Olabideren Biblia

EŔUT

PDF-a ikusi

[Sarrera]

  1. Eŕut’en idazti au, aspaldiko yudaitaŕak lengoaren geigaŕi bezela ematen zuten. Ala nai izanez gero, beroŕen yaŕaipen bat bezela ere aŕtu liteke. Idazlea, nola nai ere, bat eta bera da: Samuel, noski.

Idazti au biltzerakoan, asmo egoki garbi auxe izan zun, noskiago: oitura onak indaŕtu; eta, gure auŕekoen zintzotasunetik ikasbide eraginkoŕak atera. Izan ere, Eŕut’ek gurasoentzako itzal aundia agertu zun.

  1. Bañan, besterik ere irakatsi nai izan zaigu. Dabid’en yatoŕia. Onen arbasoak Moab’etaŕak ziran; eta Yaube’k maitasun aundia agertu zun erbestetaŕentzat ere, ayetako bat geroko Eroslearen eŕo aukeratu zularik. Yaube’ren kutuna Ixrael zan; bañan, beste endakoak ere Arenak ziran.

Irutan banatu dezagun idaztiñoa:

1) Noemi’ren atzera-auŕerak.

2) Eŕut ezkontzeko Noemi’ren alegiñak.

3) Dabid’en aitagoikoak.

1

Eŕut eta Noemi

  1. Ebazleak buruzagi ziran egunetan, gosete bat luŕaldean soŕtu zalarik, Yuda’ko Bet-Leen’dik gizon bat bere emaztearekin ta seme birekin yoan zan Moab’eko landan bizitzera. *
  2. Gizonaren izena Elimelek zan, ta aren emaztearena Noemi; seme bienak, beŕiz, Maalon eta Kelion. Eparata’ŕak ziran, Yuda’ko Bet-Leen’daŕak, eta Moab'eko landetara elduta, an gelditu ziran.
  3. Elimelek il zan, ta Noemi, aren alarguna, seme biekin gelditu zan.
  4. Auek emaztetzat emakume moabetaŕak aŕtu zituten; bataren izena, Orpa; bestearena, Eŕut, ta amaŕ urtez an bizi ziran.
  5. Maalon ta Kelion ere il ziran; ta Noemi gelditu bere bi seme eta senaŕik gabe.
  6. Ordun bere eŕaiñekin yaiki ta berera itzuli zan Moab’eko landetatik; entzunda bait-zegon Yaube’k, bere eŕiaz eŕukituta, ari ogia eman ziola.
  7. Bere bizitokia utzirik, beraz, bidea aŕtu zun bere eŕain biekin Yuda-luŕaldera itzultzeko.
  8. Ta bere eŕain biei esan zien: «Zoazte zuek, itzul zaitezte bakoitzaren aranera. Adeibera bekizue Yaube, ildakoei ta niri zuek izan zatzazkiguten bezela.
  9. Bemaizue Yaube’k zuen senaŕen etxean atsedena idorotzea! Ta laztandu zitun. Ayek, beŕiz, oyuka ta negaŕez,
  10. esan zioten: «Zurekin goazke zure eŕira».
  11. Noemi’k esan zien: «Itzul zaitezte, ene alabaok; zertarako zoazkete nirekin? Senaŕ lekizkizueken semerik sabelean bai al-dut nik oraindik?
  12. Itzul zaitezte, ene alabaok; zoazte; zaŕegia bait-naiz senaŕ aŕtzeko. Ta gañera, olako usterik ba’nu, ta gau ontan senaŕ aŕtu ta semeak egingo ba’nitu ere,
  13. ayen zai ote-zeundekete senaŕ aŕtzeko? Ez, ene alabaok; ni zuek baño atsekabetuago naiz; Yaube’ren eskua nere gañean astundu da-ta».
  14. Beŕiro ayek oyuka asi ziran negaŕez; ta Orpa’k azken-muiña eman zion amagiaŕebari; Eŕut, ordea, Noemi’rekin gelditu zan.
  15. Ta Noemi’k esan zion: «Ara; zure aizpagiaŕeba bere eŕira ta yainkoengana doa. Itzul zaitez arekin».
  16. Eŕut’ek yardetsi zion: «Ez ekin, zu utzita, zuregandik ni aldentzea nairik. Edonora zoazken, ara noake ni ere; ta edonun bizi zaitezken, an biziko naiz ni ere. Zure eŕia nere eŕia da, eta, zure Yainkoa, nere Yainkoa.
  17. Edonun il zaitezken, antxe ilko naiz ni ere, eta, antxe eortziko naute. Ta zoŕotz bekit Yaube, eriotza izan ezik, beste edozerk elkaŕengandik bereizten ba’gaitu».
  18. Arekin yoateko oŕen isituta ikustean, Noemi isili zan.
  19. Bidea aŕturik, beraz, Bet-Leen’a eldu ziran biak. An saŕtu ziranean, iri osoa igitu zan ayei buruz, «Au al da Noemi» esaka.
  20. Ta berak ziotsen: «Ez nazazute Noemi deitu; Mara benazago deitu nazazute; Guzialdunak samiñez bete nau-ta.
  21. Aberats yoan nintzan, ta utsik naratoŕ Yaube’k. Zergatik deitu nauzute Noemi, Yaube nire auŕka aitoŕ egiten, ta Guzialduna ni atsekabetzen ari dan ezkero? «Oŕela Noemi ta Eŕut moabetaŕa, aren eŕaiña, Moab’eko landetatik itzuli ta biok Bet-Leen’a eldu ziran garagaŕ-biltzea asten zanean. *

