!, ala Yainkoa! Ez da aren burutik luŕera iľe bat ere eroriko; Yaube’rekin egin bait-du gauŕkoa». Oŕela eŕiak Yonata yaregin zun; ta Yonata ez zan iľa izan.
  11. Ordun Saul bazteŕtu zan pilistaŕen ondotik, eta pilistaŕak yoan ziran beren tokietara.

Saul’en senideak eta egite nagusiak

  1. Saul’ek, Ixrael’en gañean eŕegetza iritxi zunetik, baranoko etsai guzien auŕka gudatan ari izan zan; Moab’en auŕka, Amon’en auŕka, Edom’en auŕka ta Soba’ko eŕegeen ta pilistaŕen auŕka, ta edonora yota, bera garai.
  1. Ta bere gudostea bildurik, Abimelek poŕokatu ta Ixrael atera zun laŕakitzen zutenen eskutik.
  2. Saul’en semeak, Yonata, Yesui ta Melkisua ziran. Ta aren alaba bietako zâŕena Merob zeritzan, ta gazteena Mikol.
  3. Saul’en emaztea Aimaas’ en alaba zan, ta Abinoan zeritzan. Ta Saul’en gudalburua aren osabaren seme Ner’en semea zan, ta Abner zeritzan.
  4. Kis, Saul’en aita, ta Ner, Abner’en aita, Abiel’en semeak ziran.
  5. Guda, pilistaŕen auŕka Saul’en egun guzietan gogoŕa izan zan; ta Saul’ek gizon azkaŕ ta bipil bat ba’zekusan, beretzat aŕtzen zun.

15

Saul ta Amalek

  1. Samuel’ek Saul’i esan  zion: «Yaube’k bidali nau bere eŕi Ixrael’en eŕegetzat gantzutu zaitzadan. Orain, beraz, entzun Yaube’k diona.
  2. Au dio Yaube Sabaot’ek: Gomutan dut Amalek’ek ixraeldaŕei egin ziena, Aigito’tik zigozela, bidean yaŕki zitzayenean.
  3. Zoaz, ba, ta yo ezazu Amalek, eta arenak oro suntsitu itzazu. Ez asketsi; gizon ta emakumeak, mutil ta iñutauŕak, bei, ardi, gamelu ta astoak il itzazu».
  4. Beraz, Saul’ek eŕia bildu ta Telain’en zenbatu zitun; beŕeun miľa oñezko ta Yuda’ko amaŕ miľa gizon.
  5. Ta Amalek’en irira etoŕirik, ataizlariak yaŕi zitun aranean.
  6. Bañan ixraeldaŕak Aigito’ tik zigozenean, Kin’daŕek eŕukia azaldu bait-zieten, Saul’ek (kindaŕei) esan zien: «Ots! irten ta aldendu zaitezte Amalek’ engandik, ez zaitzadan arekin suntsitu».
  7. Saul’ek yo zun Amalek, Ebila’tik Aigito’ren auŕez dagon Sur’año.
  8. Amalek’etaŕen eŕege Agag bizirik atzeman zun; eŕikoak oro, ordea, ezpataz il zitun.
  9. Baña Saul’ek eta aren eŕiak Agag’i baŕkatu zioten,baita ardi ta abelgoŕirik beñen ta gurienai, arkumeai eta on zan guziari ere, ta ez zituten suntsitu nai izan; kaxkaŕ ta gutxirako ziranak oro bakaŕik poŕokatuz.
  10. Ta Yaube’k Samuel’i itz egin ta esan zion:
  11. «Garbai daukat eŕegetzat Saul yaŕi dudalako; nere ondotik biuŕtuta, ez bait-ditu nere aginduak bete». Samuel goibeldu zan; ta gau osoa Yaube’ri ots egiten igaro zun. *
  12. Goizean yaiki zan, Saul’ engana yotzeko; ta beŕi au yakiñerazi zioten: «Saul yoan da Karmel’a, ta oroitaŕi bat beretzat eraiki ondoren, itzuli ta Galgala’ra yetxi da».
  13. Saul’engana Samuel eldu zanean, Saul’ek esan zion: «Yaube’k onetsi zaitzala! Bete dut Yaube’ren itza».
  14. Samuel’ek erantzun zion: «Zer dira, beraz, belaŕietara datozkidan ardien bee oriek, eta entzuten ditudan idien maŕumak?»
  15. Saul’ek esan zion: «Amalek’etaŕetatik ekaŕiak dira; eŕiak yagon ditu, ardi ta idi beñenak, zure Yainko Yaube’ ri eskeintzeko; gañerakoa suntsitu dugu».
  16. Ordun Samuel’ek Saul’i esan zion: «Ziľegi bekit zuri adiraztea Yaube’k bart esan didana». Saul’ek esan zion: «Mintzo zaitez».
  17. Samuel’ek esan zion: «Zure begietan txiki ziñanean, ez al-ziŕlan Ixrael’go leñu guzien buru izatera goratua? Ta ez ote-da Yaube, Ixrael’go eŕegetzat gantzutu zaituna?
  18. Ez ote da Yaube, guda ontara zu bidaltzean, esan dizuna: «Zoaz, ta poŕokatu itzazu amaleketaŕ gaizto oriek, eta guda egiezu suntsitu arte?»
  19. Zergatik, ba. Yaube’ren mintzoa aditu beaŕean, aŕapakiñetara biuŕturik, egin duzu Yaube’ren begietan okeŕ dana?»
  20. Saul’ek Samuel’i esan zion: «Aitzitik ere, Yaube’ren mintzoa entzun dut, eta Yaube’k bidali naun bidetik ibili naiz, ta Amalek eŕege ekaŕi dut, eta amaleketaŕak poŕokatu ditut.
  21. Eta eŕiak bereizi ditu aŕapakiñetatik, herem-aren askintzat, zenbait ardi ta idi, zure Yainko Yaube’ri Galgal’ en eskeintzeko».
  22. Samuel’ek yardetsi zion: «Yaube’ren mintzoari menderatzea bezain atsegingaŕiak ote-dira eŕopa ta beste opariak?Mena, noski, oparia baño aginduari itsastea, obea da, gantza baño.
  23. Biuŕikeria, aztikeria bezainbateko ogena bait-da, ta ezezkeria, eidol ta terapiñak bezainbatekoa. Beraz, Yaube’ren itza as- astantzen zaitu eŕege izan ez tandu duzun ezkero, Ark ere zaitezan». *
  1. Ta Saul’ek Samuel'i esan zion: «Ogen egin dut, bai, Yaube’ren agindua ta zure aolkuak eŕiaren belduŕez autsi ditut-eta.
  2. Orain, ba, aŕen, asketsi nere ogena, ta biuŕtu nirekin, Yaube yauretsi dezadan».
  3. Samuel’ek Saul’i erantzun zion: «Ez naiz zurekin biuŕtuko; Yaube’ren itza zapuztu duzun ezkero, Yaube’k ere Ixrael’go eŕegetzatik zapuztu bait-zaitu».
  4. Ta Samuel yoateko itzuli zalarik, Saul’ek eldu zion longañeko egaletik. eta longaiña uŕatu zan.
  5. Ta Samuel’ek esan zion: «Gauŕ uŕatu du Yaube’k Ixrael’ go yaureŕia zuregandik, eta zu baño obea dan beste bati eman dio».
  6. Ixrael’en indaŕa dan Ark ez du, gero, gezuŕik esaten, ta ez da garbai izaten, garbaitzeko gizon ez da-ta».
  7. Saul’ek esan zion: «Ogen egin dut, baiki; ala ere orain, nere eŕiko zâŕen aitziñean ta Ixrael’en auŕean nere dedua yagoteko, itzul zaitez nirekin, zure Yainko Yaube’ri guŕ egin dezayodan».
  8. Samuel, beraz, itzuli ta Saul’i yaŕai zitzayon; ta Saul’ ek Yaube’ri guŕ egin zion ondoren,
  9. Samuel’ek esan zun: «Ekatzute Agag, Amalek’etaŕen eŕege». Agag arenganatu zan pozik, «uŕundu zait eriotzaren samiña» bere baitan esanez.
  10. Bañan Samuel’ek esan zion: «Zure ezpatak emakumeak umerik gabe utzi ditun bezela, zure ama ere emakumetartean semerik gabe geldituko da». Ta Galgal’en, Yaube’ ren auŕean, Samuel’ek Agag zatitu zun.
  11. Oŕezkero Samuel yoan zan Eŕama’ra, ta Saul berera igo zan Gibaa’ra.
  12. Samuel’ek ez zun bere eriotzaren eguneraño Saul beŕikusi. Ta Saul’i buruz, negaŕ egiten zun, Ixrael’go eŕegetzat Saul yaŕi izanaz Yaube’k garbai zualako. *

16

Dabid eŕegetzat gantzututa

  1. Yaube’k Samuel’i esan zion: «Noiz arte zaudeke Saul’engatik negaŕez, Ixrael’ en gañean eŕege izatetik Nik astandu dudan ezkero? Bete zure adaŕa olioz, ta zoaz. Yese Bet-Leen’daŕarengana bidaltzen zaitut, aren semetartean ikusi bait-dut Nik nai dudan eŕegea».
  2. Samuel’ek yardetsi zion: «Nola noake? Saul’ek ba-dantzuke, ta ilko nau». Ta Yaube’k esan zion: «Txal bat aŕtu, eta esazu: «Yaube’ri eskeintzera natoŕ.
  3. Yese’ri ere opakuntzara dei egiozu; ta Nik adiraziko dizut zer egin beaŕ dukezun, ta gantzutuko didazu nesaizukena».
  4. Samuel Yaube’ren esana egiñez, Bet-Leen’a yoan zan; ta iriko zâŕak ikaratuta auŕkeztu zitzazkion esanez: «Pakez al-zatoz?»
  5. «Pakez, bai» —erantzun zien. «Opari bat Yaube’ri eskeintzera natoŕ. Garbi zaitezte, ta zatozte nirekin opakuntzara». Yese’ren garbiketa ta aren semeena egindakoan, opakuntzara dei egin zien.
  6. Eldu ziranean, Eliab ikusita bere baitan esan zun: «Ez ote-da ori Yaube’ren gantzutua izango?
  7. Baña Yaube’k Samuel’i esan zion: «Ez begira oŕen lazo ta irazkiari; alde batera utzia bait-dut; ezer ez da, gizonek dakustena; gizonek begitakoa bait-dakuste; Yaube’k ostera, biotzekoa».
  8. Yese’k, Abinadab deiturik, Samuel’i auŕkeztu zion; ta Samuel’ek esan zun: «Au ere ez da Yaube’k autua».
  9. Yese’k Sama erakaŕi zion: ta Samuel’ek esan zun: «Au ere ez da Yaube’k autua».
  10. Oŕela Yese’k zazpi seme Samuel’i auŕkeztu zizkiolarik, Samuel’ek esan zion: «Yaube’k ez du orietakorik bat ere autu».
  11. Ordun Samuel’ek Yese’ri esan zion: «Beste semerik ez al-duzu?» Yese’k erantzun zion: «Oraindik txikiena gelditzen zait, ta ardiekin da laŕean». Samuel’ek Yese’ri: «Igoŕ aren biľa; ez bait-gera mayera eseriko datoŕken arte».
  12. Igoŕi zion, beraz, eratoŕtzeko. Mutil goŕasta, begi-edeŕ ta lazo onekoa zan, benetan. Ta Yaube’k Samuel’i esan zion: «Yaiki ta gantzutu ezazu; orixe da-ta».
  13. Samuel’ek olio-adaŕa aŕturik, Dabid gantzutu zun aren anayen erdian; ta egun artatik gerokoan Yaube’ren atsa Dabid’ekin egon zan. Oŕezkero Samuel yaiki ta Eŕamata’ra yoan zan.*

Dabid Saul’enean

  1. Saul’engandik, beŕiz, Yaube’ren atsa aldendu zan; ta Ats gaizto batek Yaube’ketz urduri zeukan Saul.
  2. Beraz, Saul’en yopuek esan zioten: «Oŕa Yaube’ketz ats gaiztoa zu artegatzen.
  3. Mintzo bekigu gure yauna; ta zure auŕean geran yopuok biľatuko dugu kitara yotzen dakin gizon bat, ats gaiztoa zure gañera orduko, yo dezan; eta, ondo auŕkitu zaitezan».
  4. Saul’ek bere moŕoyei esan zien: «Zoazte kitara yotzen ondo dakin baten biľa ta ekatzute nigana».
  5. Moŕoyetako batek erantzun ta esan zion: «Yese betleendaŕaren seme bat ikusi dut, kitaran ikasia, azkaŕ, zagai, izketan zuŕ ta edeŕa; ta Yaube dago arekin».
  6. Saul’ek Yese’ri geznariak bidali zizkion esanez: «Bidal ezaidazu iaŕean daukazun Dabid, zure semea».
  7. Yese’k asto bat aŕtu zun, ta ogi, zaragi bat ardo ta antxume bat aren gañean ezaŕirik, bere seme Dabid’en eskuz Saul’i bidali zion.
  8. Dabid yoan ta Saul’i auŕkeztu zitzayon; ta Saul’ek asko maite izan ta iskiľu-mutiltzat aŕtu zun.
  9. Ta Yese’ri gezna au bidali zion: «Bego orain Dabid nere auŕean, atsegingaŕi zait-eta».
  10. Ta Yaube’ketz arako ats ua Saul’i etoŕtzen zitzayoneko, Dabid’ek kitara aŕtu ta bere eskuz yotzen zun, ta Saul naretu ta ondo auŕkitzen zan; ats gaiztoa arengandik aldentzen zalako.

