udara
(V-gip, G, AN-gip-larr, BN-mix, Sal; Zam Voc (G)),
udaa ( VP
91r)
Ref.:
A; Echaide Nav 68; Iz ArOñ (txindurrixak), To ; EAEL 227.
Verano.
"
Udaran birrin da burrun ta neguan eskian
"
Iz
ArOñ
(s.v. txindurrixak).
v. uda.
Tr. Documentado en textos guipuzcoanos desde finales del s. XIX y, desde la segunda mitad del XX, tbn. en algunos autores de otros dialectos. Hay udaa en Lizardi (cf. udaan, ines. de uda, en fB Ic I app. 23 y VMg 35). En DFrec hay 18 ejs. de udara.
Udara bada, ganadu, zerri, egazti eta beste guztien kontuak egiñ ta juten gera atxurrera.
Sor Bar 103.
Udara pasatutzera.
Arrantz 153.
Eguzkiaren suaz kiskalduta udaran.
Jaukol Biozk 95.
Negun sagardo ederra badu, / udaran txokolatia.
Tx B II 188.
Udara igaro arte etsiko det.
Lab EEguna 74.
Udaa yoan da.
Ldi BB 32.
Udaaren gorrienean.
Ldi IL 140.
Oiñazturik ez daiten udaran erori.
Or Eus 288.
Intxaur baten itzala izaten du udara guztian.
Sorarrain Lili 17.
Udara au igarota.
Etxde JJ 116.
Eurite gaitzak izan ziren udara hartan.
Mde Pr 97.
Udara bukatzen ari zan.
Ugalde Iltz 62.
Gure artean ere, udarako gau otzakin orixe bera gertatzen da.
Anab Aprika 85.
Udara ostotsua etorri arte.
Ibiñ
Virgil
100.
Mendietan zaintzen ebazan ardiak udaran.
Alzola Atalak 39.
Udaran eginen zuten lan geiena.
Izeta DirG 103.
Urak neguan udaran baño askozaz otzago daudelako.
Salav 13.
[Meza] bat, seiretan udaran; sei ta erdietan neguan.
JAzpiroz 130.
Udarak bereak eta bi lan baditu ere.
AZink 34.
v. tbn. Iraola 53. EA OlBe 60. SMitx Aranz 222. JAIraz Bizia 49. Munita 19. Txill Let 41. BEnb NereA 113. Basarri 99. Herr 29-8-1963, 1 (B). And Egun 43. MAtx Gazt 38. NEtx LBB 93. Lasa Poem 109. Ataño TxanKan 196.
UDARA-ALDE.
Verano, época del verano.
Udara-aldia bukatutzian / egiten gendun kobrantza.
MendaroTx 53.
Etzuten aren aztarranik udara-aldean.
NEtx LBB 93.
Udara aldean kosta dan baño / politagorik eztago.
Lasarte (
in
Uzt Noiz 63
).
Udara aldeko illunabarretan lau orduko lana bederenik egiten baizuten etxean.
Ataño
TxanKan
202.
Andik aurrera, udara aldean, jaiero joaten giñan.
MMant 29.
UDARA-ALDI.
Verano, temporada de verano.
Udaraldian, talde aundiak eta askotan joaten omen ziran bazkari aundiak egiñaz, bere azpian egotera.
Munita 51.
Piarresek udaraldi oso bat egin zun morroitzan.
Etxde JJ 9.
UDARA-AZKEN.
v. udarazken.
UDARA BETE.
Pleno verano.
Egunak luze ziraun ordea, gauaren babesean erailketarik egiteko, oraindik udara-bete baitzan.
Etxde JJ 146.
(Fig.).
Nere larri-aldiak ere bukatu itun [...]. Udara betean bizi giñun.
Ataño
TxanKan
203.
UDARA-DENBORA.
Verano, tiemop de verano.
Udara-denbora zan eta or sentitzen det ez nabillela ondo.
Albeniz 125.
UDARA-EGUN.
Día de verano.
Udara-egun artan Narbarteko bidean zijoakean nornaik ikusi zezakean.
Anab Poli 99.
UDARA ETA NEGU.
Tanto en invierno como en verano.
Lotarako belar legor pilla zuan oea, udara ta negu.
Anab Poli 23.
Otz ta beto, udara ta negu, gose ta egarri, zorion ta zoritxar, txantxangorria kantari somatuko dek.
Ataño
TxanKan
19s.
UDARA-GARAI.
Verano, tiempo de verano.
Ur gutxi baitzan udara-garaian.
BAyerbe 39.
UDARA-PARTE.
Verano, época del verano.
Udara partian [...] ateratu eta eseriko dira zomorro batzuek arrizko alkiyetan.
Iraola 69.
Udara partean askotan joaten giñan mendira.
BBarand 75.
v. tbn. MMant 31. JAzpiroz 129.