2

Eŕut eta Booz

  1. Noemi’k ba-zun bere senaŕaren aldetik aide bat, gizon yatoŕ ta aberatsa gero, Elimelek’en sendikoa, ta Booz zeritzana.
  2. Eŕut moabetaŕak Noemi’ri esan zion: «Utz-idazu aloŕera, begiko niñukenaren ondotik garagaŕ-buruak biltzera yoaten». Ta Noemi’k ari: «Zoaz, ene alaba».
  3. Yoan zan ara, la itailarien ondotik ziyoan buruak biltzen. Alabeaŕik, aloŕ ua Booz’ena zan: Booz, beŕiz, Elimelek’en sendikoa.
  4. Ta ara, Bet-Leen’dik aloŕera etoŕita, Booz’ek itailariei esan zien: «Bego Yaube zuekin». Ta ayek erantzun zioten: «Berak onetsi zaitzala».
  5. Booz’ek itailarien buru zan bere moŕoyari esan zion: «Norena da neska ori?»
  6. Itailarien buru zan moŕoi ark erantzum zion: «Neska moabetaŕ bat da, Moab’eko landetatik Noemi’rekin etoŕia.
  7. Esan zidan: «Ziľegi bekit, aŕen, itailarien ondotik espalarteko yalkiñak biltzea», ta oŕ dabil zutik goiza ezkero; (ointxe bakaŕik apuŕ bateko eseri da etxean).
  8. Booz’ek Eŕut-i esan zion: «Entzun, ene alaba. Ez yoan beste aloŕ batera bilketarako; ez iñoratu emendik; emen egon nere mirabeekin.
  9. Begira itaiketa zein aloŕetan dan; eta, zoaz, ara ayekin. Moŕoyei agindu diet ikutu ez zaitzatela. Egaŕi izan ezkero, yo kantxiľetara, ta edazu moŕoyek ateratako uretik».
  10. Ordun Eŕut’ek auzpeztu ta luŕeruntz makuŕturik, esan zion: «Nola iritxi dut zure edeŕa, atzeŕitaŕa naizan aŕen, oŕenbeste adeibera azaldu zakizkidan?»
  11. Booz'ek erantzun ta esan zion: «Entzunda bait-dakit zure amagiaŕebari. senaŕa il zaizun ondoren, egin diozun guzia, ta nola aita-amak eta yayoteŕia utzita, lênik ez zenezagun eŕi ontara etoŕi zeran.
  12. Yaube’k ordaindu bezaizu egin duzuna: sari bete-betea bemaizu Ixrael’go Yainko Yaube’k, Aren egalpera babes-eske etoŕi zeran ezkero».
  13. Eŕut’ek esan zion: «Otoi, ene yauna! begi onez begira nazazu; suspeŕtu nauzu. ta biotzera itz egin diozu zure mirabe oni, zure mirabeetako iñor bezainbatekoa ez ba’naiz ere».
  14. Otorduan Booz’ek esan zion: «Urbildu onara: yan ogia, ta otamena bazian busti ezazu». Eŕut eseri zan itaiiarien ondoan; eman zioten yakia yan zun asetzeraño, ta geñezkoa berekin eramanez, *
  15. yaiki zan bilketarako. Booz’ek, beŕiz, bere moŕoyei agindu au egin zien: «Espalartekoa ere bildu beza: ta ez ezazute lotsarazi.
  16. Zuen espaletatik ere utzi itzazute yalkitzen buru batzu, berak bildu ditzan, ta ez ataŕatu».
  17. Aŕatseraño ibiľi zan aloŕean yalkiñak biltzen; ta bildua aleturik, epa bat garagaŕ gorabera zan. *
  18. Ta eramatera itzuli zan irira, ta amagiaŕebari erakutsi zion. Ase ezkero gelditu zitzayona ere atera ta auŕkeztu ta eman zion.
  19. Amagiaŕebak esan zion: «Gauŕ non ari izan zera biltzen? non lan egiten? Onets bedi kupitu zaizuna! Eŕut’ek norekin egon zan amagiaŕebari adirazi zion, esanez: «Booz deritzan gizonaren aloŕean ibiľi naiz gauŕ.»
  20. Noemi’k esan zion eŕaiñari: «Yaube’k onets beza; bere eŕukia ez bait-die biziei ezta iľei ere ukatu». Ta gañera esan zion: «Gizon ori aide dugu; gure goeletakoa.» *
  21. Eŕut moabetaŕak esan zion: «Esan dit gañera: bildu zakizkie nere mutilei, nere uzta guzia yaso duketen arte».
  22. Noemi’k esan zion eŕaiñari: «Ene alaba; on duzu aren mirabeekin yoatea, besteren aloŕean gaizki aŕtu ez zaitzaten».
  23. Gelditu zan, beraz, bilketarako, Booz’en mirabeekin garagaŕ ta gari-uztaren amayeraño, ta bere amagiaŕebarekin bizi zan.

3

Booz’en laŕañean

  1. Amagiaŕeba Noemi’k esan zion: «Zuretzako atseden-biľa nabil, ondo bizi zaitezan.
  2. Oŕ, ba, bere mirabeetan zaitun Booz ori ez al-dugu odolkide? Ara, gau ontan garagaŕ-aizaketa dute laŕañean.
  3. Ikuzi, gantzutu ta apainki yantzita yetxi zaitez laŕaiñera, berari agertzeke, ordea, yan-edaketa amaitu duken arte.
  4. Ta lotara doakenean, begira non datzan; gero zoaz ara, ta aren oin-aldetik estalkia yasorik, etzan zaitez zu ere an; ta berak esango dizu zer egin beaŕ duzun».
  5. Eŕut’ek erantzun zion: «Diostazun guzia egingo dut».
  6. Laŕañera yetxi zan, beraz, ta egin zun amagiaŕebak agindu zion guzia.
  7. Booz, yan ta edan ondoren, biotzeko pozez eultzi meta-ondora bazteŕtu zan lo egiteko; ta Eŕut isiľikan bertaratuta, aren oin-aldetik estalkia yasorik, antxe etzan zan.
  8. Gauerdian gizona agondu zan izututa; ta ara, emakume bat aren oñetan etzana.
  9. Booz’ek esan zion: «Nor zera zu?» Eŕut’ek erantzun zion: «Eŕut, zure mirabea, naiz ni. Eda ezazu zure estalkiaren egala zure mirabe onen gañean, goel zaitut-eta». *
  10. Booz’ek esan zion: Yaube’k onets zaitzala, ene alaba! Len baño areago ageri da orain zure zintzotasuna: mutil landeŕ edo aberatsen biľa ibiľi ez zera-ta. *
  11. Gauŕgero ez belduŕ izan, ene alaba. Esan dukezun guzia egingo dizut; nere eŕi ontan guziek bait-dakite, emakume zintzoa zerala.
  12. Goel nauzu, baiki; ni baño uŕkoago beste goel bat duzu, ordea.
  13. Geldi emen gau ontan; ta goiza eldutakoan beretzat aŕtzen ba’zaitu, edeŕki! aŕ zaitzala; aŕtzen ez ba’zaitu, beŕiz, nik aŕtuko zaitut, ala Yaube! Lo egizu orain goizeraño.
  14. Goizeraño, beraz, aren oñetan Eŕut'ek lo egin zun, ta iñork besteri antzemateko lain argitu baño len yaiki zan etxerako. Booz’ek esan zun: «Ez beza iñork yakin emakume ori laŕaiñera etoŕi danik». *
  15. Ta Eŕut’i esan zion: «Ekatzu soingañean duzun estalkia, ta eutsi ortik. Eŕut’ek eutsi zion, ta Booz’ek, sei izari garagaŕ artan ipiñirik, leporatu zion. Ordun Eŕut saŕtu zan irira.
  16. Amagiaŕebarengana orduko, Noemi’k esan zion: «Ene alaba, Zer egin duzu»? Eŕut’ek azaldu zion gizonak berari egindako guzia.
  17. Ta gañera esan zion: «Sei izari garagaŕ auek ere eman dizkit, esanez: «Ez zera amagiaŕebarengana esku utsik itzuliko».
  18. Noemi’k esan zion: «Egon emen, ene alaba, arazo au nola amaituko dan ezagun arte; bere itza gauŕ bertan bete arte ez da gizon ori atsedengo-ta».

4

Iriko atean

  1. Booz iriko atera yoan ta an eseri zan. Ta ara, Booz’ek aipatutako goela andik igarotzen. Booz’ek esan zion: «Zatoz, urlia, ta eseri emen». Gizona gelditu ta eseri zan. *
  2. Ordun Booz’ek, iriko zâŕetatik amaŕ gizon aŕturik, esan zion: «Eseri emen». Ta eseri ziran.
  3. Ta goelari esan zion: «Moab’etik itzulitako Noemi’k, salgai du gure anai Elimelek’ ena zan landako arloa.
  4. Ta nere baitan esan dut: Yakiñerazi beaŕ dizut, eta esan ere bai: Erosazu landa ori emen eserita dauden ta nere eŕiko zaŕen auŕean. Erosi nai ba’duzu, erosazu; erosi nai ez ba’ duzu, esaidazu, nik eros dezadan; zu bait-zera erosteko eskudun beñena, ta ni zure uŕena». Gizonak erantzun zion: «Erosiko dut».
  5. Ta Booz’ek esan zion: «Landa Noemi’ri erostean, Eŕut moabetaŕa, iľaren alarguna ere, emaztetzat aŕtu beaŕko duzu, iľaren izena aren oñordean pizteko».
  6. Goel’ek erantzun zion: «Ezin erosi dut oŕela, nere yarauntsia ausaz galdu nezake-ta. Erosi zuk zeroŕentzat, nik ezin erosi dut-eta. *
  7. Beñola Ixrael’en onelako eskualdi-aldaketan ituna sendotzeko yabeak bere oskia askatu ta aŕtzekodunari ematen zion; au zan Ixrael’en oŕelako aldaketaren aitoŕa.
  8. Beraz goelak «Erosi zuk zeroŕentzat» Booz’i esandakoan bere oskiak askatu zitun.
  9. Ta Booz’ek zaŕei ta eŕi osoari esan zion: «Aitoŕ zakizkidate gauŕdanik, nola Noemi’ ri erosi dizkiodan Elimelek’i ta Kelion ta Maalon’i zegozkienak oro.
  10. Ta gañera nola aŕtu dudan emaztetzat Eŕut moabetaŕa, iľaren izena aren oñordean pizteko, itzali ez dadin aren senidetartean ta aren iriko atean». *
  11. Atean ziran eŕiko seme ta zaŕ guziek esan zioten: «Aitoŕ gatzazkizu. Yaube’k egin dezala etxera saŕtzen zaizun emakume ori, Ixrael’go etxea eraiki zuten arako Eŕakel ta Lia bi ayen eduko; ta zerori Eparata’n altsu ta Bet-Leen’en izen aundiko izan zaitezela.
  12. Izan bedi zure etxea Tamar’ek Yuda’ri egin zion Pares’ena bezelakoa, neska oŕengandik Yaube’k damaizuken ondorengoekin!»
  13. Booz’ek, beraz, Eŕut aŕtu ta emazte izan zun. Ta arengana saŕtu zalarik, Eŕut’ek Yaube’ren laguntzaz seme bat soŕtu ta egin zion.
  14. Ta emakumeek Noemi’ri zesayoten: «Onets bedi Yaube! goelik gabe gelditzen ez bait-zaitu utzi! Aren izena aipagaŕi dagoke Ixrael’en.
  15. Berak biotza lorabeŕitu ta zaŕtzaroa irozoko dizu, maite zaitun ta zazpi seme baño obe zaizun zure eŕaiñak auŕ egin dion ezkero».
  16. Noemi, auŕa aŕtu ta altzoraturik, iñude izan zitzayon.
  17. Ta auzoko emakumeek zerasaten: «Seme bat yayo zan Noemi’rentzat», eta auŕari Obed izena ezaŕi zieten. Ua Dabid’en aita Yese’ren aita izan zan.
  18. Ona emen Pares’en ondorengoa: Pares’ek Esron soŕtu zun.
  19. Esron’ek Aram soŕtu zun; Aram’ek Aminadab soŕtu zun.
  20. Aminadab’ek Naason soŕtu zun; Naason’ek Salmon soŕtu zun.
  21. Salmon’ek Booz soŕtu zun; Booz’ek Obed soŕtu zun;
  22. Obed’ek Yese soŕtu zun; ta Yese’k Dabid soŕtu zun.

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus
  • Euskaltzaindia - Real Academia de la Lengua Vasca - Académie de la Langue Basque
  • Plaza Barria, 15. 48005 BILBO
  • +34 944 158 155
  • info@euskaltzaindia.eus
© 2015 Your Company. All Rights Reserved. Designed By JoomShaper