17

Dabid eta Goliat

  1. Pilistaŕek, beren gudaI I losteak gudarako Yuda’ko Sokon’en bildurik, kapaŕdia Sokon’en ta Azeka’ren erdian, Epes-Domin'en, yaŕi zuten.
  2. Saul ta ixraeldaŕek ere bildu ziralarik, Ela aranean kapaŕdia yaŕi zuten, ta yazaŕirako atondu ziran pilistaŕen auŕez.
  3. Alde batetik pilistaŕak mendi batean zeuden, eta beste aldetik ixraeldaŕak beste mendi batean; bien artean, beŕiz, arana.
  4. Alako batean pilistaŕen kapaŕditik Get’etaŕ gizon bat auŕcratu zan erdira. Aren izena Goliat zan, ta aren irazkia sei ukai ta aŕa bat luze.
  5. Burua burni-orizko oskolez, ta bulaŕ-bizkaŕak ezkatazko armiľaz yantziak zitun. Armiľa ori bost miľa borontzezko sikel astuna zan.
  6. Borontzezko azpantaŕak aztaletan zekaŕtzin, ta borontzezko babeski bat sorbaldatartean.
  7. Aren aiztagaren aga euleen zeyarmena bezelakoa zan, ta aiztoa seireun burnizko sikel astuna; ta aren auŕean aren iskiľu-mutiľa ziyoan.
  8. Ta geldirik, ixraeldaŕetaruntz ots egin ta esan zien: «Zergatik zatozte buŕukarako atonduta? Pilistaŕa ez ote naiz ni, ta Saul’en yopuak zuek? Autu ezazute zuetako bat, eta yetxi bedi niregana.
  9. Nerekin buŕukatzeko lain ba’da, ta iltzen ba’nau, yopu izango gatzazkizue; garaitu ba’natzayo, beŕiz, ta iltzen ba’dut, yopu izango zatzazkigute ta yoputzat gure mendean geldituko».
  10. Ta gañera esan zun: «Emen natoŕkizue gauŕ Ixrael’ go leŕoei eupada egiten. Idazute gizon bat, eskuz-esku buŕuka gaitezen».
  11. Saul ta Ixrael osoa, pilistaŕaren itzok entzunda, izutu ta belduŕtu ziran biziki.
  12. Yuda’ko Bet-Leen’en ba-zan, ordea, zortzi semekin Yese zeritzan gizon Eparata’ŕa, Dabid’en aita, Saul’en egunetan zâŕ ta elduxegia.
  13. Yese’ren iru seme zâŕenak Saul’ekin yoanak ziran gudara. Ona emen gudara yoandako iru seme ayen izenak: ienarena Eliab; bigaŕenarena, Abinadab, eta irugaŕenarena Sama.
  14. Dabid zan txikiena. Iru aundienak Saul’ekin zebiltzan.
  15. Dabid, beŕiz, Saul’engana ba’ziyoan, aitaren artaldea laŕatzeko Bet-Leen’a itzultzen zan.
  16. Beŕogei egunez pilistaŕa zetoŕen, ta bai goizean bai aŕatsaldean auŕkezten zan.
  17. Yese’k bere seme Dabid’i esan zion: «Aŕtu anayentzat epa bat ale eŕe ta amaŕ ogi auek, eta zoaz lasteŕka ayengana kapaŕdira.
  18. Eramatzizu gañera amaŕ gaztai auek ayen agintariarentzat; atsegin-aguŕak ayei eman, ta yaso ayen baikuntza bat.
  19. Saul ta ayek eta Ixrael’ go gizon guziak Ela aranean daude pilistaŕei guda egiten».
  20. Dabid yaiki zan goiz-goizean, ta artaldea besteren zaipean utzirik, yoan zan bere zama eramanaz, bere aita Yese’k esan zionez. Aranera eldu zaneko, gudalostea irtena zan buŕukara guda-santzoka.
  21. Ixraeldaŕak eta pilistarak elkaŕen auŕka leŕokatuak ziran.
  22. Dabid, bere zama eratxi ta ornizayaren ardurapean utzirik, leyatu zan gudalostera, ta anayei aguŕ egin zien.
  23. Ayekin zerausanean, Goliat zeritzan Get’eko pilistaŕa, gudaloste bien artean pilistaŕen leŕoetatik igo zan, bere leloa beŕiz esanaz; ta Dabid’ek entzun zion.
  24. Gizon ua ikusita, ixraeldaŕ guziak saŕakioz bazteŕtu ziran aren auŕeandik.
  25. Ixraeldaŕetako norbaitek esan zun: «Ez al dakusazute gizon ori igotzen? Ixrael’i eupada egiteko datoŕ. Ilko lukena eŕegek aberastuko du oparo, bere alaba emango dio, ta aren aitaren etxea zerga guzietatik yarei utziko du Ixrael’en».
  26. Dabid’ek bere aldameneko gizonei esan zien: «Zer egingo diote, pilistaŕ ori kalitu ta Ixrael’en gañetik gerena kendu lukenari? Zer da erdaingabeko pilistaŕ ori, Yainko
  1. biziaren gudostea axatzeko?» 27. Ta eŕiak, egindako agintza ari azaldurik, esan zion: «Au egingo diote gizon ori kalitu lukenari».
  1. Dabid’ek lagunei ziotsena adituta, Eliab, anai zaŕena, aseŕetu zitzayon sumiñez, ta esan zion: «Zertarako etoŕi aiz onara, ta nori egotzi diok ardi-elitxoa basoan? Ezagun dizkiat ire aŕokeria ta biotzeko maŕukeria; buŕuka ikustera etoŕi aiz i».
  2. Dabid’ek yardetsi zion: «Zer egin diat, ba, orain? Ziľegi ez al duk eraustea?»
  3. Ta arengandik beste batengana biuŕturik, galde bera egin zion. Ta len bezela eŕiak erantzun zion.
  4. Dabid’en itzak zabaldu ziran, ta Saul’i eldu zitzaizkionean, Saul´ek eratoŕi zun.
  5. Dabid’ek ordun Saul’i esan zion: «Ez beza iñork gizon oŕengatik adorerik galdu. Zure moŕoi au irtengo da pilistaŕ oŕekin buŕukatzera».
  6. Baña Saul’ek erantzun zion: «Zu ezin irten zindezke pilistaŕ oŕekin buŕukatzera; mutiko bat bait-zera; ori, beŕiz, gaztetanik gudagizon».
  7. Dabid’ek Saul’i yardetsi zion: «Zure moŕoi au, aitaren artaldearekin laŕean nengola, leoi edo artz batek etoŕirik, arkume bat artaldetik zeramanean,
  8. ondotik, yoka esetsi, ta arkumea aotik kentzen nion. Ta yaŕkitzen ba’zitzaidan, okozpetik elduta yo ta kalitzen nun.
  9. Leoya, naiz artza, zure moŕoi onek kalituta gelditzen zan. Azaga berbera izango du pilistaŕ oŕek, Yainko biziaren gudostea axatu dun ezkero».
  10. Leoi ta artzen erpetatik yagon naun Yaube’k-gañeratu zun Dabid’ek-pilistaŕ oŕen eskutik ere yagongo nau». Oŕezkero Saul’ek esan zion: «Zoaz, ba, ta Yaube bego zurekin!»
  11. Saul’ek, beraz, bere guda-soñekoz Dabid yantzi zun; borontzezko oskola buruan ta armiľa soñean ezaŕtzen zizkiolarik.
  12. Dabid’ek aren ezpata, yazkien gañean bere geŕiari lotu eta irten nai zun; alpeŕik, ordea, ez bait-zan oitua. Ta Saul’i esan zion: «Auekin ez naiteke ibiľi; ekiñaldirik bein ere ez bait-dut egin». Iskiľu ayek erantzirik, beraz, Dabid’ek,
  13. bere makiľa eskuan aŕtu zun, ta bost aŕibil latsean aukeraturik, bere galtzaŕbeko artzai-zoŕoan yaŕi zitun, ta abaiľa eskuan zeramala pilistaŕari uŕbildu zitzayon.
  14. Pilistaŕa ere asi zan Dabid’engana mara-mara uŕbiltzen, bere auŕean iskiľu-mutiľa zekaŕela.
  15. Pilistaŕak so eginda, Dabid ikusi zunean, ezetsi zun, mutil gazte, goŕasta ta auŕpegi edeŕekoa zalako.
  16. Ta Dabid’i esan zion: «Zakuŕ bat ote-nauk, nire auŕka makiľakin i etoŕtzeko?» Ta bere yainkoak aipatuz Dabid’i birao egin zion.
  17. «Atoŕkit» ziotsan«ire kaskia eguratseko egazti ta andako iiziei damayedan».
  18. Dabid’ek yardetsi zion: «I ezpata, aiztaga ta babeski oriekin atoŕkit: ni, beŕiz, iraindu ditukan Ixrael’en gudosteen Yainko dan Yaube Sabaot’en izenez natxetoŕek ire auŕka.
  19. Gauŕ yaŕiko au Yaube’k nere eskuan, ta nik poŕokatuko aut, eta burua iñausiko dikat, eta pilistaŕen kapaŕdietako iľotzak eguratseko egaztiei ta luŕeko iiziei emango zizkoat. Ta luŕ osoak yakingo dik Ixrael’ ek Yainko dikala.
  20. Ta emen bildutako guziek ezagungo ditek, guda Yaube’ rena dalarik, ezpatarik eta aiztagarik gabe Yaube’k yareiten dikala; ta Berak gure eskuetara yaŕiko zaituz».
  21. Pilistaŕa yaiki zan, ta Dabid’engana auŕeratzen ziyoanean, Dabid antxintxika leyatu zan ari buruz buŕukarako.
  22. Dabid’ek eskua zoŕoan saŕtu, ta aŕi bat andik aterata, abaiľez iraitzi zion, ta pilistaŕa bekokian yo. Aŕia bekokian saŕtu zitzayon, ta gizona auzpez erori zan luŕera.
  23. Oŕela Dabid’ek aŕi batez ta abail batez pilistaŕa azpiratu, yo ta il zun. Ta bere eskuan ezpatarik ez bait-zun,
  24. (Dabid’ek) lasteŕka arengana alderatuta, aren ezpata aŕtu ta erantzirik, pilistaŕa il zun ta burua iñausi zion. Pilistaŕek beren gizonik eŕutsuena iľik ikusita, iges egin zuten.
  25. Ta Ixrael’go ta Yuda’ko gizonek oyuka esetsi zituten Get’año ta Akaron’go ateetaraño. Ta pilistaŕ asko zaurtuta erori ziran Sarain’ako bidean Get’año ta Akaron’año.
  26. Ixraeldaŕek pilistaŕen ondotik itzulita, ayen kapaŕdia laŕakitu zuten.
  27. Dabid’ek pilistaŕaren burua aŕtu ta Yerusalem’era eraman zun; ta aren iskiľuak bere kapaŕdian ipiñi zitun.
  28. Saul’ek, Dabid pilistaŕaren auŕka irteten ikustean, bere gudalburu Abner’i esan zion: «Abner: noren seme da mutil ori?» Ta Abner’ek erantzun zion: «Ez dakit, eŕege; ala bizi zaitez!»
  29. Ta eŕegek esan zion: «Galde ezazu noren seme dan gazte ori».
  30. Ta pilistaŕekiko buŕukatik Dabid itzuli zenean, Abner’ ek aŕtu ta Saul’en auŕera eraman zun, Dabid’ek eskuan pilistaŕaren burua zeroala.
  31. Ta Saul’ek esan zion: «Mutil, noren seme aiz?» Ta Dabid’ek erantzun zion: «Zure moŕoi Yese Bet-Leen’daŕarena».

