Orotariko Euskal Hiztegia

obligatu

obligatu.
(V-gip ap. Elexp Berg ; Lcc, SP, Urt II 211, Lar, VP 71v, , VocBN , Gèze 341, Dv, H), obligetu, obliatu.
Obligar; (intrans.) comprometerse. Tr. Documentado desde Leiçarraga; su uso desciende durante el s. XIX y es muy escaso en el XX. En DFrec hay 2 ejs. de obligatu.
Ezen emazte ezkondua, senharra bizi dueno obligatua da Legeaz. Rom 7, 2. Guzti-guztiok serbitzerako / nago ni obligadurik. Lazarraga A10, 1177v. Kristiñau fiel guztia / dago asko obligadurik / euten debozinoea. Bet 3. Ain obligaturik utzitzen gaituenean aren serbitzuan [...] enpleatzera. Ber Doc 160r. Konplitzeko obligatzen naizen gauza guztia. EZ Man II 66. Bere herriko erretorak herrian kofesatzera obliga ditzake. Harb 429. Gure othoitz guztien enzutera eta konplitzera obligatzen ezpada ere Iainkoa. Ax 459 (V 298). Ea [...] obligadu daben restituziñorik egiten. Cap 96. Botu sinple batez obligatu zela [...] bere gidari espiritualaren obeditzeko. SP Phil 249. Memoriaz ikastera obligatzen ez zaitualarikan ere. OA 26. Errezibitzen dugun gauzaren aithortzera obligatuak baitgara. ES 149. Obligatuko ere ditu guziak [...] ekhartzerat bestiaren karaktera. He Apoc 13, 16. Obligatuak bagare hunelakoekiñ solhas egitera. He Gudu 109. Lege berrian bearzen ta obligatzen gaituzten gauzak. Mb IArg I 325. Nola ni orretara obligatu izan naz, ta betiko? Cb Eg II 122. Pratika horiek batek ere eztüie obligatzen bekhatü mortalen ez benialen phenaren pian. Mercy 33. Zure intres egiazkoak obligatu behar zaitu berehala konbertitzerat. Brtc 172. Obligauta balego legez gure esanak egitera. Mg CO 104. Goseak obligaturik gari eske Ejiptora eta beraren mendera etorri ziran. Gco II 69. Obligatua dago jakitera zer sinistu bear duan. AA III 588. Obligatua ninteke haren bihurtzerat jabeari. Dh 231. Obligauta egoteko gu edozer gauza egitera. JJMg BasEsc 182. Erregelamenduko phonduetarik batek ere ez du obligatzen bekhatuaren penan. JesBih 408. Gurtzera burua zaitu obligatzen. Gy 172. Maitia, zuri erregutzera / biyotzak obligatzen nau. Bil 68n. Ontara obligatu nau / ni zuen faltsiyak. PE 70. Ausuntu orrek obligatu nau / bertso berriyak jartzeko. Tx B I 240. Ba ote dut nere burua obligatzeko obligaziorik? Vill Jaink 93. Hau ere obligatua naiz kondatzera. Etchebarne 143. Horrek obliatu zuen urte bat gibelatzera. Ib. 131. Obligatu egin niñuten korritzera. Albeniz 211.
v. tbn. Mat 151. Tt Arima 95. In Mong 586. ZBulda 66. Ch II 3, 1. SermAN 6r. CatLav 147 (V 76). El 77. Iraz 29. CatBurg 27. CatLan 101. Oe 37. Zuzaeta 45. Añ CatAN 26. FrantzesB I 98. CatB 55. CatLlo 3. EgunO in Arb Igand 184. CatLuz 9. MarIl 59. UskLiB 78. Jaur 189 (382 obliatu). CatBus 17. CatAe 18. CatSal 19. CatR 19. Bordel 126. CatS IX. Xe 285. EusJok II 25. AzpPr 131. Moc Damu 36. Mdg 131. LuzKant 77. A CPV 898 (AN-erro). PierKat 53. In Uzt LEG I 233. Azurm HitzB 52. Obligetu: VJ 8. CatUlz 35.
(Con el part. sin det.). (Estar)obligado.
Obligatu giren guziak Jeinkoari othoitz egitera. E 9. Zein itzaradoki eta obligatu garen haren borondate onari iarreikitera. Ins D, 2v. Ezen errendatzera obligatu da. Harb 182. Ezkara obligatu adiskidekin bezala etsaiekin geure sekeretuez eta egitekoez minzatzera. Ax 326 (V 216). Nezesitatia handi denian paubriaren aldetik obligatu gira amoina egitera. Tt Arima 116. Bat-bedera da obligatu [...] trabailluaren onhestera. ES 186. Kreatura guziak hortara obligatu direnaz geroztik. Ch III 10, 2. Beste konfraiak obligatü dirate xerkatzera. Mercy 32. Obligatü gira hirurgerren manian / Mezaren entzütera igante egünian. Etch 664. Xefen obeditzera / obligatu bainiz. Bordel 148. Zer adinetan obligatü gira Barur egitera? CatS 53.
v. tbn. CatLan 99. UskLiB 25.
(Part. en función de adj.).Obligado, deudor.
Lehen inprimizalia heuskararen hura da; / basko oro obligatu iagoitikoz hargana. E 261. Nork erran ahal dezake zein obligatu naizen zure alderat. Mat 295. Obligatu idukiko nauzu. "Je vous serai obligé" . Volt 224s. Nor da eskual-herrian aldez edo moldez, zordun eta obligatu etzaitzunik? Ax 5 (V 2). Zure zerbitzari ttipiena eta obligatuena. Ib. 11 (V 5; la misma fórmula en ES 403). O nere Jauna, ta zenbat zor dizudan. Añ obligatua nago, non zer esan ta zer egin ez dakidan. Cb Eg II 72.

Azkue Biblioteka eta Artxiboa

ORDUTEGIA
9:00 - 14:00

Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus