mutxurdin - OEH - Orotariko Euskal Hiztegia
goiburua
mutxurdin.
etimologikoa
Etim. De motz 'cunnus' y urdin 'cano'.
sense-1
1.
(V-arrig-oroz, L, B, BN, S; SP, VocBN , Dv, H),
mutzurdin (SP, H),
muxurdin (B),
motzurdin (SP, H),
motxurdin (H)
Ref.:
A (mutxurdin, muxurdin);
EI
70;
Satr CEEN
1969, 189
.
Solterona.
Othe da bada Laphurdin / hautan bezanbat mutzurdin? (c. 1780). BertsZB 125. Mutxurdin bat edo bi. Prot 70. Lau andre, hirur mutxurdin, bat alarguna. Elzb Po 206 (tbn. en Barb Sup 117 y Or Eus 111). Mutxurdin xaharrak zango sagarra gorderik dauka. JE Bur 35. Mutxurdiñai (solterona) etzaiete ikuturik egin bear. Ag G 296. Mutxurdin txaldan au muturtuko ezpazan. A Ardi 77. Kattalin mutxurdina. Zub 107. Ezkondu nahi, bainan / mutxurdin egoki. Etcham 184. Ittunik yagokan mutxurdin. Laux AB 54. Ez da iñorentzat maitagarri mutxurdin gelditzea. TAg Uzt 299. Mutxurdiña [sic] ospatsuak. Erkiag Arran 44. Mutxurdin bat donado batekin ezkontzen denean. Arti Tobera 278. Mutxurdina mutikokari. GAlm 1961, 60. Geldituko gira mutzurdin. Larz Iru 18. Hau, gaztena, mutxurdin hil beharra zen. Ardoy SFran 58. Mutxurdin direlakuak. Mattin 71. Hau zen andere mutxurdin sudur luxedun bat. Larre ArtzainE 177. En DFrec hay sendos ejs. de mutxurdin y muxurdin.
v. tbn. Lek EunD 26. Lf Murtuts 36 (44 mutzurdin). Xa Odol 273. Etchebarne 97.
Solterona.
Othe da bada Laphurdin / hautan bezanbat mutzurdin? (c. 1780). BertsZB 125. Mutxurdin bat edo bi. Prot 70. Lau andre, hirur mutxurdin, bat alarguna. Elzb Po 206 (tbn. en Barb Sup 117 y Or Eus 111). Mutxurdin xaharrak zango sagarra gorderik dauka. JE Bur 35. Mutxurdiñai (solterona) etzaiete ikuturik egin bear. Ag G 296. Mutxurdin txaldan au muturtuko ezpazan. A Ardi 77. Kattalin mutxurdina. Zub 107. Ezkondu nahi, bainan / mutxurdin egoki. Etcham 184. Ittunik yagokan mutxurdin. Laux AB 54. Ez da iñorentzat maitagarri mutxurdin gelditzea. TAg Uzt 299. Mutxurdiña [sic] ospatsuak. Erkiag Arran 44. Mutxurdin bat donado batekin ezkontzen denean. Arti Tobera 278. Mutxurdina mutikokari. GAlm 1961, 60. Geldituko gira mutzurdin. Larz Iru 18. Hau, gaztena, mutxurdin hil beharra zen. Ardoy SFran 58. Mutxurdin direlakuak. Mattin 71. Hau zen andere mutxurdin sudur luxedun bat. Larre ArtzainE 177. En DFrec hay sendos ejs. de mutxurdin y muxurdin.
v. tbn. Lek EunD 26. Lf Murtuts 36 (44 mutzurdin). Xa Odol 273. Etchebarne 97.
azpiadiera-1.1
"
Muchurdina, [...] También llaman así a la mujer de gesto avinagrado y hosco (Baztán)"
VocNav; cf.
tbn. s.v. mushurdiña: "(diminutivo cariñoso). Dícese de la mujer de rostro menudo y aviejado y expresión afable o tímida (Pamplona, Cuenca)".
sense-2
2.
(L-sar ap. A
).
Solterón.
Oi mundu gaixo huntan zenbat den mutzurdin! / [...] izan dadin Piarres edo den Kattalin. GH 1922, 164. Bizioz betetzen da gizon mutzurdina. Ib. 165.
Solterón.
Oi mundu gaixo huntan zenbat den mutzurdin! / [...] izan dadin Piarres edo den Kattalin. GH 1922, 164. Bizioz betetzen da gizon mutzurdina. Ib. 165.
sense-3
3.
(Dv→A, H, FauMar
78),
muxurdin (AN-gip ap. A
).
"Rouget, poisson de mer" Dv. "Pez rojizo parecido al pajel o cabra de mar, de hocico afilado" A. "Maragota, bodión, tordo de mar [...], (Labrus berggylta), [...] aihena, mutxurdiña " FauMar 78. "Barbeau de mer" Lf GAlm 1957, 33.
An Riberatik etorri berriak diran saldunek beren txabaluak, beren mutxurdiñak, beren brekak [...]. Amez Plat 93.
"Rouget, poisson de mer" Dv. "Pez rojizo parecido al pajel o cabra de mar, de hocico afilado" A. "Maragota, bodión, tordo de mar [...], (Labrus berggylta), [...] aihena, mutxurdiña " FauMar 78. "Barbeau de mer" Lf GAlm 1957, 33.
An Riberatik etorri berriak diran saldunek beren txabaluak, beren mutxurdiñak, beren brekak [...]. Amez Plat 93.
azpisarrera-1
ARROKAKO MUTXURDIN.
"Girelle verte, girelle paon (poiss.)" Lh.
azpisarrera-2
MUTXURDIN-LORE.
"Pied d'alouette (Delphinium consolida)" Zerb GH 1931, 226.
mutxurdin
-
mutxurdin....
-
Etim. De motz 'cunnus' y urdin 'cano'....
-
1. (V-arrig-oroz, L, B, BN, S; SP, VocBN...
-
" Muchurdina, [...] También llaman así...
-
2. (L-sar ap. A ). Solterón. Oi mundu g...
-
3. (Dv→A, H, FauMar 78), muxurdin (AN-...
-
ARROKAKO MUTXURDIN. "Girelle verte, gire...
-
MUTXURDIN-LORE. "Pied d'alouette (Delphi...
Egoitza
- B
- BIZKAIA
- Plaza Barria, 15.
48005 BILBO - +34 944 15 81 55
- info@euskaltzaindia.eus
Ikerketa Zentroa
- V
- LUIS VILLASANTE
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
Ordezkaritzak
- A
- ARABA
- Gaztelako atea, 54
01007 GASTEIZ - +34 945 23 36 48
- gasteizordez@euskaltzaindia.eus
- G
- GIPUZKOA
- Tolare baserria. Almortza bidea, 6
20018 DONOSTIA - +34 943 42 80 50
- donostiaordez@euskaltzaindia.eus
- N
- NAFARROA
- Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
31002 IRUÑEA - +34 948 22 34 71
- nafarroaordez@euskaltzaindia.eus
Elkartea
- I
- IPAR EUSKAL HERRIA
- Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
64100 BAIONA - +33 (0)559 25 64 26
- +33 (0)559 59 45 59
- baionaordez@euskaltzaindia.eus