18

Dabid eta Yonata

  1. Dabid’ek erausi au Saul’ I 0 ekin izan zunetik Yonata’ ren biotza Dabid’enari itsatsi zitzayon; ta Yonata'k bere burua bezin maite izan zun.
  2. Saul’ek ere egun artatik berarengana aŕtu zun, aitaren etxera itzultzen utzi gabe.
  3. Ta Yonata elkaŕtu zan Dabid’ekin, bere burua bezain maite bait-zun.
  4. Yonata’k soñean zekaŕen longaña erantzita Dabid’i eman zion beste yazkiekin, ta gañera bere ezpata, ustai ta geŕikoa.
  5. Dabid irteten zan Saul’ek bidaltzen zun edozertarako, ta senaz egiten zun. Saul’ek gudalburu yaŕi zun, eŕi osoak, eta Saul’en moŕoyek berek onaŕtzen zutelarik.

Saul’en espa

  1. Pilistaŕen saŕaskitik eŕia itzultzean eta ayekin Dabid, emakumeak Saul eŕegerengana soŕtzen ziran, Ixraei’go iri guzietatik, abesten ta dantzan zaldabez ta kitaraz pozik.
  2. Ta yostetan ta abestietan aldizka zioten:

Saul’ek miľa il ditu:
Dabid’ek amaŕ miľa!»


  1. Saul goriki aseŕetu zan, ta alako itzengatik gaitzituta, zion: «Dabid’i amar miľa, ta niri miľa damazkidate. Oŕez gañera zer eman dezayokete, eŕegetza izan ezik?»
  2. Egun artatik Saul’ek Dabid bekaitzez begiratzen zun.
  3. Biaramunean Saul, Yainkoaren atsak aŕtua, etxean baŕna zoro antzo zebiľan erausika; ta Dabid'ek, egun oro bezela, kitara yotzen zun aren auŕean. Saul’ek, aiztaga, eskuan zeukan,
  4. ta Dabid'i iraitzi zion, bere baitan esanez: «Ormari yosiko diot Dabid». Bitan Dabid sayestuta itzuri zan.
  5. Ordutik Saul Dabid’en belduŕ zan; Yaube arekin zegola ta Saul’engandik aldendu zala etsita.
  6. Ain txuxen ere beregandik asagotu ta miľa gizonen buru yaŕi zun. Ta Dabid soŕtzen eta saŕtzen zan eŕiaren auŕean,
  7. bere egiteko guzietan guŕbilki yardunaz; ta Yaube arekin zegon.
  8. Beraz Saul, oŕen guŕbilki yarduten ikusita, aren belduŕ zan.
  9. Ixrael ta Yuda osoak, Dabid maite zun, beren auŕean saŕtzen ta soŕtzen zekustelarik.
  10. Saul’ek Dabid’i esan zion: «Begira; Merob, nere alaba zâŕena, emaztetzat damaizut. Izan gero eŕutsu, Yaube’ ren gudak burutuz». Bere baitan, ordea, zion: «Ez bedi nere eskuz iľa izan, pilistaŕen eskuz baizik».
  11. Dabid’ek Saul’i yardetsi zion: «Nor naiz ni? ta zer da nere bizia, ta nere aitaren sendia Ixrael’en erdian, eŕegeren sui izan nadin?»
  12. Baña Merob, Saul’en alaba, emaztetzat emana beaŕ zitzayonean, Molat’eko Adiriel’i emana izan zitzayon.
  13. Saul’en alaba Mikol’ek ere maite zun Dabid; eta Saul, ori yakitean, poztu egin zan;
  14. bere baitan bait-zion: «Alaba ori emango diot, pilistaŕen eskuetan erortzeko xedeba izan dakion». Beraz, Saul’ek Dabid’i esan zion: «Bigaŕenez nere suigai zaitezke gaur».
  15. Ta bere moŕoyei agindu au egin zien: «Dabid’i itz egin
  1. ta aopetik esayozute: «Eŕegeren edeŕa daukazu, ta aren moŕoi guziok maite zaitugu; izan zaitez, beraz, eŕegeren sui».
  1. Oŕela itz egin zioten Dabid’i Saul’en moŕoyek: eta Dabid’ek esan zien: «Gutxi al-deritzatute eŕegeren sui izatea? txiro ta txikia naiz-ta».
  2. Saul’en moŕoyek, itzok Saul’i yakiñerazi zizkioten, esanez: «Au da Dabid’ek esan diguna».
  3. Ta Saul’ek esan zien: «Esayozute Dabid’i: Eŕegek ez du ezkon-saririk nai, pilistaŕen eun buztan-moko baizik, bere etsayei apentzeko». Saul’en asmoa zan, ordea, pilistaŕen eskuetara Dabid eratoŕtzea. *
  4. Saul’en moŕoyek itzok Dabid’i yakiñerazi zizkioten, ta Dabid’ek onaŕtu zun eŕegeren sui izateko eskatzen zitzayona. Ta egun gutxiren buruan,
  5. Dabid yaiki ta bere gizonekin yoan zan, ta eun gizon pilistaŕ il zitualarik, ayen buztan-mokoak ekaŕi ta eŕegeri bidali zizkion, eŕegeren zui izateko. Ordun Saul’ek Mikol, bere alaba, emaztetzat eman zion.
  6. Saul’ek ikusi ta uleŕtu zun Yaube Dabid’ekin zegola; ta aren alaba Mikol’ek maite zun.
  7. Oŕezkero Saul'i Dabid’en belduŕa areagotu zitzayon, ta geroenean Saul Dabid’en etsaya izan zan beti.
  8. Beŕiro pilistaŕen nagusiak irten ziran gudara; ta irten ziranetik, Dabid azaldu zan Saul’en osterantzeko moŕoyak baño guŕbiľago, ta aren izena ospagaŕiago.

19

Dabid’enganako Yonata’ren ardura

  1. Saul’ek Dabid iltzeko I U asmotan, bere seme Yonata’ri ta bere moŕoi guziei itz egin zien. Baña Yonata’k biotz-biotzez Dabid maite zun,
  2. ta gezna au bidali zion: «Nere aita Saul’ek il nai zaitu. Egon, beraz, ernai goizeraño, altxabe batean bazteŕtuta.
  3. Ni nire aitarekin irtengo naiz, eta aren aldamenean nagoke zu zaudeken landan. Nik aitari zutzaz itz egingo diot, eta aren erantzunak ezagunda, gezna bidaliko dizut».
  4. Yonata’k, ba, bere aita Saul’i Dabid’en alde itz egin ta esan zion: «Ez bezayo eŕegek bere moŕoi Dabid’i okeŕik egin; ezertan ez bait-dizu uts egin, ta aren yarduera oso onuratsua zaizu.
  5. Bere bizia galtzorian yaŕirik, pilistaŕa poŕokatu du, ta aren eskuz Yaube’k Ixrael osoari yareikuntza aundia ekaŕi dio. Zeroŕek ikusi duzu, ta pozik gero. Zertarako, ba, utsik egin ez dizunaren odolaz ogendun biuŕtuko zera, zio gabe Dabid iľaz?
  6. Yonata’ren mintzoa adituta, Saul’ek zin au egin zun: «Ala Yainkoa! ez da iľa izango».
  7. Ordun Yonata'k Dabid’i deitu ta itz guziok yakiñerazi zizkion. Gero Yonata’k Dabid Saul’engana eraman zun; ta len bezela Dabid an gelditu zan Saul’en auŕean.

Dabid’en auŕka Saul beŕiro

  1. Guda piztu zan beŕiz, ta Dabid irten zan pilistaŕen auŕka buŕukatzeko, ta saŕaski aundia burutu zun ayetan, ta iges egiñerazi.
  2. Saul, Yaube’rengandiko ats gaiztoak aŕtua, bere etxearen erdian eserita zegon, aiztaga eskuan zeukalarik, ta Dabid’ ek kitara yotzen zion.
  3. Saul’ek ormari Dabid aiztagaz yosi nai izan zion; baña Dabid sayestu zan, eta aiztagak orma yo zun; ta Dabid itzuri ta gau artan igesi yoan zan.
  4. Saul’ek geznariak bidali zitun Dabid’en etxera, aren zai egonda gero goizean il zezaten. Baña Dabid’en emazte Mikol’ek yakiñerazi ta esan zion: «Gau ontan iges egin ezik, biaŕ iľa izango zera».
  5. Mikol’ek artan Dabid leyo  batetik eratxi zun; ta Dabid igesi itzuri zan.
  6. Berealaxe Mikol’ek terapiñ bat aŕtu ta oean ezaŕirik burukotzat auntz-laŕu bat ipiñl zion, ta yazki batez estali zun. *
  7. Saul’ek Dabid atzeman beaŕez, geznariak bidali zitunean, Mikol’ek esan zien: «Gaxorik dago».
  8. Beŕiro Saul’ek geznariak igoŕi zitun Dabid ikustera, ziotselarik: «Ekaŕkidazute bere oean, il dezadan».
  9. Ta geznariok itzuli ziranean, ara! oean terapiña, ta terapiñaren burukolzat auntz-laŕua.
  10. Saul’ek Mikol’i esan zion: «Zergatik atzipetu nauzu oŕela, ta nere etsayari igesa eŕaztu diozu itzuri zedin?» Mikol’ek erantzun zion: «Utz nazazu yoaten; bestela ilko zaitut esan dit-eta».

Dabid Eŕaman

  1. Igeska, beraz, Dabid itzuri ta Eŕama’ra yoan zan Samuel’ engana, ta azaldu zion, Saul’ek berari egindako guzia. Ta Samuel’ekin bazteŕtu zan Naiot’a, ta an gelditu ziran.
  2. Beŕi au Saul’engana eldu zan oŕela: «Begira: Dabid Naiot’en da, Eŕama-aldean».
  3. Saul’ek geznariak bidali zitun Dabid atzemateko. An ikusi zuten igaŕle-sail bat igaŕka, ta ayekln Samuel zutik burutzat. Ta Yainkoaren atsa Saul’en geznariei gañera etoŕirik, ayek ere igaŕka asi ziran.
  4. Saul’ek ori yakitean, beste geznariak bidali zitun, ta ayek ere igaŕka asi ziran. Irugaŕenez Saul’ek geznariak bidali zitun, ta ayek ere igaŕka asi ziran.
  5. Ordun bera yoan zan Eŕama’ra; ta Soko’ko urtegi aundira eldu zanean, galde egin zun: «Non dira Samuel ta Dabid?» Ta erantzun zioten: «Oŕ Naiot’en, Eŕama-aldean».
  6. Beraz, Saul Naiot’a, Eŕama-aldera, yoan zan; ta Yainkoaren atsak aŕtua, igaŕka ziyoan Eŕama-aldeko Naiot’ era eldu zan arte. *
  7. Ta bere soñekoa erantzirik, besteak bezela igaŕka asi zan, egun ta gau oso artan erantzita zegolarik. Argatik diote: «Saul ere igaŕleetan ote, gero?»

20

Yonata beŕiro Dabid’en alde

  1. Ordun Dabid’ek Eŕama’ UU ko Naiot’etik iges eginda, Yenata’rengana yo ta esan zion: «Zer egin dut? Zein da nere ogena? Zertan uts egin diot zure aitari, bizia kendu nai dezaidan?»
  2. Yonata’k esan zion: «Iñola ere ez zera ilko. Nere aitak ez du ezer, aundi naiz txikirik egiten, niri auŕenik esan gabe. Zergatik isiľiko lidake ori? Ez du ori egingo».
  3. Dabid’ek ala ere zin egiñez esan zion: «Ba-daki zure aitak nireganako zure lera; ta agian esan du: «Ez beza orl Yonata’k yakin, mingaŕi litzayoke-ta». Bañan ala Yainkoa, ta ala zure bizia ere! egia da niregandik eriotzara uŕats bat ozta dala».
  4. Yonata’k Dabid’i erantzun zion: «Gogoak damaizukena egingo dizut».
  5. Ta Dabid’ek Yonata’ri esan zion: «Ots, biar il-beŕi dala-ta, eŕegerekin eseri beaŕ nuke bazkaritara. Utz nazazu yoaten, ta landan izkuturik nagoke irugaŕen eguneko aŕatseraño. *
  6. Zure aitak nitzaz galde ba’ legi, esayozu: «Dabid’ek yoranez eskatu zidan Betleen’a, bere irira, lenbaitlen yoaten uzteko, aren yatoŕikoek urte-opariak ditutela-ta.
  7. Saul’ek «ondo da» ba’dio, ez da zure moŕoi onentzat belduŕ izanenik; bañan aseŕetzen ba’da, yakizu gaitzerako erabakita dagola.
  8. Eŕuki zaitez, ba, zure moŕoi onetzaz, Yaube’ren aitoŕez zure moŕoi onekin elkaŕtu zeran ezkero. Ogendun ba’ nintz, ostera, zeroŕek il nazazu. Zergatik, ba, niñeramakezu zure aitarengana».
  9. Yonata’k erantzun zion: «Ez ezazu uste eret Nere aita, zuri buruz gaitzerako erabakita ba’nekus, zuri azaldu gabe ote-nengoke?»
  10. Dabid’ek Yonata’ri esan zion: «Gogoŕ zerbait zure aitak ba’lerantzuizu, nork yakiñeraziko lidake?»
  11. Yonata’k Dabid’i esan zion: «Ots, goazan landara». Ta biak landara yoan ziran.
  12. Ordun Yonata’k Dabid’i esan zion: «Yaube, Ixrael’en Yainkoa! Biar edo etzi, ordu ontan, nere aita ikeŕiko dut; eta arazoa Dabid’entzat ongi doala ezagunda berealaxe, yakiñerazi dizuken norbait igoŕtzen ez ba'dizut,
  13. zoŕozki baño zoŕozkiago Yonata Yaube’k ataŕatu beza! Nere aitak, beŕiz, kalte egin nai ba’lizu, yakiñeraziko dizut berebat, eta utziko zaitut pakez yoaten; Yaube nere aitarekin zegon bezela, zurekin egon dadin.
  14. Ez niri ukatu, gero, bizi naitekeño, Yaube’ren eŕukia; ta ni ildakoan,
  15. ez aldendu bein ere nere etxetik zure adeya, Dabid’en etsai guziak luŕ-gañetik Yaube’k erauzi ditukenean ere.
  16. Yonata elkaŕtu bait-da Dabid’en etxearekin. Yaube’k apen aŕ beza Dabid’en etsayen lepotik».
  17. Beŕiro Yonata’k Dabid’i atera zion oŕela egiteko ziñagintza, biot-biotzez maite bait-zun.
  18. Ta gañera Yonata’k esan zion: «Biar il-beŕia dugu, ta zure utsunea oaŕtuko dute.
  19. Ezel-aŕi ondora yetxi zaitez azkaŕ, ta itxoin etziraño lengo altxabean ostenik bazteŕtuta.
  20. Nik adoitzat iru gezi yauŕtiko ditut aruntz.
  21. Ta begira; nere mutiľa igoŕiko dut «oa geziaren biľa» ari esanez. «Or bai onuntzago duk gezia; aŕ ezak» mutiľari ba’niotsa, zu niregana etoŕi, pakea gaitzik gabe idoroko duzu-ta.
  22. Ala Yaube bizial Baña «gezia aruntzago duk» mutiľari ba’niotsa, andik alde egizu; Yaube’k yoanerazi zaitu-ta.
  23. Ta elkaŕi eman diogun itza dala-ta, bego Yaube bion artean betiko».
  24. Beraz, Dabid landan ostendu zan, ta il-beŕia elduta, eŕege eseri zan bazkaltzeko.
  25. Beti bezela, eŕege bere tokian yaŕi zan, orma ondoko aulkian; Yonata yaiki ta Abner eseri zan Saul’en aldamenean; Dabid’en tokia, beŕiz, utsik gelditu zan.
  26. Egun artan ez zun Saul' ek ezer esan, bere baitan baitzion: «Ustekaberen bat-edo; beaŕ ba-da loitua da, ta ez da garbitu».
  1. Biaramuneau, il-beŕiaren bigaŕeu egunean ere, Dabid’en tokia utsik zegon; ta Saul’ek bere seme Yonata’ri esan zion: «Zergatik ez da Yese’ren semea, ez atzo, ez gauŕ, bazkaltzera etoŕi?»
  2. Yonata’k erantzun zion: «Dabid’ek Betleen’a yoateko baimena eskatu zidan.
  3. Otoi esan zidanutz nazatu yoaten; sendiaren opariak ditugu irian, ta anayak yoateko agindu dit. Beraz, on ba’ deritzazu, utz nazazu yoaten, anaya ikustera. Oŕegatik ez da eŕegeren maira etoŕi».
  4. Ordun Yonata’ren auŕka aseŕeturik, Saul’ek esan zion: «Eme zitalaren semea; uste al-duzu, yakin gabe naizela, Yese’ren semea zeroŕen ta zure amaren lotsabiderako adiskide mami zaizula?
  5. Yese’ren semea luŕ-gañean bizi daitekeño. ez bait-zera zu, ezta zure eŕegetza ere sendotuko. Ointxe, beraz, igoŕazu aren biľa ta ekatzu niregana; il beaŕa da-ta».
  6. Yonata’k bere aita Saul’i yardetsi zion: «Zergatik da il beaŕa? Zer egin du?»
  7. Ordun Saul’ek aiztaga erabiľi zun ari saŕtzeko; ta Yonata’k ezagun zun bere aita Dabid iltzeko erabakita zegola.
  8. Yonata, beraz, yaiki zan maitik aseŕe goritan, ta il beŕiaren bigaŕen egun artan ez zun azkuŕirik aŕtu, atsekabe bait-zun bere aitak Dabid beztu zulako.
  9. Biaramun goizean Yonata, Dabid’ekin erabakitako garayan, landara irten zan mutil koskoŕ batekin.
  10. Ta esan zion mutiľari: «Oa azkaŕ yauŕtiko ditudan gezien biľa. Mutikoak antxintxi egin ta Yonata’k gezia yauŕti zun ua baño aruntzago.
  11. Yonata’k yauŕtitako geziaren tokira mutikoa eldu zanean, Yonata’k ots egin zion atzetik, esanez: «Ez al-dituk geziak i baño aruntzago?»
  12. Beŕiro Yonata’k mutikoari ots egin zion: «Azkaŕ! arin! ez gelditu». Yonata’ren mutiltxoa, geziak bilduta bere nagusiarengana itzuli zan,
  13. zertan ari zanik yakiteke; Yonata’k eta Dabid’ek bakaŕik arazoa zezaguten.
  14. Yonata’k bere iskiľuak mutiľari eman zizkion, esanez: «Oa, eramatzik irira».
  15. Mutikoa yoan zanean, Dabid aŕkaitz ondotik soŕtu zan, ta luŕeraño auzpezturik, Yonata’ri irutan guŕ egin zion: Ta elkaŕ laztandurik, biek negaŕ zegiten, batez ere Dabid’ek.
  16. Yonata’k esan zion Dabid’i: «Zoaz narerik, Yaube’ren izenez biok elkaŕi zin au egin genion ezkero: Bego Yaube beti nire ta zure artean, nire aziaren ta zurearen artean».
  17. Dabid yaiki ta yoan zan; ta Yonata saŕtu zan irira.

21

Dabid eta Aimelek

  1. Dabid Nob’a yoan zan, Aimelek apaizarengana; ta Aimelek’ek Dabid’en etoŕeraz aŕituta esan zion: «Zer, ba? bakaŕik etoŕi al-zera? iñor ez al-da zurekin?»
  2. Dabid’ek Aimelek apaizari yardetsi ta esan zion: «Eŕegek arazo bat egotzi ta esan dit: Ez beza iñork igeŕi zertara ta zertzaz bidaltzen zaitudan; ta mutiľak ditut toki baterako deituak.
  3. Ta orain zer duzu eskuaŕ? Bost ogi-edo, auŕkitu daiteken edozer iguzu, aŕen».
  4. Apaizak Dabid’i erantzun zion ta esan: «Ez dut eskuaŕ aŕunteko ogirik, yaurogia bakaŕik dut. Mutiľak emakumerekiko bederen garbirik al-dira?»*
  5. Dabid’ek apaizari erantzun ta esan zion: «Bai; erenegun irten nitzanetik ez dugu emakumeekin ezer izan, ta mutiľen soiñak ordun garbiak ziran; areago, beraz, orain, dakaŕgun bide aŕotzetik gabiltzan ezkero».
  6. Ordun apaizak yaurogia eman zion, beste ogirik an ez bait-zan, eŕebeŕiak yaŕtzeko Yaube’ren auŕeandik eskein-ogi bazteŕtuak baizik.
  7. Egun artan, Doeg zeritzan Saul’en moŕoyetako bat auŕkitzen zan Yaube’ren auŕean. Edometaŕa zan ta Saul’en artzaiburua.
  8. Dabid’ek Aimelek’i esan zion: «Aiztaga edo ezpata bat ez al-duzu emen uŕean? Ez ditut, nere ezpata ta iskiľuak ekaŕi, eŕegeren aglndua sostekoa izan bait-da».
  9. Apaizak erantzun zion: «Ela-aranean il zenun Goliat pilistaŕaren ezpata, epod-ostean oyalez estalita dago. Nai ezkero, eramazu; besterik emen ez bait-dago». Dabid’ek esan zion: «Ez da ori bezelakorik; idazu».
  10. Ta egun artan bertan yaikirik, Saul’engandik igesi Dabid auŕeratu, ta Get’eko eŕege Akis’engana yoan zan».
  11. Ta Akis’en moŕoyek zioten: «Ez al-da au Dabid, luŕaldeko eŕege? Ez da au, dantzan abesten ziotena:

Saul’ek miľa il ditu;

Dabid’ek amaŕ miľa?»


  1. Dabid, erausiok gogoan erabiľiaz, Get’eko eŕege Akis’i buruz belduŕtu zan biziki.
  2. Ta asi zan bere izkera pilistaŕen begietan mordoildurik ayen artean zoro-antzo ibiltzen, ate-oŕietan maŕak egiñez, aduŕa bizaŕetik zeriola.
  3. Ordun Akis’ek bere moŕoyei esan zien: «Ba-dakusazute; gizon ori burutik egiña da. Zergatik auŕkeztu didazute?
  4. Zoroen beaŕean ote-naiz, nere auŕean zorakeriak egitera ori dakaŕtzutentzat? Nere etxera saŕtzekoa ote-zan ori?»

22

Odolan’go aŕpea

  1. Dabid andik irtenda, uu Odolan’go aŕpera bazteŕtu zan. Ori entzunda, aren anayak eta aren aitaren etxeko guziak yatxi ziran arengana. *
  1. Laztuta, zoŕetan ta tikaz bizi ziran guziak bildu zitzazkien; ta burutzat yaŕtzen zitzayela, lareun bat gizon berekin zitun.
  2. Andik Mispa’ra yoan zan, ta Moab’eko eŕegeri esan zion: «Otoi! Yaube’k zer dagidan ikusi arte, utz-izkidazu nere aita-amak zuekin egoten».
  3. Ta eraman zitun Moab’ eko eŕegerengana, ta Dabid gazteluan egon zan aldi guzian, ayek eŕegerekin bizi izan ziran.
  4. Gad igaŕleak Dabid’i esan zion: «Ez egon gazteluan; zoaz ta itzuli Yuda’ko luŕaldera». Beraz Dabid andik soŕtu ta yoan zan Aret-oyanera.

