Orotariko Euskal Hiztegia

zabalarazi

zabalarazi.
1. (Urt V 325), zabalerazi (S ap. Lrq ).
Hacer ensanchar. "Collatare facere" Urt. " Zabalerazte, [...] faire élargir" Lrq.
Napoleonek azken bide hau zuen hautatu, eta bere kanoientzat zabalarazi. JE Ber 14n.
2. (AN, BN; Dv), zabalerazi (L, BN, S), zabalazi (B) Ref.: A (zabalarazi, zabalerazi, zabalazi); Lh (zabalerazi); Lrq (zabaleraz) .
Hacer abrir.
Bi azanzgilek elgar yoitez sobera zabaleraz eztezeten ahoa. Arch Gram 22. Lehen argiek [...] hedoitarrei [...] ahoak zabalarazi diotzatela. Hb Egia 140. Izen horrek lo daudenei eta orori, nahi eta ez, begiak zabal-araziko dazkotela eta beharriak xut altxaraziko. HU Zez 174. Berriz hertsituko da errea izan zen [giranoieko] gune hura. Berriz itzul zabalaraztera. JE Med 72. Belarritik sartu zitzaion, eta begiak zabalerazi. Or Aitork 139. Aren biotzeko atea zabal-erazteko, oso besteraka jokatu bearko zan. NEtx LBB 149.
(Fig.).
Esker gabetasunak hersten ditu bihotzak, ezagutzak zabal arazten. MarIl 36. Ai! bainan bihotz eriegia / Nork zabalaraz goiz-argi horri? Iratz "Uhaneri nausi" (ap. DRA ).
3. (AN, BN; Dv), zabalerazi (L, BN, S), zabalazi (B), zabaldu erazo. Ref.: A (zabalarazi, zabalerazi, zabalazi); Lh (zabalerazi); Lrq (zabaleraz). "Hacer extender [...], hacer desplegar" A.
Behia ibilarazten da harat-hunaka eta errape aldeko larrua eskuz zabalarazten zaio. Dv Lab 247. Bertoldin zaldi ganian jezarri gura ixan eben zaldunak, baña ezetara be ezin ixan eutsen istarrik zabaldu erazo. Otx 115s.
4. zabalerazi, zabaldu-erazi, zabaldu-azi. Difundir, distribuir; hacer difundir.
Ez zan ain gauza ariña [iztegia] bretoi errian zabaldu aztea. Lab Y 1933, 254. Lurraldean bizi diran guzien artean zabaldu erazi bearrean gera. EAEg 11-12-1936, 514. Agintariak oro biltzeko aldarria zabalerazi zun. Ol Dan 3, 2.

Azkue Biblioteka eta Artxiboa

ORDUTEGIA
9:00 - 14:00

Azkue Biblioteka eta Artxiboa Euskaltzaindiaren zerbitzura dago. Horrez gainera, zabalik dago ikertzaile ororentzat, eta bere ahalbideen neurrian euskal kultura gaien ikerkuntza eta hedapena sustatzen eta laguntzen saiatzen da.

Egoitza

  • B
  • BIZKAIA
  • Plaza Barria, 15.
    48005 BILBO
  • +34 944 15 81 55
  • info@euskaltzaindia.eus

Ikerketa Zentroa

  • V
  • LUIS VILLASANTE
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6.
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus

Ordezkaritzak

  • A
  • ARABA
  • Gaztelako atea, 54
    01007 GASTEIZ
  • +34 945 23 36 48
  • gasteizordez@euskaltzaindia.eus
  • G
  • GIPUZKOA
  • Tolare baserria. Almortza bidea, 6
    20018 DONOSTIA
  • +34 943 42 80 50
  • donostiaordez@euskaltzaindia.eus
  • N
  • NAFARROA
  • Oliveto Kondea, 2, 2. solairua
    31002 IRUÑEA
  • +34 948 22 34 71
  • nafarroaordez@euskaltzaindia.eus

Elkartea

  • I
  • IPAR EUSKAL HERRIA
  • Gaztelu Berria. 15, Paul Bert plaza.
    64100 BAIONA
  • +33 (0)559 25 64 26
  • +33 (0)559 59 45 59
  • baionaordez@euskaltzaindia.eus