Nob’eko apalzak

  1. Saul’ek aditu zun, Dabid eta zeŕaizkionak azaldu ziraia. Saul ordun Gabaa’n bizi zan, ta Eŕama’ko oyanean bere aiztaga eskuan ta moŕoi guziak auŕean zutik zeuzkalarik,
  1. bere menpeko ayei esan zien: «Entzun; benyamindaŕok: Yese’ren semeak soro ta mastiak emango al dizkizute? Guziok miľaburu ta eunburu yaŕiko ote-zaituz?
  2. Izan ere, guziok nire auŕka elkaŕtu omen-zerate: batek ere ez dit azaldu, nere semea Yese’ ren semearekin itunduta dagola; zuetako iñor ere ez zait eŕuki izan; iñork ere ez dit yakiñerazi, nere semeak nere moŕoya axatu zula, nere kalterako maŕoetan ari dadin, gauŕ ari danez».
  3. Saul’en otseinburu zan Doeg edometaŕak erantzun ta esan zion: «Yese’ren semea ikusi dut, Aitob’en seme Aimelek’engana Nob’a etoŕtzen.
  4. Aimelek’ek, arentzat Yaube’rengana galdeka yotakoan, biderakoa ta Goliat pilistaŕaren ezpata eman zizkion».
  5. Ordun eŕegek deitzaľeak igoŕiz Aitob’en seme Aimelek, eta Nob’en ziran aren aitaren etxeko apaiz guziak eratoŕi zitun;
  6. ta guziak eŕegeri auŕkeztu zitzazkionean, Saul’ek esan zun: «Entzun, Aitob’en seme oŕek». «Ona emen ni, ene yauna» erantzun zion.
  7. Ta Saul’ek esan zion: «Zergatik elkaŕtu zerate nere auŕka zu ta Yese’ren semea; ta ogi ta ezpata eman dizkiozu, ta Yaube’ri arentzat galde egin diozu, nere kalterako yaŕki ta maŕoetan ari dadin, gauŕ ari danez?
  8. Aimelek’ek eŕegeri yardetsi ta esan zion: «Nor duzu zure moŕoyetan Dabid bezain kirmen, eŕegeren sui, zure esaneko ta zure etxean ospetsu?
  9. Gauŕkoa ote-da Yaube’ri arentzat egin diodan lenbiziko galdea? Ez noski. Ez beza eŕegek bere moŕoi onetzaz, ezta nere etxeko iñortzaz oŕelakorik uste izan; arazo onetzaz zure moŕoi onek txiki edo aundirik ezer ere ez bait-zekin».
  10. Eŕegek esan zion: «Iľak izango zerate, bai zu, baita zure aitaren etxeko guziak ere».
  11. Ta auŕez zutik zitun bere zaitzaľeei eŕegek esan zien: «Biuŕtu ta Yaube’ren apaizok il itzazute; orien eskua Dabid’ ekin bait-dabil, ta aren igesa zekitelarik, ez didate adirazi». Ez zuten, ordea, eŕegeren zaitzaľe ayek, Yaube’ren apaizak iltzeko, eskua yaso nai izan.
  12. Ta eŕegek Doeg’i esan zion: «Biuŕ zaitez zu ta yauzi apaizen gañera». Ta Doeg edometaŕak, biuŕtu ta apaizen gañera yauzirik, liñozko epoda zekaŕten larogei ta bost gizon il zitun.
  13. Nob, apaiz-iria ere, Saul’ ek ezpataz yo zun: eta gizon ta emakumeak, ume ta iñutauŕak, idi, asto ta ardiak ere ezpataz saŕaskitu zitun.
  14. Aitob’en seme Aimelek’ en seme bat bakaŕik, Abiatar zeritzana, itzuri, ta Dabid’engana igesi yoan zan,
  15. ta yakiñerazi zion Saul’ ek burututako Yaube’ren apaizen saŕaskia.
  16. Dabid’ek Abiatar’i esan zion: «Doeg edometaŕa egun artan an zala yakin nunetik etsita ba-nengon Saul’i esango ziola. Ni naiz zure aitaren etxeko guzien eriotzaz ogenduna.
  17. Egon nirekin; ez belduŕ izan. Nere biziaren etsaya ta zurearena berbera da; nere aldean yagongo zera.

23

Dabid Keila’n

  1. Dabid’i gezna au ekaŕi zioten: «Begira; pilistaŕak Keila eraso ta laŕañak ostutzen ari dira».
  2. Dabid’ek Yaube’ri galde egin zion: «Yoan beaŕ ote-dut pilistaŕak yotzera?»Ta Yaube’k esan zion: «Zoaz, pilistaŕak yo ta Keila yaregizu». *
  3. Baña Dabid’en gizonek esan zioten: «Oaŕ zaitez Yuda’n belduŕ gerala; zenbat belduŕago, beraz, pilistaŕen auŕka Keila’ra yoateko!»
  4. Beŕiro Dabid’ek Yeube’ rengana yo zun galdeka: ta Yaube’k erantzun ta esan zion: «Ots! yetxi zaitez Keila’ra; pilistaŕak eskuratuko dizkizut-eta». *
  5. Dabid, beraz, yoan zan bere gizonekin, ta pilistaŕekin buŕukaturik, artaldeak kendu zizkien, ta yo zitun gogoŕki, Keila’ko egoiliaŕak oŕela yagonaz.
  6. Oŕ ba; Aimelek’en seme Abiatar’ek Keila’ra Dabid’en eske iges egin zunean epoda, berekin ekaŕi zun.
  7. Ta Dabid Keila’ra yoana zala Saul’i yakiñerazi ziotenean, esan zun: «Yaube’k dakaŕkit eskuetara; itxirik bait-dago; ate ta atagak ditun irira saŕtu bait-da».
  8. Ta eŕi osoa bildu zun gudarako, Dabid eta aren gizonak ertsibeaŕez, Keila’ra yeisteko.
  9. Dabid’ek Saul aren auŕka isiľik zerbait gertutzen ari zala, yakin zunean, Abiatar apaizari esan zion: «Ekatzu epoda».
  10. Ta Yaube’ri: «Yaube, Ixrael’en Yainkoa! Zure moŕoi onek entzun du, Keila’ra etoŕtzeko ta iria niregatik abaŕikatzeko dana gertutzen ari dala Saul.
  11. Keila’ŕek aren eskuetara eratoŕiko ote-naute? Saul yetxiko ote-da, zure moŕoi onek entzun dunez? Yaube, Ixrael’ en Yainko-oŕek! Yakiñeraziozu, otoi, zure moŕoi oni!» Yaube’k erantzun zion: «Bai, yetxiko».
  1. Ta Dabid’ek esan zion: «Keila’ŕek Saul'en eskuetara ni ta nere gizonak ote-garatozke?» Yaube’k erantzun zion: «Zaratozke, bai».
  2. Ordun Dabid eta aren gizonak, seireun bat gero, yaiki ta Keila’tik irtenda oŕ-arâ aldeŕai zebiltzan. Ta Saul’ek Dabid Keila’tik igesi yoan zala yakinda, arako ostera utzi zun.

Dabid Zip’eko basoan

  1. Dabid basoko aitzartera bazteŕtu eta, Zip’eko oyanean kokatu zan. Saul, aren usmoan zebiľan egun oro; bañan Yaube’k aren eskuetara gabe yagon zun Dabid.
  2. Dabid, bera iltzeko Saul irten zala yakinda, Zip-basoko oyanean gelditu zan.
  3. Ta Yonata, Saul’en semea yaiki zan, ta Dabid’engana arâturik, adorea Yaube’ren gomutaz piztu zion.
  4. «Ez belduŕ izan»zesayon«ez bait-zaitu nere aita Saul’en eskuak atzemango. Zu Ixrael’en gañean eŕege izango zera, ta ni zure uŕena. Nere aita Saul’ek ere ba-daki ori».
  5. Ta bien arteko elkaŕtasuna beŕitu ondoren, Dabid gelditu zan oyanean, ta Yonata berera itzuli zan.
  6. Zip’etaŕek Saul’engana Gabaa’raturik, esan zioten: «Ez al-dakizu Dabid gure artean dugula, oyaneko bazteŕ zakaŕenetan ostenduta, Yesimon’en egoaldeko Akila-muñoan?
  7. Yetxi, beraz orain, eŕege, oŕenbeste gura duzunez; ta gure gain eŕegeren eskuetara Dabid ekaŕtzea».
  8. Saul'ek esan zien: «Yaube’k onets zaitzatela, eŕuki zatzazkidatelako.
  9. Zoazte, ba, otoi: ernai ibiľi, ikeŕ, ikus nora ditun oñak, eta nork ikusi dun; oso maltzuŕa omen da-ta.
  10. Begira ta ikus itzazute ostentzeko ditun altxabe guziak, eta zearo ikusita, itzul zaitezte niregana, zuekin yetxi nadin. Luŕaldean baldin ba’da, biľatuko dut Yuda’ko gizon guziekin».
  11. Yaiki, beraz, ta Zip’a yoan ziran Saul baño lenago. Baña Dabid bere gizonekin ordun ordokian zan, Yesimon’en egoalderuntz.
  12. Saul soŕtu zan bere gizonekin Dabid’en biľa. Dabid, ori adituta, yetxi zan Maon-basoko aŕkaitzera, ta an gelditu zan. Saul’ek yakin zunean, Maon-basoraturik, Dabid esetsi zun.
  13. Saul mendiaren alde batetik ziyoan, eta Dabid bere gizonekin beste aldetik. Dabid leyatu zan Saul’engandik itzurtzeko; ta Saul’ek bere gizonekin ustai-antzez Dabid eta aren gizonak esi nai zitun ayetaz yabetzeko.
  14. Alako batean geznari bat Saul’engana eldu zan esanez: «Zatoz lenbaitlen; pilistaŕak luŕaldean saŕtu zazkigu-ta».
  15. Beraz Saul, Dabid an utzita, biuŕtu zan pilistaŕei buru ematera. Andik datoŕkio toki ari Sela-Amalekot izena.

24

Dabid En-Gadi’n

  1. Dabid, andik igota, EnuT" -Gadi’ko makeŕetan gelditu zan.
  2. Ta Saul’i pilistaŕetatik itzuli zanean, beŕi au eidu zitzayon: «Begira; Dabid En-Gadi-basoan dago».
  3. Saul, aukerako iru miľa gizon Ixrael guzitik aŕtuta, Dabid’en ta aren gizonen biľa yoan zan, basauntz-aŕkaitzak ere arakatuz.
  4. Ta bideko saroi batzuetara eldurik, ondoko aŕpe batera bazteŕtu zan geŕikoa lasatu eta baŕena ustutzeko.
  5. Dabid ta aren gizonak aŕpe artako zokoetan zeuden. Gizon ayek Dabid’i esan zioten: «Ara Yaube’k iragaŕitako eguna, esan zizunean: Nik eskura damaizuket zure etsaya, on deritzakezuna egin dezayozun». Ta yaikirik, Saul’en longañeko ertza isiľik ebaki zun.
  6. Bereala Dabid’i biotza dankaba asi zitzayon, ordea, Saul’i longañeko ertza ebaki ziolako.
  7. Ta bere gizonei esan zien: «Ez nazala Yaube’k utzi, oŕelakorik egiteko eskua ezaŕtzen nere yauna ta Aren gantzutua danari!»
  8. Dabid’en itzok aren gizonen aseŕea autsi zuten; ta ez zien utzi Saul’en auŕka yaŕkitzen. Saul’ek aŕpetik irtenda, bere bidea aŕtu zun.
  9. Ordun Dabid’ek aŕpetik Saul’i ots egin ta esan zion: «Ene eŕege yauna». Saul’ek atzera begira zun; ta Dabid, auŕpegia luŕeratuz, makuŕtu zitzayon.
  10. Ta Dabid’ek Saul’i esan zion: «Zergatik siñesten diezu: «Dabid zure kaltetan dabil» darasatenei?
  11. Oŕa oraintsu ikusi dute zeŕoren begiak, nere eskuan Yaube’k aŕpean emana izan zerala. «II ezazu» zesaidaten; ta nik erantzun diet: «Iñola ere ez dut nere eskua nere yaunaren auŕka yasoko, Yaube’ren gantzutua bait-da».
  12. Begira, ezperen, ene aita: begira nere eskuan zure longañaren ertza. Longañaren ertza ebakltzean il ez zaitudan ezkero, ezaguzu ta zaude etsita, ez dala nere aldetik asmo okeŕ ta biuŕirik, eta ez dizudala ezertan utsik egin. Zu, beŕiz, bizia niri kendu beaŕez zabiltza.
  13. Bego Yaube bion artean ebazle; bego Aren gain zuregandik nere apena. Nere eskua, beŕiz, ez da zure auŕka yaikiko.
  14. «Gaiztakeria gaiztoengandik» dio esaera zaŕak. Ez da nere eskua zure auŕka yaikiko.
  15. Noren auŕka irtena zaitut, Ixraei’en eŕege? Nor esesten zatoz? Zakuŕ il bat; kukuso bat.
  16. Bego Yaube ebazle, bien artean ebazteko: ikus ta ikeŕ beza nere auzia; ta bere epayez zure eskutik yagon naza».
  17. Itzok Saul’i Dabid’ek esanda bereala, Saul’ek esan zion: «Zure mintzoa ote-dut au, ene seme Dabid?» Ta maŕaskaz negaŕ eginda,
  18. Dabid’i esan zion: «Ni baño zuzenago zera; zuk niri on eginda, nik gaitz zuri egiñez ordaindu bait-dizut.
  19. Nireganako zintzo zeniardula, gaur berton erakutsi duzu; Yaube’k zure eskuan utzi ba-nau ere, zuk ez nauzu il-ta.
  20. Nork, ba, bere arerioa upaturik, nasai yoaten uzten dio? Ordain on bemaizu Yaube’k gauŕ egin didazunarengatik.
  21. Ta orain begira; ba-dakit eŕege izango zerala, ta eŕegetza zure eskuan iraunkoŕa izango dala.
  22. Zin egidazu, beraz, orain, ez duzula nere ondoren nere azia itoko, ezta nere izena aitaren etxetik itzaliko».
  23. Dabid’ek zin egin zion. Ta Saul itzuli zan berera; Dabid, beŕiz, ta aren gizonak aŕkaitzetara igo ziran.

25

Dabid eta Nabal

  1. Samuel il zan; ta Ixrael osoa bildu zan aren iľetarako, ta Eŕama’n, bere etxean, eortzi zuten. Ordun Dabid irten ta yetxi zan Paran-basora.
  2. Oŕ ba, bere on-ibaŕak Karmel’en zeuzkan gizon bat Maon-basoan zan, aberats okitua, iru miľa ardi ta miľa auntzen yabea; ta ardi-mozketarako Karmel’en auŕkltzen zan.
  3. Aren izena, Nabal zan, ta aren emaztearena, Abigail. Emaztea sen aundiko ta lazo edeŕekoa zan; senaŕa, beŕiz, zakaŕ ta maltzuŕa, Kaleb’en yatoŕikoa.
  4. Dabid’ek, Nabal bere artaldea mozten ari zala adituta,
  5. amaŕ mutil igoŕi zizkion, ziotselarik: «Igo Karmel’a, ta Nabal’engana yoanik, aguŕ egiozute niketz.
  6. Ta onela itz egingo diozute: «Urte askotarako! Gentza zuri, gentza zure etxeari, ta gentza dagokizun guziari!
  7. Entzun dut orain moztaľeak oŕ dituzula. Oŕ ba, zure artzayak gurekin egon dira, ta Karmel’en izan ditugun aldi osoan ez diegu atsekaberik eman, ta ez zaye ardi bat ere peitu.
  8. Galde egiezu zure moŕoyei, ta aitoŕtuko dizute. Orain, beraz, zure yopuoi adibera azaldu zakizkigu. Egun onean gatoz; iguzu, otoi, zure yopuonzat eta zure seme Dabid’entzat, zure eskuak lidorokena».
  9. Dabid’en mutiľak yoan ziran Nabai’engana, ta Dabid’ en ordez itzok ari esandakoan, isiľi ziran.
  10. Baña Nabal’ek Dabid’en mutiľei yardetsi ta esan zien: «Nor da Dabid? nor da Yese’ ren semea? Ba-dira gauŕ beren nagusiengandik sayestuta dabiltzan yopuak ugari.
  11. Ta nik nere ogia, nere ura ta nere moztaľeentzat gertu dudan arakeya aŕtu ta eman dezazkiedala, nongo diran ez dakidan gizonei?»
  12. Dabid’en mutiľak, beren bidea atzeruntz aŕturik, itzuli ziran; ta Dabid’engana ezkero, izketa guziok yakiñerazi zizkioten.
  13. Ta Dabid’ek bere gizonei esan zien: «Bakoitzak bere ezpata geŕikatu beza!» Ta bakoitzak bere ezpata geŕikatu zun; Dabid’ek ere berea. Lareun bat gizon Dabid’ekin igo ziran, ta beŕeun gelditu ziran orni-zai.

Dabid eta Abigail

  1. Nabal’en moŕoyetako batek gertatutakoen beŕia aren emazte Abigail’i eraman zion, esanez: «Begira: Dabid’ek geznariak bidali ditu basotik, gure nagusiari aguŕ egiteko, ta nagusiak zakaŕik igoŕi ditu.
  2. On-onak ziran, oŕatiño, laŕean ayekin egon geran aldi osoan, eta ez digute atsekaberik eman, ta ez zaigu iñoiz ezertxorik peitu.
  3. Egunez ta gauez gure babesa izan dira, ayekin ardiak laŕatzen ari izan geraño.
  4. Ba-dakizu, beraz; begira zer dagikezun; ondikoa leŕ egiteko bait-da gure nagusiaren ta aren etxe osoaren auŕka; Belial-kume bat bait-da; iñor ezin mintzo daiteke arekin».
  5. Abigail, beraz, leyatuta, beŕeun ogi, bi zaragi ardo, bost ari eŕe, ale-eŕezko bost sea, eun mâts-opil, ta beŕeun pikogi aŕtu, ta astoei bizkaŕeratu zizkielarik, bere gazteai esan zien: *
  6. «Auŕea aŕ ezaidazute, ta ni zuen ondoren noake». Bere senaŕ Nabal’i ostera, ez zion ezer esan.
  7. Mendiko zirkuetan baŕna astoz yeixten zanean, ara, Dabid bere gizonekin auŕez zetoŕkion. Abigail arengana auŕeratu zan.
  8. Dabid’ek zion: Alpeŕik zaitu ditu gizon oŕek basoan ditun on guziak; arenetakorik ezertxo ere ez zayo peitu; berak, beŕiz, on-ordain, gaitza biuŕtzen dit.
  9. Gogoŕ baño gogoŕago yo bitza Yaube’k Dabid’en etsayak. Ez dut egun argi-uŕatzeraño irauten utziko Nabal’ enetakorik ezer, ormara pix egiten dutenetakoa ba’litz ere».
  10. Dabid ikusita berealaxe, Abigail yetxi zan astotik azkaŕ, ta Dabid’en auŕean makuŕtuz luŕeruntz auzpeztu zitzayon.
  11. Ta aren oñetara eroririk, esan zion: «Ene yauna! nere gain ogena, nere gain! Ziľegi bekio zure mirabe oni, zure belaŕitan mintzo egitea: entzun nere itzak!
  12. Ez bezayo nere yaunak Nabal Baal-kume oŕi yaramonik egin; izenez Nabal dan bezela, izanez ere nabal (edo eroa) da-ta. Zure mirabe onek ez ditu ikusi, nere yaun oŕek bidali dituzun mutiľak.
  13. Orain ba, ene yauna, Yaube’rengatik eta zure biziarengatik! Yaube’k odol-ixurtzea eragotzi ta eskua eutsi dizun ezkero, zure etsayak eta nere yaunari gaitza opa diotenak izan beitez Nabal bezelakoak.
  14. Ta orain, nere yaunari mirabe onek dakaŕkion opari au emayezu nere yaunarekin dabiltzan mutiľei.
  15. Ta asketsi, otoi zure mirabe onen ogena; Yaube’k nere yaunaren etxea iraunbeaŕez yaŕiko du; nere yaunaren gudak Yaube’renak bait-dira, ta zure egunetan ez bait-zaizu okeŕik arkitu.
  1. Ta alpeŕik ari da, zu esetsi ta galtzeko asmotan yaiki dana; zure Yainko Yaube’ren magalpean bizi diranen sortan nere yaunaren bizia lotuta bait-dago; zure etsayen bizia, beŕiz, Aren abail-ugaleko erditik Ark yaurtia izango da.
  2. Oŕela Yaube’k zutzaz esan dun on guzia nere yaunari egindakoan, Ixrael’en gañean buru yaŕi zaitukenean,
  3. nere yauna uŕurik dagoke ixuritako odolaz edo bere eskuz aŕtutako apenaz kezka ta biotz-zimikorik gabe. Ordun, beraz, ene yauna, onez Yaube’k bete zaitukenean, oroi zaitez zure mirabe onetzaz».
  4. Dabid’ek Abigail’i esan zion: «Onetsia izan bedi Ixrael' en Yainko Yaube, niregana gauŕ eratoŕi zaituna!
  5. Onetsia zure sena, ta onetsia zu, odola ixurtzeko ta apena nere eskuz aŕtzeko etoŕtzea, gauŕ eragotzi didazun ori!
  6. Zuri kalte egitea eragotzi didan Ixrael’en Yainko Yaube’k bait-daki, nire biľa etoŕtzen leyatu ez ba’ziña, ormara pix-egiľerik ere Nabal i ez litzayokela egun-abaŕerako geldituko».
  7. Ta Abigail’ek zekaŕkiona aren eskutik aŕtuta, Dabid’ek esan zion; «Itzul, narerik, zure etxera. Entzun dut zure mintzoa, ta yaso dezakezu burua».
  8. Abigail Nabal’engana itzuli zanean, ara. Nabal’enean oŕits bat, eŕege-oŕits bat gero, ta artan Nabal mozkoŕ oso. Argatik Abigail’ek ez zion goizeraño itz askorik ez gutxirik yazoaz egin.
  9. Goizean, ardotik Nabal itzaŕi ondoren, emazteak dana azaldu zionean, biotza baŕnean il zitzayon ta aŕi bat bezela gelditu zan.
  10. Ta amaŕ egunen buruan Yaube’k yota Nabal il zan.

Dabid’en ezkontzak

  1. Dabid’ek Nabal’en eriotza adituta esan zun: «Onetsia Yaube! Nabal’en nardakeriaz genun auzia, ebaki, ta bere moŕoi au gaitzera gabe yagon naulako. Nabal’en zitalkeria burugañera biuŕtu dio Yaube’k». Gero Dabidek Abigail’i geznariak bidali zizkion, bere emaztetzat aŕtzeko.
  1. Geznariek, Karmel’a Abigail’engana elduta, itz egin ta esan zioten: «Dabid’ek zuregana bidali gaitu bere emaztetzat aŕtzeko».
  2. Abigail yaiki zan, ta auŕpegia luŕeruntz makuŕturik, esan zun: «Ona emen zure mirabe au, nere yaunaren moŕoyei oiñak yopu-antzo ikuzteko».
  3. Abigail yaiki zan bereala, ta asto batean eserita Dabid’en geznariei bost neskakin yaŕai zitzayen, ta aren emaztea izan zan.
  4. Ainoan Yezrael’daŕa ere aŕtu zun Dabid’ek emaztetzat, eta biak izan zitun emazte.
  5. Saul’ek, beŕiz, bere alaba Mikol, Dabid’en emaztea, Lais’ en seme Palti Galin’daŕari eman zion.

26

Dabid’en auŕka Saul beŕiro

  1. Zip’etaŕek, Saul’en eske Gabaa’raturik, esan zioten: «Dabid Akila-muñoan duzu, Yesimon’en ekalderuntz ostenduta.
  2. Saul yaiki ta yoan zan Zip-basora Ixrael’en aututako iru miľa gizonekin Dabid’en biľa.
  3. Ta kapaŕdia Akila-muñoan yaŕi zun bide ondoan Yesimon’en auŕez. Dabid basoan zegon; ta aren auŕka basora Saul zetoŕela-ta,
  4. ikeŕleak igoŕirik, yakin zun Saul egitan etoŕia zala.
  5. Ta yaikirik, yoan zan Saul’ek bere kapaŕdia zeukan tokira; ta ikusi zun non zeuntzan Saul, eta Abner, aren gudalburua ta Ner’en semea. Saul’en egoitza espaŕu batean zan, ta aren baranoan eŕiaren kapaŕak.
  6. Ordun Dabid’ek, Aimelek etetaŕari, ta Abisai, Sarbi’ren seme ta Yoab’en anayari itz egin ta esan zien: «Nork yetxi nai du nirekin, Saul’en kapaŕdira?» Ta Abisai’k erantzun zion: «Ni yetxiko naiz zurekin».
  7. Dabid eta Abisai gauez kapaŕdira eldu ziranean, Saul espaŕuan lo zegon, ta aren buru-aldean aren aiztaga, luŕean azpitik saŕtuta, zutik. Abner ta eŕia aren baranoan zeuntzan.
  8. Ordun Abisai’k Dabid’i esan zion: «Yainkoak zure etsaya eskuratzen dizu gauŕ. Aiztagada batez luŕari yosiko diot oraintxe; ezta izango beste baten beaŕik.
  9. Baña Dabid’ek Abisai’ri esan zion: «Ez ezazu il. Iñork ezin dezake bere eskua, ogenik gabe, Yaube’ren gantzutuaren auŕka yaso.
  10. Ala Yaube! Izan ere, Yaube’k yoa, edo bere eguna elduta, edo gudan izan ezik, ez da ilko.
  11. Ez dezala utzi Yaube’k, ordea, eskua nik Yaube’ren gantzutuaren auŕka yaso dezadan! Ekaŕi, ordea, aiztaga ori, ta oeburuko ur-ontzia ere bai, ta goazan».
  12. Dabid’ek, beraz, aŕtu zitun Saul’en oeburuko aiztaga ta ur-ontzia, ta yoan ziran. Iñork ez zitun ikusi, iñor ez zan oaŕtu, ezta esnatu ere; Yaube’rengandikako lo-zomoŕoak aŕtuta guziak lo bait-zeuden.
  13. Dabid beste aldera igarota, mendi-gañean gelditu zan uŕuntxo, arte aundia bait-zan kapaŕditik araño.
  14. Andik Dabid’ek eŕiari ta Ner’en seme Abner’i oyuka esan zien: «Abner, ez al-didazu erantzungo?» Abner’ek erantzun ta esan zion: «Nor zera zu, eŕegeri oska etoŕtzeko?»
  15. Dabid’ek Abner’i esan zion: «Gizon ez al-zera? Nor zu bezelakorik Ixrael’en? Zergatik ez duzu, beraz, zure eŕege yauna zaitu? Eŕege iltzeaŕen eŕiko bat etoŕi da-ta.
  16. Ez da ona, egin duzuna. Ala Yaube! II beaŕak zerate, noski, zuen eŕege, Yaube’k gantzutua, zaitu ez duzuten ezkero. Begira ezperen non diran eŕegeren aiztaga ta aren oeburuko ur-ontzia».
  17. Saul’ek Dabid’en mintzoa ezagunda, esan zion: «Ez al-da ori zure mintzoa, ene seme Dabid?» Dabid’ek erantzun zion: «Bai, ene eŕege yauna; nere mintzoa».
  18. Ta yaŕairik esan zion: «Zergatik, yauna, esesten duzu zure moŕoi au? zein da nere ogena?
  19. Entzun orain, ene eŕege yauna, entzun zure moŕoi onen itzak. Yaube ba’da nire auŕka axatzen zaituna, oparien usaya eldu bekio; gizonak ba’dira beŕiz, Yaube’ren biraoak yo bitza; Yaube’ren yarauntsian bizi ez nadin, «zoaz yainko aŕotzak yaurestera» esanez, gauŕ yaurti bait-naute.
  20. Aŕen, beraz, ez bedi nere odola Yaube’ren auŕpegitik uŕun luŕean ixuri. Izan ere, epeŕ-eiztaria mendian bezela, kukuso baten biľa irten da eŕege».
  21. Saul’ek esan zion: «Ogen egin dut; itzul zaitez, ene seme Dabid; ez dizut iñoiz ere gaitzik egingo, nere bizia gauŕ zure begietan itzalgaŕi izan bait-da. Zoroki egin dut, ta okeŕ baño okeŕago nengon».
  22. Dabid’ek erantzun zion: «Oŕa, eŕegeren aiztaga; betoŕ mutil bat, eta yaso beza.
  23. Zuzen ta kirmena da Yaube; ta aintzat, bakoitzari ordain egokia bemaigu. Yaube’k nere eskuetan utzi gauŕ, ta nik ez dut Yaube’ren gantzutuaren auŕka nere eskua yaso nai izan.
  24. Ta ara, zure bizia gauŕ nere begietan gurena izan dan bezela, nere bizia ere Yaube’ren begietan gurena izango da, ta laŕialdi guzietatik Berak aterako nau».
  25. Saul’ek Dabid’i esan zion: «Onetsia zu, ene seme Dabid! Zure egitekoetan garai irtengo zera».
  26. Dabid’ek bere bidea aŕtu zun, ta Saul bere tokira itzuli zan.

27

Dabid pilistaŕen artean

  1. Dabid'ek bere baitan esan zun: «Noiz edo noiz Saul’en eskuz ilko naiz. Obe dut pilistaŕen luŕaldera bazteŕtzea, Saul’ek etsi dezan, ta Ixrael’go toki orotan nere biľa ez dabiľan.
  2. Oŕela itzuriko naiz aren eskutik» Beraz Dabid, yaiki, ta berekin zitun seireun gizonekin yoan zan Maok’en seme ta Get’eko eŕege Akis’engana.
  3. Dabid Get’en gelditu zan Akis’ekin, ta Dabid bezela, aren gizon ta etxekoak eta emazteak: Ainoan yezraeldaŕa, ta Abigail karmeldaŕa, Nabal’ en alarguna.
  4. Saul, Get’a Dabid igesi yoan zala entzunda ere, ez zan beŕiro aren biľa irten.
  5. Dabid’ek Akis’i esan zion: «Zure begietan zerbait ba’naiz, bemakit landako iri batean bizitzeko tokia, ta an nagoke. Zertarako legoke zurekin zure moŕoi au yaureŕiko iri nagusian?»
  6. Egun artan berean Akis’ek Sikeleg-iria eman zion. Argatik Sikeleg Yuda’ko eŕegena izan da gauŕdaño.
  1. Dabid’en egonaldia pilistaŕen landetan, urte bat eta lau iľabetekoa izan zan.
  2. Dabid’ek bere gizonekin Gesur’taŕen, Gertz’taŕen ta Amalek’etaŕen bazteŕaldetara osterak egiten zitun; eŕi oriek antziñeko aspalditik bizi bait-ziran Sur-aldetik Aigito’rañoko auŕkintzetan.
  3. Luŕalde ua Dabid’ek abaŕikatu zun giza-emakumerik bizirik uzteke; ta idi, asto, gamelu ta yazkiak aŕapatuta, Akis’engana itzultzen zan.
  4. Ta Akis’ek esan oi zion: «Gauŕko ostera nora egin duzute?» Ta Dabid’ek zerantzuyon; «Yuda’ko Negeb’a, Yeramel’daŕen Negeb’a, Ken’daŕen Negeb’a.
  5. Dabid’ek ez zun iñor, gizon edo emakume, Get’a eramateko, bizirik uzten: «bestela zionsalatuko giñuzkete». Oŕela ziardun Dabid’ek, eta au zan aren oikuntza pilistaŕen luŕaldean egon zan aldi osoan.
  6. Ta Akis pekorik gabe zegon Dabid’i buruz, bere baitan ziolarik: «Ixrael bere eŕia iguin du, ta yopu izango zait beti».

28

Saul En-Dor’en

  1. Egun ayetan pilistaŕek beren gudagizonak Ixrael’i guda egiteko bildu zituten. Ta Akis’ek Dabid’i esan zion: «Yakizu, kapaŕdira zuk eta zure gizonek nlrekin etoŕi beaŕ duzutela».
  2. Dabid’ek Akis’i erantzun zion: «Ondo: ikusiko duzu zure moŕoyak dagikena». Ta Akis’ek Dabid’i: «Nere zaitzaľe yaŕiko zaitut betiko».
  3. Samuel iľa zan ordurako. Ixrael osoak deitoratuta, bere iri Eŕama’n eortzita zegon: ta Saul’ek sorgin ta aztiak luŕaldetik oildu zitun.
  4. Pilistaŕak bildu ziran, ta Sunam’a etoŕirik, an kapaŕdiratu ziran. Ordun Saul’ek Ixrael osoa bildu zun, ta kapaŕdia Gelboe’n yaŕi zuten.
  5. Pilistaŕen kapaŕdia ikusita, Saul belduŕtu zan ta biotza saŕakioz artegatu zitzayon.
  6. Saul’ek Yaube’rengana yo zun galdeka; baña Yaube’k ez zion ametsetan, ez urim’az, ezta igaŕleen aoz erantzun. *
  7. Ordun aren moŕoyei esan zien: «Emakume iľazti bat biľazute, arengana galdeka yoan nadin». Moŕoyek esan zioten: «En-Dor’en duzu emakume iľazti bat». *
  8. Bere soñekoa beste batekin aldatu ondoren, gizon birekin yoan zan Saul, eta emakumearengana gauez eldu ziran. Ta Saul’ek esan zion: «Asma niretzat, eta eraikidazu esango dizudana».
  9. Emakumeak yardetsi zion: «Ba-dakizu Saul’ek egin duna: iľazti ta sorgiñak iraitzi ditu-ta. Zergatik, ba, xedeba ezaŕtzen didazu, ni iľerazteko?
  10. Baña Saul’ek zin egin zion Yaube’rengatik, esanez: «Ala Yaube! Ez zaizu onegatik gaitzik etoŕiko».
  11. Emakumeak esan zion: «Nor nai duzu nik zuri eraikitzea? Ta Saul’ek esan zion: «Samuel eraikidazu».
  12. Emakumeak, Samuel ikusita gaŕaxi zoli bat atera ta Saul’i esan zion: «Zergatik atzipetu nauzu? Saul zera zu-ta». *
  13. Eŕegek esan zion: «Ez izutu. Zer ikusi duzu?» Emakumeak Saul’i erantzun zion: «Yainkoren bat ikusi dut luŕetik yaikitzen».
  14. Saul’ek esan zion: «Nola du tankera?» Emakumeak erantzun zion: «Agure bat da longañez yantzia». Saul’ek igeŕi zun Samuel zala, ta auŕpegia luŕerantz makuŕturik guŕ egiu zion.
  15. Ta Samuel’ek Saul’i esan zion: «Zertarako artegatu nauzu, zuregana eraikirik?» Saul’ek erantzun zion: «Laŕi-laŕi nabil; pilistaŕek guda dagidate; ta Yainkoa aldendu zait, eta ez dit erantzun ez igaŕleen aoz, ezta ametsetan ere. Oŕezkero yo dut zuregana, zer egin beaŕ dudan yakiteko».
  16. Samuel’ek yardetsi zion: «Zergatik zatozkit galdeka. Yaube zuregandik aldendu ta zure aitzikoaren alde yaŕi dan ezkero?
  17. Yaube’k egin bait-dio nere aoz esan zuna: Yaube’k zure eskutik eŕegetza idoki ta zure lagun Dabid’i eman dio.
  18. Yaube’ren mintzoa aditu beaŕen, Aren aseŕe goria Amalek’i yasanerazi ez zenion ezkero, ori egiten dizu Yaube’k egun ontan.
  19. Ta zurekin batera Ixrael ere pilistaŕen eskuetan Yaube’k yaŕiko du. Zu ta zure semeak nerekin izango zerate biar; ta Yaube’k Ixrael’en kapaŕdia pilistaŕen mendean utziko du».
  20. Berealaxe Saul luŕera erori zan luze-luze, Samuel’en itz auekaz saŕakioz beterik. Adorea peitu zitzayon, ta gau osoan ez zun ezer yan.
  21. Emakumea arengana saŕtu zan, ta Saul ain izututa ikusirik, esan zion: «Begira; zure mirabe au esanekoa izan zaizu; esan didazuna egiteagatik nere bizia galbidean ezaŕi dut.
  22. Egizu orain zuk ere, zure mirabe onek dasaizuna; otamen bat zuri ekaŕtzera noa; yan ezazu, aŕen, biderako indaŕa izan dezazun».
  23. Saul’ek uko egin ta csan zion: «Ez dut yango». Bañan aren moŕoyak eta ayekin emakumea isitu ziralarik, ayen esanari alki izan zitzayon, ta luŕetik yaikirik oean eseri zan.
  24. Emakumeak txal guri bat zeukan, ta berealaxe il zun; ta iriña aŕturik oretu ta otiľak eŕe zitun.
  25. Ta Saul’i ta aren moŕoyei auŕkeztu zizkiolarik, yan zuten, ta gero yaiki ta gau artan berean yoan ziran.

29

Dabid pilistaŕek asagotuta

  1. Pilisraŕek beren gudal-sail guziak Apek’en bildu zituten; ta ixraeldaŕek beren kapaŕdia Yezrael’go ituŕi-ondoan yaŕi zuten.
  2. Pilistaŕak beren agintariekin miľaka ta eunka ziyoazan; ta Dabid eta aren gizonak atzean Akis’ekin.
  3. Ta pilistaŕen agintariek esan zuten: «Zer nai dute emen ebertaŕok? Akis’ek pilistaŕen agintariei erantzun zien: «Dabid da ori, Ixrael’go eŕege Saul’ en moŕoya. Zenbait egun ta urte ezkero dago nirekin; ta nerera bazteŕtu zan egunetik gauŕdaño, ez diot akaŕkizunik auteman».
  4. Baña pilistaŕen agintariek Akis’i aseŕetuta esan zioten: «Atzera igoŕazu gizon ori; itzul bedi autu zenion tokira, ta ez bedi gurekin buŕukara yetxi, gure auŕka an biuŕ ez dadin. Nola, ezperen, iritsi lezake bere nagusiaren edeŕa, gizon auen lepotik izan ezik?
  5. Artzaz ez-ote zan dantzariek zeresten lelo au:

Saul’ek miľa il ditu;

Dabid’ek amaŕ miľa?


  1. Ordun Akis’ek Dabid’i deitu ta esan zion: «Ala Yaube! Zuzena zera zu, noski, ta begi onez kapaŕdian dakust nirekiko zure yardunbidea; niregana saŕtu ziñanetik gauŕdañokoan ez bait-dut zuregan akaŕkizunik idoro. Bañan ez zera agintarien gogarako.
  2. Itzul, beraz, ta zoaz narerik, pilistaŕen nagusiak mindu ez daitezan».
  3. Dabid’ek Akis’i esan zion: «Zer egin dut, eta zer idoro duzu zure moŕoi onengan, auŕkeztu nintzaizun egunetik gauŕdañokoan, nere eŕege yaunaren etsayen auŕka buŕukatzera yoan ez nadin?»
  4. Akis'ek Dabid’i erantzun ta esan zion: «Ba-dakit niri buruz Yainkoaren aingeru bat bezain ona izan zerana; baña pilistaŕen nagusiek diote: «Ez bedi gurekin gudara etoŕi».
  5. Yaiki zaitezte, beraz, goiz-goizetik zu ta zurekin etoŕi diranak; yaiki goizetik, eta argitzean yoan zaitezte».
  6. Dabid eta aren gizonak yaiki ziran gauez, goizetik irteteko, ta pilistaŕen luŕaldera itzultzeko, ta pilistaŕak igo ziran Yezrael’a.

30

Dabid eta Amalek’etaŕak

  1. Dabid bere gizonekin irugaŕen egunean Sikeleg’a eldu zan. Arestian amaleketaŕak, Negeb’en ta Sikeleg’en saŕtuta, Sikeleg yo ta eŕe ondoren,
  2. emakumeak eta an ziran guziak, txiki ta aundi atxiľo eramanez, yoan ziran beren bidetik. Ez zuten ala ere iñor il.
  3. Dabid eta aren gizonak irira eldu ziranean, ara, iria sutan eŕea, ta ango emazte ta seme-alabak atxiľo eramanak ziran.
  4. Dabid’ek eta arekin zan eŕiak oyuka negaŕ egin zuten, negaŕ egiteko albirik gabe gelditu arte.
  5. Atxiľo eramandakoen artean, Dabid’en emazte biak Ainoan yezraeldaŕa ta Abigail, Nabal karmeldaŕaren alarguna, ziran.
  6. Dabid laŕialdi goŕian zan; guzion biotzak beren seme-alabaengatik saminduta zeuden, eŕiak Dabid aŕikatu nai bait-zun. Baña Dabid’ek bere Yaube’rengandik indaŕa aŕtuta,
  7. Aimelek’en seme Abiatar apaizari esan zion: «Ekatzu epoda». Abiatar’ek epoda Dabid’i ekaŕi zion. *
  8. Ta Dabid’ek Yaube’ri galdetu zion: «Esetsi bear ote-dut lapuŕ-sail ori? iritsiko ote-ditut?» Yaube’k erantzun zion: «Esetsi, bai; atzemango dituzu, ta daramatena kenduko diezu».
  9. Beraz, Dabid eta arekin ziran seireun gizonak yoan ziran; ta Besor-eŕekara eldu ziranean, ornizayak an gelditu ziran;
  10. ta Dabid auŕera yoan zan lareun gizonekin; beste beŕeunak, Besor-eŕeka igarotzeko aunatuta, an gelditu bait-ziran.
  11. Dabid’ekin yoanek, gizon aigitoaŕ bat landan upatu ta Dabid’engana eraman zuten. Ogia eman zioten, ta ark yan zun; ura ere,
  12. ta pikogi-zeŕa bat eta mâtsumel mordo bi eman zizkioten. Yandakoan adorea biuŕ tu zitzayon; iru egun ta iru gau ezkero ogirik ta urik edateke bait-zegon.
  13. Dabid’ek esan zion: «Norena ta nongoa zaitugu?» Ark erantzun zion: «Mutil aigitoaŕa naiz ni, gizon amaleketaŕ baten yopu, ta, gaxorik bait-nengon, nagusiak bertan bera utzi nau iru egun dirala;
  14. aŕapakin-biľa yoanak bait-giñan Keret’etaŕen Negeb’a, Yuda’ra, ta Kaleb’en Negeb’a, ta Sikeleg eŕe egin dugu». *
  15. Dabid’ek esan zion: «Lapuŕ-sail oŕtara bai al naramakezu?» mutiľak erantzun zion: «Yainkoarengatik zin egidazu ilko ez nauzula, ezta nere nagusiaren eskuetan utziko ere; ta nik eramango zaitut lapuŕ-sail oŕtara».
  16. Ayetara eraman zunean, ara, luŕalde osoan baŕeyatuta zeuden, yan, edan ta dantzan egiten, pilistaŕen ta yudaŕen bazteŕetan yasotako aŕapakiñengatik.
  17. Dabid’ek abaŕikatu zitun goizabaŕetik biaramuneko aŕatsalderaño, ta ayetakorik ez zan bat ere itzuri, gameluz igesi yoandako lareun mutil baizik.
  18. Amaleketaŕek eramandako guzia, bere emazte biak baŕne, Dabid’ek yaregin zun.
  19. Ezer ez zan peitu; guzia, txiki ta aundi, mutil, neska ta aŕapakiñak oro, amaleketaŕek ostutako guzia, Dabid’ek aŕtu ta atzera eraman zun.
  20. Ta Dabid’ek ardi guziak bildu zitun, eta ayen auŕean abelgoŕiak yaŕirik, zekaztenek ala zioten: «Au da Dabid’en aŕapakintza».
  21. Dabid itzuli zan, aunoarengatik ezin yaŕai zitzazkiolarik, Besor-eŕekan gelditutako beŕeun gizonetara. Ayek ere Dabid’i ta arekin zetoŕen eŕiari bidera irten zitzazkien. Ta Dabid’ek ayetara uŕbiltzean aguŕ egin zien.
  22. Dabid’ekin yoandako gizonetan doloŕ ta zital guziak asi ziran esaten: «Oriei, gurekin etoŕi ez diran ezkero, yaso ditugun aŕapakiñetatik ez diegu ezer emango; aŕ bitza bakoitzak bere emaztea ta semeak bakaŕik, eta yoan bedi».
  23. Baña Dabid’ek esan zien: «Ez, ene anayok, ez egin oŕelakorik Yaube’k eman digunaz; Ua bait-da yagon gaituna ta gure auŕka etoŕitako lapuŕ-saiľa eskuratu diguna.
  24. Ez daitezala oŕelako itzak entzun. Buŕukara yoandakoen ta ornizaitzan gelditutakoen laiña berbera izan beaŕ da, ta orobat banatuko zaye».
  25. Ta egun artan erabaki ta gauŕdaño legetzat yaŕita dago Ixrael’en.
  26. Sikeleg’a itzulitakoan, Dabid’ek aŕapakin batzu Yuda’ko zâŕetan zitun adiskidiei bidali zizkien, esanez: «Ori zuentzako emaria, Yaube’ren etsayei aŕtutako aŕapakiñetatik bereizia».
  27. Oŕela, Bet-El’en, Negeb’ eko Eŕamot’en, Yeter’en,
  28. Aroer’en, Sepamot’en, Estamo’ren,
  29. Eŕakal’en, Yerameel’ daŕen ta Kin’daŕen irietan,
  30. Arama’n, Kor-Asan’en, Atak’en, Eboron’en,
  31. ta Dabid’ek bere gizonekin igarotako irietan bizi ziranei.

31

Saul’en poŕokaldia ta eriotza

  1. Pilistaŕek Ixrael’i guda egin zioten; ta ayen auŕean ixraeldaŕek iges egin ta bizia galdu zuten Gelboe-mendietan.
  2. Pilistaŕek Saul esestean, Yonata, Abinadab eta Melkisua, Saul’en semeak, il zituten.
  3. Ta buŕuka Saul’en gañera areagotu zan. Gezilariek ezagun zuten; ta Saul’ek, gezilariekiko saŕakioak aŕtuta,
  4. bere iskiľu-mutiľari esan zion «Atera zoŕotik ire ezpata, ta ezpataz yo nazak, gañera ez datozkidan erdaingabe oriek, eta iraindu ez nazaten». Mutiľak, oso belduŕtuta, ez zun nai izan. Ta Saul, bere ezpata aŕtuta, gañean etzan zan.
  5. Iskilu-mutiia ere Saul il zala ikusirik, bere ezpataren gañera yauzi ta il zan.
  6. Egun artan, beraz, Saul, aren iru semeak, aren iskiľu-mutiľa ta gizon guziak il ziran.
  7. Ixrael’go semeak igesi yoaten ta Saul iľa ikusirik, Yezrael-aranez ta Yordan’ez aindiko ixraeldaŕek ere, iriak utzita, iges egin zuten. Piľstaŕek, beŕiz, etoŕi ta ayetan yaŕi ziran bizi izateko.
  8. Biaramunean, iľak laŕutzeko irtendako pilistaŕek Saul ta aren iru semeak idoro zituten Gelboe-mendian zuŕun etzanak.
  9. Saul’i burua iñausi ta iskiľuak erantzi zizkioten, ta geznariak bidali zituten pilistaŕen bazteŕalde orotara, beren irudiñen etxeetan ta eŕian beŕia zabaltzera.
  10. Saul’en iskiľuak Astarte’ ren etxean ipiñi zituten, ta aren iľotza Bet-San’go aŕesitik esegi zuten.
  11. Pilistaŕek Saul’i egindakoa, Yabes-Galaad’etaŕek entzun zutenean,
  12. gizon kementsu guziak yaiki ziran; ta gau osoan ibiľi ondoren, Saul'en iľotza ta aren semeenak aŕesitik kenduta, Yabes-Galad'a itzulirik, an eŕe zituten. *
  13. Ta ayen ezuŕak aŕturik, Yabes’en eortzi zituten oyanean; ta zazpi egunez baru egin zuten.

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper